بسیاری از خانم ها در دوران قاعدگی علائم مختلفی مانند خستگی، درد شکم یا نوسانات خلقی را تجربه می کنند. اما سرگیجه در پریودی معمولا جزو علائم طبیعی این دوران محسوب نمی شود. اگر در این زمان احساس گیجی یا سبکی سر دارید، ممکن است نشانه ی وجود یک مشکل زمینه ای مانند کم خونی یا خون ریزی شدید باشد.
گاهی اوقات هم ممکن است سرگیجه هیچ ارتباطی با قاعدگی نداشته باشد و فقط به طور تصادفی هم زمان با آن اتفاق بیفتد.
با این حال، اگر سرگیجه شما شدید است و با درمان های خانگی بهبود پیدا نمی کند، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
آیا سرگیجه در دوران قاعدگی طبیعی است؟
تحقیقات نشان داده اند که حدود 15 تا 20 درصد از بزرگسالان در طول سال دچار نوعی از سرگیجه می شوند. اما سرگیجه در پریودی جزء علائم معمول چرخه قاعدگی نیست.
اگر در این دوران احساس سبکی سر یا بی تعادلی دارید، جای نگرانی جدی وجود ندارد، اما بهتر است با پزشک مشورت کنید تا دلیل دقیق آن مشخص شود.
علت سرگیجه در پریودی چیست؟
دلایل مختلفی برای احساس سرگیجه یا سبکی سر وجود دارد که برخی از آن ها مستقیما با قاعدگی در ارتباط اند. در ادامه مهم ترین علل احتمالی را بررسی می کنیم:
1. تشنگی یا گرسنگی
برخی خانم ها به دلیل گرفتگی یا دردهای قاعدگی، کمتر غذا می خورند یا آب می نوشند، چون تصور می کنند ممکن است باعث افزایش درد شکم شود. اما این عادت نادرست می تواند باعث سرگیجه در پریودی شود، چون بدن دچار کمبود مایعات یا قند خون می شود.
نوسانات هورمونی در دوران پریود هم می تواند بر تعادل مایعات بدن تأثیر بگذارد. در نتیجه ممکن است بدن شما در این زمان به آب بیشتری نیاز داشته باشد. بنابراین حتما مصرف آب خود را افزایش دهید تا احساس گیجی کاهش پیدا کند.
2. کم خونی یا از دست دادن خون زیاد
یکی از شایع ترین دلایل سرگیجه در پریودی، خون ریزی زیاد است که می تواند منجر به کم خونی (آنمی) شود. کم خونی زمانی رخ می دهد که گلبول های قرمز نتوانند اکسیژن کافی را به اندام های بدن برسانند.
خانم هایی که پیش از قاعدگی دچار کم خونی هستند، ممکن است در این دوران احساس ضعف، بی حالی و سرگیجه بیشتری داشته باشند. در این شرایط، مصرف مکمل آهن با نظر پزشک بسیار مفید است.
اگر در زمان پریود دچار خون ریزی غیرعادی، دفع لخته های بزرگ یا سرگیجه شدید هستید، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. این وضعیت می تواند نشانه کم خونی شدید یا حتی مشکلات رحمی باشد.
3. اختلال پیش قاعدگی شدید (PMDD)
اختلال پیش قاعدگی شدید یا PMDD یکی از شکل های شدید سندرم پیش قاعدگی است که ممکن است باعث سرگیجه در پریودی شود. این اختلال معمولا با علائم دیگری همراه است، از جمله:
- تغییرات خلقی شدید (اضطراب، افسردگی یا عصبانیت)
- حملات پانیک یا اضطراب
- سردردهای شدید
- خستگی مفرط
- دردهای شدید قاعدگی
- تغییر در اشتها
- اختلال در تمرکز
در صورت مشاهده این علائم، پزشک می تواند با تجویز داروهای ضدافسردگی یا تنظیم کننده هورمون، علائم را کنترل کند.
4. دلایل غیرمرتبط با قاعدگی
گاهی اوقات سرگیجه در پریودی در واقع ارتباطی با قاعدگی ندارد و ناشی از مشکلات دیگری در بدن است. برای مثال:
- میگرن یا سردردهای شدید
- مشکلات در سیستم دهلیزی گوش داخلی (مسئول حفظ تعادل بدن)
- بیماری منییر (اختلالی که باعث وزوز گوش و سرگیجه می شود)
- افت فشار خون یا مشکلات قلبی
- اختلالات مغزی مانند تومور یا ضایعه های مغزی
در این شرایط، پزشک معمولا بررسی های دقیق تری از جمله آزمایش خون، تست بینایی یا تصویربرداری مغزی انجام می دهد تا علت اصلی مشخص شود.
تشخیص علت سرگیجه در پریودی
هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند تمام دلایل احتمالی سرگیجه در پریودی را مشخص کند. پزشک معمولا برای یافتن علت، چند روش را هم زمان به کار می گیرد.
