اگر اولین بارداری خود را تجربه می کنید، طبیعی است که کمی نگران باشید. شاید این تصور در ذهن شما باشد که زایمان شبیه به عبور دادن یک توپ بولینگ از سوراخ سوزن است. اما لازم نیست نگران شوید؛ زنان هزاران سال است که این مسیر را طی کرده اند و بدن شما هم در طول این 9 ماه به شکلی آماده می شود که بتواند به خوبی فرآیند زایمان را پشت سر بگذارد.
جالب است بدانید این تغییرات واژن در بارداری تنها محدود به زمان زایمان نیست و خیلی زودتر از آن شروع می شود. در ادامه می خواهیم به شما کمک کنیم تا با این تغییرات آشنا شوید و بدانید واژن در طول بارداری چه تغییراتی می کند.
10 مورد از تغییرات واژن در بارداری
1. تغییر رنگ واژن در بارداری
ممکن است برایتان عجیب باشد، اما یکی از اولین تغییرات واژن در بارداری، تغییر رنگ واژن است. این حالت که علائم چادویک نامیده می شود، به دلیل افزایش جریان خون در ناحیه تناسلی ایجاد می شود. در نتیجه، واژن، لابیا (لب های خارجی و داخلی) و دهانه رحم ممکن است به رنگ آبی یا بنفش درآیند.
این تغییر معمولا از هفته چهارم بارداری آغاز می شود و یکی از اولین نشانه های بارداری به شمار می رود. البته نیازی به نگرانی نیست؛ این تغییر رنگ هیچ درد یا ناراحتی ایجاد نمی کند و معمولا بعد از زایمان به حالت طبیعی بازمی گردد.
2. افزایش حساسیت و ارگاسم های قوی تر
در دوران بارداری حجم خون بدن تا حدود 50 درصد افزایش پیدا می کند و بخشی از این خون اضافی به سمت اندام تناسلی هدایت می شود. این تغییر باعث می شود واژن متورم تر و حساس تر از همیشه باشد.
از طرف دیگر، افزایش هورمون هایی مثل اکسی توسین، استروژن و پروژسترون باعث می شود میل جنسی و لذت شما هم بیشتر شود. بسیاری از زنان در سه ماهه اول و دوم بارداری، ارگاسم های شدیدتر و لذت بخش تری را تجربه می کنند.
البته این افزایش جریان خون گاهی می تواند باعث ناراحتی یا حساسیت بیش از حد هم بشود. بنابراین بهتر است این تغییرات واژن در بارداری را با همسرتان در میان بگذارید تا تجربه رابطه جنسی در این دوران برای هر دو طرف لذت بخش و بدون دردسر باشد.
3. رگ های واریسی روی واژن
بیشتر زنان رگ های واریسی را روی پاهای خود در دوران بارداری تجربه می کنند، اما شاید ندانید که این رگ های برجسته و بنفش می توانند روی واژن هم ظاهر شوند. طبق پژوهش ها، حدود 18 تا 22 درصد زنان باردار دچار این مشکل می شوند، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم بارداری.
برخی زنان متوجه این تغییر نمی شوند، اما عده ای احساس فشار، تورم یا درد دارند. خوشبختانه این رگ ها معمولا چند هفته بعد از زایمان به مرور از بین می روند.
برای کاهش ناراحتی ناشی از واریس واژن در بارداری می توانید:
- از لباس زیر مخصوص بارداری با خاصیت فشار ملایم استفاده کنید.
- کمپرس سرد روی ناحیه قرار دهید.
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت پرهیز کنید.
- آب بیشتری بنوشید.
- در صورت امکان پاها و لگن خود را بالا نگه دارید.
4. تغییر در pH واژن و بوی بدن
یکی دیگر از تغییرات واژن در بارداری، تغییر سطح اسیدیته (pH) آن است. این تغییر باعث می شود بوی واژن متفاوت شود و حتی ممکن است مزه آن در رابطه جنسی دهانی به صورت “فلزی یا شور” احساس شود.
دلیل اصلی این تغییر، نوسانات هورمونی است. از طرف دیگر، حس بویایی شما در بارداری قوی تر می شود و همین باعث می شود بوی بدن خود را شدیدتر از قبل احساس کنید.
با این حال، اگر بوی واژن بیش از حد تند یا ناخوشایند باشد و همراه با علائمی مثل خارش یا سوزش باشد، احتمال عفونت وجود دارد و باید حتما با پزشک مشورت کنید.
5. درد تیرکشنده در واژن (لایتنینگ کراچ)
شاید کسی به شما نگفته باشد، اما یکی از تجربه های رایج در بارداری، احساس درد ناگهانی و تیرکشنده در واژن است که به آن “لایتنینگ کراچ” می گویند. این درد معمولا در سه ماهه سوم بارداری و زمانی رخ می دهد که مدت زیادی در یک وضعیت نشسته یا درازکش بوده اید و ناگهان بلند می شوید.
این حالت به دلیل فشار جنین روی عصب ها یا تغییرات دهانه رحم ایجاد می شود. گرچه می تواند آزاردهنده باشد، اما معمولا خطری ندارد.
برای کاهش این درد می توانید:
- فعالیت بدنی ملایم داشته باشید.
- حرکاتی که شامل خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین است را محدود کنید.
- ماساژ مخصوص بارداری دریافت کنید.
- شنا کنید تا فشار بدن کاهش یابد.
- از کمربندهای حمایتی بارداری استفاده کنید.
