مادر شدن سرشار از شادی و شگفتی است، اما در کنار این حس زیبا، چالش هایی هم وجود دارد که گاهی مادران را غافلگیر می کند. یکی از این مشکلات، درد دندان عقل است. درد ضربان دار فک چیزی نیست که یک مادر شیرده بخواهد تحمل کند؛ به ویژه وقتی باید همزمان از نوزادش مراقبت کند.
در چنین شرایطی، پرسش های زیادی پیش می آید: آیا کشیدن دندان عقل در شیردهی امن است؟ بی حسی یا داروها اثری روی شیر مادر می گذارند؟ بهترین راهکار برای کنترل درد و مراقبت بعد از جراحی چیست؟ در این مقاله تلاش کرده ایم همه ی نکات مهم درباره روش های مطمئن برای کشیدن دندان عقل در شیردهی را به زبان ساده بررسی کنیم تا هم مادر آرامش بیشتری داشته باشد و هم تغذیه نوزاد بدون اختلال ادامه یابد.
دندان عقل چه نوع دندانی است؟
دندان عقل، آخرین دندان دائمی است که در دهان رویش می کند. معمولا چهار دندان عقل در دهان وجود دارد که در انتهای فک بالا و پایین ظاهر می شوند. این اتفاق معمولا بین 18 تا 25 سالگی رخ می دهد، هرچند در برخی افراد ممکن است دیرتر هم اتفاق بیفتد.
برخی افراد خوش شانس هستند و دندان عقلشان به طور کامل و در جای درست بیرون می آید. اما بسیاری افراد با مشکلاتی مثل کمبود فضا، زاویه ی رویش نامناسب یا گیر کردن دندان در لثه مواجه می شوند. این وضعیت می تواند باعث التهاب لثه، پوسیدگی، بوی بد دهان یا حتی فشار روی دندان های مجاور شود.
برای یک مادر شیرده، همین مشکلات ساده می تواند چند برابر آزاردهنده باشد؛ زیرا خواب، آرامش و حتی شیر دادن به نوزاد را مختل می کند. به همین دلیل، نگرانی درباره اینکه آیا درمان دندان عقل به شیر مادر و سلامت نوزاد آسیب می زند، کاملا طبیعی است.
دلایل کشیدن دندان عقل در شیردهی
تغییرات هورمونی پس از زایمان روی لثه ها اثر می گذارد و احتمال التهاب یا عفونت را بالا می برد. دندان عقل نیمه روییده می تواند محیطی برای گیر کردن غذا و رشد باکتری ها باشد. همچنین دندان عقل نهفته ممکن است به دندان های کناری فشار بیاورد و باعث بی نظمی در ردیف دندان ها شود.
دلایل شایع برای کشیدن دندان عقل در شیردهی شامل موارد زیر است:
- عفونت های مکرر یا التهاب اطراف دندان عقل.
- پوسیدگی های شدید که قابل ترمیم نیستند.
- دردهای طولانی و تب ناشی از عفونت.
- تورم لثه و سختی در جویدن.
- فشار دندان نهفته به دندان های مجاور.
برخی مادران فقط درد خفیف دارند، اما برخی دیگر با تب، ورم یا عفونت شدید روبه رو می شوند که تحمل ناپذیر است. بی توجهی به این مشکلات می تواند سلامت کلی دهان و دندان را تهدید کند. بنابراین مراجعه به دندانپزشک و گرفتن عکس رادیوگرافی برای تشخیص دقیق بسیار مهم است.
علائم نیاز به کشیدن دندان عقل در شیردهی
این نشانه ها می توانند هشداری باشند برای اینکه دندان عقل شما باید بررسی یا حتی کشیده شود:
- دندان درد مداوم یا حساسیت طولانی مدت.
- قرمزی و تورم لثه ها.
- سفتی و درد در ناحیه فک.
- تب ناشی از عفونت.
- بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند دائمی.
- وجود خون یا چرک در اطراف دندان های انتهایی.
اگر این علائم را تجربه می کنید، لازم است دندانپزشک با معاینه و عکس برداری وضعیت دندان را بررسی کند.
آیا کشیدن دندان عقل در شیردهی بی خطر است؟
بسیاری از مادران نگران اند که داروهای بی حسی یا مسکن به شیر منتقل شود. خوشبختانه بیشتر داروهایی که در دندانپزشکی استفاده می شوند، میزان بسیار کمی وارد شیر می شوند و خطری برای نوزاد ندارند.
بی حسی موضعی، که رایج ترین روش در کشیدن دندان عقل در شیردهی است، فقط در محل جراحی اثر می کند و به ندرت وارد جریان خون می شود. حتی در مواردی که نیاز به آرام بخش یا داروهای قوی تر باشد، معمولا با رعایت اصول ایمنی، تغذیه نوزاد بدون مشکل ادامه پیدا می کند.
یک توصیه کاربردی این است که مادر قبل از عمل، نوزاد را شیر بدهد یا شیر را بدوشد. این کار باعث می شود زمان بیشتری برای کاهش سطح دارو در خون وجود داشته باشد.
آماده سازی برای کشیدن دندان عقل در شیردهی
پیش از مراجعه به دندانپزشک، حتما وضعیت شیردهی خود را اطلاع دهید تا داروها و روش های درمانی مناسب انتخاب شوند. همچنین می توانید با یک مشاور شیردهی مشورت کنید تا خیال تان راحت تر شود.
