مزایای شیردهی برای نوزاد
تحقیقات نشان می دهد که شیردهی خطر ابتلا به برخی بیماری ها را در نوزاد کاهش می دهد و باعث تقویت سیستم ایمنی او می شود. کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، نسبت به سایرین خطر کمتری در ابتلا به موارد زیر دارند:
- اسهال، استفراغ و انتروکولیت نکروزان نوزادان نارس
- عفونت های تنفسی مانند پنومونی، ویروس سین سیشیال تنفسی (RSV) و سیاه سرفه
- عفونت های گوش میانی
- مننژیت باکتریایی
- آسم
- سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) و مرگ و میر نوزاد
- چاقی دوران کودکی
- اگزما
- دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی
- لوسمی دوران کودکی
- مشکلات دندانی و ارتودنسی در کودکان کمتر از یک سال
- بیماری سلیاک و بیماری های التهابی روده (IBD)
مطالعات نشان می دهند نوزادان شیرده کمتر به بیمارستان مراجعه می کنند و وضعیت سلامت کلی بهتری دارند، که این موضوع باعث کاهش تعداد مراجعات به پزشک برای بیماری های معمول می شود.
فواید تغذیه ای شیر مادر
شیر مادر همه مواد مورد نیاز برای رشد و تکامل نوزاد را فراهم می کند. این شیر دارای ترکیبی منحصر به فرد از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها است که به طور خاص برای نیازهای نوزاد طراحی شده است.
مزایای شیردهی به نوزاد دلایل متعددی دارد از جمله:
- هضم آن آسان است و برای معده و روده های نارس نوزاد مناسب است.
- حاوی آنتی بادی هایی است که از نوزاد در برابر عفونت محافظت کرده و سیستم ایمنی او را تقویت می کند.
- دارای ترکیب متناسب از چربی، قند، آب، پروتئین و ویتامین ها است که برای رشد و تکامل نوزاد ضروری است.
- به افزایش وزن سالم نوزاد کمک می کند.
- ترکیب آن با گذر زمان تغییر می کند تا نیازهای تغذیه ای نوزاد را برآورده کند.
- حاوی موادی است که به طور طبیعی آرام بخش نوزاد هستند.
اکثر سازمان های بهداشتی توصیه می کنند نوزاد حداقل شش ماه به صورت انحصاری با شیر مادر تغذیه شود. پس از آماده شدن نوزاد برای مصرف غذاهای جامد، می توان غذاهای متنوع را معرفی کرد و همچنان تا دو سال یا حتی بیشتر به شیردهی ادامه داد.
حتی اگر شما شیر خود را پمپ کنید و با شیشه به نوزاد بدهید، باز هم او تمامی فواید تغذیه ای و سلامتی شیر مادر را دریافت می کند.
ترکیبات شیر مادر
شیر مادر دارای ترکیبات متعددی است که نیازهای نوزاد را برطرف می کند، از جمله:
- کربوهیدرات ها مانند لاکتوز که به حفظ تعادل باکتری های مفید در معده نوزاد کمک می کند.
- چربی ها که به رشد مغز و سیستم عصبی نوزاد کمک می کنند.
- پروتئین ها مانند لاکتوفرین و IgA ترشحی که نوزاد را در برابر عفونت محافظت می کنند.
- ویتامین ها که رشد و نمو نوزاد را حمایت می کنند.
- گلبول های سفید که به مقابله با عفونت کمک می کنند.
مزایای شیردهی برای مادر
شیردهی نه تنها برای نوزاد مفید است، بلکه فواید سلامتی زیادی برای مادر نیز به همراه دارد. در ماه های پس از زایمان، یک مورد از مزایای شیردهی برای مادران کاهش خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان است، به شرطی که روند شیردهی به خوبی پیش برود و مادر از حمایت کافی برخوردار باشد.
کاهش خطر بیماری ها در بلندمدت
مطالعات نشان می دهند شیردهی می تواند خطر ابتلا به بیماری های زیر را در آینده کاهش دهد:
- سرطان پستان
- سرطان تخمدان
- سرطان رحم (اندومتر)
- سرطان تیروئید
- پوکی استخوان
- دیابت نوع 2
- بیماری های قلبی و عروقی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
سایر مزایای شیردهی برای مادر
علاوه بر حفظ سلامت بلندمدت، شیردهی فواید فوری و روانی نیز دارد:
- بهبود سریع تر پس از زایمان: شیردهی باعث ترشح هورمون اکسی توسین می شود که به انقباض رحم پس از زایمان کمک کرده و اندازه آن را به حالت طبیعی بازمی گرداند و خونریزی واژینال را کاهش می دهد.
- افزایش پیوند عاطفی و فیزیکی با نوزاد: شیردهی تجربه ای منحصر به فرد برای ایجاد ارتباط نزدیک با نوزاد است. برخی مطالعات نشان داده اند این ارتباط می تواند در کاهش مشکلات اجتماعی و رفتاری در کودکان و حتی بزرگسالان تأثیرگذار باشد.
- ایجاد اعتماد: مادرانی که نوزاد خود را شیر می دهند، بهتر می توانند نشانه های نوزاد را بخوانند و پاسخ دهند و نوزاد نیز به مراقبان اعتماد پیدا می کند، که این موضوع رفتار اولیه کودک را شکل می دهد.
- راحتی و سهولت: شیردهی تقریبا در هر مکانی امکان پذیر است و نیازی به آماده سازی شیشه یا مخلوط کردن شیر خشک ندارد.
