شکستگی استخوان کودکان یکی از مشکلات شایع در میان کودکان است که به دلایل مختلفی از جمله فعالیت‌های روزانه، بازی‌های پرخطر و حوادث رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند از شکستگی‌های ساده و بدون جابجایی تا موارد پیچیده‌تر متفاوت باشد و نیاز به درمان‌های تخصصی دارد. آگاهی از علائم، علل و روش‌های درمان شکستگی استخوان در کودکان می‌تواند به والدین کمک کند تا در صورت بروز این مشکل، به بهترین شکل ممکن عمل کنند و از عوارض جدی‌تر جلوگیری نمایند.
تشخیص شکستگی استخوان کودکان
تشخیص این موضوع به تنهایی ممکن است دشوار باشد، اما احتمالاً در اکثر موارد استخوان شکسته نشده و فقط پیچ خورده، ضرب خورده یا درز برداشته است. استخوان‌های نوزادان به‌قدری انعطاف‌پذیرند که به ندرت می‌شکنند. اگر آسیب وارده به نوزادتان تنها کمی ورم کرده و به نظر نمی رسد که او درد زیادی داشته باشد، می‌توانید با استفاده از یخ آسیب را درمان کنید و یک یا دو روز صبر کنید تا با پزشک تماس بگیرید.
اگر ورم کاهش پیدا کرد و بهبود یافت، احتمالاً ضرب خوردگی بوده است. اما اگر آسیب بهبود نیافت یا بدتر شد، وقت آن است که نوزادتان را برای معاینه به پزشک ببرید. البته اگر خیلی نگران هستید یا از میزان آسیب مطمئن نیستید، بهتر است احتیاط کرده و به پزشک مراجعه کنید.
علائم شکستگی استخوان در کودکان
- صدای ترک خوردن یا شکستن
- کبودی
- حساسیت به لمس
- درد شدید، به ویژه در یک نقطه خاص
- افزایش درد با هر حرکت (فرض نکنید که اگر نوزادتان می‌تواند اندام یا انگشت خود را حرکت دهد، آن ناحیه شکسته نشده است)
- سفتی
- لنگیدن یا عدم توانایی در ایستادن یا راه رفتن
- امتناع از ایستادن یا راه رفتن
- اندامی که به نظر می‌رسد خم شده یا در موقعیت نادرست قرار دارد
اگر استخوانی از پوست نوزادم بیرون زده باشد، چه کنم؟
اگر نوزادتان دچار حادثه‌ای شد که منجر به بیرون زدن استخوان از پوست او شد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید (اگر مشکوک به آسیب گردن، پشت یا جمجمه نیز هستید) یا او را سریعاً به بخش اورژانس ببرید.
این نوع شکستگی ها به عنوان شکستگی باز شناخته می‌شود؛ به دلیل خونریزی و خطر عفونت، این نوع شکستگی خطرناک‌ترین نوع شکستگی استخوان کودکان است. به هیچ دلیلی به آن دست نزنید، حتی برای شستشو. برای کاهش خطر عفونت، زخم باز را با یک پارچه تمیز یا گاز استریل بپوشانید و یا با اورژانس تماس بگیرید یا فوراً به نزدیک‌ترین اورژانس بروید.
اگر فکر کنم استخوان فرزندم شکسته، چه باید کنم؟
بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که از ناحیه آسیب‌دیده محافظت کرده و آن را بی‌حرکت نگه دارید، مطمئن شوید که نوزادتان آسیب بیشتری نمی‌بیند، او را آرام کنید و بلافاصله به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. اگر مشکوک به شکستگی جمجمه، گردن، پشت یا لگن هستید، نوزادتان را حرکت ندهید. فوراً با اورژانس تماس بگیرید. در سایر موارد، با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر نوزادتان دچار نوعی شکستگی استخوان شده که برای زندگی او تهدید کننده نیست، احتمالاً پزشک به شما می‌گوید که او را برای معاینه (و احتمالاً عکس‌برداری) به مطب یا اورژانس ببرید و راهنمایی‌هایی برای جابجایی ایمن او ارائه می‌دهد.
به نوزادتان چیزی برای خوردن یا نوشیدن ندهید، زیرا این ممکن است باعث تأخیر در درمان پزشکی شود – اگر نیاز به تنظیم مجدد استخوان یا جراحی باشد، پزشکان باید صبر کنند تا معده او خالی شود تا بتوانند از بیهوشی استفاده کنند. هرگز سعی نکنید مفصل دررفته یا استخوان شکسته را صاف کنید یا وضعیت آن را تغییر دهید، زیرا ممکن است آسیب را بدتر کنید.
