آیا مصرف داروهای سرماخوردگی در بارداری بی خطر است؟
اگر باردار هستید و سرما خورده اید، احتمالا این سؤال برایتان پیش آمده که آیا مصرف داروهای سرماخوردگی در بارداری خطرناک است یا خیر. پاسخ این سؤال بستگی به نوع دارو دارد. برخی از ترکیبات موجود در داروهای سرماخوردگی مورد بررسی قرار گرفته اند و به طور کلی برای زنان باردار بی خطر در نظر گرفته می شوند. در مقابل، برخی دیگر به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته اند یا ممکن است با عوارضی برای بارداری همراه باشند، بنابراین بهتر است از مصرف آن ها اجتناب شود.
داروهای سرماخوردگی که در بارداری بی خطر هستند
برخی داروها یا ترکیبات دارویی به دلیل استفاده ی مکرر در زنان باردار یا انجام مطالعات کافی روی آن ها، به طور کلی ایمن محسوب می شوند. برخی از داروهای سرماخوردگی در بارداری عبارتند از:
- استامینوفن در بارداری (Acetaminophen): برای کاهش درد و تب مورد استفاده قرار می گیرد. توصیه می شود که کمترین دوز مؤثر را برای کوتاه ترین مدت ممکن مصرف کنید و هرگز از مقدار مجاز روزانه فراتر نروید.
- انواع آنتی هیستامین در بارداری (برای کاهش گرفتگی بینی): برخی از آنتی هیستامین های ایمن در دوران بارداری شامل موارد زیر هستند:
- کلرفنیرامین در بارداری (Chlorpheniramine)
- لوراتادین در بارداری (Loratadine)
- ستیریزین در بارداری (Cetirizine)
- دکسکلرفنیرامین در بارداری (Dexchlorpheniramine)
- دوکسیلامین در بارداری (Doxylamine)
- دیفن هیدرامین در بارداری (Diphenhydramine) – البته این دارو در سه ماهه سوم بارداری ممکن است باعث انقباضات رحمی شود، بنابراین باید فقط تحت نظر پزشک مصرف شود.
- دکسترومتورفان در بارداری (Dextromethorphan): یک داروی ضد سرفه که معمولا در شربت های سرماخوردگی مانند *Robitussin* یافت می شود و به طور کلی برای زنان باردار بی خطر است.
- قرص های مکیدنی حاوی بنزوکائین یا منتول: این ترکیبات معمولا برای کاهش گلودرد در بارداری تأیید شده اند. بنزوکائین وارد جریان خون نمی شود، بنابراین احتمال آسیب به جنین بسیار کم است. منتول نیز در صورت استفاده ی توصیه شده، مشکلی ایجاد نمی کند.
- اسپری های بینی کورتیکواستروئیدی: در صورتی که برای مدت کوتاهی استفاده شوند، معمولا بی خطر هستند. با این حال، روش های طبیعی مانند نوارهای بینی، اسپری های نمکی و استفاده از *نتی پات* (Neti Pot) گزینه های ایمن تری برای تسکین گرفتگی بینی در دوران بارداری محسوب می شوند.
- پمادهای ضداحتقان حاوی روغن کافور (مانند ویکس – Vicks): این پمادها معمولا اگر فقط روی پوست استفاده شوند، بی خطر در نظر گرفته می شوند. البته تأثیر آن ها بیشتر به ایجاد حس آرامش و بهبود موقت تنفس مربوط می شود و تأثیر دارویی مستقیمی ندارند.
داروهای سرماخوردگی که باید از مصرف آن ها اجتناب کنید یا با احتیاط مصرف کنید
برخی داروها به دلیل احتمال ایجاد نقص های مادرزادی یا عوارض دیگر در بارداری توصیه نمی شوند. پزشک یا ماما ممکن است مصرف این داروها را در برخی از دوره های بارداری محدود کند:
ضداحتقان های سودوافدرین (Pseudoephedrine) و فنیل افرین (Phenylephrine)
این داروها معمولا در ۱۳ هفته ی اول بارداری توصیه نمی شوند.
پس از سه ماهه اول بارداری، مصرف گهگاهی آن ها (حداکثر یک تا دو بار در روز برای یک یا دو روز) ممکن است بی خطر باشد، اما مصرف مداوم آن ها می تواند مشکل ساز شود.
