پردنیزلون چیست و چرا تجویز می شود؟
پردنیزلون یک داروی کورتیکواستروئیدی تجویزی است که برای کاهش التهاب و کنترل واکنش های ایمنی بدن استفاده می شود. پزشکان این دارو را برای درمان بیماری هایی مانند:
- آسم
- واکنش های آلرژیک
- برخی انواع آرتریت (التهاب مفصل ها)
- بیماری های خودایمنی مانند لوپوس یا روماتیسم مفصلی
- بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و کرون
از آنجا که این بیماری ها در زنان در سنین باروری هم دیده می شوند، طبیعی است که مادران بپرسند: مصرف پردنیزلون در شیردهی برای نوزاد مضر است یا خیر؟
آیا مصرف پردنیزلون در شیردهی بی خطر است؟
مادران شیرده همیشه در مورد تغذیه و داروهای مصرفی خود حساس هستند، زیرا هر ماده ای می تواند از طریق شیر وارد بدن نوزاد شود. خوشبختانه پژوهش ها نشان داده اند که مصرف پردنیزلون در دوزهای پایین تا متوسط، در دوران شیردهی بی خطر است.
طبق گزارش منابع معتبری مانند LactMed و آکادمی متخصصان کودکان آمریکا، تنها مقدار بسیار کمی از این دارو وارد شیر مادر می شود و این میزان به حدی پایین است که معمولا خطری برای نوزاد ایجاد نمی کند.
فواید مصرف پردنیزلون در شیردهی برای مادران پس از زایمان
یکی از مهم ترین نکات کاربردی در رابطه با مصرف پردنیزلون در شیردهی، نقش این دارو در کنترل بیماری های خودایمنی است. به عنوان مثال:
- کاهش سریع علائم بیماری هایی مثل لوپوس یا آرتریت روماتوئید پس از زایمان
- کمک به بهبود وضعیت جسمی مادر و توانایی او برای مراقبت از نوزاد
- کاهش التهاب های شدید که گاهی باعث دردهای مزمن و اختلال در زندگی روزمره مادر می شوند
پزشکان معمولا فواید و مضرات مصرف دارو را با هم می سنجند. در شرایطی که بیماری خفیف باشد، ممکن است به جای پردنیزلون از داروهای موضعی یا روش های جایگزین استفاده شود.
تحقیقات علمی درباره پردنیزلون در شیردهی و تاثیر بر شیر مادر
مطالعات متعدد طی چند دهه اخیر (مانند پژوهش های منتشرشده در Journal of Clinical Pharmacology و Transplantation) نشان داده اند که سطح پردنیزلون در شیر مادر بسیار ناچیز است و تاکنون عارضه ای در نوزادان گزارش نشده است.
این یافته ها باعث شده که پردنیزلون در شیردهی یکی از داروهای پرکاربرد و مطمئن برای مادران شیرده باشد. با این حال، پزشکان همیشه توصیه می کنند که مادران مصرف کننده این دارو، نوزاد خود را به طور منظم نزد متخصص اطفال معاینه کنند.
پردنیزلون و پردنیزولون؛ تفاوت آن ها چیست؟
پردنیزلون و پردنیزولون هر دو از داروهای کورتیکواستروئیدی هستند. تفاوت مهم آن ها در نحوه ی متابولیسم است:
- پردنیزلون در بدن به پردنیزولون تبدیل می شود.
- پردنیزولون همان شکل فعال داروست و در بیمارانی که مشکلات کبدی دارند، بیشتر توصیه می شود چون نیاز به متابولیسم کبدی ندارد.
از نظر ایمنی در شیردهی، هیچ کدام از این دو دارو خطری برای نوزاد ایجاد نمی کنند و بر اساس داده های NIH، هیچ موردی از عوارض جانبی در نوزادان گزارش نشده است.
زمان مناسب شیردهی پس از مصرف پردنیزلون
یکی از سوالات رایج مادران این است: چقدر بعد از مصرف دارو می توانم به نوزادم شیر بدهم؟
- اگر دوز مصرفی کمتر از 40 میلی گرم در روز باشد، نیازی به فاصله گذاری نیست.
- در دوزهای بالاتر، توصیه می شود 2 تا 4 ساعت بعد از مصرف دارو به نوزاد شیر داده شود، چون بیشترین سطح دارو در خون و شیر معمولا 1 تا 2 ساعت بعد از مصرف است.
- دکتر جسیکا مدن (متخصص نوزادان) اشاره می کند که پردنیزلون معمولا طی 12 ساعت به طور کامل از بدن و شیر مادر دفع می شود.
