آزمایش کشت ادرار آزمایشی است که پزشکان برای بررسی عفونت مجاری ادراری انجام می دهند. این آزمایش مشخص می کند که آیا باکتری یا قارچ (مخمر) در نمونه ادرار شما وجود دارد یا خیر. همچنین، این کشت نوع باکتری یا مخمری که عامل عفونت است را مشخص می کند. پزشک با توجه به جواب کشت شما دارو تجویز می کند. در این مقاله در مورد این کشت بیشترتوضیح می دهیم.
اگر علائم عفونت داشته باشید و نتیجه آزمایش کشت ادرار مثبت باشد، به احتمال زیاد دچار عفونت ادراری هستید.
چرا آزمایش کشت ادرار انجام می شود؟
پزشکان معمولا آزمایش کشت را برای بررسی عفونت های مجاری ادرارتجویز می کنند. این کشت ممکن است در شرایط زیر توصیه شود:
- وجود علائم عفونت ادراری:
- سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
- نیاز مکرر و فوری به دفع ادرار
- نشت ادرار یا بی اختیاری ادراری
- تب بدون دلیل مشخص: در برخی موارد، وجود تب می تواند نشان دهنده عفونت ادراری پنهان باشد.
تفاوت آزمایش کشت ادرار با آزمایش ادرار (آنالیز ادرار)
کشت و آنالیز ادرار هر دو به نمونه ادرار نیاز دارند، اما تفاوت هایی بین این دو آزمایش وجود دارد:
آنالیز ادرارچیست؟
- آزمایشی سریع است که بررسی می کند آیا سلول های قرمز خون، سلول های سفید خون یا باکتری در ادرار وجود دارد.
- یک تست غربالگری محسوب می شود که مشخص می کند آیا نیاز به آزمایش کشت ادرار وجود دارد یا خیر.
کشت ادرار:
- میکروارگانیسم ها (باکتری یا قارچ) را در آزمایشگاه رشد می دهد تا نوع دقیق آن ها مشخص شود.
- نتیجه دقیق تری ارائه می دهد و نشان می دهد کدام آنتی بیوتیک یا داروی ضد قارچ مؤثر است.
جزئیات آزمایش کشت ادرار
آزمایش ادرار چگونه انجام می شود؟
برای دادن نمونه ادرار اقدامات زیر انجام می شود:
- معمولا باید در یک ظرف استریل ادرار کنید.
- اگر امکان نمونه گیری مستقیم نداشته باشید، پزشک ممکن است از روش های جایگزین مانند کاتتر یا کیسه جمع آوری ادرار استفاده کند.
- نمونه ادرار به آزمایشگاه ارسال می شود.
در آزمایشگاه جهت کشت کارهای زیر انجام می شود:
- یک تکنسین یک حلقه کوچک را در ادرار فرو می برد و آن را روی یک محیط کشت مخصوص قرار می دهد.
- در صورتی که عفونت ادراری وجود داشته باشد، باکتری یا قارچ روی محیط کشت رشد می کند و ظرف 24 تا 48 ساعت نتایج مشخص می شود.
- اگر رشد میکروب تأیید شود، آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی انجام می شود تا مشخص شود کدام داروها در درمان مؤثرتر هستند.
چگونه برای آزمایش کشت ادرار آماده شویم؟
حداقل یک ساعت قبل از نمونه گیری ادرار نکنید تا مقدار کافی برای آزمایش داشته باشید.
حدود 250 میلی لیتر آب (یک لیوان) بنوشید تا اطمینان حاصل شود که به اندازه کافی ادرار دارید.
نمونه را اول صبح جمع آوری کنید، زیرا غلظت میکروب ها در این زمان بیشتر است.
اگر در جمع آوری نمونه در بیرون از منزل مشکل دارید، پزشک روش های جایگزین را پیشنهاد می دهد.
مراحل نمونه گیری صحیح برای آزمایش کشت ادرار
برای گرفتن یک نمونه ادرار تمیز، مراحل زیر را طی کنید:
- دستان خود را با آب و صابون بشویید.
- با یک دستمال یا پد آنتی سپتیک، ناحیه تناسلی را تمیز کنید:
در زنان: ناحیه خارجی واژن و مجرای ادراری را از جلو به عقب پاک کنید.
در مردان: اگر ختنه نشده اید، پوست ختنه گاه را عقب بکشید و سر آلت را تمیز کنید.
- مقداری از ادرار را در توالت تخلیه کنید و جریان را متوقف کنید.
- بدون تماس ظرف با پوست بدن، آن را در مسیر جریان ادرار قرار دهید و تا نیمه پر کنید.
- درب ظرف را بسته و به محل مشخص شده تحویل دهید.
- دستان خود را دوباره بشویید.
روش های دیگر جمع آوری نمونه ادرار
اگر امکان ارائه نمونه به روش معمولی را نداشته باشید، پزشک ممکن است یکی از روش های زیر را پیشنهاد کند:
کاتتریزاسیون:
- پزشک یک لوله نازک (کاتتر) را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می کند و ادرار را مستقیما جمع آوری می کند.