این داروها باعث تنگ شدن عروق خونی می شوند که می تواند جریان خون به جفت را کاهش داده و فشار خون مادر را افزایش دهد. اگر دچار فشار خون بالا هستید، قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید.
توجه داشته باشید که سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اخیرا اعلام کرده که فنیل افرین احتمالا در کاهش گرفتگی بینی مؤثر نیست، بنابراین ممکن است این داروها به تدریج از داروخانه ها حذف شوند.
گایافنزین (Guaifenesin – Mucinex)
این دارو باعث رقیق شدن ترشحات مخاطی در دستگاه تنفسی شده و دفع آن ها را از طریق سرفه آسان تر می کند.
برخی مطالعات احتمال افزایش خطر فتق مغبنی (هرنی اینگوینال) در نوزادان را مطرح کرده اند، اما بیشتر مطالعات نشان نداده اند که گایافنزین خطر نقص های مادرزادی را افزایش می دهد. به دلیل کمبود تحقیقات جامع، برخی پزشکان توصیه می کنند در سه ماهه اول بارداری از مصرف آن اجتناب شود.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سدیم سالیسیلات هستند. این داروها معمولا برای تسکین درد در دوران بارداری توصیه نمی شوند، به ویژه در سه ماهه سوم بارداری.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هشدار داده است که مصرف NSAIDs پس از هفته ی 20 بارداری می تواند باعث بروز مشکلات نادر اما جدی کلیوی در جنین شود و سطح مایع آمنیوتیک مادر را کاهش دهد.
نکات مهم درباره مصرف داروهای سرماخوردگی در بارداری
همچنین به خاطر داشته باشید که مکمل های گیاهی (مانند سرخارگل *Echinacea*) به اندازه کافی روی زنان باردار مطالعه نشده اند و برخی از آن ها ممکن است خطرناک باشند. بنابراین، مگر اینکه پزشک مصرف یک مکمل خاص را تأیید کرده باشد، بهتر است از مصرف آن ها خودداری کنید.
نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که برخی از شربت های سرماخوردگی حاوی الکل هستند و درصد الکل آن ها می تواند به ۴.۷۵ درصد برسد. هنگام خرید داروهای مایع، حتما به برچسب روی محصول توجه کنید و گزینه هایی را انتخاب کنید که فاقد الکل باشند.
چگونه بهترین داروهای سرماخوردگی در بارداری را انتخاب کنیم؟
اکثر داروهای سرماخوردگی حاوی دو یا چند ماده فعال هستند که برای درمان چندین علامت به طور همزمان طراحی شده اند. این موضوع احتمال دارد که دارویی نامناسب برای دوران بارداری در ترکیب آن ها وجود داشته باشد. بنابراین، برای حفظ ایمنی خود و جنین، برچسب داروها را به دقت بخوانید و محصولاتی را انتخاب کنید که کمترین تعداد مواد فعال را داشته باشند.
در دوران بارداری، معمولا بهتر است به جای استفاده از داروهای ترکیبی برای درمان چندین علامت، داروهای موردنیاز خود را به صورت جداگانه تهیه کنید. این کار به شما کمک می کند که از مصرف مواد غیرضروری که ممکن است برای بارداری مضر باشند، پرهیز کنید.
سخنی از نی نی تینی
در دوران بارداری، حتی داروهای بدون نسخه نیز می توانند تأثیرات متفاوتی بر سلامت شما و جنین داشته باشند. به همین دلیل، قبل از مصرف داروهای سرماخوردگی در بارداری، حتما با پزشک خود مشورت کنید و گزینه هایی را انتخاب کنید که کمترین ترکیبات فعال و کمترین خطر را داشته باشند. همچنین، روش های طبیعی مانند استراحت کافی، مصرف مایعات گرم و استفاده از بخور می توانند به تسکین علائم سرماخوردگی کمک کنند.
آیا تا به حال در دوران بارداری دچار سرماخوردگی شده اید؟ چه روش هایی را برای کاهش علائم استفاده کردید؟ تجربه ها و نظرات خود را با ما و دیگر مادران در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید!
