عرق سوز شدن نوزادان یا همان گرمازدگی پوست هنگامی رخ می دهد که عرق روی پوست جمع شده و نتواند به سطح پوست برسد. نتیجه آن ایجاد جوش های ریز و تحریک کننده ای است که ممکن است خارش یا سوزش ایجاد کنند. برای درمان، خنک کردن، خشک کردن و هوا دادن به پوست آسیب دیده مؤثر است. این مشکل می تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما بیشتر در نوزادان، کودکان و افرادی که در مناطق مرطوب زندگی می کنند، رایج است.
عرق سوز شدن نوزادان چیست؟
عرق سوز شدن نوزادان (که به آن گرمای سوزشی یا میلیاریا نیز گفته می شود) به مناطقی از پوست گفته می شود که به دلیل تجمع عرق تحریک شده اند. این جوش ها معمولا خارش دارند و باعث ناراحتی می شوند، اما به طور معمول بی خطر هستند. در بیشتر موارد می توان عرق سوز شدن نوزادان و کودکان را در خانه درمان کرد و این جوش ها طی چند روز از بین می روند.
متخصصان سلامت، عرق سوز شدن نوزادان و کودکان را نوعی بیماری خفیف مرتبط با گرما می دانند. این مشکل به اندازه شرایط جدی مانند خستگی ناشی از گرما یا گرمازدگی شدید خطرناک نیست، اما در هنگام فعالیت شدید در هوای گرم می تواند نشانه ای اولیه باشد که بدن نیاز به خنک شدن دارد.
علائم و علت های عرق سوز شدن نوزادان
نوزادان معمولا در مناطقی که پوست با پوست تماس دارد یا ناحیه پوشک با پوست تماس دارد دچار عرق سوز می شوند.
- روی پوست روشن، جوش ها قرمز دیده می شوند و روی پوست تیره ممکن است خاکستری یا سفید به نظر برسند.
- عرق سوز شدن کودکان می تواند باعث احساس سوزش، خارش و نوک تیزی روی پوست شود.
- این حس ها ناخوشایند هستند و ممکن است کودک یا شما را به خراشیدن پوست ترغیب کنند، اما این کار می تواند باعث باز شدن پوست و ایجاد عفونت باکتریایی شود.
ظاهر عرق سوز شدن نوزادان
عرق سوز شدن نوزادان به صورت گروهی از جوش های ریز ظاهر می شود که شبیه جوش یا تاول کوچک هستند. معمولا قطر هر جوش حدود ۱ تا ۳ میلی متر است. این جوش ها روی پوست روشن قرمز دیده می شوند و روی پوست تیره ممکن است خاکستری یا سفید باشند. در اصطلاح پزشکی، این نوع جوش ها را «میلیاریا روبرا» می نامند و رایج ترین شکل عرق سوز شدن نوزادان است.
گاهی اوقات، جوش ها به شکل ریز و شفاف شبیه قطرات آب ظاهر می شوند. این نوع که «میلیاریا کریستالین» نام دارد، معمولا نوزادان را تحت تأثیر قرار می دهد اما در بزرگسالان هم ممکن است ایجاد شود. این شکل ملایم تر است و ممکن است خارش یا ناراحتی جدی ایجاد نکند.
محل شکل گیری عرق سوز شدن کودکان
عرق سوز شدن معمولا در مناطقی از بدن ایجاد می شود که هوا کافی به آن ها نمی رسد، مانند مناطقی که با لباس پوشانده شده اند یا در چین و چروک های پوست که تماس پوست با پوست وجود دارد.
در نوزادان، عرق سوز شدن اغلب در این مناطق دیده می شود:
- زیر بغل
- چین آرنج
- گردن
- کشاله ران (ناحیه پوشک)
- قسمت بالایی سینه و پشت
در بزرگسالان، این جوش ها بیشتر در مناطق زیر ظاهر می شوند:
- بازوها
- پشت
- سینه (به ویژه زیر سینه ها)
- پاها (به خصوص قسمت داخلی ران ها)
علت ایجاد عرق سوز شدن
این مشکل زمانی رخ می دهد که عرق در پوست به دام بیفتد. معمولا غدد عرق، عرق را از طریق کانال های ریز به سطح پوست می رسانند و سپس عرق تبخیر می شود تا بدن خنک شود. اما گاهی اوقات کانال ها مسدود می شوند و عرق نمی تواند به سطح برسد. در این حالت، عرق به عقب جریان پیدا کرده و باعث التهاب در لایه های پوست می شود و نتیجه آن ایجاد جوش های خارش دار است.