- کیسه جمع آوری ادرار مخصوص کودکان:
کیسه ای با چسب مخصوص به ناحیه تناسلی کودک متصل می شود و پس از ادرار کردن، نمونه در یک ظرف استریل ریخته می شود.
- نمونه گیری مستقیم از مثانه :
در موارد خاص، سوزنی نازک از طریق پوست شکم وارد مثانه می شود تا ادرار مستقیما از مثانه جمع آوری شود.
آیا آزمایش کشت ادرار خطر دارد؟
این کشت اگر از روش های استاندارد انجام شود کاملا بی خطر هستند.
اما در نمونه گیری با کاتتر یا سوزن، احتمال کمی برای عفونت یا ناراحتی جزئی وجود دارد.
آلودگی نمونه با باکتری های پوست می تواند باعث نتایج مثبت کاذب شود، یعنی نشان دهد عفونت وجود دارد درحالی که واقعا عفونتی وجود ندارد.
چقدر طول می کشد تا نتیجه آزمایش کشت ادرار مشخص شود؟
نتایج معمولا طی 24 تا 48 ساعت آماده می شود.
در برخی موارد، ممکن است 3 روز طول بکشد تا آزمایشگاه نتیجه را اعلام کند.
پزشک شما نتیجه را بررسی کرده و در صورت نیاز به درمان، دارو تجویز می کند.
نتیجه مثبت آزمایش کشت ادرار چه معنایی دارد؟
اگر نتیجه کشت شما مثبت باشد و علائم عفونت داشته باشید، این بدان معناست که شما دچار عفونت دستگاه ادراری شده اید. در این شرایط، پزشک درمان مناسب را برای شما تجویز می کند.
در برخی موارد، ممکن است باکتری در ادرار شما وجود داشته باشد، اما علائمی از عفونت نداشته باشید. این وضعیت که باکتریوری بدون علامت نامیده می شود، معمولا نیازی به درمان ندارد، مگر در شرایط خاص، مانند بارداری یا قبل از انجام برخی جراحی ها.
اگر آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی یا ضدقارچی روی کشت انجام شود، نتایج ممکن است به یکی از این سه صورت باشد:
- حساس : این بدان معناست که دارو توانسته رشد باکتری یا قارچ را متوقف کند یا آن را از بین ببرد. این دارو باید اولین انتخاب برای درمان باشد.
- متوسط : این نتیجه نشان می دهد که دارو تا حدی بر مهار رشد باکتری یا قارچ تأثیر داشته است و ممکن است در دوزهای بالاتر مؤثر باشد.
- مقاوم: در این حالت، دارو قادر به توقف رشد یا از بین بردن باکتری یا قارچ نبوده است و نباید برای درمان استفاده شود.
نتیجه منفی آزمایش کشت ادرار چه معنایی دارد؟
نتیجه منفی یا طبیعی کشت نشان می دهد که در نمونه ادرار شما هیچ نشانه ای از باکتری یا قارچ وجود ندارد و شما به عفونت ادراری مبتلا نیستید.
با این حال، در صورتی که علائمی مشابه عفونت ادراری داشته باشید اما نتیجه کشت منفی باشد، ممکن است علت دیگری مانند تغییرات ناشی از یائسگی، سنگ کلیه یا مشکلات مثانه عامل ایجاد این علائم باشد. اگر همچنان دچار سوزش ادرار، تکرر ادرار، احساس فوریت در دفع ادرار یا وجود خون در ادرار هستید، بهتر است با پزشک مشورت کنید. ممکن است انجام آزمایش های تکمیلی مانند تصویربرداری یا مراجعه به متخصص اورولوژی ضروری باشد.
چه زمانی باید مجددا به پزشک مراجعه کنم؟
در موارد زیر پزشک را در جریان بگذارید:
- پس از مصرف دارو، علائم شما بهبود نیافته است.
- درباره نتایج آزمایش سؤالی دارید.
- علائم جدیدی ظاهر شده یا علائم قبلی تشدید شده اند.
پزشک علائم شما را مورد بررسی بیشتری قرار می دهد.
سخنی از نی نی تینی
عفونت های ادراری علاوه بر ایجاد ناراحتی، در صورت درمان نشدن می توانند جدی شوند و به کلیه ها یا جریان خون سرایت کنند. همچنین، در زنان باردار، این عفونت ها می توانند خطراتی برای جنین داشته باشند.
انجام آزمایش کشت ادرار به پزشک کمک می کند تا علت عفونت را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را انتخاب کند. ممکن است فرآیند جمع آوری نمونه کمی ناخوشایند باشد، اما یک آزمایش ساده می تواند به تشخیص سریع تر و درمان مؤثرتر منجر شود. اگر علائمی از عفونت ادراری دارید، بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
آیا تا به حال آزمایش کشت ادرار انجام داده اید؟ اگر تجربه ای در این زمینه دارید، در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
