کشیدن دندان در بارداری

کشیدن دندان در بارداری یکی از دغدغه های رایج مادران است، چون نگرانی درباره بی حسی، عکس برداری و تأثیر آن بر سلامت جنین طبیعی است. با این حال، بسیاری از درمان های دندانپزشکی در این دوران با رعایت نکات ایمنی، بی خطر هستند. در این مقاله، نکات مهم و توصیه های کاربردی را مرور می کنیم تا با آرامش خاطر برای سلامت دهان و دندان خود اقدام کنید.

کشیدن دندان در بارداری: آنچه باید بدانید

رفتن به دندانپزشکی معمولا برای هیچ کس خوشایند نیست، اما اگر در دوران بارداری روی آن صندلی بنشینید، شرایط کمی متفاوت و چالش برانگیزتر می شود. ممکن است کمرتان درد بگیرد، لثه هایتان حساس تر از همیشه باشند، و حتی طعم خمیردندان یا مواد پولیش برایتان حالت تهوع ایجاد کند.

با این حال، بارداری بهانه ای برای کنار گذاشتن ویزیت های منظم دندانپزشکی نیست. مراقبت از بهداشت دهان و دندان در این دوران اهمیت زیادی دارد، زیرا بی توجهی می تواند مشکلات بزرگ تری را در آینده به وجود آورد.

در حالی که جرم گیری و تمیز کردن دندان ها در دوران بارداری بی خطر است، بسیاری از مادران می پرسند: «آیا کشیدن دندان در بارداری هم امن است؟» این کار فقط شامل کشیدن دندان نیست، بلکه بی حسی، عکس برداری و مصرف داروهای مسکن را هم در بر می گیرد. پاسخ کوتاه این است: بله، اما با رعایت نکات مهم و شرایط خاص.

چرا مراقبت منظم از دندان در بارداری ضروری است؟

مراقبت منظم از دندان برای همه لازم است، اما در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، خطر پوسیدگی و التهاب لثه بیشتر می شود. هورمون ها می توانند باعث تورم و خونریزی لثه شوند و تهوع صبحگاهی شدید هم ممکن است علاوه بر آسیب به مینای دندان، مسواک و نخ دندان کشیدن را برایتان سخت تر کند.

اگر این مشکلات کوچک درمان نشوند، به مرور می توانند به مشکلات بزرگ و دردناک تبدیل شوند. از طرفی، بارداری حدود 9 ماه طول می کشد و بعد از زایمان هم آن قدر درگیر رسیدگی به نوزاد خواهید شد که شاید تا مدت ها نتوانید برای درمان های دندانپزشکی وقت بگذارید.

طبق گفته «مرکز ملی بهداشت دهان و دندان مادر و کودک» در آمریکا، حتی با بهداشت ضعیف دهان و دندان، باکتری های پوسیدگی زا می توانند از مادر به نوزاد منتقل شوند. این یعنی مراقبت از دندان هایتان نه تنها برای شما، بلکه برای سلامت دهان فرزندتان هم اهمیت دارد.

چرا گاهی کارهای دندانپزشکی را به بعد از زایمان موکول می کنند؟

حقیقت این است که بسیاری از پزشکان غیرمتخصص زنان و زایمان، هنگام درمان مادران باردار کمی محتاط تر عمل می کنند. حتی اگر در رشته خود متخصص باشند، تجربه زیادی در کار با بیماران باردار ندارند و ترجیح می دهند ریسک نکنند.

بر اساس یک مطالعه در سال 2010، نگرش دندانپزشکان نسبت به درمان بیماران باردار، مستقیما بر میزان دسترسی مادران به مراقبت های دندانپزشکی اثر می گذارد. به همین دلیل، اگر درمان دندان ضروری نباشد، معمولا پیشنهاد می شود آن را به بعد از زایمان موکول کنید.

چه زمانی نباید کشیدن دندان در بارداری را به تعویق انداخت؟

گاهی خطر انجام یک درمان دندانپزشکی در دوران بارداری کمتر از خطر بی توجهی به آن است. دهان شما جدا از بدن نیست و عفونت یا مشکل دندان می تواند به سایر بخش های بدن سرایت کند.

کشیدن دندان در بارداری باید انجام شود اگر:

• درد شدید دارید و این درد بر فعالیت های روزمره تان تأثیر گذاشته است.
• خطر عفونت وجود دارد.
• احتمال آسیب دائمی به دندان ها یا لثه ها هست.

آیا کشیدن دندان در بارداری بی خطر است؟

به طور کلی، بله. بیشتر درمان های دندانپزشکی در دوران بارداری بی خطر هستند (به جز مواردی مثل سفید کردن دندان که ضرورتی ندارد). حتی کشیدن دندان عقل هم در صورت وجود مشکل می تواند انجام شود، هرچند معمولا در صورت نبود علائم، به بعد از بارداری موکول می شود.

