اتساع و کورتاژ، که به اختصار D&C نامیده می شود، یک عمل جراحی جزئی است که پزشکان برای برداشتن بافت از رحم انجام می دهند. این روش معمولا توسط متخصص زنان و زایمان در مطب، بیمارستان یا مراکز جراحی انجام می شود و اغلب به صورت سرپایی است، به این معنی که شما همان روز به خانه بازمی گردید.
در این مقاله ما به جای واژه اتساع و کورتاژ به طور مختصر از کلمه کورتاژ استفاده می کنیم و به شما پیشنهاد می کنیم جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
اتساع و کورتاژ (D&C) چیست؟
اتساع و کورتاژ روشی است که در آن بافت های داخل رحم برداشته می شود. این عمل توسط متخصص زنان یا زایمان انجام می گیرد و شامل دو مرحله است:
- اتساع دهانه رحم: در این مرحله، پزشک دهانه رحم شما را باز می کند. دهانه رحم، ورودی رحم است که در بالای واژن قرار دارد. به طور طبیعی، دهانه رحم فقط در زمان زایمان باز می شود.
- کورتاژ: در این مرحله، پزشک از وسیله ای نازک به نام کورت استفاده می کند تا دیواره رحم را خراش دهد و بافت مورد نظر را خارج کند.
دلایل انجام اتساع و کورتاژ (D&C)
پزشکان ممکن است به دلایل مختلفی D&C را تجویز کنند که شامل موارد زیر است:
برداشتن بافت از رحم
این عمل ممکن است پس از سقط جنین، ختم بارداری یا زمانی که بخش هایی از جفت بعد از زایمان در رحم باقی مانده باشد، انجام شود. تخلیه کامل رحم پس از این رویدادها ضروری است زیرا وجود بافت های باقی مانده می تواند خطر عفونت و خونریزی را افزایش دهد.
تشخیص یا درمان خونریزی های غیرطبیعی رحم
کورتاژ می تواند بافت های غیرطبیعی را که منجر به مشکلات پزشکی مانند عفونت، فیبروم یا سرطان رحم می شوند، خارج کند. همچنین ممکن است برای برداشتن کیست، پولیپ یا تومور استفاده شود.
همراه با هیستروسکوپی
گاهی D&C به همراه هیستروسکوپی انجام می شود. در این روش، پزشک یک دستگاه دوربین مانند را وارد دهانه رحم می کند تا داخل رحم را ببیند. این کار معمولا برای تشخیص دقیق تر مشکلات پزشکی انجام می شود.
مراحل قبل از انجام عمل کورتاژ (D&C)
پیش از انجام D&C، پزشک سابقه پزشکی کامل شما را بررسی می کند. مواردی که باید با پزشک در میان بگذارید شامل موارد زیر است:
- لیست داروهایی که مصرف می کنید.
- هر گونه آلرژی دارویی یا غذایی.
- احتمال بارداری.
پزشک ممکن است از شما بخواهد از شب قبل از عمل چیزی نخورید و ننوشید. همچنین، ممکن است داروهایی برای نرم کردن و باز کردن دهانه رحم تجویز شود. این داروها شامل چسب های مخصوص (مثل چسب های لامیناریا) یا داروی میزوپروستول است.
مراحل انجام عمل کورتاژ (D&C)
پیش از عمل، پزشک گزینه های مختلف بی حسی یا بیهوشی را با شما در میان می گذارد و مناسب ترین گزینه را بر اساس شرایط شما انتخاب می کند:
- بیهوشی عمومی: شما در طول عمل کاملا بیهوش هستید.
- بی حسی منطقه ای: مانند اپیدورال، که در آن از کمر به پایین بی حس هستید ولی هوشیاری خود را حفظ می کنید.
- بی حسی موضعی: تنها دهانه رحم بی حس می شود و شما در طول عمل بیدار هستید.
مراحل انجام کار
- شما روی تخت مخصوص معاینه دراز می کشید و پاهایتان در جایگاه های مخصوص قرار می گیرد (مشابه معاینات زنان).
- پزشک یک اسپکولوم را وارد واژن می کند تا دهانه رحم را باز کند. سپس با استفاده از یک گیره، دهانه رحم را در جای خود نگه می دارد.
- پزشک از میله های نازک فلزی به نام دیلاتور استفاده می کند که به تدریج دهانه رحم را باز می کنند تا ابزارهای جراحی بتوانند وارد شوند.
- با استفاده از کورت، که وسیله ای شبیه قاشق کوچک است، بافت های داخل رحم برداشته می شود. گاهی از یک مکش ظریف نیز برای پاکسازی کامل استفاده می شود.
- پزشک ممکن است نمونه ای از بافت را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال کند.
مدت زمان عمل کورتاژ
مدت زمان عمل
خود عمل D&C معمولا بین ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می کشد. با این حال، کل فرآیند شامل آماده سازی، دریافت بیهوشی و بهبودی در اتاق ریکاوری زمان بیشتری می برد. معمولا چند ساعت پس از عمل به خانه می روید.
