پوسیدگی دندان در کودکان

پوسیدگی دندان در کودکان بسیار رایج است و توجه به آن از اهیمت بالایی برخوردار است. زمانی که اولین دندان کودک شما در می آید، وقت آن است که او را به دندانپزشک ببرید. اولین ویزیت دندانپزشکی گامی مهم در پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان و حفظ سلامت دندان آن ها است.

والدین اغلب فرض می کنند که کودکان به دلیل بی توجهی به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دچار پوسیدگی دندان می شوند. این تا حدودی درست است، اما چیزی که بسیاری از افراد از آن بی خبر هستند، این است که پوسیدگی دندان در کودکان که به عنوان “کاربیس دندانی” شناخته می شود، ناشی از انواع خاصی از باکتری ها است که به راحتی در خانواده ها منتقل می شود و می تواند تا مدت ها باقی بماند.

پوسیدگی دندان یکی از رایج ترین مشکلات بهداشتی در کودکان خردسال است. به طور کلی، حدود 42 درصد از کودکان 2 تا 11 ساله دچار پوسیدگی دندان های شیری هستند.

برخی از دندانپزشکان برای درمان پوسیدگی دندان از پرکردگی ها یا درمان های فلوراید دی آمین نقره (SDF) استفاده می کنند. در موارد پوسیدگی شدید، دندانپزشکان ممکن است پوشش های نقره ای روی دندان های کودکان قرار دهند. اما اغلب روش هایی وجود دارد که می توان از پیشرفت پوسیدگی دندان در دندان های شیری جلوگیری کرد. در اینجا آنچه باید درباره پوسیدگی دندان در نوزادان، کودکان نوپا بدانید، آورده شده است.

چه عواملی باعث پوسیدگی دندان در کودکان نوپا و بچه ها می شود؟

پوسیدگی دندان در کودکان با گروهی از باکتری ها به نام استرپتوکوکوس موتانس شروع می شود. دکتر برتون ادلستین، دندانپزشک و مدیر پروژه سلامت دندان کودکان، توضیح می دهد که این باکتری ها از شکر تغذیه می کنند و اسیدی تولید می کنند که ساختار دندان ها را از بین می برد. این باکتری ها همچنین پلاک ایجاد می کنند که یک فیلم زرد رنگ است که روی دندان ها جمع می شود و حاوی اسید هایی است که بیشتر مینای دندان را از بین می برد. زمانی که ناحیه ای از دندان که فاقد مواد معدنی است، به اندازه کافی بزرگ شود، سطح دندان فرو می ریزد و در طول زمان، پوسیدگی دندان ایجاد می شود.

نوزادان بدون این باکتری های مضر در دهانشان به دنیا می آیند و مطالعات نشان داده اند که والدین یا مراقبانی که بیشترین تعامل را با کودک دارند، معمولا این باکتری ها را به کودک خود قبل از دو سالگی منتقل می کنند. این انتقال می تواند زمانی اتفاق بیفتد که شما از یک قاشق مشترک برای تغذیه کودک خود استفاده می کنید، اجازه می دهید کودک دندان هایش را با مسواک شما بشوید یا حتی هنگام بوسیدن کودک بر روی لب هایش، باکتری ها منتقل می شوند. اگر شما خودتان دچار پوسیدگی دندان شده اید، احتمال اینکه این باکتری ها را به کودک منتقل کنید، بیشتر است.

پس از اینکه دهان کودک با این باکتری ها آلوده شد، او مستعد پوسیدگی دندان در دندان های شیری و دائمی خواهد بود که می تواند باعث درد و مشکل در خوردن شود.

اینکه باکتری ها نقش اصلی را در پوسیدگی ایفا می کنند، می تواند توضیح دهد که چرا برخی از کودکان که تنقلات زیادی می خورند یا هیچ گاه نخ دندان نمی کشند، خوش شانس هستند و از مشکلات دندانی جلوگیری می کنند.

چگونه می توان از پوسیدگی دندان در کودکان جلوگیری کرد؟

یک روش حیاتی برای کمک به محدود کردن پوسیدگی دندان در کودکان، صرف نظر از اینکه آیا این مشکل در خانواده شما رایج است یا خیر، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دقیق است که به طور فیزیکی باکتری ها، پلاک و شکر را از دندان ها می زداید. فلوراید بخش مهمی از سلامت دندان است زیرا نه تنها کلسیم را به دندان های در حال پوسیدگی بازمی گرداند، بلکه تولید اسیدهای خورنده را نیز محدود می کند.