نکات آماده سازی کشیدن دندان عقل در شیردهی
- دوشیدن شیر قبل از عمل برای تغذیه نوزاد در ساعاتی که استراحت می کنید.
- هماهنگی با یکی از اعضای خانواده یا دوستان برای مراقبت از نوزاد.
- ایجاد فضایی آرام در خانه برای دوران نقاهت.
روند کشیدن دندان عقل در شیردهی
در بیشتر موارد، دندانپزشک ابتدا لثه را بی حس می کند. سپس اگر لازم باشد، یک برش کوچک ایجاد می شود تا دندان راحت تر خارج شود. بعد از شل کردن دندان، آن را بیرون می آورند و در برخی موارد بخیه هم زده می شود.
کل فرایند معمولا کمتر از یک ساعت طول می کشد، اما در موارد پیچیده، ممکن است بیشتر زمان ببرد. پس از جراحی، تورم یا درد طبیعی است اما با رعایت توصیه های پزشک به زودی کاهش می یابد.
کنترل درد و مصرف دارو بعد از کشیدن دندان عقل در شیردهی
بعد از برطرف شدن اثر بی حسی، درد خفیف یا متوسط شروع می شود. مسکن های رایج مثل ایبوپروفن یا استامینوفن معمولا برای مادران شیرده بی خطر هستند و مقدار بسیار کمی از آنها وارد شیر می شود.
یک روش مفید این است که دارو را بلافاصله بعد از شیردهی مصرف کنید تا فاصله بیشتری تا وعده بعدی شیر دادن ایجاد شود. همچنین گفت وگو با پزشک درباره داروهای مجاز می تواند نگرانی شما را کمتر کند.
نکات مهم برای دوران نقاهت کشیدن دندان عقل در شیردهی
- در چند روز اول غذاهای نرم و ولرم مثل سوپ، ماست یا پوره سبزیجات مصرف کنید.
- تا می توانید استراحت کنید و بخشی از کارهای خانه یا نگهداری نوزاد را به اطرافیان بسپارید.
- برای تمیز نگه داشتن محل جراحی از دهان شویه آب نمک استفاده کنید.
- اگر درد شدید یا تورم غیرعادی داشتید، سریعا به دندانپزشک اطلاع دهید.
انواع بی حسی جهت کشیدن دندان عقل در شیردهی
- بی حسی موضعی: رایج ترین روش است و در عرض چند دقیقه اثر می گذارد.
- آرام بخش یا بیهوشی سبک: در برخی موارد به کار می رود و نیازمند هماهنگی دقیق با وضعیت شیردهی است.
بسیاری از مادران ترجیح می دهند پس از مصرف داروهای آرام بخش، چند ساعت صبر کنند و سپس نوزاد را شیر دهند. دوشیدن شیر از قبل می تواند این فاصله را پوشش دهد.
رعایت بهداشت دهان پس از جراحی
بعد از زایمان، ممکن است مادر کمتر فرصت رسیدگی به خودش داشته باشد، اما رعایت بهداشت دهان اهمیت زیادی دارد. مسواک زدن ملایم و نخ دندان کشیدن اطراف دندان های سالم باید ادامه داشته باشد. شست وشو با آب نمک گرم به بهبود زخم کمک می کند.
مصرف مواد غذایی مقوی مثل پروتئین سبک (مرغ، ماهی یا عدس) و میوه و سبزیجات نرم به روند بهبود سرعت می دهد. از خوردن غذاهای سفت یا پر از دانه تا زمان بهبود کامل خودداری کنید.
آرامش و مراقبت از خود
درد دندان می تواند آرامش مادر را بر هم بزند و حتی انرژی لازم برای مراقبت از نوزاد را کاهش دهد. بنابراین لازم است برای کاهش استرس هم برنامه ریزی کنید.
چند راهکار ساده:
- گذاشتن کمپرس گرم روی فک.
- نفس های عمیق و آرام برای کاهش اضطراب.
- استراحت کوتاه هنگام خواب نوزاد.
- صحبت با دوستان یا گروه های حمایتی برای کاهش نگرانی.
به یاد داشته باشید که سلامت شما مستقیما روی نوزادتان اثر می گذارد.
سخنی از نی نی تینی
هیچ کس دوست ندارد برای کشیدن دندان عقل در شیردهی وقت بگذارد، اما گاهی این کار برای پایان دادن به درد و جلوگیری از عفونت ضروری است. خوشبختانه، با رعایت اصول ایمنی و راهنمایی پزشک، بسیاری از مادران بدون مشکل خاصی این درمان را انجام می دهند و همزمان به شیردهی ادامه می دهند.
یک دهان سالم به معنای سلامتی بیشتر و روحیه بهتر برای مراقبت از نوزاد است. بنابراین نگرانی های خود را با دندانپزشک در میان بگذارید، روی حمایت اطرافیان حساب کنید و مطمئن باشید که بهبودی خیلی زود فرا می رسد.
شما تجربه ای از کشیدن دندان عقل در شیردهی داشته اید؟ چه راهکارهایی برای کاهش درد یا مراقبت بعد از عمل به شما کمک کرد؟ تجربه های ارزشمندتان را در بخش نظرات با دیگر مادران به اشتراک بگذارید.
