ختنه نوزاد و کودکان، یک عمل جراحی است که در آن پوست ختنه گاه (پوشش سر آلت تناسلی) برداشته می شود. این عمل معمولا در نوزادان انجام می شود، اما کودکان بزرگ تر و حتی نوجوانان نیز ممکن است این عمل را انجام دهند. ختنه فواید متعددی دارد، از جمله کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری ها با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، خطراتی مانند درد و خونریزی نیز دارد. دوران نقاهت و بهبودی آن نیز معمولا یک هفته یا بیشتر طول می کشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ختنه نوزاد، کوکان و حتی نوجوانان در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
ختنه نوزاد چیست، چرا و در چه زمانی انجام می شود؟
ختنه به معنای جراحی برداشتن پوست ختنه گاه است که سر آلت تناسلی را می پوشاند. این عمل معمولا برای نوزادان پسر در ماه های ابتدایی پس از تولد انجام می شود. بسیاری از نوزادان در اولین هفته زندگی خود ختنه می شوند. با این حال، نوجوانان نیز می توانند ختنه شوند، اگرچه این امر در آن ها کمتر رایج است.
دلایل انجام ختنه نوزاد
ختنه باعث می شود سر آلت تناسلی به طور کامل نمایان شود. این عمل در ابتدا به عنوان یک آیین مذهبی آغاز شد، اما امروزه دلایل متعددی از جمله مذهبی، پزشکی، فرهنگی و شخصی برای انجام آن وجود دارد.
والدینی که کودکان خود را ختنه می کنند، معمولا این کار را به دلایل زیر انجام می دهند:
- دلایل مذهبی یا فرهنگی: ادیانی مانند اسلام، یهودیت و برخی جوامع مسیحی، ختنه را توصیه یا الزامی می دانند.
- بهداشت: تمیز کردن آلت تناسلی ختنه شده آسان تر است.
- پیشگیری از بیماری ها: ختنه خطر ابتلا به عفونت های مجاری ادراری، بیماری های مقاربتی و سرطان را کاهش می دهد.
آیا انجام ختنه نوزاد توصیه می شود؟
پاسخ به این سؤال به شرایط مختلفی بستگی دارد. ختنه مانند هر عمل جراحی دیگری مزایا و معایب پزشکی خاص خود را دارد. چندین انجمن معتبر پزشکی از جمله انجمن اورولوژی آمریکا (AUA) و آکادمی کودکان آمریکا (AAP) ختنه نوزاد را توصیه می کنند.
بنا به گفته آکادامی اطفال آمریکا (AAP):
Evaluation of current evidence indicates that the health benefits of newborn male circumcision outweigh the risks; furthermore, the benefits of newborn male circumcision justify access to this procedure for families who choose it.
این انجمن ها تأکید دارند که مزایای ختنه نوزاد و کودکان بیشتر از خطرات آن است، اما هیچ کدام به طور قطعی این عمل را توصیه نمی کنند و تصمیم گیری نهایی را به والدین واگذار می کنند.
در صورت داشتن هرگونه سؤال، بهتر است با پزشک کودکتان مشورت کنید.
ختنه چقدر رایج است؟
ختنه یکی از رایج ترین عمل های جراحی در پسران است. در ایالات متحده، بیش از 70 درصد از پسران ختنه می شوند. اما در سطح جهانی، این میزان حدود 33 درصد است.
بیشترین میزان ختنه در کشورها و مناطض زیر صورت می گیرد:
- ایالات متحده آمریکا
- ایران
- سایر کشورهای مسلمان خاورمیانه
- کره جنوبی
ختنه نوزاد و کودکان در اروپا، بخش هایی از آسیا و آمریکای جنوبی رایج نیست. در ادیان اسلام و یهودیت، ختنه واجب و بخشی از مراسم مذهبی محسوب می شود.
ختنه در چه سنی انجام می شود؟
ختنه می تواند در هر سنی انجام شود، اما معمولا در هفته اول پس از تولد و اغلب طی 48 ساعت اولیه در بیمارستان انجام می شود. توجه به این نکته که انجام ختنه در سنین پایین تر ریسک کمتری داردمی تواند برای والدین بسیار کمک کننده باشد.
چون بنا به گفته انجمن اورولوژی آمریکا (AUA):
For the first three to six months of life, the incidence of urinary tract infections is at least ten times higher in uncircumcised than circumcised boys
این انجمن بیان می کند که: در سه تا شش ماه اول زندگی، بروز عفونت ادراری در پسران ختنه نشده حداقل ده برابر بیشتر از پسران ختنه شده است.