آیا عمل دردناک است؟
ممکن است پس از عمل احساس دردهایی شبیه درد قاعدگی داشته باشید که با داروهای مسکن بدون نسخه مثل استامینوفن (Tylenol®) تسکین می یابد.
آیا در طول عمل بیهوش می شوید؟
به شرایط سلامتی شما و دلیل انجام D&C بستگی دارد. همه افراد نیازی به بیهوشی عمومی ندارند.
مراقبت های پس از عمل کورتاژ
پس از انجام عمل اتساع و کورتاژ، لازم است فردی شما را به خانه ببرد. تجربه ی گرفتگی های خفیف (مشابه دردهای قاعدگی) و خونریزی یا لکه بینی سبک برای چند روز پس از عمل کاملا طبیعی است.
نحوه مدیریت خونریزی پس از عمل کورتاژ
برای کنترل خونریزی، از نوار بهداشتی استفاده کنید و از تامپون اجتناب کنید. همچنین، تا زمانی که پزشک اجازه نداده است، رابطه جنسی نداشته باشید (معمولا یک هفته پس از عمل). در این مدت، دهانه رحم هنوز کاملا بسته نشده و خطر ورود باکتری ها و عفونت بالاتر است. پزشک زمان مناسب برای از سرگیری رابطه جنسی و استفاده از تامپون را به شما اعلام خواهد کرد.
بازگشت به فعالیت های روزمره
معمولا پس از چند روز می توانید به فعالیت های عادی خود بازگردید.
نتایج آزمایش بافت
اگر پزشک نمونه ای از بافت را برای بررسی به آزمایشگاه ارسال کرده باشد، نتیجه ی آن معمولا ظرف یک هفته آماده می شود. حتما از پزشک خود بپرسید که چه زمانی و چگونه نتیجه آزمایش را دریافت خواهید کرد.
ویزیت و پیگیری
معمولا یک جلسه پیگیری در طی دو هفته پس از عمل با پزشک تنظیم می شود.
مزایا و خطرات عمل کورتاژ
مزایای D&C
- کمک به تشخیص علل خونریزی غیرطبیعی: این روش می تواند به پزشک کمک کند تا مشکلاتی مانند وجود سلول های غیرطبیعی یا سرطانی در دیواره رحم را شناسایی کند.
- درمان عوارض پس از سقط یا ختم بارداری: این عمل می تواند بافت های باقی مانده را بردارد تا از خونریزی شدید و عفونت جلوگیری شود.
خطرات احتمالی عمل کورتاژ
D&C یک روش ایمن و معمول است، اما مانند هر جراحی دیگری، خطراتی دارد:
- سوراخ شدن دیواره رحم: در موارد نادر، ممکن است ابزار جراحی باعث ایجاد پارگی کوچک در رحم شود.
- عفونت: به دلیل باز بودن دهانه رحم، خطر عفونت وجود دارد.
- خونریزی: خونریزی سبک تا متوسط طبیعی است، اما خونریزی شدید نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
- سندروم آشرمن: در موارد نادر، به ویژه پس از سقط، ممکن است بافت های چسبنده یا اسکار در رحم ایجاد شود که می تواند باعث تغییر در جریان قاعدگی یا ناباروری شود. این عارضه با یک جراحی کوچک قابل درمان است.
دوره بهبودی پس از عمل کورتاژ
مدت زمان بهبودی پس از D&C چقدر است ؟
دوره بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما بیشتر افراد طی پنج روز یا کمتر می توانند به فعالیت های معمول خود بازگردند. بهبود احساسی پس از D&C (به ویژه اگر به دلیل سقط جنین باشد) ممکن است زمان بیشتری ببرد و به حمایت روانی نیاز داشته باشد.
تأثیر بر چرخه قاعدگی
چرخه قاعدگی پس ازکورتاژ ممکن است زودتر یا دیرتر از موعد اتفاق بیفتد. این تغییر به این دلیل است که مدت زمان لازم برای بازسازی پوشش داخلی رحم مشخص نیست.
اگر D&C به دلیل سقط جنین انجام شده باشد و قصد بارداری مجدد دارید، با پزشک در مورد زمان مناسب برای تلاش دوباره مشورت کنید. در برخی موارد، پزشک توصیه می کند قبل از تلاش مجدد برای بارداری، دو یا سه چرخه قاعدگی صبر کنید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟
تشخیص زودهنگام عوارض ناشی ازکورتاژ بسیار مهم است. اگر پس از عمل علائم زیر را مشاهده کردید، فورا با پزشک تماس بگیرید:
- درد یا حساسیت شدید در ناحیه شکم.
- تب.
- خونریزی شدید یا وجود لخته های بزرگ در خونریزی واژینال.
- گرفتگی های شدید شکم.
- ترشحات غیرطبیعی یا با بوی ناخوشایند از واژن.
سخنی از نی نی تینی
عمل کورتاژ (D&C) روشی است که برای برداشتن بافت های داخل رحم استفاده می شود. این عمل ممکن است به تشخیص خونریزی های غیرقابل توضیح کمک کند یا آخرین مرحله برای تخلیه رحم پس از سقط ناقص یا ختم بارداری باشد. اگر دچار خونریزی غیرطبیعی یا سقط جنین شده اید، با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر.
