خونریزی پس از یائسگی یعنی بروز هر نوع خونریزی واژینال که حداقل یک سال یا بیشتر پس از آخرین قاعدگی اتفاق بیفتد. چنین خونریزی می تواند نشانه ای از خشکی شدید واژن، وجود پولیپ های غیرسرطانی یا تغییرات هورمونی و ساختاری در دستگاه تولیدمثل باشد. البته در حدود 10 درصد از زنان، این خونریزی می تواند اولین علامت سرطان رحم باشد و به همین دلیل پیگیری پزشکی آن اهمیت زیادی دارد. در ادامه این مقاله در مورد این مشکل بعد از یائسگی بیشتر توضیح می دهیم.
خونریزی پس از یائسگی چیست؟
خونریزی پس از یائسگی به هر نوع خونریزی واژینال گفته می شود که بعد از توقف کامل قاعدگی رخ دهد. یائسگی زمانی تعریف می شود که یک زن به مدت دوازده ماه پشت سر هم پریود نداشته باشد و بعد از این مدت، هر نوع خونریزی غیرطبیعی محسوب می شود.
در بسیاری از موارد، این نوع خونریزی ناشی از مشکلات خوش خیم و غیرسرطانی است و جای نگرانی جدی ندارد. اما از آنجا که در حدود 10 درصد از زنان این خونریزی می تواند نخستین علامت سرطان پوشش داخلی رحم باشد، نباید آن را نادیده گرفت. پزشک معمولا برای بررسی علت خونریزی پس از یائسگی چند آزمایش انجام می دهد تا اطمینان پیدا کند مشکل جدی وجود ندارد.
آیا خونریزی بعد از یائسگی طبیعی است؟
به طور کلی، هر نوع خونریزی که بیش از یک سال پس از آخرین قاعدگی دیده شود، غیرطبیعی است. این موضوع فرقی نمی کند خونریزی بسیار کم باشد، لکه بینی صورتی یا قهوه ای مشاهده شود یا خونریزی شدید اتفاق بیفتد (اگر فقط یک بار رخ بدهد).
به همین دلیل، اگر بعد از یائسگی دچار خونریزی شدید، لازم است با پزشک تماس بگیرید. زیرا حتی اگر علت ساده ای مثل خشکی واژن داشته باشد، همچنان نیاز به بررسی دارد.
این مشکل در بانوان چقدر شایع است؟
خونریزی پس از یائسگی در حدود 10 درصد از زنان بالای 55 سال دیده می شود. البته میزان شیوع آن در زنان بسته به عوامل مختلف مثل وضعیت هورمونی، سابقه خانوادگی و وجود بیماری های زمینه ای متفاوت است.
علائم و علل خونریزی پس از یائسگی
علل شایع خونریزی پس از یائسگی چیست؟
دلایل مختلفی می تواند باعث خونریزی پس از یائسگی شود. شایع ترین آن ها شامل موارد زیر است:
- آتروفی واژن: با کاهش هورمون استروژن بعد از یائسگی، دیواره واژن نازک، خشک و شکننده می شود و گاهی با کوچک ترین تحریک دچار خونریزی می شود.
- درمان جایگزینی هورمونی: تغییر، قطع یا شروع هورمون درمانی می تواند مدتی باعث لکه بینی شود.
- سرطان رحم: حدود 90 درصد از مبتلایان به سرطان آندومتر پیش از تشخیص، خونریزی غیرطبیعی داشته اند.
- هایپرپلازی آندومتر: زمانی که پوشش داخلی رحم بیش ازحد ضخیم و گاهی همراه با سلول های غیرطبیعی می شود.
- پولیپ های رحمی: رشدهای غیرسرطانی درون رحم که می توانند سبب خونریزی شوند.
سایر علل کمتر شایع شامل:
- سرطان دهانه رحم
- التهاب دهانه رحم
- انتقال خونریزی از اندام های اطراف مثل مثانه یا روده
- آسیب یا ضربه به بافت واژن
آیا استرس بدنی می تواند باعث خونریزی پس از یائسگی شود؟
خیر. فعالیت های بدنی شدید یا ورزش سنگین باعث خونریزی پس از یائسگی نمی شوند، اما ممکن است برخی بیماری ها همزمان با فعالیت شدید تشدید شوند و فرد تصور کند علت آن ورزش بوده است.
آیا وجود خونریزی شدید پس از یائسگی طبیعی است؟
خیر. داشتن خونریزی سنگین پس از گذشت بیش از یک سال از آخرین قاعدگی کاملا غیرطبیعی است و باید در اسرع وقت به پزشک اطلاع داده شود.
