نوشابه برای کودکان

نوشیدنی هایی که حاوی قند افزوده هستند، شامل نوشابه های گازدار، شربت های رنگی، نوشیدنی های میوه ای صنعتی، آب های طعم دار، نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی می شوند. این نوشیدنی ها معمولا با ظاهر جذاب و طعم شیرین، کودکان را جذب می کنند، اما پشت این ظاهر فریبنده، خطراتی جدی برای سلامت کودک نهفته است. در این مقاله در مورد مضرات نوشیدنی های شیرین و نوشابه برای کودکان توضیح خواهیم داد.

چرا باید مصرف نوشیدنی های شیرین و نوشابه برای کودکان محدود شود؟

هیچ نیازی نیست که کودکان برای داشتن یک رژیم غذایی سالم، آبمیوه یا سایر نوشیدنی های شیرین مصرف کنند. در واقع، مصرف این نوشیدنی ها خصوصا نوشابه برای کودکان نه تنها مفید نیست، بلکه کیفیت تغذیه ی کودک را کاهش می دهد. ارتباط بین نوشیدنی های شیرین و اضافه وزن، پوسیدگی دندان و حتی تغییر الگوی ذائقه کودکان به سوی مواد شیرین، به طور علمی ثابت شده است.

طبق دستورالعمل های رسمی غذایی، شربت، آبمیوه صنعتی، نوشیدنی های انرژی زا و سایر نوشیدنی های دارای قند افزوده خصوصا نوشابه برای کودکان به هیچ عنوان توصیه نمی شوند. این قانون شامل نوشیدنی هایی با برچسب هایی چون “ویتامینه” یا “طبیعی” نیز می شود، چرا که بسیاری از آن ها نیز مملو از شکر هستند.

آبمیوه؛ ظاهر سالم، محتوای مضر

علاوه بر نوشابه برای کودکان، آبمیوه های طبیعی نیز با اینکه قندشان از میوه های تازه به دست می آید، وقتی به صورت عصاره درآمده اند، میزان قند آن ها بسیار غلیظ تر از میوه کامل است. برای مثال، برای تهیه ی یک لیوان کوچک آب پرتقال، معمولا 3 تا 4 پرتقال کامل مصرف می شود؛ درحالی که کودک برای دریافت ویتامین C مورد نیاز روزانه اش فقط به نصف پرتقال نیاز دارد!

پیشنهاد کارشناسان تغذیه این است که به جای دادن آبمیوه، کودک را به خوردن میوه کامل تشویق کنید. این کار نه تنها مواد مغذی بیشتری فراهم می کند، بلکه عادت های سالم تری را در کودک نهادینه می کند.

شیر؛ بهترین نوشیدنی جایگزین نوشابه برای کودکان

برای نوزادان زیر یک سال، شیر مادر یا شیر خشک مناسب ترین نوشیدنی محسوب می شود. پس از آن، یعنی از 12 ماهگی به بعد، شیر گاو پرچرب و آب ساده بهترین گزینه ها برای کودکان نوپا هستند. از دو سالگی به بعد می توان از شیر کم چرب استفاده کرد. در تمام مراحل رشد، آب آشامیدنی معمولی باید نوشیدنی اصلی کودک باشد.

همچنین تشویق تمام اعضای خانواده به نوشیدن آب و شیر ساده، می تواند الگوی مثبتی برای کودک باشد. البته توجه داشته باشید که مصرف بیش ازحد شیر نیز ممکن است باعث سیری زودرس در کودک شود و اشتهای او را برای غذاهای دیگر کاهش دهد.

میزان مناسب مصرف شیر و لبنیات برای کودکان:

• کودکان خردسال: حدود 3 نصف وعده
• کودکان بزرگ تر: حدود 3 وعده کامل
  هر وعده معادل یک لیوان شیر (250 میلی لیتر)، سه چهارم لیوان ماست (200 گرم) یا دو برش پنیر (40 گرم) است.

اگر قرار است شیر در برنامه غذایی روزانه کودک باشد، حتما نوع ساده و بدون طعم آن را انتخاب کنید. چرا که شیرهای طعم دار مانند شیر کاکائو یا توت فرنگی، اغلب حاوی مقدار زیادی قند افزوده هستند.

آیا مصرف نوشابه برای کودکان از نوع رژیمی یا بدون قند گزینه ای بهتر است؟

بعضی از نوشابه ها به جای شکر از شیرین کننده های مصنوعی استفاده می کنند. اگرچه این نوشیدنی ها انرژی زیادی وارد بدن نمی کنند، اما همچنان ذائقه کودک را به نوشیدنی های شیرین عادت می دهند و هیچ گونه ارزش تغذیه ای ندارند. همچنین نوشیدنی هایی که چه با شکر و چه با شیرین کننده های مصنوعی تهیه شده اند به ویژه نوشابه برای کودکان، به دلیل خاصیت اسیدی خود، ممکن است باعث پوسیدگی دندان ها شوند.

