آیا متوجه یا بهتر بگم دچار ورم پا در بارداری در قسمت های مچ، ساق و قوزک پایتان شده اید؟ گرچه این مورد از عوارض بارداری غالبا کاملا طبیعی و قابل انتظار است، بسیار مهم است بدانید چه زمانی این تورم می تواند نشانه یک مشکل جدی تر باشد.
پس جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و مشاهده دلایل و راهکارهای برطرف کردن آن، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
احساس می کنید پاها و قوزک های پاهایتان پر از آب شده اند؟ این دقیقا همان چیزی است که تا حدودی رخ داده است. خبر خوبی که وجود دارد این است که تورم پا در بارداری معمولا قابل انتظار بوده و می توان با رعایت چند نکته ساده آن را مدیریت کرد.
edema چیست؟
ادما، به ورمی گفته می شود که ناشی از تجمع مایعات در بافت های بدن است. در دوران بارداری، معمولا این تورم را در پاها و قوزک پاهای خود مشاهده خواهید کرد و ممکن است میزان این تورم با نزدیک شدن به تاریخ زایمان شدیدتر شود.
در اغلب موارد، داشتن مقداری تورم در دوران بارداری علی الخصوص در اندام های تحتانی کاملا طبیعی است. بر اساس برخی تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، حدود دو سوم از زنان در دوران بارداری دچار ورم قابل مشاهده ای می شوند. ادما خفیف تا متوسط در واقع نشانه ای سالم از جریان خون به رحم، جنین و جفت در حال رشد است.
دلایل ایجاد ورم پا در بارداری
در دوران بارداری، رحم در حال رشد شما به رگ های لگنی و همچنین ورید اجوف تحتانی (ورید بزرگی که در سمت راست بدن قرار دارد و خون را از اندام های تحتانی به قلب برمی گرداند) فشار وارد می کند. این فشار باعث کند شدن بازگشت خون از پاها می شود، در نتیجه خون در این ناحیه جمع شده و مایعات از رگ ها به بافت های پاها و قوزک ها وارد می شود.
علاوه بر این، تغییرات هورمونی می تواند به میزان ورم بارداری بیفزاید. همچنین، بدن شما به طور طبیعی مایعات بیشتری ذخیره می کند تا از بارداری حمایت کند. در واقع، تا پایان بارداری شما احتمالا ۲ تا ۳ کیلوگرم افزایش وزن بارداری ناشی از مایعات خواهید داشت! ورم همچنین زمانی که مدت زیادی نشسته یا ایستاده باشید، بیشتر می شود، زیرا نیروی گرانش باعث می شود مایعات در پاها و قوزک ها جمع شوند.
بعد از زایمان، ممکن است متوجه ورم بیشتری در پاها، قوزک ها و حتی دست های خود شوید. خوشبختانه، ورم پس از زایمان معمولا طی یک هفته از بین می رود زیرا بدن شما مایعات اضافی را دفع می کند. در این زمان ممکن است متوجه شوید که بیشتر ادرار یا عرق می کنید، زیرا این ها راه هایی هستند که بدن برای تخلیه مایعات اضافی به کار می گیرد.
ورم پا در بارداری از چه زمانی شروع می شود؟
این تورم معمولا در مراحل پایانی بارداری، به ویژه در سه ماهه سوم بارداری، ظاهر می شود. حتی میزان ین ورم کردن پاها در پایان روز و در هوای گرم تشدید می شود. در زنانی که مایع آمنیوتیک زیادی دارند یا دوقلو (یا بیشتر) باردار هستند، این تورم ممکن است شدیدتر باشد.
آیا باید نگران ورم پا در بارداری بود؟
داشتن مقداری تورم خفیف تا متوسط در پاها و قوزک ها در دوران بارداری طبیعی است. حتی ممکن است ورم دست در بارداری را نیز تجربه کنید. با این حال، تورم شدید و ناگهانی می تواند نشانه یک مشکل جدی تر مانند پره اکلامپسی یا ترومبوز ورید عمقی (DVT) باشد.