چه کسانی بیشتر در معرض خونریزی پس از یائسگی هستند؟
هر زنی ممکن است بعد از یائسگی دچار خونریزی شود، اما برخی عوامل احتمال بروز آن را افزایش می دهد:
- چاقی
- مصرف دخانیات
- دیابت یا اختلالات تیروئیدی
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- یائسگی دیرهنگام (بعد از حدود 51 سالگی)
در بیشتر موارد، خونریزی بی خطر است. اما به دلیل این که ممکن است نشانه بیماری هایی مانند سرطان رحم، دهانه رحم یا تخمدان باشد، بررسی دقیق پزشکی اهمیت بالایی دارد.
آیا خونریزی پس از یائسگی همیشه نشانه سرطان است؟
خیر. هرچند برخی سرطان ها باعث خونریزی می شوند، اما سرطان تنها علت این مشکل نیست. تشخیص علت قطعی فقط با بررسی پزشک و انجام آزمایش های لازم امکان پذیر است.
تشخیص و آزمایش ها
پزشک چگونه علت خونریزی پس از یائسگی را تشخیص می دهد؟
برای تشخیص علت خونریزی پس از یائسگی پزشک ممکن است یکی یا چند مورد از آزمایش های زیر را انجام دهد:
- معاینه داخلی برای بررسی واژن و دهانه رحم
- تست پاپ اسمیر برای ارزیابی سلول های غیرطبیعی
- سونوگرافی واژینال برای ارزیابی ضخامت دیواره رحم
- نمونه برداری از آندومتر برای بررسی سلول های پوشش داخلی رحم
همچنین پزشک درباره زمان شروع یائسگی، داروهای مصرفی، بیماری های زمینه ای و سابقه پزشکی فرد سؤال خواهد کرد.
درمان خونریزی پس از یائسگی
درمان خونریزی پس از یائسگی چگونه است؟
درمان به علت زمینه ای بستگی دارد و ممکن است شامل دارو، روش های کم تهاجمی یا جراحی باشد.
دارودرمانی شامل:
- آنتی بیوتیک: در صورتی که علت خونریزی عفونت باشد.
- استروژن: برای رفع خشکی و آتروفی واژن. این دارو ممکن است به صورت کرم، حلقه یا شیاف واژینال تجویز شود. فرم خوراکی یا پوستی نیز وجود دارد.
- پروژسترون (پروژستین): برای درمان ضخیم شدن غیرطبیعی دیواره رحم. پروژستین می تواند به صورت قرص، تزریق، کرم یا آی یودی استفاده شود.
درمان های جراحی شامل:
- هیستروسکوپی: برای دیدن داخل رحم و برداشتن پولیپ ها یا توده های غیرطبیعی.
- کورتاژ (D&C): برای تخلیه و پاک سازی پوشش داخلی رحم.
- هیسترکتومی: خارج کردن رحم و دهانه رحم، معمولا در موارد سرطان.
- سونوگرافی تزریقی با سرم: که برای بررسی دقیق حفره رحم انجام می شود.
زندگی با خونریزی پس از یائسگی
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم؟
در موارد زیر لازم است که سریعا پزشک را در جریان بگذارید:
- هر نوع خونریزی پس از گذشت یک سال از آخرین قاعدگی
- خونریزی که بیش از یک سال از شروع هورمون درمانی گذشته و همچنان ادامه دارد
در بیشتر موارد، خونریزی بی خطر است اما گاهی می تواند نشانه ی یک بیماری جدی باشد.
سخنی از نی نی تینی
خونریزی نامنظم در دوران قبل از یائسگی طبیعی است. اما اگر بعد از گذشت یک سال یا بیشتر دوباره خونریزی مشاهده کردید، این مسئله باید حتما بررسی شود. گاهی علت آن فقط یک عفونت ساده یا پولیپ های خوش خیم است، اما در موارد نادر، ممکن است اولین علامت سرطان باشد.
اگر شما هم تجربه ای از خونریزی پس از یائسگی داشته اید یا سوالی درباره علت ها، روش های تشخیص یا درمان خونریزی پس از یائسگی دارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. تجربه های واقعی شما می تواند به زنان دیگری که همین مشکل را تجربه می کنند، دلگرمی و آگاهی بیشتری بدهد. همچنین اگر نگران علائم خود هستید، حتما موضوع را با پزشک متخصص مطرح کنید تا بهترین تصمیم درمانی برایتان گرفته شود.
