بسیاری از کودکان از آمپول و سوزن ترس دارند. چه برای واکسن، گرفتن خون یا هر اقدام پزشکی دیگر باشد، سوزن می تواند باعث درد و استرس شود. ترس از آمپول در کودکان ممکن است از تجربه های گذشته ناشی شود یا به دلیل ندانستن آنچه در انتظارشان است، ایجاد شود.
شما می توانید با حمایت و ابزارهای مناسب به کودک خود کمک کنید تا در مراجعات بعدی به پزشک، احساس آرامش، اعتماد به نفس و کنترل بیشتری داشته باشد. مقابله با ترس از آمپول در کودکان به او این فرصت را می دهد که پس از تجربه تزریق، با افتخار و احساس موفقیت بیرون بیاید و این تجربه را کمتر ترسناک بداند.
درک ترس از آمپول در کودکان
ترس از آمپول در کودکان بسیار شایع است. جنیفر لیسکا، متخصص رشد کودک و مدرس در بیمارستان کودکان کلرادو، اشاره می کند که برخی کودکان تجربه های پزشکی سخت گذشته را به خاطر می آورند که باعث می شود مراجعات بعدی برایشان دشوار باشد. او می گوید: «اگر تجربه های منفی را بازتعریف نکنیم یا تجربه های مثبت ایجاد نکنیم، ترس از آمپول در کودکان شدیدتر می شود.»
مگان فیشر، مدرس رشد کودک در همان مرکز، تاکید می کند که آنچه کودکان به یاد می آورند لزوما درد نیست، بلکه تجربه کلی است. او معتقد است پزشکان و والدین باید این نکته را به خاطر بسپارند: «درد ممکن است فقط چند ثانیه طول بکشد، اما تأثیر روانی آن مدت زمان طولانی تری باقی می ماند. اگر درد یا ترس از آمپول در کودکان را نادیده بگیریم، کودکان ممکن است حس اعتماد خود را از دست بدهند.»
حمایت از کودکان و توجه به ترس های آن ها بسیار مهم است. والدین و مراقبان می توانند با ارائه استراتژی های مقابله ای، نه تنها در همان لحظه، بلکه در آینده نیز به کودکان کمک کنند تا بهتر با ترس از آمپول در کودکان روبه رو شوند و این تجربه را با اعتماد به نفس بیشتری پشت سر بگذارند.
لیسکا همچنین تاکید می کند که احساس کنترل کودک بر محیط و سلامت خود، بخشی از رشد و توسعه او است. او می گوید: «در هر مرحله از رشد، کودکان در حال شکل دادن حس استقلال و قدرت خود هستند. آن ها دوست دارند کنترل و استقلال داشته باشند، و اگر این احساس از آن ها گرفته شود، ممکن است ترس از آمپول در کودکان بسیار شدید شود.»
صادق بودن و تعیین انتظارات
همیشه با کودکتان صادق باشید و نشان دهید که ترس های او را درک می کنید. به جای اینکه بگویید: «هیچ دردی نخواهی داشت، آمپول اصلا درد ندارد»، بهتر است بگویید: «ممکن است چند ثانیه درد داشته باشی، اما من در تمام مدت کنارت هستم.» این جملات صادقانه و واضح، اعتماد کودک به شما و تیم درمان را افزایش می دهد و تجربه پزشکی بعدی را آسان تر می کند.
وقتی کودکتان را برای مراجعه به پزشک آماده می کنید، از زبان ساده و متناسب با سن او استفاده کنید. صادق باشید، اما از واژه های ترسناک یا دشوار پرهیز کنید. به عنوان مثال، کلمه «آمپول» اغلب باعث ترس در کودکان می شود. می توانید از واژه های «واکسن» یا «سوزن» استفاده کنید. دلیل نیاز کودک به تزریق یا سوزن را توضیح دهید: «این دارو به سالم ماندن بدنت کمک می کند.»
تشخیص زمان مناسب برای اطلاع کودک از تزریق اهمیت دارد. به سن کودک توجه کنید:
- برای نوپاها و پیش دبستانی ها بهتر است روز مراجعه به پزشک، آن ها را مطلع کنید، زیرا حس زمان دقیق ندارند و ممکن است اگر هفته ها قبل بگویید، فراموش کنند و ترسشان افزایش یابد.