برای سلامت دهان و دندان کودک، بهترین کار این است که او را از سنین پایین به نوشیدن آب ساده در طول روز عادت دهید.

تغییر در عادت های گوارشی؛ یکی از پیامدهای پنهان نوشیدنی های شیرین و نوشابه برای کودکان

بسیاری از والدین از مشکلات گوارشی در کودکان خردسال شکایت دارند، در حالی که ممکن است عامل اصلی این مشکل در ظاهر بی خطر و دوست داشتنی باشد: نوشیدنی های شیرین! بعضی از کودکان به ویژه در سنین پایین، قادر به هضم کامل برخی از قندهای موجود در نوشابه، شربت یا آبمیوه های صنعتی نیستند.

نتیجه این هضم ناقص، بروز اسهال یا مدفوع شل است که اگر مداوم باشد، می تواند باعث از دست رفتن انرژی و مواد مغذی شده و در نهایت رشد کودک را با تأخیر مواجه کند.

اما خبر خوب اینکه، حذف نوشیدنی های شیرین از جمله نوشابه برای کودکان، معمولا باعث بهبود وضعیت گوارشی آنها می شود. تنها با این تغییر ساده، می توانید گامی مهم در مسیر سلامت فرزندتان بردارید.

توصیه هایی به والدین درباره کاهش مصرف نوشابه برای کودکان

تغییر عادات غذایی کودک ممکن است ابتدا سخت به نظر برسد، اما نباید فراموش کرد که انتخاب نوع غذا و نوشیدنی کودک، در دست والدین است. کودکان تنها چیزی را می خورند یا می نوشند که ما در اختیارشان قرار می دهیم. در ادامه راهکارهایی کاربردی برای کاهش مضرات نوشابه برای کودکان ارائه می شود:

1- بطری شیر برای خواب؟ فقط با آب!

استفاده از شیشه شیر برای آرام کردن کودک هنگام خواب یا شب ها، می تواند به عادت های ناسالم منجر شود. بهتر است بطری را فقط برای آب استفاده کرده و از همان ماه های ابتدایی، نوشیدنی های شیرین را کنار بگذارید.

2- الگوی خوب برای فرزندتان باشید

اگر می خواهید کودک تان نوشابه نخورد، ابتدا خودتان هم باید از نوشیدن آن پرهیز کنید. نگه نداشتن نوشیدنی های شیرین در خانه، تأثیر زیادی در شکل گیری عادت های سالم در کودک دارد.

3- مرحله ای پیش بروید

اگر کودک شما به نوشابه، شربت یا آبمیوه عادت کرده، کاهش ناگهانی آن ممکن است با مقاومت روبرو شود. می توانید از روش های تدریجی مثل رقیق کردن نوشیدنی با آب شروع کنید و در نهایت آن را به طور کامل با آب ساده جایگزین کنید.

4- صبور باشید

ممکن است فرایند ترک نوشیدنی های شیرین خصوصا نوشابه برای کودکان زمان بر باشد، به ویژه اگر کودک هر بار که گرسنه یا تشنه می شود به نوشیدنی شیرین عادت کرده باشد. اما با ثبات در رفتار و حمایت عاطفی، این عادت اصلاح خواهد شد.

5- میوه به جای آبمیوه!

همیشه تلاش کنید کودک را به خوردن میوه و سبزی تازه به جای آبمیوه تشویق کنید. این کار نه تنها باعث دریافت مواد مغذی بیشتر می شود، بلکه فیبر مورد نیاز بدن کودک را هم تأمین می کند و به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.

6- اگر گاهی آبمیوه می دهید…

در صورتی که همچنان تصمیم دارید گهگاه به کودک آبمیوه بدهید، حتما نوع بدون شکر افزوده را انتخاب کرده و مقدار آن را به نصف لیوان (حدود 125 میلی لیتر) محدود کنید.

7- نگران رشد یا سلامت کودک هستید؟

اگر با وجود این اقدامات همچنان درباره رشد یا وضعیت سلامتی فرزندتان نگران هستید، حتما با پزشک کودک یا مرکز بهداشت مشورت کنید. آن ها می توانند راهنمایی های تخصصی تر ارائه دهند.

سخنی از نی نی تینی

نوشابه برای کودکان، نه تنها هیچ فایده ای برای سلامت جسمی و ذهنی آن ها ندارد، بلکه ممکن است زمینه ساز بسیاری از مشکلات از جمله اضافه وزن، پوسیدگی دندان، اسهال های مکرر و کاهش اشتها شود. اگرچه حذف نوشیدنی های شیرین خصوصا نوشابه برای کودکان از رژیم غذایی آنها در ابتدا ممکن است با چالش هایی همراه باشد، اما با صبوری، الگو بودن والدین، و جایگزینی تدریجی با آب، شیر ساده و میوه های تازه، می توان عاداتی سالم و پایدار را در فرزندان نهادینه کرد. از همین امروز شروع کنید و گام به گام، آینده ای سالم تر برای فرزندتان بسازید.