
هر آنچه که باید درباره نقاط عطف رشد کودک 5 ساله خود بدانید، از جمله نقاط عطف فیزیکی و شناختی تا رشد عاطفی و اجتماعی در این مقاله برای شما آورده شده است.
زندگی با یک کودک ۵ ساله میتواند بسیار سرگرمکننده باشد. به عنوان مثال، کودک ۵ ساله همچنان ممکن است کوچک و دوستداشتنی به نظر برسد، اما سوالاتی پرسشی و عمیق میپرسد که شما را تحت تأثیر قرار میدهد.
با این حال، ۵ سالگی هم چالش های خاص خود را دارد. به عنوان مثال، آنها در حال یادگیری نحوه کنترل احساسات هستند و کارهایی مانند رفتن به مدرسه که “بزرگ ترها” انجام میدهند را تجربه میکنند.
در این مقاله مواردی چون چگونگی رشد و پیشرفت کودک، و همچنین برخی نشانههای هشدار دهنده که بیان می کند نیاز به مشاوره با پزشک کودک داشته باشید، برای شما آورده شده است .
نقاط عطف زبانی و شناختی کودک ۵ ساله
در ادامه برخی از نقاط عطف رشد کودک 5 ساله ( نقاط عطف شناختی ) که ممکن است در کودک ۵ ساله خود مشاهده کنید آورده شده است.
مهارتهای زبانی
مهارتهای زبانی کودک شما در این سن واقعاً شکوفا میشود. کودکان ۵ ساله صحبت کنندگان روانی هستند. آنها به درستی از ضمایر استفاده میکنند، رنگها را میشناسند و از واژههای جهتدار مانند “روی”، “زیر” و “کنار” استفاده میکنند.
به خاطر سپردن جزئیات
کودکان در این سن علاقه زیادی به بازگو کردن اتفاقاتی که در طول روز برایشان رخ داده است دارند و میتوانند جزئیاتی از ساعتها قبل را به یاد آورند.
پیروی از دستورات
آنها همچنین قادر به انجام دستورات پیچیده تر هستند، مهارتی که آنها را برای رفتن به مهد کودک آماده میکند. وقتی از کودکان ۵ ساله میخواهید که دستورات شما رانجام دهند، آن ها معمولاً میتوانند یک توالی سه مرحله ای را مانند ‘کفشهایت رو بپوش، ژاکتت رو بپوش و کیف مدرسهات رو بردار’ با کمی یادآوری انجام دهند.
یادگیری اطلاعات جدید
کودکان ۵ ساله مانند اسفنج هستند و مدام در حال یادگیری. آنها میتوانند بیش از ۱۰ آیتم را بشمارند، مفاهیمی مانند پول را درک کنند، حروف و اعداد را بنویسند و اشکال را کپی کنند.
تشخیص واقعیت از خیال
هرچند که کودک شما هنوز از بازیهای خیالی لذت میبرد، اما بهتر میتواند بین بازی خیالی و زندگی واقعی تمایز قائل شود. دراین سن خیال و واقعیت برای کودکان در حال شفافتر شدن است، اما آنها هنوز در درک اینکه چه چیزی واقعاً ممکن است اتفاق بیافتد و چه چیزی نمیتواند، دچار مشکل هستند.
چک لیست زبانی و شناختی
- دایره واژگانی حدود ۲۰۰۰ کلمه داشته باشد و در جملاتی حداقل پنج کلمه ای صحبت کند.
- اطلاعاتی مانند شماره تلفن خود و نام و نام خانوادگی والدین خود را بازگو کند.
- به سوالات ساده پاسخ دهد.
- قافیههایی مانند “پرش” و “ایست” را تشخیص دهد.
- با وضوح بیشتری صحبت کند که دیگران بتوانند آن را درک کنند.
- از زمان آینده در صحبتهای خود استفاده کند (“من فردا به مدرسه خواهم رفت”).
نقاط عطف حرکتی، دستی و انگشتی کودک ۵ ساله
در ادامه برخی از ویژگیهای فیزیکی که جزو نقاط عطف رشد کودک 5 ساله هستند و ممکن است آن ها را در یک کودک ۵ ساله ببینید آورده شده است.
ظاهر فیزیکی
با ورود کودک شما از سن پیشدبستانی به سن مدرسه، رشد آنها کمی کندتر شده و گونههای گرد و رانهای چاق ممکن است کمی باریکتر شوند و در کل فرزند شما کمی لاغرتر می شود.
نقاط عطف حرکتی
حرکات یک کودک ۵ ساله هماهنگتر میشود و هماهنگی دست و چشم آنها بهتر میشود.
کودکان ۵ ساله هماهنگی بیشتری پیدا کردهاند و آماده انجام فعالیت هستند. توسعه مهارتهای حرکتی درشت به آنها اجازه میدهد تا توپهای کوچکتر را پرتاب کنند و بگیرند، بدوند، بپرند و حتی حرکات پیچیدهتری مانند ژیمناستیک و شنا با حرکات واقعی را انجام دهند.
