اگر به آرتریت پسوریاتیک در بارداری مبتلا هستید، ممکن است نگرانی هایی درباره سلامت خود و جنین داشته باشید. این مقاله راهنمای جامع برنامه ریزی بارداری، ایمنی داروها، نکات مربوط به زایمان و مراقبت های روانی را ارائه می دهد تا دوران بارداری شما ایمن و موفق باشد. با پیگیری مناسب پزشکی، بیشتر مادران مبتلا به آرتریت می توانند تجربه ای سالم و خوشایند از مادری داشته باشند. در این مقاله در مورد آرتریت پسوریاتیک در بارداری و مدیریت آن توضیح خواهیم داد.
آرتریت پسوریاتیک در بارداری
اگر در فکر شروع تشکیل خانواده هستید، این تصمیم یکی از شیرین ترین و در عین حال حساس ترین مراحل زندگی است. اما اگر شما یا همسرتان مبتلا به آرتریت پسوریاتیک (PsA) هستید، لازم است کمی برنامه ریزی دقیق تر و صبر بیشتری داشته باشید. این بیماری خودایمنی می تواند بر برخی جنبه های بارداری اثر بگذارد، اما با مراقبت پزشکی مناسب، بیشتر زنان مبتلا به این بیماری بارداری های سالم و موفقی را تجربه می کنند.
مشورت با روماتولوژیست پیش از بارداری
بهتر است دست کم شش ماه پیش از تلاش برای بارداری، با پزشک روماتولوژیست خود مشورت کنید. پزشک می تواند درباره ی داروهای مورد استفاده، تغییرات لازم پیش از بارداری و وضعیت عمومی بیماری تان به شما راهنمایی دهد. این مشاوره به شما کمک می کند بدن تان را در بهترین وضعیت ممکن برای بارداری قرار دهید و خطر عود بیماری را کاهش دهید.
آیا با وجود آرتریت می توان صاحب فرزند شد؟
بله، قطعا می توان! داشتن آرتریت به معنای از دست دادن فرصت مادری یا پدری نیست. شاید مسیرتان کمی متفاوت از دیگران باشد یا نیاز به مراقبت و پیگیری بیشتری داشته باشید، اما در بیشتر موارد با برنامه ریزی درست و درمان مؤثر، بارداری ایمن و موفق امکان پذیر است. بسیاری از مادران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک در بارداری در ایران و سراسر جهان تجربه ی زایمان های سالم و طبیعی داشته اند.
آیا آرتریت پسوریاتیک در بارداری این دوران را سخت تر می کند؟
در برخی موارد، اگر شما یا همسرتان مبتلا به PsA باشید، ممکن است باردار شدن کمی بیشتر زمان ببرد. پزشکان هنوز علت دقیق این موضوع را نمی دانند، اما استرس، التهاب مزمن یا مصرف برخی داروها می تواند نقش داشته باشد. اگر درباره ی باروری خود نگرانی دارید، حتما با پزشک عمومی یا روماتولوژیست خود صحبت کنید. در صورت نیاز ممکن است شما را به متخصص باروری یا متخصص زنان و زایمان ارجاع دهند تا احتمال بارداری افزایش یابد.
خطر سقط جنین یا مشکلات در مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک در بارداری
تحقیقات نشان داده اند که آرتریت پسوریاتیک در بارداری به خودی خود خطر سقط جنین را افزایش نمی دهد. در واقع، اگر بیماری تان تحت کنترل باشد، احتمال بروز عوارض بارداری مشابه سایر زنان سالم است. با این حال، اگر التهاب مفاصل کنترل نشده باشد، ممکن است خطراتی برای شما یا جنین به وجود آید؛ از جمله زایمان زودرس یا وزن پایین نوزاد هنگام تولد.
بنابراین توصیه می شود پیش از بارداری، برنامه درمانی خود را با پزشک تنظیم کنید تا بیماری در وضعیت پایدار قرار گیرد.
آیا آرتریت پسوریاتیک در بارداری می تواند به نوزاد منتقل شود؟
احتمال انتقال آرتریت پسوریاتیک در بارداری به نوزاد بسیار کم است. هرچند ژنتیک در بروز بیماری نقش دارد، اما عوامل محیطی، سیستم ایمنی و سبک زندگی نیز تأثیرگذارند. بنابراین حتی اگر شما یا همسرتان مبتلا باشید، الزامی نیست که فرزندتان نیز دچار آرتریت شود. در صورت نگرانی، پزشک می تواند اطلاعات دقیق تری درباره ی احتمال بروز این بیماری در فرزندتان ارائه دهد.
نکات مهم هنگام برنامه ریزی برای بارداری
اگر شما یا همسرتان به آرتریت مبتلا هستید، مراجعه به روماتولوژیست قبل از اقدام به بارداری بسیار ضروری است. برخی داروها باید پیش از بارداری قطع شوند یا جایگزین شوند، چرا که ممکن است برای جنین خطرناک باشند. در این مدت باید از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید تا زمانی که پزشک اجازه دهد برای بارداری تلاش کنید.