مسدود شدن کانال ها می تواند به دلیل:
- تجمع بیش از حد عرق بین پوست و لباس
- انباشته شدن سلول های مرده پوست در کانال های عرق
رخ دهد. تعریق زیاد باعث نرم شدن سلول های مرده پوست می شود و احتمال انسداد کانال ها را افزایش می دهد.
عوامل خطر
احتمال بروز عرق سوز شدن کودکان در شرایط زیر بیشتر است:
- فعالیت بدنی شدید در هوای گرم
- تب
- داشتن شرایطی که تعریق را افزایش می دهد (هیپرهیدروز)
- زندگی در مناطق گرم یا مرطوب
- نیاز به استراحت طولانی در تخت (مثلا جوش ها روی پشت ظاهر می شوند)
- مصرف داروهایی که فعالیت غدد عرق را افزایش می دهند
- پوشیدن لباس های تنگ در محیط های گرم
نوزادان و کودکان به دلیل رشد هنوز ناتمام غدد عرق و عدم توانایی کامل بدن در تنظیم دما، در معرض خطر بیشتری هستند. آن ها معمولا لباس های چندلایه می پوشند و پوشک های غیرقابل تنفس هم می توانند مشکل را تشدید کنند.
عوارض عرق سوز شدن کودکان
در مواردی، عرق سوز شدن نوزادان می تواند باعث عفونت باکتریایی پوست شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که پوست آسیب دیده و باکتری وارد شود. عفونت می تواند باعث تورم، گرمی پوست، تب، حالت تهوع یا لرز شود.
تشخیص و آزمایش ها
چگونه پزشکان عرق سوز شدن نوزادان و کودکان را تشخیص می دهند؟
برای تشخیص عرق سوز شدن کودکان معمولا نیازی به مراجعه پزشکی نیست، زیرا این مشکل اغلب خفیف و قابل درمان در خانه است. اما اگر به پزشک مراجعه کنید، او ممکن است:
- از شما بپرسد که جوش ها از چه زمانی شروع شده اند، کجا ظاهر شده اند و چه علائمی داشته اید.
- تاریخچه پزشکی و داروهایی که مصرف می کنید را بررسی کند.
- پوست شما را با دقت نگاه کرده و (با اجازه شما) ناحیه آسیب دیده را لمس کند.
- درباره عواملی که ممکن است باعث ایجاد جوش شده باشند، مانند شرایط آب و هوایی، فعالیت بدنی یا بیماری ها، با شما صحبت کند.
این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا عرق سوز شدن کودکان را تشخیص دهد یا دیگر مشکلات پوستی را که ممکن است علائم مشابه ایجاد کنند، شناسایی کند.
شرایطی که پزشک ممکن است بخواهد رد کند شامل موارد زیر است:
- نیش حشرات
- آبله مرغان
- جوش های ناشی از آلرژی دارویی
- اگزما یا درماتیت
- فولیکولیت
برای تشخیص عرق سوز شدن نوزادان معمولا نیازی به آزمایش نیست، اما اگر پزشک شک کند که علت دیگری وجود دارد، ممکن است آزمایش هایی لازم شود و پزشک شما را درباره آن ها راهنمایی خواهد کرد.
مدیریت و درمان
درمان عرق سوز شدن نوزادان چیست؟
اغلب می توان با مراقبت های خانگی عرق سوز کودکان را درمان کرد. به محض مشاهده جوش ها، اقدامات زیر مفید است:
- به محیط خنک یا دارای تهویه مطبوع بروید.
- لباس های ناحیه آسیب دیده را درآورید.
- پوست را با آب خنک یا ولرم به آرامی شستشو دهید و با حوله نرم خشک کنید (بدون ساییدن).
- ناحیه آسیب دیده را باز بگذارید یا لباس تمیز و گشاد بپوشید که به پوست نچسبد.
- در صورت نیاز، حوله سرد روی پوست قرار دهید تا احساس سوزش و خارش کاهش یابد.
این نکات برای همه سنین کاربرد دارد. اگر کودک شما دچار عرق سوز شد، مراقبت خانگی معمولا کافی است. اما اگر جوش ها مکرر ظاهر شوند یا بیش از چند روز طول بکشند، بهتر است با پزشک اطفال مشورت کنید تا سایر مشکلات رایج پوستی کودکان بررسی شود. در برخی موارد شدید، پزشک ممکن است پمادهای دارویی برای کاهش خارش یا التهاب تجویز کند.