سن مناسب برای ختنه نوزاد
بهترین زمان برای ختنه نوزادان معمولا در ماه های اول زندگی است. برخی از پزشکان توصیه می کنند که این عمل در 10 روز اول تولد انجام شود اما برخی دیگر بهترین سن برای ختنه را 40 روزگی تا 50 روزگی بیان می کنند. این زمان به دلیل نازک تر بودن پوست و آسان تر بودن فرآیند بهبودی مناسب است.
آماده سازی برای ختنه چگونه است؟
در بیمارستان، پزشکان برای آماده سازی نوزاد:
- از بی حس کننده ها مانند کرم یا تزریق استفاده می کنند.
- ممکن است توصیه کنند از قبل از آوردن نوزاد برای ختنه به بیمارستان یا مطب یا کلینیک برای کاهش درد به نوزاد استامینوفن داده شود.
برای کودکان بزرگ تر و بزرگسالان، مراحل آماده سازی شامل:
- بررسی سابقه پزشکی
- معاینه فیزیکی
- ارائه اطلاعات در مورد داروهای مصرفی، از جمله داروهای نسخه ای، بدون نسخه و مکمل های گیاهی.
برخی داروها مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و رقیق کننده های خون می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند و باید به پزشک اطلاع داده شوند.
همچنین، در صورت وجود حساسیت به مواردی مانند:
- داروها
- لاتکس
- مواد پاک کننده پوست (مانند الکل یا ید)
باید به پزشک اطلاع دهید.
چه کسانی ختنه را انجام می دهند؟
ختنه در بیمارستان ممکن است توسط متخصصان زیر انجام شود:
- اورولوژیست: متخصصی که در زمینه بیماری های دستگاه ادراری و تناسلی فعالیت دارد.
- پزشک اطفال: متخصص در درمان نوزادان، کودکان و نوجوانان.
ختنه چگونه انجام می شود؟
ختنه نوزادان
ختنه نوزاد معمولا توسط پزشکان عمومی، اورولوژیست یا پزشک اطفال در بیمارستان، کلینیک یا مطب انجام می شود.
مراحل ختنه نوزاد شامل موارد زیر می باشد:
- خواباندن نوزاد به پشت و ثابت نگه داشتن دست ها و پاهای او.
- تمیز کردن ناحیه با مواد ضدعفونی کننده.
- تزریق بی حسی در پایه آلت برای کاهش درد (گاهی از کرم یا داروی تسکین دهنده نیز استفاده می شود).
- استفاده از ابزارهایی مانند کلمپ یا حلقه برای برداشتن پوست ختنه گاه.
- استفاده از پماد آنتی بیوتیک یا وازلین و بستن ناحیه با گاز استریل.
این فرآیند معمولا 10 دقیقه طول می کشد.
مراحل ختنه کودکان و نوجوانان
ختنه در کودکان بزرگ تر یا نوجوانان معمولا توسط اورولوژیست در بیمارستان انجام می شود. این عمل به دلایل زیر توصیه می شود:
- التهاب سر آلت (بالانیت)
- التهاب سر و پوست ختنه گاه (بالانوپوستیت)
- مشکلات پیش سرطانی یا سرطانی
- شرایطی مانند فییموسیس یا پارافییموسیس
این جراحی تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انجام می شود و پس از برداشتن پوست، بخیه های جذبی استفاده می شود. مدت زمان عمل حدود یک ساعت است و دوران نقاهت آن تا 3 هفته طول می کشد.
در روش حلقه ختنه در نوزادان نیاز به بخیه نیاز ندارد، اما در روش جراحی در نوزادان و در کودکان بزرگ تر و نوجوانان، ممکن است از بخیه های جذبی یا الکتروکوتر (برای متوقف کردن خونریزی و کاهش جای زخم) استفاده شود.
روش های مختلف ختنه
ختنه نوزاد به روش حلقه، ختنه به روش جراحی، برش و ختنه با لیزر از نمونه روش های ختنه کردن هستند. در ایران ختنه کردن به روش حلقه و جراحی مرسومیت بیشتری دارد.
اما تکنیک های اصلی ختنه شامل موارد زیر است:
ختنه به روش حلقه (پلاستی بل)
در این روش، حلقه ای پلاستیکی بین پوست ختنه گاه و سر آلت قرار داده می شود. سپس یک نخ دور پوست ختنه گاه گره زده می شود تا آن را به حلقه پلاستیکی فشار دهد. در نهایت، پوست ختنه گاه با تیغ جراحی برداشته می شود. حلقه پلاستیکی پس از حدود یک هفته تا ده روز به طور طبیعی می افتد.