پره اکلامپسی و DVT هر دو می توانند برای شما و جنین خطرناک باشند، اما با مراقبت پزشکی قابل درمان هستند. هر چه زودتر بررسی و درمان شوید، بهتر است.
اگر تورم بیش از حد یا ناگهانی در پاها یا قوزک های خود مشاهده کردید، به خصوص اگر ورم پا در بارداری با علائم زیر همراه باشد، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- سردردی که برطرف نمی شود
- افزایش ناگهانی وزن
- تغییرات بینایی، از جمله دیدن لکه ها یا تاری دید
- درد در قسمت بالای شکم یا شانه
- تنگی نفس
- ورم بیش از حد دست ها یا صورت
- حالت تهوع یا استفراغ پس از هفته ۲۰ بارداری
همچنین در صورتی که علائم ترومبوز ورید عمقی (DVT) را دارید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم DVT در بارداری
- تورم قابل توجه در یکی از پاها
- درد یا حساسیت در یکی از ساق ها یا ران ها، که ممکن است شبیه گرفتگی یا درد عضلانی باشد
- گرما در ناحیه تحت تأثیر
- قرمزی یا تغییر رنگ در پا
در برخی موارد، ترومبوز ورید عمقی می تواند به آمبولی ریه (PE) پیشرفت کند که این وضعیتی است که لخته خون به ریه منتقل می شود. آمبولی ریه می تواند خطرناک باشد، بنابراین اگر علائم زیر را دارید، فورا با اورژانس تماس بگیرید:
- تنگی نفس ناگهانی
- درد قفسه سینه که با سرفه بدتر می شود
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضربان قلب یا تنفس سریع
- سرفه همراه با خون
راهکارهای کاهش ورم پا در بارداری
برای کاهش تورم در دوران بارداری، می توانید از این نکات استفاده کنید:
- جوراب های مناسب بپوشید: از جوراب های بارداری فشاری استفاده کنید که می توانید آن ها را در اکثر داروخانه ها پیدا کنید. بهتر است آن ها را صبح زود قبل از اینکه از رختخواب خارج شوید بپوشید تا مایعات نتوانند در پاها جمع شوند. همچنین از پوشیدن جوراب یا لباس هایی که کشهای تنگی دارند، خودداری کنید.
- هر روز کمی ورزش کنید: فعالیت هایی مانند پیاده روی یا استفاده از دوچرخه ثابت علاوه بر کمک به سلامت کلی، به کاهش ورم پا در بارداری نیز کمک می کنند.
- به استخر بروید: برخی تحقیقات نشان می دهند که ایستادن در آب می تواند به کاهش تورم پاها و قوزک ها در دوران بارداری کمک کند. همچنین می توانید چند دور شنا کنید یا در کلاس های ایروبیک آبی شرکت کنید.
- آب زیادی بنوشید: نوشیدن آب کافی به بدن شما کمک می کند مایعات کمتری ذخیره کند. سعی کنید روزانه حدود ۱۰ لیوان آب یا نوشیدنی های کم شکر مصرف کنید.
- ماساژ بگیرید: ماساژ پا توسط یک ماساژور متخصص در درمان زنان باردار می تواند کمک کننده باشد.
- استراحت های کوتاه و مکرر داشته باشید: اگر باید برای مدت طولانی بنشینید یا بایستید، هر از گاهی کمی قدم بزنید تا جریان خون در پاهایتان بهبود پیدا کند.
- پاهای خود را بالا نگه دارید: در محل کار از یک زیرپایی استفاده کنید و در حالت خوابیده چند بالش زیر پاها قرار دهید.
- کفش های راحت بپوشید: کفش هایی انتخاب کنید که با تورم پاها سازگار باشند.کفش های جورابی استاندارد و طبی گزینه های بسیار مناسبی هستند.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید: مصرف خوراکی های نمکی و فرآوری شده را کاهش دهید و به جای آن میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
اگرچه ورم پا در بارداری ممکن است ناراحت کننده باشد، اما باید بدانید که این وضعیت به زودی پس از زایمان از بین می رود.