برخی از مراحل تشخیص شامل موارد زیر هستند:
- درخواست از بیمار برای یادداشت علائم روزانه به مدت یک ماه
- بررسی سابقه ی پزشکی و دارویی فرد
- انجام آزمایش خون برای بررسی سطح آهن در زمان پریود
- آزمایش خون برای شناسایی عفونت ها یا مشکلات دیگر
- بررسی عملکرد چشم ها و سیستم دهلیزی گوش (که مسئول تعادل بدن است)
اگر پزشک احتمال دهد که علت سرگیجه مربوط به سیستم عصبی یا مغز است، ممکن است تصویربرداری مغزی مانند MRI را تجویز کند تا مطمئن شود مشکل جدی تری وجود ندارد.
درمان سرگیجه در پریودی
روش درمان سرگیجه در پریودی بستگی به علت بروز آن دارد. پزشک ممکن است با توجه به شرایط شما، یکی از درمان های زیر را پیشنهاد دهد:
- داروهای ضد سرگیجه و ضد تهوع
- مصرف مکمل آهن در صورت وجود کم خونی
- استفاده از قرص های تنظیم هورمون یا قرص های جلوگیری از بارداری برای کنترل PMDD
- داروهای مخصوص بیماری منییر یا سایر مشکلات دهلیزی
- تغییر سبک زندگی و ایجاد تعادل در برنامه روزانه، مانند:
- نوشیدن آب کافی در طول روز
- داشتن خواب کافی و منظم
- انجام تمرین های تنفسی و آرام سازی برای کاهش استرس
- رعایت تغذیه سالم و مصرف وعده های غذایی سبک ولی منظم
- انجام فیزیوتراپی یا تمرین های چرخش سر برای افرادی که دچار مشکلات تعادلی هستند
در برخی موارد، اصلاح عادت های ساده می تواند تا حد زیادی سرگیجه در پریودی را کاهش دهد. برای مثال، مصرف خوراکی های آهن دار مانند عدس، اسفناج و گوشت قرمز در این دوران می تواند از بروز ضعف و سرگیجه جلوگیری کند.
درمان های خانگی برای کنترل سرگیجه در پریودی
اگر سرگیجه خفیف باشد، می توان آن را با چند راهکار ساده خانگی کنترل کرد. برخی از توصیه های مفید عبارتند از:
- همیشه یک بطری آب کنار خود داشته باشید تا بدن دچار کم آبی نشود.
- برای وعده های غذایی خود یادآور تنظیم کنید تا وعده ای را از قلم نیندازید.
- اگر احساس سرگیجه شدید دارید، از رانندگی یا پیاده روی تنهایی خودداری کنید.
- مصرف الکل را به حداقل برسانید، چون می تواند شدت سرگیجه را افزایش دهد.
- اگر احساس خستگی دارید، کمی استراحت یا چرت کوتاه بزنید.
- در صورت احساس سرگیجه، سر خود را پایین بیاورید و بین پاها قرار دهید تا جریان خون به سمت مغز افزایش پیدا کند.
- نفس های آرام و عمیق بکشید تا اکسیژن رسانی بهتر انجام شود.
همچنین، حتما میزان خون ریزی خود را زیر نظر بگیرید. اگر مجبورید هر سه ساعت یک بار نوار بهداشتی یا تامپون خود را تعویض کنید یا در خون قاعدگی لخته های بزرگ مشاهده می کنید، این می تواند نشانه ی خون ریزی شدید باشد که باید به پزشک مراجعه کنید.
خون ریزی سنگین همراه با سرگیجه ممکن است یک وضعیت اورژانسی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در اغلب موارد، سرگیجه در پریودی خطرناک نیست و با استراحت یا مصرف غذا برطرف می شود. اما اگر علائم زیر را تجربه می کنید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- احساس گیجی همراه با سردرگمی یا از دست دادن هوشیاری
- سردرد بسیار شدید یا ناگهانی
- بی حسی یا ضعف در یک سمت بدن
- لکنت زبان یا مشکل در حرف زدن
- خون ریزی سنگین یا غیرطبیعی
اگر این علائم را دارید، مراجعه به اورژانس ضروری است.
در صورتی که سرگیجه شما مکررا در هر پریود تکرار می شود یا حتی پس از پایان آن ادامه دارد، باید برای بررسی دقیق تر به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر در حال درمان هستید ولی داروها تأثیری ندارند، علائم جدیدی پیدا کرده اید یا از عوارض داروها رنج می برید، لازم است پزشک خود را در جریان بگذارید.
سخنی از نی نی تینی
سرگیجه در پریودی معمولا نشانه ی یک بیماری خطرناک نیست، اما می تواند باعث خستگی، بی حالی و حتی زمین خوردن شود. عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، کم خونی، تشنگی، گرسنگی یا اختلال PMDD می توانند در این مشکل نقش داشته باشند.
در بیشتر موارد، با تغییر سبک زندگی، مصرف آب کافی، خواب منظم و تغذیه سالم می توان از بروز این احساس جلوگیری کرد.
اما اگر احساس سرگیجه در دوران قاعدگی شدید است یا با خون ریزی زیاد همراه می شود، بهتر است بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی بررسی درمان شود.
آیا شما هم در دوران پریودی دچار سرگیجه می شوید؟ تجربیات و روش های خانگی خود را در بخش نظرات با دیگران به اشتراک بگذارید تا بتوانیم از تجربه های یکدیگر استفاده کنیم.
