بریج دندان کودکان

بریج دندان کودکان چیست؟

بریج دندان کودکان یک روش دندانپزشکی است که برای جایگزینی دندان های از دست رفته مورد استفاده قرار می گیرد. این روش می تواند عملکرد جویدن را به کودک برگرداند، ظاهر لبخند را زیباتر کند و سلامت دهان و دندان را بهبود بخشد. بریج معمولا از دو بخش اصلی تشکیل می شود:

• تاج های دندانی (Abutments): که روی دندان های طبیعی کناری قرار می گیرند.
• دندان مصنوعی (Pontics): که فضای خالی بین دندان ها را پر کرده و به اصطلاح «پل» ایجاد می کند.

به زبان ساده، بریج مثل یک پل عمل می کند که فاصله ایجادشده در لبخند کودک را پر کرده و مانع مشکلاتی مثل کج شدن دندان های اطراف یا دشواری در صحبت کردن می شود.

انواع بریج دندان کودکان

دندانپزشکان بسته به شرایط دندان کودک و سلامت لثه ها، از انواع مختلف بریج استفاده می کنند. چهار نوع رایج بریج عبارت اند از:

1. بریج سنتی (Traditional Bridge)

این نوع بریج رایج ترین روش است. در آن، دو تاج دندانی روی دندان های کناری قرار گرفته و دندان مصنوعی در وسط جای می گیرد. اگر کودک دندان های سالم در دو طرف فضای خالی داشته باشد، این روش بهترین انتخاب است.

2. بریج کانتی لور (Cantilever Bridge)

بریج کانتی لور شباهت زیادی به بریج سنتی دارد، اما تنها از یک طرف به دندان طبیعی متصل می شود. یعنی تاج دندانی فقط روی یک دندان قرار می گیرد و دندان مصنوعی روی فضای خالی “آویزان” می شود. این نوع بریج برای کودکانی که تنها در یک سمت فضای خالی دندان طبیعی دارند استفاده می شود، اما به اندازه بریج سنتی مقاوم نیست.

3. بریج مریلند (Maryland Bridge)

در این روش به جای استفاده از تاج های دندانی، باله های فلزی نازکی به پشت دندان های کناری متصل می شوند. بریج مریلند بیشتر برای جایگزینی دندان های جلو کاربرد دارد، چون فشار کمتری روی آن ها وارد می شود. این روش برای دندان های عقب مناسب نیست، زیرا توانایی تحمل نیروی جویدن زیاد را ندارد.

4. بریج ایمپلنت پایه (Implant-supported Bridge)

در این روش، بریج روی ایمپلنت های دندانی قرار می گیرد و نه روی دندان های طبیعی. ایمپلنت ها مانند ریشه های مصنوعی عمل کرده و درون استخوان فک جایگذاری می شوند. این روش زمانی به کار می رود که کودک چند دندان پشت سر هم را از دست داده باشد. فرایند جوش خوردن ایمپلنت با استخوان (به نام اُسیواینتگریشن) معمولا بین سه تا شش ماه طول می کشد.

چه عواملی در انتخاب نوع بریج برای کودکان مؤثر است؟

دندانپزشک با توجه به شرایط مختلف تصمیم می گیرد که کدام نوع بریج برای کودک مناسب تر است. این عوامل شامل:

• سن کودک (به طور معمول بریج دندان برای کودکان خیلی کم سن توصیه نمی شود).
• تعداد دندان های از دست رفته.
• اندازه فضای خالی.
• وضعیت سلامت دندان های کناری.
• داشتن یا نداشتن دندان های طبیعی در دو طرف فضای خالی.
• سلامت کلی لثه ها و استخوان فک.
• ترجیحات والدین و شرایط اقتصادی خانواده.

بریج دندان کودکان چگونه انجام می شود؟

روش انجام بریج بستگی به نوع انتخابی دارد، اما به طور کلی مراحل کار شامل آماده سازی دندان ها، قالب گیری، ساخت بریج در آزمایشگاه و نصب نهایی آن روی دندان کودک است. در ادامه، انواع روش ها را به تفکیک توضیح می دهیم:

بریج سنتی یا کانتی لور

• ابتدا دندانپزشک بی حسی موضعی تزریق می کند تا کودک در حین درمان احساس ناراحتی نداشته باشد.
• سپس سطح دندان های کناری تراش داده می شود تا تاج های دندانی بهتر روی آن ها قرار بگیرند. (این مرحله برگشت ناپذیر است چون بخشی از مینای دندان برداشته می شود).
• قالب دندان ها گرفته شده و برای ساخت بریج به لابراتوار ارسال می شود.
• یک بریج موقت برای کودک گذاشته می شود تا زمانی که بریج اصلی آماده شود. این کار حدود 2 تا 4 هفته زمان می برد.
• در جلسه دوم، بریج موقت برداشته شده و بریج اصلی امتحان می شود. اگر اندازه و رنگ مناسب باشد، با چسب مخصوص روی دندان نصب می شود.