- برای کودکان مدرسه ای، چند روز قبل اطلاع دهید تا غافلگیر نشوند.
- برای نوجوانان، می توانید یک تا دو هفته قبل از مراجعه اطلاع دهید.
به غریزه خود اعتماد کنید؛ شما بهترین مدافع فرزندتان هستید. اگر می دانید که کودکتان به راحتی روی آمپول تمرکز می کند، می توانید کمی صبر کنید و زمان اطلاع رسانی را کوتاه تر کنید.
ایجاد فرصت انتخاب برای کودک
خوب است به کودکان اجازه انتخاب بدهید، مثلا اینکه از چه ابزارهای مقابله ای استفاده کنند یا در حین تزریق چگونه بنشینند. در عین حال، برخی کودکان که دچار ترس از آمپول در کودکان هستند، ممکن است روند تزریق را کند کنند، مثلا با درخواست استراحت یا نوشیدن آب. لیسکا و فیشر توصیه می کنند که والدین با ثبات رفتار کرده و همواره از تیم درمان حمایت کنند تا تجربه کودک مثبت باقی بماند.
لیسکا همچنین اشاره می کند که والدین و پزشکان می توانند از سیستم کارت استراحت استفاده کنند. با توضیح به کودک که تنها تعداد محدودی استراحت مجاز است، او حس کنترل پیدا می کند، اما محدودیت های واضح نیز حفظ می شود. این روش به کودکان مبتلا به ترس از آمپول در کودکان کمک می کند تا تجربه تزریق را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارند و اعتماد به نفسشان افزایش یابد.
به این ترتیب، با ارائه گزینه ها و استفاده از سیستم کارت استراحت، می توان ترس از آمپول در کودکان را به طور موثر کاهش داد و تجربه ای مثبت تر برای کودک ایجاد کرد.
برنامه مقابله ای مشترک بسازید
کودکان با دقت شما را زیر نظر دارند و احساساتتان را حس می کنند. اگر شما مضطرب باشید، آن انرژی به کودک منتقل می شود. با کودک نفس های عمیق و آرام تمرین کنید و خود را برای مراجعه به پزشک آماده کنید. گاهی والدین یا مراقبان دقیقا نمی دانند چه اتفاقی در زمان تزریق می افتد و این کاملاً طبیعی است. با تماس با مطب پزشک یا بیمارستان می توانید اطلاعات بیشتری کسب کنید تا احساس اطمینان بیشتری داشته باشید و کودکتان نیز آرام تر شود.
بسیاری از متخصصان رشد کودک توصیه می کنند یک برنامه مقابله ای ساده ایجاد کنید تا کودک برای مراجعه به پزشک آماده شود. این برنامه می تواند غیررسمی باشد. از کودک بپرسید: «چطور می توانیم با هم این کار را پشت سر بگذاریم؟» به او توضیح دهید که پزشکان و پرستاران کمک می کنند تا احساس امنیت کند و شما نیز در کنارش خواهید بود تا ترس از آمپول در کودکان کاهش یابد.
می توانید به کودک گزینه هایی بدهید، مثل فشار دادن توپ استرس، نفس های عمیق یا آوردن عروسک محبوب. دادن گزینه به کودک باعث می شود احساس قدرت و کنترل بیشتری در مواجهه با ترس از آمپول در کودکان داشته باشد و تجربه تزریق برایش کمتر اضطراب آور شود.
فیشر می گوید:
«کودکان می خواهند شنیده و درک شوند. هر زمان که بتوانید ترسشان را تأیید کنید و در عین حال راه هایی برای عبور از آن پیدا کنید، عالی است.» لیسکا نیز اضافه می کند که مشخص کردن چیزی که کودک پس از مراجعه به آن خوشحال شود، مفید است. این نیاز به پاداش مالی ندارد؛ می توانید پیشنهاد دهید که بعد از مراجعه روی کاناپه در آغوش همدیگر استراحت کنند یا کمی در محله قدم بزنند تا تجربه ای مثبت بسازند و ترس از آمپول در کودکان کمتر شود.