ختنه سنتی با جراحی: جزئیات و مراحل
ختنه به روش سنتی که با استفاده از جراحی انجام می شود، یکی از رایج ترین روش هاست. در روش ختنه نوزاد با جراحی:
- برش پوست ختنه گاه: ابتدا پزشک با دقت پوست ختنه گاه را برش می دهد.
- بخیه و جلوگیری از خون ریزی: پس از برش، محل جراحی بخیه زده می شود تا خون ریزی کنترل شود.
- استفاده از پانسمان: در پایان، پماد مخصوص به همراه گاز استریل روی محل جراحی قرار می گیرد.
برای انجام این روش، توصیه می شود به یک پزشک اورولوژیست کودکان یا جراح عمومی باتجربه مراجعه کنید.
گمکو کلمپ (Gomco clamp):
- این کلمپ پوست ختنه گاه را از سر آلت جدا کرده و از آن محافظت می کند. همچنین به کاهش خونریزی کمک می کند.
- پزشک سپس با استفاده از یک تیغ جراحی، پوست را برمی دارد.
موگن کلمپ (Mogen clamp):
- در این روش ختنه نوزاد ، پزشک از ابزاری شبیه به قیچی برای نمایان کردن سر آلت استفاده می کند.
- پس از آماده شدن، پوست ختنه گاه با تیغ جراحی برداشته می شود.
مقایسه ختنه جراحی و ختنه با حلقه، کدام یک بهتر است؟
یکی از سوالات رایج والدین این است که کدام روش ختنه نوزاد بهتر است؟ تفاوت های عمده ای بین این دو روش وجود ندارد، اما نکات زیر می تواند به انتخاب شما کمک کند:
- مهارت پزشک: مهم ترین عامل در موفقیت ختنه، انتخاب یک پزشک ماهر و باتجربه است تا عوارض کاهش یافته و نتیجه مطلوب حاصل شود.
- سن کودک: سن کودک یا نوزاد در انتخاب روش ختنه تأثیر زیادی دارد:
- نوزادان زیر ۶ ماه: روش حلقه به دلیل احتمال کمتر خون ریزی و راحتی بیشتر توصیه می شود.
- کودکان بالای یک سال: در این سن، ختنه سنتی با جراحی معمولاً اولویت دارد، زیرا ممکن است حلقه برای سنین بالاتر مناسب نباشد.
توجه : در نهایت، انتخاب روش به مشاوره با پزشک و شرایط خاص کودک بستگی دارد. اکثر پزشکان روشی را که در آن مهارت دارند به خانواده ها توصیه می کنند. اما برای ختنه نوزادان کمتر از 6 ماه بهترین روش ختنه با حلقه است .
مدت زمان ختنه چقدر است؟
به طور میانگین ختنه معمولا حدود 20 دقیقه طول می کشد. برای کودکان بزرگ تر و نوجوانان، عمل کمی طولانی تر از ختنه نوزاد خواهد بود.
مراقبت های بعد از ختنه
مراقبت های بعد از ختنه بسیار مهم هستند و به بهبود سریع نوزاد و کودکان کمک می کنند. در ادامه نکات مهمی که باید در نظر داشته باشید ذکر شده است:
مراقبت های بعد از ختنه نوزاد
اکثر نوزادان به مراقبت خاصی پس از ختنه نیاز ندارند. تنها کافی است ناحیه را تمیز و خشک نگه دارید تا روند بهبود سریع تر پیش برود.
- تمیز نگه داشتن ناحیه ختنه شده: ناحیه را با شامپو کودک و آب گرم بشویید. از حمام کامل تا 7 روز پس از عمل خودداری کنید. ناحیه را به آرامی خشک کنید.
- استفاده از وازلین: در هر تعویض پوشک، ناحیه را طبق دستور گفته شده بشویید و با مشورت پزشک می توانید از پماد های محافظ پوست مانند وازلین یا آکوافور استفاده کنید.
- تعویض به موقع پوشک: پوشک نوزاد را مرتبا تعویض کنید تا از بروز عفونت جلوگیری کنید.
- هرگونه مدفوع روی ناحیه را با دقت تمیز کنید.
- از داروهای مسکنی که پزشک توصیه می کند استفاده کنید.
