گریه کردن در بارداری برای خیلی از مادرها تجربه ای آشناست و معمولا ریشه در تغییرات هورمونی دارد. برخی روش های خانگی می توانند کمک کننده باشند، و در کنار آن صحبت با یک متخصص سلامت روان نیز می تواند راهگشا باشد. اگر این روزها زودتر از قبل اشکتان سرازیر می شود، بدانید تنها نیستید و این واکنش بدن به دگرگونی های بارداری، اغلب طبیعی است.
ما می دانیم بارداری فقط تغییرات جسمی ندارد؛ رحم بزرگ می شود، بدن سنگین تر می شود و احساسات هم زیر و رو می شوند. همین نوسان ها گاهی علت مستقیم برخی نشانه های بدنی اند (مثل حساس شدن سینه ها) و منطقی است که روی مواد شیمیایی مغز که خلق وخو را تنظیم می کنند هم اثر بگذارند. نتیجه؟ بالا و پایین های احساسی که ممکن است شما را غافلگیر کند.
خیلی از مادران در این دوران طیفی از احساسات را تجربه می کنند؛ از شادی و هیجان تا دلگیری و اشک و حتی هر دو در یک روز! پس اگر با کوچک ترین بهانه ریختن یک لیوان چای، دیدن یک آگهی احساسی تلویزیون یا یک مهربانی ساده اشکتان درآمد، نگران نباشید؛ گریه کردن در بارداری معمولا بخشی طبیعی از مسیر است. مهم این است که بدانید چه چیزی در بدن می گذرد و چطور می توانید از خودتان بهتر مراقبت کنید.
در ادامه، هرآنچه لازم است درباره گریه کردن در بارداری بدانید را می خوانید؛ به همراه چند راهکار ساده و عملی برای آرام تر کردن نوسان های خلقی.
گریه کردن در بارداری نشانه چیست؟
حتی اگر ذاتا احساساتی باشید، ممکن است متوجه شوید در بارداری بیشتر اشک می ریزید. و اگر معمولا خیلی دیر به دیر گریه می کردید، شاید شدت و ناگهانی اشک ها شما را متعجب کند. آگاهی از «چرایی » این حالت ها و گریه کردن در بارداری کمک می کند با مهربانی بیشتری با خودتان برخورد کنید.
سه ماههٔ اول بارداری
تجربه هر زن متفاوت است؛ بعضی ها در تمام بارداری گریه می کنند و برخی بیشتر در سه ماههٔ اول. در این دوره، ترشح هورمون ها الگوی تازه ای پیدا می کند؛ افزایش استروژن و پروژسترون در آغاز بارداری با نوسان های خلقی، تحریک پذیری و احساس غم ارتباط دارد.
از طرفی، بارداری خودش یک تغییر بزرگ در زندگی است. ترکیب «تحول بزرگ زندگی» با «نوسانات تند هورمونی» باعث می شود گریه کردن در بارداری در سه ماههٔ اول از خوشحالی شدید تا دل نگرانی و ترس از سلامت جنین، طیفی کاملا طبیعی داشته باشد. اگر در این مدت بیشتر از همیشه دل نازک می شوید، بدانید بدن و ذهن شما در حال سازگار شدن اند.
سه ماههٔ دوم و سوم بارداری
نوسان های هورمونی ممکن است در سه ماههٔ دوم و سوم هم ادامه پیدا کند، بنابراین گریه کردن در بارداری در این بازه هم طبیعی است. بدن سریع تغییر می کند و همین می تواند اضطراب را بالا ببرد؛ به ویژه در سه ماههٔ دوم که عموما فعالیت های روزمره هم بیشتر می شود. در نتیجه، فشارها و خُرده استرس های معمول زندگی گاهی ماشهٔ اشک را می چکانند.
هرچه به پایان مسیر نزدیک تر می شوید، فکر و خیال ها بیشتر می شوند: تکمیل وسایل نوزاد، برنامه ریزی مالی، و واقعیت زایمان که ممکن است باعث دلشوره شود. پذیرفتن نقش تازهٔ مادری چه فرزند اول باشد چه اضافه شدن یک عضو دیگر طبیعتا مسئولیت آور و گاهی استرس زا است و وقتی احساسات بالا می رود، گریه هم ممکن است دنبالش بیاید.
چه زمانی گریه کردن در بارداری جدی تر است؟
تغییر خلق و خو در بارداری و گریه کردن معمولا بخشی عادی از این دوره است؛ اما گاهی گریه کردن در بارداری می تواند نشانهٔ یک مسألهٔ جدی تر مثل افسردگی باشد. تشخیص مرز «نوسان طبیعی بارداری» با «افسردگی» کمی دشوار است. قاعدهٔ سرانگشتی این است: افسردگی فقط گریه نیست و معمولا با علائم دیگری همراه می شود، از جمله:
- مشکل در تمرکز
- کاهش اشتها
- بی علاقگی به فعالیت های مورد علاقه
- احساس بی ارزشی
- احساس گناه
- خواب خیلی زیاد
- بی خوابی یا بدخوابی
- افکار آسیب زدن به خود یا دیگران
گاهی افسردگی در بارداری گذراست و خودبه خود فروکش می کند؛ اما اگر علائم بیش از دو هفته ادامه داشت، با پزشک یا ماما صحبت کنید. حتی اگر زودتر هم نگرانید، نیاز نیست صبر کنید؛ کمک گرفتن هرچه زودتر، روند بهبود را آسان تر می کند.