پس از مراجعه، می توانید به کودک بگویید: «سخت بود، اما خیلی خوب دستت را ثابت نگه داشتی. حالا می توانیم یک کار جالب انجام دهیم.» این لحظات مثبت به کودک کمک می کند تاب آوری بسازد و ترس از آمپول در کودکان را بازتعریف کند. با تمرین این روش ها، کودکان بهتر می توانند بر اضطراب خود غلبه کنند و تجربه تزریق را با اعتماد به نفس بیشتری پشت سر بگذارند.
استفاده از حواس پرتی های مناسب برای کودک
حواس پرتی یکی از روش های موثر برای کاهش اضطراب در هنگام آمپول است. از کودکتان بپرسید چه چیزی می تواند بهترین کمک را به او بکند تا حواسش پرت شود. چند ایده عملی عبارتند از:
- نگاه کردن به تبلت یا گوشی با برنامه های آموزشی یا سرگرم کننده
- فشار دادن توپ استرس یا ابزارهای کوچک بازی
- آواز خواندن یا گوش دادن به موسیقی
- خواندن کتاب یا داستان کوتاه
یکی دیگر از روش های موثر، تمرین نفس های عمیق است. با کودک خود قبل، حین و بعد از تزریق تمرین کنید: یک نفس عمیق از بینی بکشید و آرام از دهان بیرون دهید. این تمرین را 3 تا 5 بار انجام دهید. برای تمرین بیشتر، می توانید از وسیله ای مانند بادبزن یا گل کاغذی استفاده کنید تا کودک به آن فوت کند و حس کنترلی بیشتری داشته باشد.
برخی مراکز درمانی از اسپری های خنک کننده، کرم های بی حس کننده یا دستگاهی به نام «بازیز» استفاده می کنند. این دستگاه کوچک با لرزش، اعصاب را مشغول کرده و درد را کاهش می دهد. شما نیز می توانید وسایل مشابه دستی تهیه کنید یا از پزشک خود بپرسید چه گزینه هایی موجود است.
برخی کودکان ترجیح می دهند تزریق یا سوزن را ببینند تا حس کنترل بیشتری داشته باشند. این هم طبیعی است و بهتر است از کودک بپرسید چه چیزی برای او راحت تر است.
استفاده از موقعیت های راحت برای کودک
وقتی پزشکان یا مراقبان کودک را مجبور به دراز کشیدن برای تزریق می کنند، ممکن است حس آسیب پذیری و اضطراب او افزایش یابد. اجازه دهید کودک در حالت نشسته باشد تا احساس امنیت و اعتماد بیشتری پیدا کند. همچنین، حمایت فیزیکی والدین یا مراقبان می تواند مفید باشد. چند موقعیت موثر عبارتند از:
- سینه به سینه: کودک را روبروی خود نگه دارید.
- پشت به سینه: کودک روی پای شما نشسته و روبه جلو است.
- کنار هم: کنار کودک بنشینید و دست خود را دور او قرار دهید.
برای نوزادان، بهتر است از حالت پیچیده و در آغوش گرفتن استفاده کنید. والدین می توانند نوزاد را روی تخت یا میز معاینه قرار دهند و پشت کودک را روی سینه خود نگه دارند. همچنین، مکیدن پستانک یا شیر مادر می تواند هورمون های خوشایند را آزاد کرده و استرس را کاهش دهد. مراقبان می توانند از تیم درمان درخواست ساکروز کنند تا درد فیزیکی نوزاد در هنگام تزریق کاهش یابد.
همکاری با تیم درمان کودک
اگر کودکتان نسبت به تزریق یا سوزن مضطرب است، راحت باشید و با تیم درمان صحبت کنید. از پزشک یا پرستار بپرسید چه حمایت هایی وجود دارد تا تجربه کودک مثبت تر شود.
ساختن رابطه بلندمدت اعتماد بین کودک و پزشک، کمک می کند تا در مراجعات بعدی راحت تر باشد. اگر کودک شما اضطراب شدید دارد، حتما به تیم درمان اطلاع دهید و بپرسید چه ابزارها یا منابعی برای کاهش ترس و درد در دسترس است. حتی اگر اکثر کودکان تزریق را در مطب معمولی دریافت می کنند، شما می توانید برای راحتی و آرامش کودک در محیط های دیگر، مانند اورژانس هم حمایت کنید.