عوارض احتمالی مصرف پردنیزلون در شیردهی برای مادران
اگرچه تاکنون عارضه ای برای نوزادان گزارش نشده، اما مادران ممکن است با برخی عوارض شایع یا نادر مواجه شوند:
عوارض شایع ترمصرف پردنیزلون در شیردهی عبارتند از:
- آکنه و جوش پوستی
- سردرد
- خستگی یا بی حالی
- افزایش اشتها و وزن
- حالت تهوع
- بی خوابی یا اختلال خواب
- تغییرات خلقی
عوارض کمتر شایع اما مهم مصرف پردنیزلون در شیردهی عبارتند از:
- افزایش قند خون یا فشار خون
- کاهش عملکرد غدد فوق کلیوی
- عفونت های مکرر
- سندرم کوشینگ
- خونریزی معده
- ورم دست و پا
نکته مهم: در دوزهای بالا، ممکن است میزان شیر مادر کاهش پیدا کند. بنابراین توصیه می شود مادران شیرده، دارو را با کمترین دوز موثر مصرف کنند.
توصیه های ایمنی برای مادران شیرده
پزشکان برای کاهش خطرات احتمالی توصیه می کنند:
- همیشه کمترین دوز موثر پردنیزلون در شیردهی مصرف شود.
- اگر دوز بالا تجویز شده، زمان مصرف دارو با شیردهی تنظیم شود.
- پزشک متخصص اطفال از مصرف دارو آگاه باشد.
- مادر به تغذیه، خواب کافی، نوشیدن آب و وضعیت روحی خود توجه کند.
- در صورت بروز تغییرات خلقی یا عوارض شدید، سریعا به پزشک مراجعه شود.
- هرگز مصرف پردنیزلون را یک باره قطع نکنید، به ویژه اگر دارو به صورت تدریجی (Taper) تجویز شده باشد.
داروهای جایگزین پردنیزلون در شیردهی
بسته به بیماری زمینه ای مادر، پزشک ممکن است داروهای دیگری را به جای پردنیزلون در شیردهی تجویز کند:
- متیل پردنیزولون → مشابه پردنیزلون و ایمن در شیردهی.
- هیدروکورتیزون → به خصوص در درمان های موضعی یا موارد خفیف.
- بودزونید → بیشتر برای آسم یا مشکلات گوارشی.
- فلویکازون (استنشاقی) → گزینه ای مطمئن برای بیماران آسمی.
با این حال، طبق گفته متخصصان، پردنیزلون در شیردهی همچنان مطمئن ترین و پرکاربردترین کورتیکواستروئید در این دوران محسوب می شود.
جمع بندی درباره پردنیزلون در شیردهی
با توجه به شواهد علمی و تحقیقات پزشکی، متخصصان بر این باورند که مصرف پردنیزلون در بارداری و شیردهی در بیشتر موارد بی خطر است. نکته مهم اینجاست که سلامت مادر نقش اساسی در مراقبت از نوزاد دارد. بنابراین، درمان بیماری هایی مانند آسم یا بیماری های خودایمنی با کمک داروهایی نظیر پردنیزلون، بخشی مهم از حمایت از مادر و کودک محسوب می شود.
با این حال، رعایت نکات مهم و کاربردی در رابطه با مصرف پردنیزلون در شیردهی ضروری است. استفاده از کمترین دوز مؤثر، تنظیم زمان مصرف دارو نسبت به شیردهی و ارتباط مداوم با پزشک متخصص، همگی به کاهش ریسک ها کمک می کنند.
به یاد داشته باشید که هیچ تصمیمی در مورد مصرف دارو نباید بدون مشورت پزشک گرفته شود. پزشک با در نظر گرفتن شرایط جسمی مادر و نیازهای نوزاد، بهترین روش درمانی را پیشنهاد می دهد.
سخنی از نی نی تینی
اگر در دوران شیردهی یا بارداری هستید و نیاز به مصرف پردنیزلون دارید، نگران نباشید. تحقیقات نشان می دهد این دارو معمولا ایمن است، اما بهتر است همیشه با پزشک خود در ارتباط باشید. توجه به دوز مصرفی پردنیزلون در شیردهی، زمان بندی شیردهی و معاینات منظم نوزاد، می تواند خیال شما را راحت تر کند.
آیا شما یا اطرافیانتان تجربه مصرف پردنیزلون در شیردهی را داشته اید؟ تجربیات و پرسش های خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا دیگر مادران هم از آن بهره مند شوند.
