روش های موثر برای تقویت حافظه دانش آموزان

حافظه یکی از مهم ترین پایه های یادگیری در کودکان است. داشتن حافظه قوی می تواند به کودک کمک کند تا در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشد، امتحان ها را با موفقیت پشت سر بگذارد و نمرات بالاتری کسب کند.

اما باید بدانید که تقویت حافظه دانش آموزان یک ویژگی ذاتی و ثابت نیست؛ این مهارت درست مثل هر مهارت دیگری با تمرین و تکرار رشد می کند. همان طور که عضلات بدن با ورزش قوی تر می شوند، ذهن کودک هم با تمرین های مناسب، حافظه قوی تری پیدا می کند.

بنابراین اگر می خواهید فرزندتان در مسیر یادگیری موفق تر باشد، لازم است که او را در استفاده مداوم از “عضلات حافظه” یاری کنید.

حافظه از چند بخش تشکیل می شود؟

یک حافظه کارآمد از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

• حافظه کوتاه مدت
• حافظه بلندمدت

حافظه کوتاه مدت به کودک کمک می کند تا اطلاعات تازه را پردازش و به خاطر بسپارد؛ مثلا وقتی مشغول حل یک مسئله ریاضی است یا می خواهد نکته ای را که تازه شنیده، بازگو کند.

این اطلاعات سپس به حافظه بلندمدت منتقل می شوند؛ جایی که دانش آموز می تواند آن ها را با مطالب قبلی ارتباط دهد و درک عمیق تری از موضوع به دست آورد.

بچه هایی که در حافظه مشکل دارند معمولا دچار سردرگمی در سازمان دهی مطالب می شوند و درک کاملی از موضوع پیدا نمی کنند. همین مسئله باعث می شود در کلاس از همکلاسی هایشان عقب بمانند و در یادگیری دچار چالش های مداوم شوند.

خبر خوب این است که با به کارگیری چند روش ساده می توان هم حافظه کوتاه مدت و هم حافظه بلندمدت را در دانش آموزان تقویت کرد. در ادامه 11 روش عملی برای بهبود تقویت حافظه دانش آموزان آورده ایم.

11 روش برای تقویت حافظه دانش آموزان

1. تشویق به پرسشگری

اولین گام برای یادگیری مؤثر، درک مطلب است. وقتی کودک شما درباره موضوعی سؤال می پرسد، یعنی در حال تلاش برای فهم عمیق آن است. پرسشگری نه تنها به یادسپاری کمک می کند بلکه مهارت های تفکر انتقادی و حل مسئله را هم در کودک تقویت می کند.

2. ساختن شعر و ترانه

ذهن ما به طور طبیعی موسیقی و الگوهای آهنگین را بهتر به خاطر می سپارد. شما می توانید همراه فرزندتان مطالب درسی را به صورت شعر، قافیه یا حتی یک ترانه ساده دربیاورید. این روش یکی از بهترین راه ها برای تقویت حافظه دانش آموزان به شکل سرگرم کننده است.

3. جذاب کردن یادگیری

وقتی کودک به موضوعی علاقه داشته باشد، حفظ کردن آن بسیار آسان تر می شود. می توانید او را به کتابخانه ببرید تا کتاب های متنوع انتخاب کند یا به موزه و نمایشگاه های هنری سر بزنید. این تجربه ها باعث می شوند یادگیری به ماجرایی هیجان انگیز تبدیل شود.

4. یادگیری فعال

به جای اینکه کودک فقط شنونده باشد، او را وارد بحث کنید. از او بپرسید که نظرش درباره یک موضوع چیست. این روش باعث می شود کودک اطلاعات را در ذهنش نگه دارد تا بتواند پاسخ دهد. همین فرایند ساده هم حافظه او را تقویت می کند و هم به پرورش تفکر تحلیلی کمک می کند.

5. استفاده از کمک های بصری

تصاویر، کارت های آموزشی یا نقشه های ساده می توانند به حافظه کودک کمک کنند. برای مثال، می توانید فلش کارت هایی با کلمات یا تصاویر بسازید تا کودک با آن ها تمرین کند. تحقیقات نشان داده که ترکیب تصویر با متن به ماندگاری اطلاعات در ذهن کمک زیادی می کند.

6. مثال سازی توسط کودک

اگر کودک بتواند مطلبی را با تجربه شخصی خودش ارتباط دهد، به راحتی آن را در حافظه ثبت می کند. برای نمونه، اگر او در حال یادگیری مفهوم “چرخه آب” است، می تواند آن را با تجربه دیدن باران یا بخار قابلمه در خانه مرتبط کند.

7. ترسیم نقشه ذهنی

یکی از بهترین تکنیک ها برای تقویت حافظه دانش آموزان، کشیدن نقشه ذهنی است. در این روش، ایده های اصلی در مرکز نوشته می شوند و مفاهیم مرتبط با خطوط به آن متصل می گردند. این کار باعث می شود کودک روابط بین مفاهیم را بهتر درک کند.

8. تهیه فهرست کلمات کلیدی

نوشتن لیستی از واژه های کلیدی مربوط به یک موضوع کمک می کند کودک بین مفاهیم مختلف ارتباط برقرار کند. هرچه این ارتباط ها واضح تر باشند، به یادسپاری آسان تر خواهد بود.

9. آموزش دادن به دیگران

وقتی کودک تلاش می کند چیزی را به شما یا خواهر و برادرش توضیح دهد، مغزش فعالانه اطلاعات را بازیابی می کند. حتی می توانید از او بخواهید در نقش معلم ظاهر شود و شما را امتحان کند. این روش یکی از قوی ترین تمرین ها برای ماندگاری اطلاعات است.

10. استفاده از همه حواس

یادگیری چندحسی تأثیر فوق العاده ای در حافظه دارد. دیدن، شنیدن و لمس کردن هم زمان می تواند درک مطلب را عمیق تر کند. مثلا کودک می تواند متن را با صدای بلند بخواند، درباره آن گفت وگو کند و هم زمان از وسایل کمک آموزشی مثل ماکت یا تصاویر استفاده کند.

11. تقسیم مطالب به بخش های کوچک

مطالب کوچک و بخش بندی شده خیلی راحت تر به خاطر سپرده می شوند. شما می توانید یک موضوع بزرگ را به بخش های کوچک تر تقسیم کنید و همراه با رنگ ها یا تیترهای جذاب در دفترچه کودک یادداشت کنید.

این روش ها، علاوه بر کمک به یادگیری بهتر، اعتمادبه نفس دانش آموزان را هم بالا می برد. وقتی او احساس کند که می تواند مطالب را به خاطر بسپارد و توضیح دهد، انگیزه بیشتری برای یادگیری پیدا می کند.

سخنی از نی نی تینی

به خاطر داشته باشید که تقویت حافظه دانش آموزان یک روند تدریجی است و نیاز به صبر، تکرار و ایجاد محیطی شاد برای یادگیری دارد. هرگز کودک را به خاطر فراموشی سرزنش نکنید، بلکه او را با روش های خلاقانه تشویق کنید. ترکیب بازی، پرسشگری، استفاده از شعر و تصاویر، همراه با حمایت عاطفی شما می تواند یادگیری را به تجربه ای لذت بخش و ماندگار تبدیل کند.