همچنین باید مراقب علائم شوک یا خونریزی داخلی باشید. اگر نوزادتان زخم‌های قابل مشاهده ای در سر، سینه یا شکم دارد یا هر یک از علائم زیر را نشان داد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.
- نبض ضعیف، سریع یا نامنظم
- پوست سرد و مرطوب یا متمایل به آبی
- تنفس سریع و سطحی
- گیجی یا از دست دادن هوشیاری
- سرفه کردن یا استفراغ خونی
نحوه جابه جایی کودکی که دچار شکستگی استخوان شده است
اگر به آسیب جدی به سر، گردن یا ستون فقرات مشکوک نیستید، جابجایی شخصی که دچار شکستگی شده است، مشکلی ندارد. اما اگر فرزندتان دچار شکستگی شدید شده، مهم است که ابتدا استخوان یا مفصل آسیب‌دیده را بی‌حرکت کرده و ثابت کنید. این کار هر گونه آسیب بیشتر را به حداقل می‌رساند و جابجایی فرزندتان را آسان‌تر می‌کند. روش مورد استفاده برای محافظت از ناحیه آسیب‌دیده به محل آسیب بستگی دارد.
روش ICES در شکستگی استخوان
داروهای مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. غیر از آن، روش ICES را دنبال کنید: یخ، فشار، بالا نگه‌داشتن، حمایت. به این صورت:
- یخ درد و تورم را کاهش می‌دهد. اگر بسته یخ ندارید، مقداری یخ را در یک حوله یا کیسه پلاستیکی قرار داده و آن را با چکش یا کوبیدن به پیشخوان آشپزخانه خرد کنید. یا به سادگی از یک کیسه سبزیجات منجمد از فریزر استفاده کرده و آن را در حوله بپیچید. بسته یخ را حداقل 20 دقیقه، چهار بار در روز روی ناحیه آسیب‌دیده نگه دارید.
- فشار تورم را کاهش می‌دهد. پس از یخ‌گذاری، یک باند کشی یا پارچه‌ای را دور اندام آسیب‌دیده بپیچید. باند باید محکم باشد، اما نه آنقدر که تنگ شود؛ باید بتوانید یک انگشت را بین باند و پوست قرار دهید. مرتباً محکم بودن آن را چک کنید – اگر تورم اندام ادامه یابد، وجود باند می‌تواند دردناک شود.
- بالا نگه‌داشتن درد و تورم را کاهش می‌دهد. اگر می‌توانید نوزادتان را آرام نگه دارید، زیر اندام آسیب‌دیده یک بالشت قرار دهید تا حدود 15 سانتی متر بالاتر از قلب او باشد.
- حمایت به بی‌حرکت نگه‌داشتن اندام و کاهش درد کمک می‌کند. از آتل برای اندام آسیب‌دیده استفاده کنید. اگر مشکوک به شکستگی بازو، دنده یا ترقوه هستید، از یک پارچه یا پوشک برای نگه داشتن بازو در موقعیت خمیده در کنار بدن نوزادتان استفاده کنید.
چگونه می‌توانم شکستگی استخوان کودک را با آتل مهار کنم؟
اگر نوزادتان دچار شکستگی شدید شده، بهترین کار این است که با اورژانس تماس بگیرید. امدادگران بهترین و ایمن‌ترین روش برای بی‌حرکت کردن آسیب نوزاد و انتقال او به بیمارستان را می‌دانند. اما اگر اورژانس در دسترس نیست (مثلاً در حال کمپینگ هستید)، از هر چیزی که در دست دارید برای ایجاد یک آتل ساده استفاده کنید.
به عنوان مثال، می‌توانید از یک ترکه چوب، رول دستمال کاغذی، بالش کوچک، کتاب رنگ‌آمیزی لوله شده یا هر شیء صاف و محکمی استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که آتل کمی بلندتر از استخوان و مفصلی است که از او حمایت می‌کنید.
وسیله حمایتی را با یک پوشک یا پارچه نرم بپوشانید تا از پوست محافظت شود، سپس از دستمال‌ها، کمربندها، نوارهای پارچه‌ای، بند کفش، دستمال گردن یا کراوات برای بستن آن به‌جای خود – بدون حرکت دادن اندام آسیب‌دیده – در مفاصل بالا و پایین آن استفاده کنید.