در بیمارستان کودکان کلرادو، تیمی از متخصصان رشد کودک آموزش دیده اند تا کودکان احساس آرامش بیشتری داشته باشند. آن ها با توضیحات مناسب سن، بازی و تکنیک های راحتی به کودک کمک می کنند. فیشر می گوید: «کار ما حمایت از کودکان در تجربیات پزشکی است. ما کمک می کنیم تا آن ها در محیط پزشکی احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.»
نکات عملی برای والدین
غلبه بر ترس از آمپول در کودکان یک فرآیند مرحله ای و تدریجی است. با برنامه ریزی، حمایت و صبر، کودکان می توانند تجربه های پزشکی را با اطمینان و آرامش بیشتری پشت سر بگذارند. نکات کلیدی که والدین باید در نظر داشته باشند عبارتند از:
- صادق بودن و توضیح مناسب سن
همواره به کودکتان واقعیت را بگویید و از زبان ساده و قابل فهم استفاده کنید. توضیح دهید که تزریق ممکن است کمی درد داشته باشد، اما مدت زمان آن کوتاه است و شما در کنار او خواهید بود. این صراحت باعث افزایش اعتماد کودک و کاهش ترس می شود. - ایجاد فرصت انتخاب
به کودک اجازه دهید نحوه نشستن، ابزار مقابله ای و روش آرامش خود را انتخاب کند. وقتی کودک احساس کنترل کند، ترس کمتر و تجربه آرام تری خواهد داشت. - تمرین روش های مقابله ای
قبل از مراجعه به پزشک، تمرین نفس عمیق، فشار دادن توپ استرس، گوش دادن به موسیقی یا آوردن اسباب بازی محبوب را انجام دهید. این کارها کمک می کند کودک هنگام تزریق حواسش پرت شود و اضطراب کاهش یابد. - استفاده از موقعیت های راحت و حمایت فیزیکی
در حین تزریق، کودک را در حالت نشسته یا در آغوش خود نگه دارید. برای نوزادان، استفاده از مکیدن پستانک یا شیر مادر می تواند استرس و درد را کاهش دهد. حمایت فیزیکی حس امنیت را افزایش می دهد و تجربه تزریق را آسان تر می کند. - استفاده از ابزارهای کاهش درد و حواس پرتی
اسپری های خنک کننده، کرم های بی حس کننده، دستگاه های لرزشی و حتی فعالیت های سرگرم کننده می توانند درد و ترس را کاهش دهند. با تیم درمان کودک مشورت کنید تا بهترین ابزارها را انتخاب کنید. - ساختن برنامه مثبت پس از تزریق
مشخص کردن یک فعالیت لذت بخش بعد از مراجعه، مانند بازی، قدم زدن یا آرامش روی کاناپه، به کودک کمک می کند تجربه تزریق را مثبت تر ببیند و احساس موفقیت کند. - همکاری با تیم درمان و پزشک
با پزشک و پرستار صحبت کنید و از آن ها بخواهید حمایت های لازم برای کاهش اضطراب کودک ارائه شود. ایجاد رابطه اعتماد بلندمدت بین کودک و تیم درمان، باعث می شود تجربه های بعدی کمتر استرس زا باشند.
سخنی از نی نی تینی
یادگیری مقابله با ترس از آمپول در کودکان نه تنها تجربه تزریق را آسان تر می کند، بلکه مهارت های مقابله با استرس و اضطراب را در کودکان تقویت می کند. والدین با صبر، برنامه ریزی و حمایت مناسب می توانند به کودکان کمک کنند تا این تجربه را به شکلی مثبت پشت سر بگذارند و اعتماد به نفس بیشتری کسب کنند.
همانطور که مگان فیشر می گوید:
«درد ممکن است فقط چند ثانیه طول بکشد، اما اثرات روانی آن مدت ها باقی می ماند.»
با رعایت نکات بالا، والدین می توانند از ترس از آمپول در کودکان بکاهند و تجربه ای آرام و امن برای کودک خود ایجاد کنند.
آیا تجربه ای از ترس کودک خود هنگام تزریق داشته اید؟ در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید و تجربیات خود را با سایر والدین به اشتراک بگذارید. همچنین اگر سوالی درباره تکنیک های کاهش اضطراب کودکان دارید، می توانید از کارشناسان ما مشاوره بگیرید.