آیا گریه کردن در بارداری ضرر دارد؟
گریهٔ گهگاه و کوتاه، احتمالا آسیبی به جنین نمی زند؛ این واکنش طبیعی احساسات شماست. با این حال، افسردگی شدید و درمان نشده در بارداری می تواند پیامدهایی برای روند بارداری داشته باشد. برخی پژوهش ها نشان داده اند مشکلات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی در بارداری با افزایش احتمال زایمان زودرس و کاهش وزن نوزاد هنگام تولد ارتباط دارد.
افزون بر این، وقتی حال خوبی ندارید، ممکن است نتوانید مثل قبل از خودتان مراقبت کنید؛ مثل نخوردن غذای کافی و مغذی، جا انداختن مراقبت های دوران بارداری، یا کم تحرکی. این ها می توانند به طور غیرمستقیم روی سلامت شما و جنین اثر بگذارند. یادتان باشد افسردگی تقصیر شما نیست و هرگونه کوتاهی در مراقبت، پیامد یک بیماری درمان پذیر است نه یک انتخاب آگاهانه.
افسردگی در بارداری همچنین خطر افسردگی پس از زایمان (PPD) را افزایش می دهد که می تواند بر کیفیت پیوند عاطفی مادر و نوزاد اثر بگذارد. PPD شایع است و جای شرم ندارد؛ اما مهم است زودتر با پزشک در میان گذاشته شود تا درمان مناسب آغاز گردد.
چگونه گریه کردن در بارداری را مدیریت کنیم؟
نوسان های هورمونی قابل «خاموش کردن» نیستند، اما می شود اثرشان را کم کرد تا گریه ها کمتر و کوتاه تر شوند. این راهکارهای ساده و قابل اجرا معمولا کمک می کنند:
- خواب کافی داشته باشید. کم خوابی استرس را بالا می برد و آستانهٔ تحمل را پایین می آورد. برای هر شب حدود 7 تا 9 ساعت خواب برنامه ریزی کنید. یک روتین آرام بخش قبل خواب (دو دوش آب گرم کوتاه، مطالعهٔ سبک، دوری از نور موبایل) می تواند کیفیت خواب را بهتر کند.
- فعالیت بدنی ملایم. با تأیید پزشک، پیاده روی آرام، شنا، یوگا در بارداری یا تمرین های کششی ملایم می تواند انرژی و خلق را بالا ببرد. حتی 20–30 دقیقه حرکت سبک در روز به آرام سازی ذهن کمک می کند.
- حمایت اجتماعی بگیرید. حرف زدن با مادران دیگر در گروه های محلی یا آنلاین ترس ها را کم می کند. تبادل تجربه، همدلی و شنیده شدن، خودش یک مسکن قدرتمند است.
- خودتان را زیر فشار نگذارید. تدارکات نوزاد می تواند دلهره آور باشد، اما لازم نیست همه چیز را «خودتان و همین الان» انجام دهید. بخشی از کارها را بسپارید، فهرست اولویت ها بنویسید و توقعات کمال گرایانه را سبک تر کنید تا احساس گناه و گریه های ناشی از فرسودگی کمتر شود.
- اگر علائم افسردگی دارید، با پزشک صحبت کنید. برخی داروهای ضدافسردگی در بارداری قابل استفاده اند و درمان به موقع می تواند خطر PPD را کم کند. درمان های غیردارویی مثل روان درمانی حمایتی یا شناختی رفتاری هم ایمن و مؤثرند.
- نکته های تکمیلی آرام سازی. تمرین های تنفس عمیق (مثلا دم 4 ثانیه، بازدم 6 ثانیه)، نوشتن احساسات روزانه، محدود کردن اخبار و شبکه های اجتماعی استرس زا، تغذیهٔ منظم و نوشیدن آب کافی، همگی می توانند نوسان های خلقی را نرم تر کنند.
اگر در هر زمانی افکار آسیب به خود یا دیگران داشتید، فورا از اطرافیان کمک بگیرید و با خدمات اورژانسی پزشکی یا مراکز مشاورهٔ در دسترس تماس بگیرید. درخواست کمک، نشانهٔ شجاعت و مسئولیت پذیری شماست.
سخنی از نی نی تینی
بارداری می تواند از نظر احساسی طوفانی باشد؛ اما شما تنها نیستید و گریه کردن در بارداری معمولا جای نگرانی ندارد. وقتی بدانید پشت صحنهٔ این اشک ها چه می گذرد، می توانید با خودتان مهربان تر باشید و ابزارهای ساده ای برای آرام تر کردن روزها و شب ها پیدا کنید.
با این حال، اگر احساس می کنید گریه ها فراتر از نوسان های هورمونی است یا دربارهٔ سلامت روان خود نگرانید، یک وقت مشاوره بگیرید پزشک و تیم مراقبت، بهترین همراهان شما برای حفظ سلامت خودتان و فرزندتان هستند.
تجربه ات از گریه کردن در بارداری چیه؟ توی یک یا دو جمله بگو الان در کدوم هفته ای، معمولا چی اشکت رو درمیاره و چه کاری سریع تر آرومت می کنه. اگر سؤالی داری مثلا «از کی باید با پزشکم حرف بزنم؟» زیر همین مطلب بپرس تا راهنمایی بگیری. می تونی ناشناس هم بنویسی؛ همین چند خط تو می تونه به یک مادر دیگه قوت قلب بده.
