گوش کودکان به طور طبیعی جرم گوش تولید می کند که نقش مهمی در محافظت از گوش دارد. با این حال، تجمع بیش از حد آن می تواند باعث ناراحتی، کاهش شنوایی و مشکلات دیگر شود. در این مقاله با علت، علائم، روش های تشخیص و درمان و همچنین نکات پیشگیری از جرم گوش کودکان آشنا می شوید.
جرم گوش کودکان چیست؟
جرم گوش کودکان یک ماده طبیعی است که توسط غدد داخل مجرای گوش تولید می شود. این ماده بیشتر از سلول های مرده پوست و ترشحات چرب (سبوم) تشکیل شده است.
وقتی جرم گوش تازه تولید می شود، نرم و بی رنگ است. اما با تماس با هوا، سخت تر شده و رنگ آن به زرد مایل به قهوه ای تغییر می کند.
گوش از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
- گوش خارجی: شامل مجرای گوش و لاله گوش
- گوش میانی: پشت پرده گوش قرار دارد و از طریق یک لوله کوچک به گلو متصل می شود
- گوش داخلی: شامل اعصابی است که به شنوایی و تشخیص صدا کمک می کنند.
چرا گوش جرم تولید می کند؟
جرم گوش نقش بسیار مهمی دارد. این ماده مانند یک فیلتر طبیعی عمل می کند و از مجرای گوش کودک شما در برابر آب، عفونت، آسیب و اشیاء خارجی مانند حشرات محافظت می کند.
چرا جرم در گوش کودکان جمع می شود؟
سطح داخلی مجرای گوش به طور مداوم خودش را بازسازی می کند. همراه با فعالیت هایی مثل جویدن و صحبت کردن، این روند طبیعی معمولا باعث خارج شدن جرم از گوش می شود.
گاهی اوقات جرم گوش جمع می شود، به ویژه اگر به دلیل استفاده از گوش پاک کن یا اجسام مشابه، به داخل فشار داده شده باشد. این حالت می تواند باعث مسدود شدن مجرای گوش شود.
علائم جرم گوش کودکان چیست؟
زمانی که جرم گوش بیش از حد جمع می شود، ممکن است باعث موارد زیر شود:
- ناراحتی و درد گوش
- سرگیجه
- کاهش خفیف شنوایی
- وزوز یا صدا در گوش
آیا کودک شما نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
اگر جرم گوش کودکان با استفاده از قطره های داروخانه نرم نشود، باید به پزشک عمومی مراجعه کنید.
همچنین در مواردی که کودک دچار کاهش ناگهانی شنوایی، سرگیجه، وزوز گوش یا درد شدید و غیرقابل تحمل باشد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
درمان زیاد شدن جرم گوش کودکان
معمولا جمع شدن جرم گوش بی خطر است و به راحتی می توان آن را مدیریت کرد.
می توان با نرم کردن جرم گوش، روند طبیعی تمیز شدن گوش را تشویق کرد. این کار را می توان با استفاده از داروهای زیر انجام داد:
- قطره های داروخانه
- چند قطره روغن زیتون
اگر کودک شما به طور مرتب جرم گوشش جمع می شود، پزشک ممکن است قطره های مخصوصی برای نرم کردن جرم گوش کودکان تجویز کند.
گاهی پزشک از روش های زیر برای خارج کردن جرم گوش کودکان استفاده می کند:
- سرنگ پزشکی برای شستشو یا خارج کردن جرم
- میکروساکشن برای مکش آرام جرم
در موارد جدی تر، ممکن است کودک نیاز به مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی داشته باشد.
هشدار مهم
هرگز از گوش پاک کن برای تمیز کردن گوش کودک استفاده نکنید. این کار ممکن است جرم گوش را به داخل فشار دهد، باعث تجمع آن شود یا حتی مجرای گوش و پرده گوش را آسیب بزند.
اگر نیاز به تمیز کردن گوش کودک دارید، به آرامی از گوشه پیچیده یک دستمال کاغذی استفاده کنید تا به گوش آسیبی نرسد.