حتی اگر برخی از کودکان در معرض خطر بیشتری برای توسعه پوسیدگی دندان باشند، همه کودکان می توانند دچار این مشکل شوند. بنابراین، مهم است که همه کودکان این نقشه راه سلامت دندان را دنبال کنند.

کاهش مصرف شکر در کودکان

محدود کردن شکر که باکتری ها به آن نیاز دارند، مهم ترین روش برای پیشگیری از پوسیدگی دندان ها است.

برای مثال، نوشیدن یک فنجان آب میوه در کنار میان وعده صبحگاهی به دندان ها آسیب کمتری می زند و احتمال پوسیدگی دندان در کودکان را کاهش می دهد نسبت به این که تمام روز از آن آب میوه بنوشید. زیرا مصرف مکرر شکر باعث می شود که بزاق دهان، که به طور طبیعی دندان ها را تمیز می کند، نتواند به درستی عمل کند.

نکاتی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان:

• به کودک خود یاد دهید که از سنین پایین مسواک بزند و از نخ دندان استفاده کند.
• شیرینی ها و تنقلات حاوی شکر را محدود کنید.
• پس از خوردن غذا یا نوشیدنی های شیرین، مسواک زدن را به عادت تبدیل کنید.
• استفاده از فلوراید در مراحل مختلف زندگی کودک بسیار مفید است.
• برنامه ریزی برای ویزیت های منظم دندانپزشکی از سال اول زندگی کودک می تواند مفید باشد.

اجتناب از نوشیدنی های شیرین در کودکان

آبمیوه ها (حتی رقیق شده) و شیر مادر و شیر خشک دندان ها را در معرض شکر قرار می دهند.

پیش تر دندانپزشکان به پوسیدگی دندان های اولیه «پوسیدگی دندان شیشه شیر» می گفتند، زیرا این مشکل معمولا در کودکانی ایجاد می شود که در طول شب شیر یا آبمیوه می نوشند و اجازه می دهند که شکر برای 10 یا 12 ساعت روی دندان ها باقی بماند. آکادمی آمریکایی اطفال (AAP) توصیه می کند که بین 12 تا 18 ماهگی کودک خود را از شیشه شیر جدا کنید تا از پوسیدگی دندان های او جلوگیری کنید.

تمرکز بر فلوراید

اگر آب شرب منطقه شما فلوراید ندارد (برای اطلاع از این موضوع می توانید از  دندانپزشک  یا هیئت تأمین آب شهری سوال کنید) یا کودکان شما فقط آب بطری یا فیلترشده بدون فلوراید می نوشند، با پزشک کودک خود در مورد مکمل های فلوراید صحبت کنید. اما مصرف زیاد فلوراید می تواند منجر به فلوروزیس شود که باعث ایجاد لکه های سفید روی دندان ها می شود. به همین دلیل، کودکان زیر 2 یا 3 سال نباید از خمیر دندان فلوراید دار استفاده کنند مگر اینکه بتوانند آن را تف کنند و نبلعند.

درمان زودهنگام دندان های کودکان

دندانپزشکان اکنون می توانند یک لایه فلوراید محافظتی ایمن را روی دندان های کودکان قرار دهند. در یک مطالعه نشان داده است، یک ساله هایی که این درمان را دو بار در سال دریافت کرده اند، چهار برابر کمتر از دیگران دچار پوسیدگی دندان در دندان های شیری خود شده اند. همچنین، از دندانپزشک  خود در مورد پوشش ها یا روکش های پلاستیکی که از پوسیدگی جلوگیری می کنند، سوال کنید. برخی از برنامه های بیمه این درمان ها را پوشش می دهند.

از لبخند خود مراقبت کنید

اگر شما سابقه مشکلات دندانی دارید، از به اشتراک گذاری ظروف یا مسواک ها با نوزاد یا کودک نوپای خود پرهیز کنید یا حتی اجازه ندهید که انگشتان خود را در دهان شما بگذارند. شما همچنین می توانید اقداماتی برای کاهش سطح باکتری های ایجاد کننده پوسیدگی دندان در دهانتان انجام دهید. دندانپزشک  شما می تواند یک دهان شویه آنتی باکتریال تجویز کند که انتقال این باکتری ها به کودکان را کاهش می دهد.