- استراحت و مراقبت از ناحیه ختنه شده: در صورتی که از حلقه پلاستیکی استفاده شده باشد، معمولاً این حلقه خود به خود در عرض یک هفته می افتد.
- از استفاده از وسایلی که ممکن است بر ناحیه فشار ایجاد کنند (مانند دوچرخه، تاب یا اسباب بازی های حالت نشسته) اجتناب کنید.
- ممکن است نوزاد کمی بی قرار و تحریک پذیر باشد.
- نوک آلت ممکن است کمی دردناک باشد یا پوسته زردرنگی روی آن ایجاد شود که طبیعی است و به مرور از بین می رود.
- 48 ساعت پس از عمل، بانداژ معمولا برداشته می شود.
مراقبت های بعد از ختنه کودکان بزرگتر
پزشک دستورالعمل های لازم را ارائه می دهد، اما به طور کلی:
- شستشوی تمیز و مداوم
- استراحت به مدت 2 تا 3 روز
- اجتناب از فعالیت های سنگین مانند دویدن یا وزنه برداری برای 4 تا 6 هفته
- نوشیدن مایعات کافی
- استفاده از لباس زیر راحت و گشاد
- خودداری از حمام یا شنا به مدت یک هفته
- اجتناب از استفاده از وسایلی که ممکن است بر ناحیه فشار ایجاد کنند (مانند دوچرخه، تاب یا اسباب بازی های حالت نشسته) .
پس از ختنه در چه صورت و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
پس از ختنه نوزاد و کودکان در صورت مشاهده هر یک از علائم و داشتن هر گونه نگرانی در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید.
- عدم ادرار طی 12 ساعت پس از ختنه
- سوزش مجاری ادراری و درد شدید و مشکل در ادرار کردن
- ورم شدید آلت تناسلی
- تب بالای 38 درجه سانتی گراد
- خونریزی غیر طبیعی
- بوی نامطبوع یا ترشح غیرعادی
- ایجاد تاول یا زخم در محل جراحی
- باقی ماندن حلقه پلاستیکی بیش از 2 هفته
آیا ختنه ضروری است؟
هنوز بین کارشناسان درباره ضرورت ختنه از نظر پزشکی یا بهداشتی بحث وجود دارد. آکادمی پزشکی کودکان آمریکا (AAP) اعلام کرده است که اگرچه مزایای ختنه نوزادان بیشتر از خطرات آن است، این مزایا به اندازه ای نیست که به طور قطعی انجام این عمل برای همه توصیه شود.
فواید ختنه نوزاد چیست؟
تحقیقات نشان می دهد که ختنه مزایای بسیاری دارد، از جمله:
- تمیز کردن و شستسشوی آسان تر آلت تناسلی، به خصوص در کودکان.
- کاهش خطر ابتلا به عفونت های ادراری و برخی شرایط مانند:
1. فییموسیس: عدم توانایی در باز کردن پوست ختنه گاه
2. پارافییموسیس: عدم توانایی در پایین کشیدن پوست ختنه گاه
3. بالانیتیس: التهاب پوست ختنه گاه و سر آلت تناسلی
4. عفونت های مجاری ادراری (UTI)
5. سرطان آلت تناسلی
6. برخی عفونت های منتقله جنسی (STIs)
7. کاهش خطر سرطان دهانه رحم در شرکای جنسی زن - کاهش خطر عفونت های مقاربتی
عوارض ختنه نوزاد و خطرات احتمالی آن
ختنه یک عمل ایمن و روتین است، اما مانند هر جراحی دیگر ممکن است خطراتی داشته باشد، از جمله:
- مشکلات مربوط به بی حسی
- خونریزی
- عفونت
- درد
- بریدن بیش از حد یا کم تر از حد پوست ختنه گاه (که می تواند در آینده منجر به زودانزالی شود)
- تحریک نوک آلت تناسلی
- تنگ شدن دهانه نوک آلت (تنگی مئاتوس)
- التهاب نوک آلت (میاتیتیس)
- چسبندگی پوست ختنه گاه به سر آلت (در موارد نادر)
جمع بندی نهایی
ختنه نوزاد و کوکان بزرگتر یک عمل جراحی رایج است که فواید پزشکی و بهداشتی بسیاری دارد. با این حال، تصمیم گیری درباره زمان و نوع انجام آن به والدین و ملاحظات شخصی، مذهبی و پزشکی آن ها بستگی دارد. در صورت تردید داشتن یا سوالات ذهنی، همیشه مشورت با پزشک بهترین راهکار است.