6. افزایش احتمال عفونت در واژن
یکی دیگر از تغییرات واژن در بارداری که بسیار شایع است، افزایش احتمال ابتلا به عفونت قارچی در بارداری (کاندیدیازیس) است. علت اصلی این موضوع، بالا رفتن سطح هورمون استروژن و تغییر در pH واژن است. در این حالت محیط واژن قلیایی تر یا اسیدی تر از حد معمول می شود و قارچ ها راحت تر رشد می کنند.
درمان موضعی با کرم ها یا شیاف های ضدقارچ معمولا اولین انتخاب پزشکان است، چرا که طبق مطالعات اخیر، مصرف داروی خوراکی فلوکونازول در دوران بارداری می تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد. بنابراین استفاده خودسرانه از داروهای خوراکی اصلا توصیه نمی شود.
از سوی دیگر، عفونت ادراری در بارداری (UTI) نیز در این دوران شایع است. این عفونت باعث تکرر ادرار، سوزش و درد می شود و اگر به موقع درمان نشود، ممکن است به کلیه ها برسد. خطر ابتلا به عفونت کلیوی در زنان باردار حدود 40 درصد بیشتر از سایرین است که می تواند عوارضی مانند پره اکلامپسی، زایمان زودرس و کاهش وزن نوزاد هنگام تولد را به همراه داشته باشد.
7. افزایش ترشحات واژن در بارداری
یکی دیگر از تغییرات واژن در بارداری که طبیعی ست، افزایش ترشحات است. این ترشحات که در اصطلاح پزشکی لوکوریا نامیده می شوند، معمولا رقیق، شیری رنگ و با بوی ملایم هستند. وظیفه اصلی آن ها حفاظت از دهانه رحم و جلوگیری از ورود میکروب هاست.
این تغییر حتی ممکن است خیلی زود و قبل از آنکه متوجه بارداری شوید، آغاز شود. به همین دلیل داشتن پد بهداشتی روزانه یا شورت های نخی و قابل شستشو در این دوران بسیار کمک کننده است.
اما اگر ترشحات به رنگ زرد یا سبز تغییر کنند، بوی نامطبوعی داشته باشند یا همراه با خارش و سوزش باشند، احتمال عفونت وجود دارد و باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین در ماه های پایانی بارداری ممکن است خروج مخاط پلاگ (mucus plug) را تجربه کنید که نشانه نزدیک شدن زمان زایمان است.
8. خارش واژن در دوران بارداری
یکی از شکایت های رایج مادران باردار، خارش در ناحیه تناسلی است. علت اصلی آن می تواند افزایش ترشحات، تغییر در pH واژن یا عفونت قارچی باشد.
در بسیاری از موارد این خارش بی خطر است، اما اگر همراه با ترشحات غیرطبیعی، زخم یا احساس سوزش شدید باشد، باید حتما توسط پزشک بررسی شود. برای کاهش خارش می توانید از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید، ناحیه تناسلی را خشک و تمیز نگه دارید و از مصرف صابون های معطر یا مواد شوینده قوی خودداری کنید.
9. تغییر در فلور میکروبی واژن
واژن به طور طبیعی پر از باکتری های مفید است که مهم ترین آن ها لاکتوباسیلوس نام دارد. این باکتری ها از رشد میکروب های بیماری زا جلوگیری می کنند و محیط واژن را سالم نگه می دارند.
در بارداری، تعادل این باکتری ها ممکن است تغییر کند. مطالعات نشان داده اند زنانی که سطح لاکتوباسیلوس در واژن آن ها کمتر است، بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارند. هرچند هنوز تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است، اما مصرف پروبیوتیک ها (مثل ماست و کفیر) و رعایت بهداشت می تواند به حفظ این تعادل کمک کند.
10. احتمال پارگی واژن در حین زایمان
یکی از بخش هایی که همیشه به راحتی با تغییرات بارداری هماهنگ نمی شود، پرینه (perineum) یا همان ناحیه بین واژن و مقعد است. این بخش معمولا سفت باقی می ماند و در بسیاری از زنان در زمان زایمان دچار پارگی می شود.
طبق گزارش انجمن متخصصان زنان و زایمان آمریکا، بین 53 تا 79 درصد زنان در طول زایمان دچار درجاتی از پارگی واژن می شوند. این آمار در مادرانی که اولین بار زایمان می کنند حتی می تواند به 90 درصد هم برسد. همچنین زنانی که در زایمان اول دچار پارگی شدید شده اند، 5 برابر بیشتر از دیگران در زایمان های بعدی هم در معرض پارگی قرار می گیرند.
یک راهکار ساده برای کاهش این احتمال، ماساژ پرینه در ماه آخر بارداری است. این کار می تواند انعطاف پذیری بافت ها را افزایش دهد و احتمال نیاز به بخیه یا پارگی های شدید را کاهش دهد.
سخنی از نی نی تینی
همه این تغییرات واژن در بارداری ممکن است عجیب به نظر برسند، اما بیشتر آن ها کاملا طبیعی هستند و بعد از زایمان برطرف می شوند. در عین حال، اگر هر یک از علائم شما شدید بود یا روی زندگی روزمره تان تأثیر گذاشت، حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
یادتان باشد که پس از تولد نوزادتان، تغییرات و چالش های جدیدی در زندگی آغاز می شود، بنابراین بهتر است نگرانی های دوران بارداری را با آگاهی و آرامش پشت سر بگذارید.
شما چه تجربه ای از تغییرات واژن در بارداری داشته اید؟ آیا با ترشحات بیشتر، خارش یا درد مواجه بودید؟ تجربیات خود را در بخش دیدگاه ها با ما و دیگر مادران در میان بگذارید.