برخی کلینیک ها از فناوری طراحی و ساخت کامپیوتری (CAD/CAM) استفاده می کنند و می توانند بریج را در همان جلسه بسازند. بهتر است والدین از دندانپزشک بپرسند آیا این امکان برای کودکشان وجود دارد یا نه.

بریج مریلند

• ابتدا سطح پشت دندان های کناری برای چسباندن باله های فلزی آماده می شود.
• قالب گیری انجام شده و بریج در آزمایشگاه ساخته می شود.
• در جلسه دوم، بریج روی دندان امتحان و سپس با سیمان رزینی به پشت دندان ها متصل می شود.

بریج ایمپلنت پایه

• در جلسه اول، دندانپزشک یا جراح دهان با بی حسی موضعی، ایمپلنت ها را در استخوان فک قرار می دهد.
• سپس باید چند ماه صبر کرد تا ایمپلنت ها با استخوان جوش بخورند.
• پس از این مدت، قالب گیری از ایمپلنت ها انجام می شود تا بریج مخصوص ساخته شود.
• در نهایت، بریج با پیچ های کوچک یا چسب مخصوص روی ایمپلنت ها نصب می شود. این روش زمان برتر است اما ماندگاری و استحکام بالاتری دارد.

بریج دندان کودکان چه مزایا و معایبی دارد؟

بریج دندان کودکان همانند بسیاری از درمان های دندانپزشکی، هم فواید مهمی دارد و هم محدودیت هایی. شناخت این موارد کمک می کند والدین با آگاهی بیشتری برای درمان فرزندشان تصمیم بگیرند.

مزایای بریج دندان کودکان

بریج دندان می تواند:

• ظاهری طبیعی برای لبخند کودک ایجاد کند و اعتمادبه نفس او را افزایش دهد.
• عملکرد طبیعی جویدن و صحبت کردن را برگرداند. (از دست دادن دندان ها می تواند باعث سختی در جویدن غذا یا تلفظ درست کلمات شود).
• مانع حرکت یا کج شدن دندان های کناری به سمت فضای خالی شود. این موضوع برای کودکان اهمیت دارد، چون حرکت دندان ها می تواند باعث مشکلات ارتودنسی در آینده شود.

معایب بریج دندان کودکان

البته این روش بدون ایراد هم نیست. برخی معایب آن عبارت اند از:

• اگر دندان های پایه (Abutments) دچار پوسیدگی یا ضربه شوند، کل بریج ضعیف خواهد شد.
• در صورتی که دندان های پایه قدرت کافی نداشته باشند، ممکن است دچار شکستگی شوند.
• در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، پلاک و باکتری ها زیر بریج تجمع کرده و باعث التهاب لثه یا پوسیدگی می شوند.

بهبودی و ماندگاری بریج دندان کودکان

مدت زمان بهبودی بعد از نصب بریج چقدر است؟

زمان بهبودی برای هر کودک متفاوت است، اما به طور میانگین بین یک تا دو هفته طول می کشد تا دندان ها و لثه ها با بریج سازگار شوند. با این حال، عادت کردن کامل به بریج و احساس طبیعی داشتن آن ممکن است کمی بیشتر زمان ببرد.

طول عمر بریج دندان کودکان چقدر است؟

عمر مفید بریج معمولا بین 5 تا 15 سال است. البته با مراقبت صحیح، برخی بریج ها می توانند مدت بیشتری هم دوام بیاورند.
دندانپزشکان معمولا از اصطلاح “بریج دائمی” استفاده می کنند. دائمی بودن به این معناست که کودک نمی تواند خودش آن را بردارد و تنها دندانپزشک قادر به خارج کردن آن است. اما دائمی بودن به معنی ماندگاری همیشگی نیست و در صورت فرسودگی یا آسیب باید تعویض شود.

مراقبت های لازم بعد از بریج دندان کودکان

برای افزایش عمر بریج و جلوگیری از مشکلات احتمالی، رعایت نکات بهداشتی ضروری است:

• مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه.
• استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید اما غیرساینده.
• تمیز کردن زیر بریج با نخ مخصوص (Floss Threader) یا برس های بین دندانی.
• پرهیز از خوردن غذاهای خیلی سفت یا چسبناک.
• خودداری از عادت هایی مثل جویدن یخ، مداد یا ناخن.
• مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ و جرم گیری.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

والدین باید در صورت مشاهده موارد زیر کودک را سریعا به دندانپزشک ببرند:

• شل شدن یا ترک خوردگی بریج.
• احساس درد یا ناراحتی هنگام جویدن.
• بروز حساسیت دندانی، خونریزی یا التهاب لثه.

سخنی از نی نی تینی

بریج دندان کودکان یک روش مؤثر برای جایگزینی دندان های از دست رفته است که می تواند هم از نظر زیبایی و هم از نظر عملکردی به کودک کمک کند. این روش نسبت به پروتز متحرک راحت تر و از نظر اقتصادی به صرفه تر از ایمپلنت است. در نهایت، بهترین تصمیم زمانی گرفته می شود که والدین شرایط کودک را با دندانپزشک در میان گذاشته و براساس سن، وضعیت دندان ها و نیازهای خاص او انتخاب کنند.

سوالات متداول