بهترین زمان برای کشیدن دندان در بارداری

بیشتر توصیه ها می گویند سه ماهه دوم بارداری بهترین زمان برای انجام درمان های غیراضطراری است. در سه ماهه اول، به دلیل رشد و شکل گیری جنین، احتیاط بیشتری لازم است و در سه ماهه سوم هم خوابیدن طولانی مدت روی صندلی دندانپزشکی دشوار می شود.

با این حال، اگر شرایط اورژانسی پیش آمد، مهم نیست در کدام ماه بارداری باشید، درمان باید انجام شود.

آیا عکس برداری (X-Ray) هنگام کشیدن دندان در بارداری بی خطر است؟

اغلب قبل از کشیدن دندان، عکس برداری ضروری است. در حالت عادی، عکس برداری دندان در بارداری به تعویق می افتد، اما این به معنای خطرناک بودن آن نیست.

میزان پرتو در یک عکس دندان آن قدر کم است که برای مادر و جنین بی ضرر محسوب می شود. علاوه بر این، دندانپزشک یک روپوش سربی مخصوص به شما می پوشاند که همان اندک خطر را هم از بین می برد. بنابراین اگر نیاز به عکس باشد، انجام آن در بارداری بی خطر است.

بی حسی هنگام کشیدن دندان در بارداری

خبر خوب این است که بله، بی حسی هنگام کشیدن دندان در بارداری می تواند بی خطر باشد. البته همه انواع بی حسی یکسان نیستند و باید در انتخاب آن دقت کرد.

بی حسی موضعی که با تزریق در محل دندان انجام می شود، وارد جریان خون نمی شود و در دوران بارداری به طور کلی بی خطر است. برخی دیگر از روش های بی حسی هم می توانند ایمن باشند، اما بیهوشی کامل یا سدیشن (که باعث خواب عمیق می شود) در دوران بارداری معمولا توصیه نمی شود مگر در شرایط خاص.

بهترین کار این است که پیش از هر اقدامی با دندانپزشک و پزشک بارداری خود (متخصص زنان یا ماما) مشورت کنید تا بر اساس شرایط شما، امن ترین روش انتخاب شود.

مسکن های بی خطر بعد از کشیدن دندان در بارداری

برای تسکین درد پس از کشیدن دندان در بارداری، استامینوفن (مانند تایلنول) مطمئن ترین گزینه است. این دارو در تمام ماه های بارداری ایمن و مؤثر شناخته شده است.

برخی مسکن های ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن) ممکن است در سه ماهه اول و بخشی از سه ماهه دوم بی خطر باشند، اما معمولا مصرف آن ها در اواخر بارداری توصیه نمی شود. بنابراین حتما پیش از مصرف هر دارویی با دندانپزشک و پزشک بارداری خود هماهنگ کنید تا بهترین برنامه برای کنترل درد داشته باشید.

آیا کشیدن دندان در بارداری خطرناک است؟

هر عمل پزشکی، چه در بارداری و چه در غیر بارداری، ممکن است خطراتی داشته باشد، اما در مورد کشیدن دندان این خطرات معمولا بیشتر از حالت عادی نیستند.

در شرایط اضطراری، خطر بی حسی، عکس برداری یا جراحی دندان بسیار کمتر از خطر بی توجهی به یک مشکل جدی، مثل عفونت دندان، است.

پیشگیری از مشکلات دندانی در بارداری

بهترین راه برای جلوگیری از کشیدن دندان در بارداری، داشتن عادات صحیح بهداشت دهان است:

• مسواک زدن دو بار در روز.
• نخ دندان کشیدن حداقل یک بار در روز.
• پرهیز از خوابیدن با دندان های کثیف، به خصوص اگر آخر شب هوس خوراکی شیرین کرده اید.

همچنین، مراجعه منظم هر شش ماه یک بار به دندانپزشک بسیار مهم است. این کار باعث می شود مشکلات دندانی زود تشخیص داده شوند و بتوانید درمان آن ها را به زمان مناسب، مثلا سه ماهه دوم بارداری یا پس از زایمان، موکول کنید.

سخنی از نی نی تینی

کشیدن دندان در بارداری ممکن است خوشایند نباشد، اما در بسیاری موارد بی خطر است. مراحل همراه آن، مثل عکس برداری یا بی حسی موضعی، هم با رعایت اصول ایمنی برای مادر و جنین خطری ندارند.

اگر درمان اضطراری نیست، بهتر است آن را به بعد از تولد نوزاد موکول کنید. اما اگر نیاز فوری وجود دارد، می توانید با اطمینان از سلامت خود و جنین، آن را انجام دهید. در هر صورت، قبل از اقدام، حتما با پزشک بارداری خود مشورت کنید.