- هزینه کم: هرچند شیردهی ممکن است نیازمند هزینه های اولیه ای مانند خرید سوتین شیردهی یا کرم نوک پستان باشد، اما در درازمدت به مراتب مقرون به صرفه تر از شیر خشک است.
شیردهی و کاهش وزن
از دیگر مزایای شیردهی می توان به کاهش وزن دوران بارداری اشاره کرد، زیرا کالری می سوزاند. با این حال، همه مادران از طریق شیردهی لاغر نمی شوند. عوامل متعددی در کاهش یا افزایش وزن تأثیر دارند، از جمله:
- میزان کالری مصرفی
- سطح فعالیت بدنی
- کیفیت و میزان خواب
بنابراین، شیردهی می تواند به کاهش وزن کمک کند، اما تضمینی برای همه مادران نیست و سبک زندگی نیز نقش مهمی دارد.
فواید شیردهی به نوزاد بر اساس ماه ها
پزشکان توصیه می کنند تا زمانی که نوزاد شما حدود شش ماه سن دارد، به طور انحصاری شیر مادر بخورد. دلیل این توصیه این است که این دوره اولیه برای تأمین مواد مغذی و آنتی بادی های ضروری نوزاد بسیار حیاتی است و رشد و تکامل او را حمایت می کند.
شیردهی حتی پس از شش ماهگی و تا دو سالگی (و حتی بیشتر) نیز برای نوزاد مفید است و همچنان مواد مغذی و محافظت ایمنی فراهم می کند. به همین دلیل، پزشکان توصیه می کنند پس از شروع غذای جامد، همچنان به شیردهی ادامه دهید. شیر مادر و غذای جامد مکمل یکدیگر هستند و نیازهای تغذیه ای نوزاد را به خوبی تأمین می کنند.
مزایای شیردهی در طول ماه ها
تا سه ماهگی
- کاهش خطر ابتلا به اسهال، آنفولانزا و عفونت های گوش در سال اول زندگی
- کاهش خطر ابتلا به آسم و اگزما در نوزاد
تا چهار ماهگی
- کاهش احتمال بستری شدن به دلیل RSV یا سایر عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی
تا شش ماهگی
- کاهش خطر ابتلا به سرطان دوران کودکی
مزایای شیردهی در طولانی مدت
شیردهی بیش از یک سال تا دو سالگی همچنان به رشد و تکامل نوزاد کمک می کند. اما این مزایا تنها برای نوزاد نیست؛ مادران نیز از این روند سود می برند:
- کاهش خطر سرطان پستان و تخمدان
- کاهش خطر فشار خون بالا و دیابت نوع 2
- آرام کردن و ایجاد احساس امنیت و آرامش برای نوزاد
آیا نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند باهوش تر هستند؟
مطالعات نشان می دهند شیردهی تأثیر مثبتی بر رشد مغز و رفتار کودک دارد. با این حال، هیچ تحقیقی نشان نداده که نوزاد شیرخوار نسبت به نوزاد تغذیه شده با شیر خشک باهوش تر است. تغذیه با شیر خشک نیز سالم است و رشد و تکامل نوزاد را حمایت می کند.
اگر در شیردهی مشکل داشته باشم، چه کنم؟
چندین عامل می تواند مانع شیردهی انحصاری یا کامل شود، از جمله:
- برخی شرایط پزشکی یا جراحی های پیشین که روند تولید و ترشح شیر را مختل می کنند
- برنامه کاری یا شرایط دیگر که مدیریت شیردهی را دشوار می کنند
اگر نمی توانید شیر بدهید، نگران نباشید. با پزشک اطفال نوزاد درباره بهترین شیر خشک صحبت کنید. پزشک همچنین در صورت نیاز به شیر مادر اهدایی شما را راهنمایی می کند و یک بانک معتبر شیر مادر معرفی می کند. هرگز شیر مادر را به صورت آنلاین یا از فروشندگان فردی خریداری نکنید؛ این نوع شیر می تواند برای نوزاد ناایمن باشد.
اگر می توانید شیر بدهید ولی با مشکلاتی مثل کمبود شیر مواجه هستید، با مشاور شیردهی یا متخصص پزشکی شیردهی تماس بگیرید. این افراد متخصص سلامت هستند و می توانند به شما کمک کنند تا مشکلاتی که ممکن است باعث توقف شیردهی شود را حل کنید.
سخنی از نی نی تینی
شیردهی یکی از مهم ترین هدایا برای رشد، سلامت و آرامش نوزاد است. هر چند برخی مادران ممکن است با چالش هایی مواجه شوند یا نتوانند به طور کامل شیر دهند، اما حتی ادامه شیردهی کوتاه مدت هم مزایای قابل توجهی دارد. اگر با مشکلاتی مثل کمبود شیر روبرو هستید، از مشاوران و متخصصان شیردهی کمک بگیرید و در صورت نیاز، شیر خشک مناسب یا شیر مادر اهدایی را از منابع معتبر تهیه کنید. انتخاب روش تغذیه نوزاد، تصمیمی شخصی و مهم است و با حمایت درست، هم شما و هم نوزادتان بهترین تجربه را خواهید داشت.
شما چه تجربه ای از شیردهی داشتید؟ آیا با چالش هایی روبرو شده اید؟ تجربیات و سوالات خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا دیگر مادران هم از تجربیات شما بهره مند شوند.