تحقیقات همچنین نشان داده که جویدن آدامس بدون شکر حاوی شیرین کننده زایلیتول چهار بار در روز، سطح باکتری های دهان مادر را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.

تغذیه خوب در دوران بارداری می تواند مینای دندان نوزاد را تقویت کند. البته، باید دندان های خود را به خوبی مسواک بزنید و مشکلات دندانی خود را به موقع درمان کنید. این کار همچنین الگوی خوبی برای کودک شما خواهد بود و به او نشان می دهد که مراقبت از دندان ها به اندازه مراقبت از دیگر جنبه های سلامتی مهم است.

پیشگیری از پوسیدگی دندان ها در هر رده سنی

در اینجا چند نکته خاص برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در هر سنی ذکر شده است:

• نوزادان: حتی پیش از رشد اولین دندان ها، لثه های نوزاد خود را تمیز کنید. بعد از هر تغذیه با یک دستمال مرطوب آنها را پاک کنید. از زمان رویش اولین دندان، مسواک زدن را شروع کنید. یک مسواک بچه را مرطوب کرده و به آرامی آن را به طور رفت وآمدی روی سطح دندان ها و خط لثه بزنید. اگر از خمیر دندان استفاده می کنید، اطمینان حاصل کنید که فاقد فلوراید باشد.
• کودکان نوپا: برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان نوپای خود حداقل 30 ثانیه (ترجیحا یک دقیقه) بعد از صبحانه و قبل از خواب مسواک بزنید. سر کودک خود را روی پای خود بگذارید و مسواک را در زاویه 45 درجه با دندان ها قرار دهید. از زمانی که آنها 2 یا 3 ساله شدند، از مقدار کمی خمیر دندان فلوراید دار استفاده کنید و نخ دندان کشیدن را برای آن ها شروع کنید.
• کودکان پیش دبستانی: خودتان همزمان با کودکتان دندان هایتان را مسواک بزنید و به او بازخورد مثبت زیادی بدهید. مطالعات نشان داده اند که مسواک های دستی به اندازه مسواک های برقی مؤثر هستند. اما اگر استفاده از مسواک برقی یا باتری دار برای کودک شما راحت تر است، از آن استفاده کنید.
• کودکان مدرسه ای: کودک شما می تواند از حدود 7 سالگی شروع به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به تنهایی کند. اگر کودک شما می تواند کفش هایش را ببندد، احتمالا آماده است که به تنهایی مسواک بزند. حالا کودک شما باید دو دقیقه مسواک بزند. برای بررسی اینکه آیا کودک شما دندان هایش را به خوبی مسواک می زند، به دنبال غذا و پلاک در اطراف خط لثه دندان ها باشید. همچنین، به طور دوره ای به او اجازه دهید که آدامس حاوی زایلیتول بجود.

هر چه زودتر روتین های سلامت دهان و دندان را برای خودتان و کودکتان برقرار کنید، بهتر است. با دندانپزشک خود در مورد استراتژی های کمک به کودک برای حفظ دندان های سالم مشورت کنید. اگر کودک شما دندانپزشک ندارد، از پزشک عمومی او خواسته برای شما توصیه هایی ارائه دهد.

سخنی از نی نی تینی

پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان یک فرآیند مهم است که باید از همان ابتدا شروع شود. با رعایت نکات ساده ای مانند اجتناب از نوشیدنی های شیرین، استفاده از فلوراید، درمان زودهنگام دندان ها، و توجه به بهداشت دهان و دندان از دوران نوزادی، می توان به طور مؤثر از بروز مشکلات دندانی در کودکان جلوگیری کرد. همچنین، با انجام این اقدامات و ایجاد عادات بهداشتی صحیح در کودکان، نه تنها از سلامت دندان های آنها مراقبت می کنید، بلکه الگوی خوبی برای زندگی سالم تر به آنها می دهید.

همچنین، توصیه می شود که والدین به طور منظم کودک خود را برای معاینات دندانپزشکی برده و از خطرات احتمالی جلوگیری کنند. اگر والدین خود مشکلات دندانی دارند، باید مراقب انتقال باکتری های مضر به کودکان باشند تا سلامت دهان و دندان آنها در آینده تهدید نشود.

در نهایت، با شروع زودهنگام مراقبت های دندانی، می توان سلامت دهان و دندان کودکان را تا بزرگسالی حفظ کرده و از بروز مشکلات پیچیده جلوگیری کرد.