یبوست پس از زایمان یکی از مشکلات شایع در دوران پس از زایمان است که می تواند تا چند روز پس از زایمان باعث ناراحتی و درد شود. عوامل مختلفی مانند تغییر الگوی خواب، کم آبی بدن، کاهش تحرک و مصرف داروهای مسکن می توانند در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشند. خوشبختانه، روش های درمانی متعددی وجود دارد که می توانند به بهبود یبوست بعد از زایمان کمک کنند. این مقاله به بررسی این موضوع می پردازد.
یبوست پس از زایمان چیست؟
حتی اگر در دوران بارداری مشکل یبوست نداشتید، ممکن است پس از زایمان با این مشکل روبرو شوید. بازگشت به حرکات و فعالیت طبیعی روده ممکن است چند روز طول بکشد.
علائم شایع یبوست پس از زایمان
- عدم داشتن حرکات طبیعی روده.
- درد و ناراحتی هنگام دفع.
- مدفوع سخت و خشک.
- نیاز به زور زدن هنگام اجابت مزاج.
این مشکلات معمولا با بازگشت بدن به روال طبیعی کاهش می یابند.
دلایل یبوست پس از زایمان
یبوست می تواند در اثر زایمان طبیعی یا سزارین ایجاد شود. دلایل رایج شامل موارد زیر هستند:
تخلیه روده در طول زایمان یا گرسنگی طولانی
اگر در طول زایمان چیزی نخورده باشید یا حرکات روده ای در هنگام زایمان داشته باشید، ممکن است چند روز طول بکشد تا دستگاه گوارش شما به حالت عادی برگردد.
مصرف داروهای مسکن
استفاده از داروهای مخدر مانند مورفین، ویکودین یا پرکوست در طول زایمان یا برای تسکین درد پس از آن می تواند سیستم گوارشی را کند کند.
بیماری های مرتبط با پرینه (ناحیه بین واژن و مقعد)
هموروئید در بارداری، اپیزوتومی، یا پارگی های ناشی از زایمان مانند پارگی پرینه می تواند درد و ترس از فشار آوردن را ایجاد کند و منجر به یبوست شود.
مصرف مکمل های آهن
مکمل های آهن، به ویژه آنهایی که برای درمان کم خونی تجویز می شوند، می توانند مدفوع را سخت تر کنند.
تغییرات سبک زندگی
تغییرات در الگوی خواب، خستگی، استرس و کاهش فعالیت بدنی پس از زایمان، همگی بر عملکرد روده تأثیر می گذارند.
کم آبی و تغییرات رژیم غذایی
نوشیدن ناکافی آب یا مصرف غذاهای کم فیبر می تواند یبوست را تشدید کند.
روش های درمان و پیشگیری از یبوست پس از زایمان
برای کاهش یبوست و پیشگیری از آن، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
اجتناب از به تأخیر انداختن اجابت مزاج
هر زمان که احساس نیاز به دفع داشتید، فورا به سرویس بهداشتی بروید. تأخیر در دفع باعث خشک و سخت تر شدن مدفوع می شود.
افزایش مصرف غذاهای فیبردار
غذاهایی مانند غلات کامل، برنج قهوه ای، لوبیا، میوه ها و سبزیجات تازه را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
هیدراته نگه داشتن بدن
همیشه یک بطری آب همراه داشته باشید و روزانه مقدار کافی آب بنوشید. نوشیدن یک لیوان آب میوه مانند آب آلو نیز می تواند در برطرف کردن یبوست پس از زایمان مؤثر باشد. برخی افراد نوشیدنی گرم صبحگاهی را برای تحریک روده ها مفید می دانند.
فعالیت بدنی
حتی یک پیاده روی کوتاه می تواند به بهبود عملکرد روده کمک کند. اگرچه ممکن است در روزهای اول پس از زایمان پیاده روی دشوار باشد، اما تلاش برای تحرک تأثیر مثبتی خواهد داشت.
مصرف نرم کننده های مدفوع یا ملین ها
با مشورت پزشک می توانید از نرم کننده های مدفوع یا ملین های موجود در داروخانه ها استفاده کنید. این محصولات به خصوص برای افرادی که هموروئید دارند یا تحت درمان با مکمل های آهن یا داروهای مسکن هستند، مفید هستند.
مشورت با پزشک در صورت ادامه مشکل
اگر یبوست طی چند روز برطرف نشد، حتما با پزشک خود مشورت کنید. در موارد خاص، ممکن است نیاز به روش های درمانی مانند پاکسازی دستی مدفوع باشد که توسط پزشک انجام می شود.
آیا می توان از یبوست پس از زایمان پیشگیری کرد؟
بله، با اتخاذ برخی استراتژی ها قبل از زایمان، می توانید شانس خود را برای پیشگیری از یبوست پس از زایمان افزایش دهید. این اقدامات شامل موارد زیر است:
- نوشیدن آب کافی: روزانه حداقل 8 تا 10 لیوان آب بنوشید یا به اندازه ای مایعات مصرف کنید که رنگ ادرار شفاف بماند. ادرار تیره معمولا نشانه کم آبی بدن است.
- فعالیت و تحرک منظم: تحقیقات نشان داده اند که ورزش روزانه می تواند یبوست دوران بارداری را کاهش داده و احتمال آن را پس از زایمان نیز کمتر کند. پس از زایمان، برای شروع فعالیت های ورزشی حتما با پزشک خود مشورت کنید تا درباره زمان مناسب و ایمن بودن فعالیت ها اطمینان حاصل کنید.
- مصرف غذاهای پرفیبر: میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
چه زمانی باید درباره یبوست پس از زایمان با پزشک مشورت کرد؟
معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک برای یبوست پس از زایمان وجود ندارد، اما در برخی موارد ممکن است این مشکل نشانه ای از یک وضعیت جدی تر باشد. در صورت بروز هر یک از موارد زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- وجود مخاط یا خون در مدفوع.
- یبوست شدید که با درد شکمی همراه است.
- یبوستی که با اسهال متناوب رخ می دهد.
یبوست و هموروئید
زور زدن هنگام اجابت مزاج یا دفع مدفوع سخت می تواند باعث ایجاد یا تشدید هموروئید شود.
هموروئیدها ممکن است به سرعت کوچک شوند، اما در برخی موارد تا ماه ها پس از زایمان باقی می مانند و علائم آنها گاهی به صورت دوره ای شدیدتر یا کاهش می یابد.
هرچند که هموروئیدها ممکن است بسیار آزاردهنده باشند، اما به ندرت مشکلات جدی ایجاد می کنند.
سخنی از نی نی تینی
اگرچه یبوست پس از زایمان شما ممکن است جدی به نظر نرسد، اما اگر ادامه پیدا کرد، بدون تردید آن را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک می تواند توصیه ها و راهکارهای بیشتری برای مدیریت و رفع این مشکل ارائه دهد.