مثلا اگر ساق نوزادتان شکسته باشد، آتل را در زانو و مچ پا محکم کنید. برای ترقوه شکسته، بازوی سمت آسیب‌دیده را در یک آویز قرار داده و آویز را به شانه سمت مخالف ببندید.
اگر می‌توانید نوزادتان را بدون ایجاد درد زیاد جابجا کنید، مرحله آتل‌بندی را نادیده بگیرید و او را فورا به اورژانس یا مطب پزشک ببرید. بی‌حرکت‌سازی برای شکستگی استخوان شدید و مواقعی که رفتن به اورژانس ممکن است ساعت‌ها طول بکشد، اهمیت بیشتری دارد.
آتل بستن برای شکستگی بازو، مچ یا دست کودک
با روش ICES که در بالا توضیح داده شد شروع کنید. سپس، اگر دست یا بازو آسیب دیده است، از یک آویز برای حمایت از بازو استفاده کنید. یک تکه پارچه بزرگ را به شکل مثلث تا کنید. به آرامی قسمت عریض مثلث را زیر بازوی آسیب‌دیده قرار دهید. دو انتهای بلند و آزاد را دور گردن ببندید. اطمینان حاصل کنید که آویز به اندازه کافی محکم بسته شده است تا بازو را به‌خوبی نگه دارد.
اگر ناحیه ای که دچار شکستگی استخوان شده، ساعد یا مچ دست شکسته کودک است، از یک روزنامه یا مجله تا شده که با حوله یا بالش کوچک پوشانده شده است برای ساختن آتلی استفاده کنید که استخوان شکسته را بی‌حرکت و محافظت می‌کند. ساعد را درون آتل قرار داده و ناحیه آسیب‌دیده را حمایت کنید. آتل را با استفاده از نوارهای پارچه‌ای در دو طرف شکستگی به دور بازو ببندید. پس از بستن آتل، برای حمایت از بازو، یک آویز درست کنید (مطابق توضیحات بالا).
آتل بستن برای شکستگی انگشت کودک
برای کاهش تورم، انگشت شکسته را بالاتر از سطح قلب نوزادتان قرار دهید. یک کمپرس سرد را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی انگشت قرار دهید. سپس، برای آتل‌بندی انگشت شکسته، یک تکه پارچه یا پنبه بین انگشت آسیب‌دیده و یک انگشت سالم قرار دهید و این دو انگشت را با چسب نواری به هم ببندید.
آتل بستن برای شکستگی پا کودک
روش ICES که در بالا توضیح داده شد را دنبال کنید، سپس اگر آسیب زیر زانو است، یک آتل درست کنید. تخته‌ها یا چوب‌ها بهترین گزینه هستند. اگر در دسترس نیستند، می‌توانید از یک پتو استفاده کنید. یک تخته را در قسمت بیرونی پا قرار دهید، به‌طوری که از لگن تا پاشنه امتداد یابد. تخته دیگر را در قسمت داخلی پا قرار دهید، از کشاله ران تا پاشنه. تخته‌ها را با پتوها یا بالش‌هایی برای محافظت از پا بپوشانید.
سپس تخته‌ها را با نوارهای پارچه‌ای در ناحیه کشاله ران، ران، زانو و مچ پا محکم ببندید. برای آتل‌بندی با پتو، پتو را رول کرده و بین پاهای نوزادتان قرار دهید. سپس پاها را در ناحیه کشاله ران، ران، زانو و مچ پا به هم ببندید.
اگر شکستگی استخوان در قسمت بالای پا یا لگن اتفاق افتاده است، نوزادتان را مگر در مواقعی که کاملاً ضروری است، جابجا نکنید. با اورژانس تماس بگیرید تا کمک بیاید. اگر مجبورید نوزادتان را جابجا کنید، با استفاده از تخته‌ها آتلی بسازید. یک تخته باید از زیر بغل نوزادتان تا پاشنه او امتداد یابد. تخته دیگر باید از کشاله ران تا پاشنه برسد. داخل تخته‌ها را با حوله یا بالش پر کنید و آن‌ها را با نوارهای پارچه‌ای در ناحیه سینه، کمر، کشاله ران، ران، زانو و مچ پا محکم کنید.
