پینه پا که در پزشکی به آن هالوکس والگوس هم گفته می شود، یکی از مشکلات رایج پا در کودکان و بزرگسالان است. این عارضه زمانی رخ می دهد که انگشت شست پا به سمت انگشت دوم منحرف شود یا مفصل شست بزرگ پا در قسمت بالایی برجسته و بزرگ شود. بسیاری از والدین وقتی متوجه برجستگی کنار پای کودک خود می شوند، نگران می شوند؛ اما آگاهی از علت پینه پا در کودکان و روش های مراقبتی می تواند به مدیریت بهتر این وضعیت کمک کند. در این مقاله در مورد این عارضه در کودکان و نوجوانان توضیح خواهیم داد.
علت پینه پا در کودکان
علت دقیق بروز پینه پا در کودکان هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال چند عامل می توانند در شکل گیری آن نقش داشته باشند:
- وراثت: اگر یکی از اعضای خانواده دچار پینه پا باشد، احتمال بروز این مشکل در کودک بیشتر می شود.
- نوع کف پا: صاف بودن کف پا یا داشتن قوس بیش از حد می تواند زمینه ساز این عارضه باشد.
- قدرت عضلات پا: ضعف عضلات و انعطاف پذیری بیش از حد مفاصل می تواند باعث تغییر شکل انگشت شست شود.
- کفش نامناسب: پوشیدن کفش های تنگ، نوک باریک یا پاشنه دار در دوران کودکی یا نوجوانی می تواند به بدتر شدن این وضعیت دامن بزند.
نکته کاربردی: متخصصان ارتوپدی کودکان در ایران توصیه می کنند برای پیشگیری از عوارض پینه پا در کودکان، انتخاب کفش راحت با پنجه پهن از همان سال های ابتدایی بسیار مهم است.
عوارض پینه پا در کودکان
بسیاری از کودکان مبتلا به پینه پا هیچ مشکل خاصی ندارند. اما در برخی موارد، علائم زیر مشاهده می شود:
- درد و تورم در اطراف مفصل شست پا
- ایجاد پینه یا پوست سخت در ناحیه برجسته
- مشکل در انتخاب کفش مناسب به دلیل فشار روی برجستگی
- بدتر شدن تغییر شکل پا با گذر زمان در صورت عدم مراقبت
در واقع، پوشیدن کفش های نامناسب اصلی ترین دلیل بروز درد و تورم در این کودکان است.
درمان پینه پا در کودکان با روش های خانگی
اگرچه همیشه نیاز به جراحی نیست، اما می توان با مراقبت های ساده از شدت علائم کاست:
1- انتخاب کفش مناسب
- کفش باید پنجه پهن و گرد داشته باشد.
- عمق کفش باید به اندازه ای باشد که انگشتان بتوانند آزادانه حرکت کنند.
- کفش های بنددار یا چسبی بهتر هستند چون می توان پهنای آن ها را تنظیم کرد.
- جنس کفش باید نرم و انعطاف پذیر باشد تا به برجستگی فشار نیاورد.
- از کفش های نوک تیز، پاشنه بلند و خیلی تنگ پرهیز کنید.
2- شیوه بستن بند کفش
گاهی تغییر در نحوه بستن بند کفش باعث ایجاد فضای بیشتر در جلوی پا می شود. برای مثال، رد نکردن بند از آخرین سوراخ ها می تواند پهنای بیشتری ایجاد کند.
3- استفاده از پد محافظ
پدهای مخصوص (که در داروخانه ها موجودند) می توانند فشار روی استخوان برجسته را کمتر کنند. بهتر است این پد در طول قوس پا قرار بگیرد و روی خود پینه نباشد.
اسپلینت شبانه (بند مخصوص شب)
اگر مفصل شست هنوز انعطاف پذیر باشد و بتوان انگشت را به حالت صاف تر هدایت کرد، استفاده از اسپلینت شبانه می تواند مفید باشد.
- این روش در کودکان و نوجوانان بیشترین اثر را دارد.
- معمولا توصیه می شود اسپلینت هر شب تا پایان رشد استخوان ها (حدود 16 تا 18 سالگی) استفاده شود.
- این وسایل در ایران نیز از داروخانه ها یا فروشگاه های آنلاین قابل تهیه هستند.
جراحی پینه پا در کودکان
جراحی تنها زمانی توصیه می شود که:
- پا به بلوغ اسکلتی رسیده باشد (16 تا 18 سالگی).
- درمان های ساده تر مثل کفش مناسب و اسپلینت تأثیری نداشته باشند.
- درد شدید یا اختلال در کیفیت زندگی وجود داشته باشد.
در چنین شرایطی، متخصص پا یا ارتوپد کودکان بررسی می کند که کدام روش جراحی مناسب تر است.
چه زمانی به متخصص پا مراجعه کنیم؟
اگر علائم پینه پا با مراقبت های خانگی کنترل نشد یا کودک همچنان از درد و ناراحتی شکایت داشت، بهتر است به متخصص پا یا ارتوپدی کودکان مراجعه شود. در ایران، کلینیک های تخصصی ارتوپدی و کلینیک های پا (پودیاتری) می توانند بهترین گزینه ها را بررسی و درمان مناسب را پیشنهاد دهند.
سخنی از نی نی تینی
پینه پا در کودکان لزوما مشکل خطرناکی نیست، اما اگر به آن توجه نشود می تواند در آینده مشکلاتی برای کودک ایجاد کند. انتخاب کفش مناسب، استفاده از اسپلینت شبانه و پیگیری منظم توسط پزشک، بهترین راهکارها برای جلوگیری از پیشرفت این عارضه هستند.
اگر شما هم تجربه ای از پینه پا در کودکان دارید یا روش خاصی برای کاهش درد و مراقبت از پای فرزندتان استفاده کرده اید، خوشحال می شویم در بخش نظرات با دیگر والدین به اشتراک بگذارید. تجربه های شما می تواند راهنمای خوبی برای مادران و پدران دیگر باشد.