آنها همچنین باید بتوانند روی یک پا بپرند.
مهارتهای حرکتی ظریف
در مورد مهارتهای حرکتی ظریف هم کودک شما باید بتواند کارهایی مانند موارد زیر را انجام دهد.
- به راحتی خود را تغذیه کند.
- از چاقوی ایمن کودک برای کارهایی مانند مالیدن کره بر روی نان استفاده کند.
- نام خود را بنویسد.
- خود را بپوشاند.
آنها باید تسلط دستی داشته باشند و از یک نوع روش گرفتن مداد به نام روش سهگانه (یا چهارگانه) پویا استفاده کنند.
اما همه کودکان متفاوت هستند و شما نباید انتظار داشته باشید که کودک شما در این سن به طور کامل از گرفتن مداد “کتاب درسی” استفاده کند.
چک لیست نقاط عطف فیزیکی
- به مدت حدود ۱۰ ثانیه روی یک پا بایستد.
- در حال یادگیری بالا رفتن، تاب خوردن و پشتک زدن باشد.
- به تنهایی از دستشویی استفاده کند.
- بپرد و گاهی اوقات نیز، لیلی کند.
نقاط عطف عاطفی و اجتماعی کودک ۵ ساله
شما ممکن است متوجه شوید که صحبت با کودک ۵ سالهتان چقدر سرگرمکننده است. بله، آنها هنوز هم چیزهای بسیار بامزهای میگویند، اما همچنین بسیاری از افکار و نظرات جالبی برای به اشتراک گذاشتن دارند.
آنها به خوبی قادر به شرکت در مکالمات هستند و ممکن است سوالاتی بپرسند تا اطلاعات بیشتری کسب کنند.
در ادامه برخی از نقاط عطف اجتماعی و عاطفی دیگری که بخشی از نقاط عطف رشد کودک 5 ساله هستند که ممکن است در این سن مشاهده کنید آورده شده است.
گسترش دایره دوستان
کودک ۵ ساله شما در حال رشد و بلوغ در زمینه دوستیابی و تعامل با افراد خارج از خانواده نزدیک خود است. در این سن، کودکان به طور آگاهانهتری دوستان خود را انتخاب و با آنها ارتباط برقرار میکنند.
یادگیری پیروی از دستورات
آنها همچنین قادر به شرکت در بازیهایی هستند که شامل دستورات، انتظارات و همکاری است، که یکی از مهمترین پیشنیازهای فعالیتهایی است که با ورود به مدرسه ابتدایی انجام خواهند داد.
یک کودک ۵ ساله همچنین میتواند کارهای سادهای مانند قرار دادن بشقاب و لیوان خود در سینک پس از غذا را انجام دهد.
آزمایش کردن مرزها
با اینکه کودک شما میتواند از قوانین پیروی کند و تبدیل به یک بازیکن تیمی شود، هنوز هم قادر به آزمایش کردن محدودیتها، به ویژه با والدین خود است.
بازگشت به رفتارهای قبلی و حتی داشتن گاه و بیگاه نازکشی، در این سن طبیعی است و مهم است که به یاد داشته باشید که کودک شما هنوز جوان است و در حال یادگیری.
ممکن است برای والدین دیدن اینکه کودکان مانند نوزادان رفتار میکنند، ناامیدکننده باشد، اما با اذعان به احساسات و حمایت از کودک، تواناییهای عاطفی آنها رشد میکند و کودک راههای بیشتری برای مقابله با موقعیتهای سخت پیدا میکند.
سایر نقاط عطف رشد کودک 5 ساله شما
در ادامه چند مورد دیگر که ممکن است با ادامه رشد و توسعه کودک ۵ سالهتان اتفاق بیفتد، آورده شده است:
افتادن دندانهای شیری
در سن ۵ سالگی اکثر کودکان شروع به از دست دادن دندانهای شیری خود میکنند. از حدود سن ۵ یا ۶ سالگی، دندانهای دائمی جلویی (دندانهای وسط پایین و وسط بالا) شروع به روییدن میکنند.
استفاده از دستشویی بهطور مستقل
در این سن، کودک شما باید بهطور کامل برای هر دو مورد ادرار و مدفوع آموزش دیده باشد. بیشتر کودکان در این سن میتوانند به تنهایی خود را در دستشویی تمیز کنند.
حوادث گاه و بیگاه
اگرچه کودک شما هنوز هم گاهی دچار حوادثی مانند شبادراری شود، تعجب نکنید . کودکان در این سن هنوز گاهی اوقات تختخواب را خیس میکنند.
چگونه به کودک ۵ ساله خود کمک کنید تا یاد بگیرد و رشد کند
بهعنوان والدین، ممکن است از اینکه کودک ۵ سالهتان هنوز گاهی دچار قشقرقهای ناگهانی میشود، احساس ناامیدی کنید. این رفتارها طبیعی هستند، اما بهعنوان والدین میتوانید کارهایی انجام دهید تا به کودک خود کمک کنید با این احساسات دشوار کنار بیاید.