پزشک شما کمک می کند تا ایمن ترین ترکیب دارویی ممکن را در دوران لقاح و بارداری انتخاب کنید. هرگز بدون مشورت پزشک داروهای آرتریت خود را قطع نکنید؛ چون قطع ناگهانی دارو ممکن است باعث تشدید بیماری شود و برای سلامت شما و جنین خطرناک باشد. خوشبختانه امروزه داروهای متعددی وجود دارند که می توانند پیش و در طول بارداری به صورت ایمن مصرف شوند.
پرسش هایی که باید از تیم درمان خود بپرسید
پیش از اقدام به بارداری، بهتر است با پزشک روماتولوژیست، پرستار روماتولوژی و پزشک عمومی درباره موارد زیر گفت وگو کنید:
- آیا باید مصرف برخی داروهای فعلی ام را قبل یا هنگام بارداری قطع کنم؟
- اگر بله، چند ماه پیش از بارداری باید قطع شوند؟
- در این مدت برای کنترل علائم چه جایگزین هایی وجود دارد؟
- کدام داروهای آرتریت برای دوران پیش از بارداری و بارداری ایمن هستند؟
- آیا باید واکسیناسیون خاصی را قبل از بارداری انجام دهم؟
- آیا نیاز به مصرف مکمل های خاصی مانند اسیدفولیک دارم؟
- چه زمانی بهترین موقع برای شروع بارداری است تا خطر flare (عود بیماری) کمتر شود؟
- چه روش پیشگیری از بارداری در این دوره برای من مناسب تر است؟
- آیا نیاز به انجام آزمایش های خاصی قبل از بارداری دارم؟
تیم درمانی شما می تواند یک برنامه درمانی اختصاصی برای حفظ سلامت شما و جنین طراحی کند. گاهی لازم است داروها تغییر کنند یا چند روش درمانی مختلف امتحان شوند تا بهترین گزینه برای دوران بارداری تان مشخص شود.
اگر صحبت کردن با پزشک درباره نگرانی هایتان برایتان دشوار است، می توانید پرسش های خود را از پیش بنویسید تا هنگام مراجعه فراموش نکنید. همچنین می توانید در صورت نیاز از پزشک دیگری با تخصص بارداری در بیماران مبتلا به آرتریت، نظر دوم بگیرید.
مردان مبتلا به آرتریت پسوریاتیک و بارداری
اگر همسر شما مردی است که مبتلا به آرتریت است و قصد پدر شدن دارد، باید بداند که برخی داروها ممکن است بر کیفیت اسپرم یا باروری تأثیر بگذارند. هرچند بسیاری از داروها ایمن هستند، اما بعضی از آن ها باید چند ماه پیش از بارداری قطع شوند تا اثرشان بر اسپرم از بین برود. کاهش موقت تعداد اسپرم معمولا پس از قطع دارو به حالت طبیعی برمی گردد. بنابراین مشاوره با پزشک پیش از اقدام به بارداری برای مردان نیز اهمیت دارد.
ایمنی داروهای آرتریت پسوریاتیک در بارداری و شیردهی
اگر در حال برنامه ریزی برای بارداری هستید، ضروری است که در مورد داروهای خود با روماتولوژیست مشورت کنید. برخی داروها قبل و در طول بارداری بی خطر هستند، در حالی که برخی دیگر از داروهای آرتریت پسوریاتیک در بارداری ممکن است خطر سقط جنین یا آسیب به جنین را افزایش دهند. پزشک با بررسی وضعیت شما، داروهای مناسب را انتخاب کرده و درمان را طوری تنظیم می کند که هم سلامت شما و هم سلامت جنین حفظ شود.
در ایران، مراکز تخصصی مانند کلینیک های روماتولوژی دانشگاهی نیز خدمات مشاوره ای ویژه برای زنان مبتلا به آرتریت پسوریاتیک در بارداری را ارائه می دهند. بنابراین اگر در مرحله ی برنامه ریزی هستید، از این خدمات بهره مند شوید.
بارداری ناخواسته در مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک
اگر به صورت ناخواسته باردار شدید، بلافاصله با روماتولوژیست یا پزشک معالج خود تماس بگیرید. پزشک می تواند با ارزیابی وضعیت فعلی داروها و بیماری، بهترین تصمیم را برای ادامه یا تغییر درمان بگیرد تا خطرات برای شما و جنین به حداقل برسد.
تغییرات بدن در زنان مبتلا به آرتریت پسوریاتیک در بارداری
بدن هر زن در دوران بارداری واکنش متفاوتی دارد. برخی از زنان در طول بارداری احساس سلامتی بیشتری می کنند و حتی علائم آرتریت شان بهبود می یابد. در واقع، حدود نیمی از زنان مبتلا به PsA تجربه ی کاهش درد، خشکی و التهاب مفاصل را در این دوران دارند. این موضوع به دلیل تغییرات طبیعی سیستم ایمنی در دوران بارداری است که بدن را برای پذیرش جنین آماده می کند.
