آیا می توان در دوران بارداری آسپرین بچه مصرف کرد؟
به طور کلی، استفاده از آسپرین در بارداری، به عنوان یک مسکن، توصیه نمی شود. اما در برخی موارد، پزشک ممکن است دوز پایینی از آسپرین (معروف به “آسپرین بچه”) را برای کاهش خطر برخی عوارض بارداری تجویز کند. استفاده روزانه از دوز پایین آسپرین (حدود 81 میلی گرم) می تواند به کاهش خطر پره اکلامپسی و زایمان زودرس کمک کند و بخشی از مراقبت جامع دوران بارداری باشد. در این مقاله در مورد مصرف آسپرین در بارداری توضیح خواهیم داد.
تحقیقات نشان داده اند که مصرف دوزهای بالای آسپرین در مراحل مختلف بارداری می تواند خطراتی به همراه داشته باشد. برخی مطالعات نشان می دهند که مصرف آسپرین در زمان لقاح یا اوایل بارداری ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد. همچنین، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هشدار داده است که مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، از جمله آسپرین در بارداری، بعد از هفته 20 بارداری ممکن است در موارد نادر باعث مشکلات کلیوی در جنین شده و سطح مایع آمنیوتیک را کاهش دهد.
آسپرین در بارداری؛ دارویی قدیمی با نقش های جدید
آسپرین سال هاست که به عنوان دارویی شناخته شده، جایگاه خود را در جعبه داروی خانه ها پیدا کرده است. از اوایل قرن بیستم، این دارو برای تسکین درد، کاهش تب و جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می شود. اما نکته جالب اینجاست که در حدود 40 سال گذشته، پزشکان از آسپرین با دوز کم به عنوان درمانی پیشگیرانه در دوران بارداری بهره می برند.
امروزه نهادهایی مانند «انجمن پزشکی مادر-جنین» همگی توصیه می کنند مادرانی که در معرض خطر بالای ابتلا به پره اکلامپسی هستند، از هفته 12 بارداری به بعد، روزانه یک عدد قرص آسپرین با دوز 81 میلی گرم مصرف کنند.
در پژوهشی که در سال 2020 توسط مؤسسه ملی سلامت آمریکا انجام شد، مشخص شد که مصرف آسپرین در بارداری با دوز پایین می تواند خطر زایمان زودرس (قبل از هفته 37 بارداری) را حدود 11 درصد کاهش دهد. حتی جالب تر اینکه، در مادران باردار بار اول، این دارو خطر زایمان خیلی زودرس (قبل از هفته 34) را تا 25 درصد کاهش می دهد.
فواید آسپرین در بارداری از نگاه پزشکان
دکتر “امول مالشه”، متخصص زنان و زایمان، در این باره می گوید:
«همه ما یک تصویر رمانتیک از بارداری داریم، اما اگر تاریخ را نگاه کنیم، یکی از عوامل اصلی مرگ ومیر در میان زنان طی قرون گذشته، بارداری و زایمان بوده. خوشبختانه، کاهش مرگ ومیر مادران از بزرگ ترین دستاوردهای پزشکی مدرن است و آسپرین یکی از اجزای این موفقیت به شمار می رود. این دارو در کاهش خطر عوارض بارداری نقش مهمی دارد.»
چه کسانی باید آسپرین در بارداری مصرف کنند؟
بر اساس توصیه های دکتر مالشه، مصرف آسپرین در بارداری با دوز پایین در موارد زیر می تواند مفید باشد:
فشار خون بالا
مادرانی که فشار خون بالایی دارند، معمولا بیشتر در معرض زایمان زودرس قرار می گیرند. این موضوع هم به دلیل خود بیماری فشار خون و هم به علت عواملی است که ممکن است فشار بیشتری به رحم وارد کنند.
سابقه سقط های مکرر
در برخی موارد، التهاب در رحم می تواند باعث سقط شود. آسپرین با خاصیت ضدالتهابی خود، ممکن است این التهاب را کاهش دهد و از بروز سقط های پیاپی جلوگیری کند.