کودکان ناراحت میشوند. وقتی این اتفاق میافتد، والدین میتوانند تلاش کنند تا به جای کماهمیت کردن احساسات کودکان با گفتن جملاتی مانند ‘گریه نکن’ یا ‘حالت خوب خواهد شد’، با آنها همدردی کنند.
اگرچه ممکن است غریزه والدینی شما این باشد که بخواهید رفتار کودک را فوراً متوقف کنید، اما اجازه دادن به کودکان برای ابراز احساساتشان مهم است. با همدردی کردن، ما به کودکان خود فرصتی میدهیم تا احساساتشان را بیان کنند و ما این فرصت را فراهم میکنیم که به آنها کمک کنیم تا در طولانی مدت راههای جدیدی برای بیان خود پیدا کنند.
شروع مدرسه
البته، نمیتوانید بدون اینکه به امکان شروع مدرسه اشاره کنید، درباره یک کودک ۵ ساله صحبت کنید. این امر طبیعی است زیرا شروع مهد کودک یا پیشدبستانی یکی از مهمترین نقاط عطف رشد کودک 5 ساله برای شما و کودکتان است.
خوشبختانه، اگرچه سازگاری با مدرسه ممکن است دشوار باشد، اما بیشتر کودکان در مهد کودک خوب عمل میکنند و بله، والدین نیز یاد میگیرند که آن ها رها کنند. اما برخی از کودکان ممکن است به کمک اضافی نیاز داشته باشند که این هم طبیعی است.
اگر نگران توانایی کودک خود برای کنترل احساساتش هستید، یا اگر کودک شما در مهارتهای اجتماعی یا مهارتهای پیشخواندن و ریاضی دچار عقبماندگی است، از مطرح کردن سوالات و نگرانیهای خود با پزشک کودک دریغ نکنید.
چگونه کودک ۵ ساله خود را ایمن نگه دارید
کودک شما بعد از اینکه به ۵ سالگی رسید، یک چکاپ سلامت در مطب پزشک خواهد داشت. در ادامه برخی از مواردی که میتوانید در چکاپ آنها انتظار داشته باشید تا کودک شما سالم بماند، آورده شده است:
واکسیناسیون
ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی آنها اطمینان حاصل خواهد کرد که واکسنهای دوران کودکی آنها به روز است، بهویژه واکسنهای مورد نیاز برای مدرسه. واکسنهایی که معمولاً در این سن ارائه میشود شامل دوزهای اضافی واکسن DTaP، واکسن فلج اطفال، واکسن آبلهمرغان و واکسن MMR است. همچنین پزشک کودک شما احتمالاً واکسن آنفولانزا را نیز ارائه خواهد داد.
فعالیت بدنی
علاوه بر این، پزشک کودک شما درباره نوع سبک زندگیهایی که در این زمان کودک شما را سالم نگه میدارد صحبت خواهد کرد. کودکان ۵ ساله به فعالیت بدنی منظم نیاز دارند، حداقل یک ساعت حرکت در روز.
خواب
آنها همچنین به خواب کافی نیاز دارند و بسیاری از کودکان در این سن نیاز دارند که هر شب بین ۱۱ تا ۱۳ ساعت بخوابند.
چه زمانی با پزشک کودک خود صحبت کنید
رسیدن به نقاط عطف رشد کودک 5 ساله در هر کودک متفاوت است و این مهم بهویژه در سن ۵ سالگی صادق تر است. برخی کودکان در این سن کمی میتوانند بخوانند، در حالی که برخی دیگر هنوز در حال یادگیری حروف هستند. برخی کودکان ژیمناستهای کوچکی هستند در حالی که برخی دیگر هنوز در گرفتن توپ مهارت دارند.
محدوده گستردهای از حالت طبیعی وجود دارد، بنابراین اگر کودک شما هنوز مهارتهای خاصی را قبل از دیگران یاد نگرفته است، زیاد نگران نباشید. توصیه می شود که اگر کودک شما هر یک از علائم زیر را نشان دهد، با پزشک خود در مورد آن، صحبت کنید:
- نمیتواند نام و نام خانوادگی خود را بگوید
- با انواع مختلف اسباببازیها بازی نمیکند یا بازیهای مختلفی انجام نمیدهد
- به دیگران پاسخ نمیدهد
- احساسات شدیدی (اضطراب، خجالت یا ترس بیش از حد) دارد
- نمیتواند دستان خود را بشوید
- قادر به کشیدن یک تصویر نیست
- مهارتهایی که قبلاً داشت را از دست میدهد
میتوانید نگرانیهای خود را با پزشک کودک مطرح کنید. اگر آنها توافق کنند که ممکن است مشکلی وجود داشته باشد، میتوانند شما را به یک متخصص ارجاع دهند که میتواند کودک شما را ارزیابی کند و او را به منابع و کمکی که ممکن است نیاز داشته باشد، متصل کند.