نکات مهم هنگام بهبود جوش های گرمایی
هنگام بهبود جوش ها، توجه به نکات زیر اهمیت دارد:
- از استفاده کرم ها یا محصولاتی که ممکن است منافذ پوست را مسدود کنند، خودداری کنید. عرق باید بتواند خارج شود. برخی لوسیون ها، پمادها یا پودرها که به نظر تسکین دهنده هستند، می توانند مانع خروج عرق شده و جوش ها را بدتر کنند.
- فعالیت هایی که باعث تعریق شدید می شوند، محدود کنید تا جوش ها بهتر بهبود یابند.
- از خراشیدن پوست خودداری کنید. این کار وسوسه انگیز است، اما می تواند روند بهبودی را کند کرده یا پوست را مستعد عفونت کند.
- دوش های خنک بگیرید تا عرق از سطح پوست پاک شود.
- از لباس های سبک و نازک استفاده کنید و از بسته بندی بیش از حد یا پتوهای سنگین خودداری کنید. برای نوزادان، از لباس های چندلایه یا پتوهای بیش از حد استفاده نکنید و مطمئن شوید هیچ پارچه ای نزدیک صورت کودک نیست تا هوا بتواند جریان یابد.
به طور کلی، حفظ منافذ باز پوست مهم است و این یعنی از کرم ها و پمادهای سنگین خودداری کنید. با این حال، اگر خارش شدید است، استفاده از کرم ضدخارش مانند کالامین ممکن است لازم باشد. پیش از استفاده از هر محصول موضعی، با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا مناسب ترین گزینه برای شما یا کودک شما انتخاب شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
به پزشک مراجعه کنید اگر:
- جوش ها پس از چند روز بهبود نیافتند.
- جوش ها دردناک یا بسیار خارش دار باشند.
- نشانه های عفونت ظاهر شود، مانند تب، لرز، یا پوست گرم و متورم.
- نگران هستید که علت دیگری غیر از گرما باعث جوش ها شده باشد.
پیش بینی و چشم انداز
با خنک و خشک نگه داشتن پوست، معمولا جوش ها طی چند روز از بین می روند. بهتر است با پزشک درباره راه های پیشگیری از عرق سوز شدن نوزادان و کودکان صحبت کنید، به ویژه اگر شغل، سرگرمی ها یا محیط زندگی باعث تعریق زیاد می شود.
پیشگیری از عرق سوز شدن نوزادان و کودکان
کلید پیشگیری، خنک و خشک نگه داشتن پوست است. اگر در محیط گرم یا فعالیت های بدنی زیاد قرار دارید:
- از حضور طولانی در هوای گرم یا مرطوب خودداری کنید.
- در صور ت حضور در گرما، استراحت های مکرر برای خنک شدن داشته باشید.
- از تهویه مطبوع و پنکه برای خنک کردن محیط داخلی استفاده کنید.
- لباس های گشاد و سبک بپوشید تا پوست نفس بکشد (پارچه های نخی بهتر از مصنوعی هستند).
سخنی از نی نی تینی
پوست خارش دار و سوزشی ناراحت کننده است، اما خوشبختانه عرق سوز شدن کودکان معمولا گذرا و قابل مدیریت در خانه است. مهم است که بدانید چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.
اگر جوش ها پس از چند روز از بین نرفت یا علائم دیگری مانند تب ظاهر شد، با پزشک تماس بگیرید. همین نکته برای نوزادان و کودکان نیز صدق می کند؛ اگر همراه با جوش، علائم دیگری وجود دارد، بهتر است کودک بررسی شود. پزشکان می توانند با یک معاینه ساده، عرق سوز شدن نوزادان و کودکان را تشخیص داده یا سایر مشکلات پوستی که نیاز به درمان دارند را شناسایی کنند.
اگر تجربه ای از عرق سوز شدن کودکان دارید یا نکته ای برای مراقبت خانگی پیدا کرده اید، آن را با ما و دیگر مادران به اشتراک بگذارید! پرسش ها و تجربیات شما می تواند به دیگران کمک کند تا بهترین روش ها برای پیشگیری و درمان این مشکل را یاد بگیرند.