سندروم آنتی فسفولیپید (یک بیماری خودایمنی)
این اختلال باعث افزایش احتمال لخته شدن خون می شود. بسیاری از زنان مبتلا به این بیماری، ممکن است در سه ماهه اول، دوم یا حتی سوم بارداری دچار سقط شوند یا زایمان بسیار زودرس داشته باشند. با شروع مصرف آسپرین، احتمال بروز این مشکلات کاهش می یابد.
دکتر مالشه اضافه می کند که فواید آسپرین ممکن است فراتر از این گروه های خاص باشد. او به نظریه ای اشاره می کند که معتقد است مشکلاتی مانند پره اکلامپسی، خونریزی بارداری، زایمان زودرس و رشد ناکافی جنین ممکن است همگی تحت عنوان «اختلال در اتصال جفت» شناخته شوند؛ به عبارتی، جفت نتواند به درستی به رحم متصل شود. در چنین شرایطی، آسپرین می تواند بخشی از راهکار درمانی باشد.
«در حال حاضر گزینه های درمانی ما برای چنین مشکلاتی محدود است، و اگر آسپرین بتواند حتی اندکی مؤثر باشد، قطعا باید آن را در نظر گرفت.»
چه کسانی نباید آسپرین در بارداری مصرف کنند؟
با وجود اینکه فواید آسپرین در بارداری به ویژه برای پیشگیری از پره اکلامپسی و زایمان زودرس بسیار مطرح شده، اما استفاده از آن برای همه مادران مناسب نیست. در برخی شرایط خاص، مصرف آسپرین حتی ممکن است خطرناک باشد. بنابراین، هرگز نباید به صورت خودسرانه این دارو را مصرف کرد.
در ادامه با مهم ترین موارد منع مصرف آسپرین در بارداری آشنا می شویم:
1- سابقه حساسیت یا آلرژی به آسپرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
زنانی که پیش از این به آسپرین یا داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن واکنش های آلرژیک شدید نشان داده اند، نباید در دوران بارداری از آسپرین استفاده کنند. علائمی مانند تنگی نفس، کهیر، تورم صورت یا لب ها از نشانه های هشداردهنده حساسیت هستند.
2- اختلالات خون ریزی دهنده مانند هموفیلی یا کمبود پلاکت خون
آسپرین با رقیق کردن خون، می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. در مادرانی که مشکلات انعقادی دارند یا به طور ژنتیکی مستعد خونریزی هستند، استفاده از آسپرین می تواند به خونریزی شدید در دوران بارداری یا حین زایمان منجر شود.
3- زخم فعال معده یا دوازدهه
در صورتی که مادر باردار سابقه زخم های گوارشی داشته باشد، مصرف آسپرین ممکن است این زخم ها را تشدید کرده و خطر خونریزی معده یا روده را بالا ببرد.
4- نارسایی شدید کلیوی یا کبدی
آسپرین از طریق کلیه ها دفع می شود و مصرف آن در مادرانی با عملکرد ضعیف کلیه یا کبد می تواند به آسیب های جدی منجر شود.
5- سه ماهه سوم بارداری در برخی شرایط خاص
اگرچه در برخی موارد مصرف آسپرین تا پایان بارداری ادامه دارد، اما در شرایطی خاص و بدون نظارت پزشک، استفاده از آسپرین در سه ماهه سوم ممکن است خطر زایمان دیررس، بسته شدن زودهنگام مجرای شریانی جنین (داکتوس آرتریوزوس)، یا خونریزی در زمان زایمان را افزایش دهد.
برای تسکین درد در بارداری چه دارویی ایمن است؟
اگر در دوران بارداری نیاز به مسکن دارید، استامینوفن (تیلنول) در کمترین دوز موثر، گزینه ای ایمن محسوب می شود.
چرا آسپرین بچه در بارداری تجویز می شود؟
اگرچه مصرف آسپرین در بارداری (آسپرین بزرگسالان ۳۲۵ میلی گرم) ایمن در نظر گرفته نمی شود، اما در برخی موارد پزشکان دوز پایین آسپرین (۸۱ میلی گرم) (همان آسپرین بچه) را برای کاهش خطر برخی عوارض، از جمله پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری) تجویز می کنند.
کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) و انجمن پزشکی مادر و جنین (SMFM) توصیه می کنند که زنانی که در معرض خطر بالای پره اکلامپسی قرار دارند، بین هفته 12 بارداری تا هفته 28 بارداری (ترجیحا قبل از هفته 16 بارداری) مصرف آسپرین بچه در بارداری را آغاز کنند. این دوز معمولا ۶۰ تا ۱۰۰ میلی گرم است، اما رایج ترین مقدار ۸۱ میلی گرم می باشد. در بیشتر موارد، مصرف این دارو تا زمان زایمان ادامه خواهد داشت.
چه افرادی در معرض خطر پره اکلامپسی قرار دارند؟
اگر شما دارای شرایط زیر باشید، خطر ابتلا به پره اکلامپسی در شما بالاتر است:
- چندقلو باردار هستید
- فشار خون مزمن، دیابت، بیماری کلیوی یا بیماری های خودایمنی دارید
- در بارداری قبلی دچار پره اکلامپسی شده اید
آیا مصرف آسپرین بچه برای همه زنان باردار مفید است؟
مصرف آسپرین بچه در بارداری می تواند برای زنانی که بیش از یک عامل خطر آفرین متوسط برای ابتلا به پره اکلامپسی دارند نیز مفید باشد. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- بارداری اول
- فاصله بیش از ۱۰ سال از آخرین بارداری
- شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۳۰
- سابقه پره اکلامپسی در مادر یا خواهر
- سابقه داشتن نوزادی با وزن کم هنگام تولد
- سابقه بارداری ناموفق
- سن ۳۵ سال یا بیشتر
- عضویت در گروه های اقتصادی-اجتماعی پایین
مصرف آسپرین در سندرم آنتی فسفولیپید
برخی از متخصصان توصیه می کنند که زنان باردار مبتلا به سندرم آنتی فسفولیپید (یک اختلال خودایمنی که منجر به تشکیل لخته های خونی می شود)، علاوه بر هپارین، از آسپرین بچه در بارداری نیز استفاده کنند. این زنان دارای آنتی بادی های خاصی در خون خود هستند و سابقه لخته شدن خون یا مشکلات بارداری خاص دارند.
نکات مهم درباره مصرف آسپرین در بارداری
- مصرف آسپرین، حتی در دوز پایین، فقط باید با تجویز پزشک انجام شود.
- اگر پزشک شما آسپرین ۸۱ میلی گرم را تجویز کرده است، بهتر است نوع روکش دار (Enteric-coated) آن را انتخاب کنید تا از مشکلات معده و سوزش سر دل جلوگیری شود.
- به طور کلی، از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil, Motrin)، ناپروکسن (Aleve) و کتوبروفن (Orudis) در دوران بارداری خودداری کنید، مگر اینکه پزشک توصیه کند.
- برخی از داروهای بدون نسخه، ترکیبات خود را با نام های متفاوتی لیست می کنند. به عنوان مثال، آسپرین ممکن است تحت نام سالیسیلات یا اسید استیل سالیسیلیک درج شود. بنابراین، هنگام مصرف داروهای سرماخوردگی و سایر داروهای بدون نسخه، حتما برچسب ترکیبات دارو را بررسی کنید تا از وجود آسپرین یا سایر NSAIDs مطمئن شوید.
قبل از مصرف هر نوع مسکن بدون نسخه در دوران بارداری، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
سخنی از نی نی تینی
مصرف آسپرین در بارداری (آسپرین بچه در بارداری) می تواند برای برخی زنان، به ویژه آن هایی که در معرض خطر پره اکلامپسی هستند، مفید باشد. با این حال، مصرف آن باید کاملا تحت نظر پزشک انجام شود. همچنین، از مصرف NSAIDs و داروهای حاوی آسپرین بدون مشورت پزشک خودداری کنید. اگر در مورد داروهای ایمن در دوران بارداری سوالی دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و برچسب ترکیبات داروهای بدون نسخه را به دقت بررسی نمایید.
نظر شما در این مورد چیست؟
آیا تجربه ای در مورد مصرف آسپرین در بارداری داشته اید؟ سوالات و نظرات خود را در بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید!