عوارض زیاد بودن جرم گوش کودکان
جمع شدن بیش از حد جرم گوش کودکان می تواند باعث بروز مشکلات متعددی شود که در صورت بی توجهی، کیفیت زندگی کودک را تحت تأثیر قرار می دهد. برخی از مهم ترین عوارض زیاد شدن جرم گوش کودکان عبارت اند از:
- کاهش شنوایی موقت یا دائمی
وقتی جرم گوش بیش از حد جمع می شود، می تواند مجرای گوش را مسدود کند و شنوایی کودک را کاهش دهد. این کاهش معمولا موقت است، اما در صورت تکرار و درمان نشدن می تواند بر یادگیری و گفتار کودک تأثیر بگذارد. - درد و ناراحتی گوش
جرم گوش فشرده و انباشته ممکن است باعث ایجاد درد یا احساس فشار در گوش شود. این درد گاهی با لمس لاله گوش یا جویدن غذا شدیدتر می شود. - سرگیجه و اختلال در تعادل
گوش داخلی نقش مهمی در حفظ تعادل دارد. جمع شدن جرم گوش می تواند باعث تحریک گوش داخلی شود و کودک دچار سرگیجه یا مشکل در ایستادن و راه رفتن شود. - وزوز یا صدای غیرطبیعی در گوش (Tinnitus)
یکی دیگر از عوارض شایع، شنیدن صداهایی مانند وزوز یا زنگ در گوش است که می تواند خواب و تمرکز کودک را مختل کند. - عفونت گوش
تجمع زیاد جرم گوش کودکان ممکن است محیط مناسبی برای رشد باکتری ها و قارچ ها ایجاد کند و در نهایت منجر به عفونت گوش شود. عفونت گوش می تواند با تب، ترشح از گوش و درد شدید همراه باشد. - تأثیر بر گفتار و یادگیری
کاهش شنوایی حتی به صورت موقت، می تواند باعث تأخیر در یادگیری گفتار و مهارت های زبانی کودک شود، به ویژه در کودکان کم سن که در حال یادگیری صحبت کردن هستند.
نکته کاربردی
برای پیشگیری از این عوارض، بهتر است کودک شما به طور منظم توسط پزشک بررسی شود و هر گونه جرم گوش کودکان به طور اضافی با روش های ایمن مانند قطره های نرم کننده یا شستشوی پزشکی پاک شود.
پیشگیری از جرم گوش کودکان و نکات مراقبتی روزانه
جمع شدن جرم گوش کودکان معمولا طبیعی است، اما با رعایت برخی نکات ساده می توان از انباشت بیش از حد آن جلوگیری کرد و سلامت گوش کودک را حفظ کرد.
1- مراقبت روزانه و تمیز کردن ملایم
- گوش کودک را به طور روزانه بررسی کنید و فقط در صورت نیاز، با گوشه پیچیده یک دستمال تمیز گوش خارجی را پاک کنید.
- هرگز از گوش پاک کن یا اجسام سخت برای داخل کردن به مجرای گوش استفاده نکنید، زیرا می تواند جرم را به داخل فشار دهد یا مجرای گوش و پرده گوش را آسیب بزند.
2- جلوگیری از ورود آب به مجرای گوش
- بعد از حمام یا شنا، مطمئن شوید که گوش کودک خشک شده است.
- در صورت نیاز به شنا، استفاده از گوش گیرهای مخصوص کودکان می تواند از ورود آب به گوش جلوگیری کند و از جمع شدن جرم و عفونت پیشگیری کند.
3- رعایت بهداشت و عادات سالم
- به کودک آموزش دهید که دست های خود را قبل از لمس گوش ها بشوید تا از ورود میکروب ها جلوگیری شود.
- از ورود اشیاء کوچک به داخل گوش جلوگیری کنید، زیرا می تواند باعث تحریک تولید جرم گوش کودکان یا آسیب به گوش آن ها شود.
4- نرم کردن طبیعی جرم گوش
- استفاده گاه به گاه از چند قطره روغن زیتون یا قطره های نرم کننده تجویز شده توسط پزشک می تواند جرم گوش را نرم نگه دارد و خروج طبیعی آن را تسهیل کند.
- این روش به ویژه برای کودکانی که جرم گوش شان به طور مکرر جمع می شود مفید است.
5- بررسی منظم توسط پزشک
- حتی اگر کودک علائم واضحی ندارد، معاینه دوره ای گوش توسط پزشک عمومی یا متخصص گوش و حلق و بینی می تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
- پزشک در صورت نیاز می تواند جرم گوش کودکان را با روش های ایمن مانند شستشو یا مکش میکروسکوپی خارج کند.
سخنی از نی نی تینی
با رعایت این نکات ساده، می توان از جمع شدن بیش از حد جرم گوش کودکان و عوارض ناشی از آن جلوگیری کرد و سلامت شنوایی کودک را حفظ نمود. پیشگیری بهتر از درمان است، به ویژه در کودکان خردسال که شنوایی برای رشد گفتار و یادگیری آن ها حیاتی است.
اگر تجربه ای از جمع شدن جرم گوش کودکان خود دارید یا روش های خانگی و پزشکی مفید برای نرم کردن و پاکسازی گوش می شناسید، نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید تا سایر مادران هم از آن بهره مند شوند.