با این حال، برخی زنان ممکن است همچنان دچار علائم فعال یا تشدید بیماری شوند، به ویژه اگر ناچار به تغییر یا قطع دارو باشند. در این مواقع، حمایت پزشکی و مراقبت دقیق اهمیت زیادی دارد.
سلامت روان مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک در بارداری
بارداری تنها تجربه ای جسمی نیست؛ بلکه تغییرات عاطفی و روحی زیادی را هم به همراه دارد. طبیعی است که در این دوران دچار احساسات متغیر، نگرانی یا اضطراب شوید. اما اگر احساس غم، بی حوصلگی، بی خوابی یا ناامیدی به صورت مداوم داشتید، حتما با پزشک یا مشاور خود صحبت کنید.
پزشک می تواند شما را به روان شناس یا روان پزشک متخصص در دوران بارداری ارجاع دهد تا از بروز افسردگی پس از زایمان پیشگیری شود. در ایران، مراکز مشاوره سلامت روان و کلینیک های زنان و زایمان نیز در این زمینه خدمات رایگان یا کم هزینه ارائه می دهند.
زایمان و نحوه وضع حمل در مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک در بارداری
قبل از زایمان، بهتر است با روماتولوژیست، متخصص پوست، متخصص زنان و زایمان و ماما درباره ی تأثیر احتمالی آرتریت پسوریاتیک در بارداری بر روند زایمان صحبت کنید. برخی نکاتی که می توانید مطرح کنید عبارت اند از:
- وضعیت های مناسب هنگام زایمان: اگر مشکل در لگن یا کمر پایین دارید، ممکن است برخی وضعیت ها راحت تر باشند. پزشک و ماما می توانند بهترین حالت ها را به شما نشان دهند تا فشار روی مفاصل کاهش یابد.
- توانایی زایمان طبیعی: با توجه به علائم آرتریت و وضعیت عمومی شما، پزشک می تواند بهترین روش زایمان (طبیعی یا سزارین) را تعیین کند.
- احتمال نیاز به سزارین: هرچند زایمان سزارین در زنان مبتلا به آرتریت کمی شایع تر است، اما بسیاری از زنان بدون آرتریت نیز توصیه می شوند که زایمان سزارین داشته باشند. در نهایت هدف، سلامت شما و نوزادتان است.
- امکان استفاده از اپیدورال یا بی حسی اسپاینال: اگر ستون فقرات شما تحت تأثیر آرتریت باشد، باید درباره امکان استفاده از داروهای بی حسی برای کاهش درد زایمان مشورت کنید.
ممکن است فشار برای داشتن یک زایمان کاملا طبیعی باعث استرس شود، اما مهم ترین هدف در پایان بارداری، سلامت شما و نوزادتان است. سعی کنید روی داشتن یک زایمان سالم و ایمن تمرکز کنید و خود را بیش از حد نگران روش ایده آل نکنید.
چه کسانی می توانند با وجود بیماری آرتریت پسوریاتیک در بارداری به شما کمک کنند؟
- روماتولوژیست ها: پزشکانی هستند که تخصص آن ها بیماری های مفاصل است. برای مراجعه به روماتولوژیست، پزشک عمومی شما نیاز به ارجاع دارد یا می توانید از طریق انجمن روماتولوژی بهترین روماتولوژیست پیدا کنید.
- پرستار روماتولوژی: اگر در دسترس باشد، می تواند به شما در درک درمان ها کمک کند، حمایت روانی ارائه دهد و شما را به سایر متخصصان ارجاع دهد.
- فیزیوتراپیست: با استفاده از روش های درمانی مختلف، سعی می کند مفاصل شما را انعطاف پذیر، قوی و بدون درد نگه دارد و تمرینات و تکنیک های کاهش درد برای استفاده در منزل را آموزش دهد.
- کاردرمانگر (OT): راهنمایی می کند چگونه بدون فشار آوردن به مفاصل، از نوزاد مراقبت کنید و از وسایل کمکی مناسب استفاده نمایید.
سخنی از نی نی تینی
مهم ترین نکته این است که سلامت شما و جنین در اولویت قرار گیرد. با برنامه ریزی دقیق، مشورت منظم با روماتولوژیست و متخصص زنان و زایمان، و رعایت توصیه های درمانی، می توانید با وجود آرتریت پسوریاتیک در بارداری، دوران ایمن و موفقی را تجربه کنید. به یاد داشته باشید که هر زن و هر بارداری منحصربه فرد است؛ برخی علائم آرتریت ممکن است بهبود یابند و برخی دیگر نیاز به مدیریت ویژه داشته باشند. همچنین حمایت روانی و مراقبت از خود در این دوران اهمیت ویژه ای دارد.
آیا شما یا اطرافیان تان تجربه ی زندگی با آرتریت پسوریاتیک در بارداری را داشته اید؟ چه روش ها یا راهکارهایی برای مدیریت درد و حفظ سلامت در دوران بارداری مفید بوده اند؟ تجربه ها و سؤالات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا بتوانیم یک جامعه پشتیبان برای مادران مبتلا به آرتریت بسازیم.
