سرطان لثه در کودکان به چه معناست و چقدر نگران کننده است؟
باید بدانید که سرطان لثه در کودکان بسیار نادر است. با این حال، اگر در دهان فرزندتان متوجه زخمی شدید که بهبود پیدا نمی کند، برآمدگی غیرعادی، یا هر تغییری در بافت داخل دهانش مشاهده کردید، حتما با پزشک کودک یا دندان پزشک مشورت کنید. خوشبختانه، بیشتر این ضایعات سرطانی نیستند و می توان آن ها را با معاینه ساده تشخیص داد.
سرطان دهان طیف وسیعی از نقاط داخل دهان را در بر می گیرد، از جمله:
- زبان
- حلق یا گلو
- گونه های داخلی
- لب ها
- کف دهان
در مقایسه با بزرگسالان، سرطان دهان و لثه در کودکان بسیار کمتر دیده می شود. بیشتر توده ها یا زخم های داخل دهان کودکان، خوش خیم و غیرسرطانی هستند. البته در برخی شرایط نادر، وجود اختلالات ژنتیکی خاص یا بیماری های زمینه ای می تواند احتمال بروز سرطان دهان در کودکان را افزایش دهد.
پزشکان عمومی، دندان پزشکان و متخصصان کودکان می توانند دهان کودک را معاینه کرده و در صورت لزوم، او را به متخصص ارجاع دهند. در صورت تشخیص سرطان، انکولوژیست کودکان (متخصص سرطان شناسی کودکان) مسئول تنظیم برنامه درمانی مناسب خواهد بود.
سرطان لثه در کودکان چقدر نادر است؟
پاسخ کوتاه: بسیار نادر است.
طبق آمار منتشر شده تنها 0/4 درصد از کل موارد سرطان دهان در افراد زیر 20 سال اتفاق می افتد. به عبارت دیگر، در هر 100 هزار کودک و نوجوان، تنها 0/24 مورد از ابتلا به سرطان دهان گزارش شده است.
بیشتر ضایعات داخل دهان در کودکان، غیرسرطانی هستند. طبق داده های رسمی، بیش از 90 درصد تومورهای دهانی در کودکان، خوش خیم محسوب می شوند. این آمار به وضوح نشان می دهد که احتمال ابتلای کودک به سرطان لثه یا دهان بسیار پایین است، اما بی توجهی به علائم اولیه می تواند در برخی موارد دردسرساز باشد.
سرطان لثه در کودکان چه علائمی دارد؟
یکی از اولین نشانه های سرطان لثه در کودکان، زخم یا ضایعه ای در دهان است که طی چند هفته بهبود نمی یابد. این ضایعات ممکن است به شکل های مختلفی ظاهر شوند:
- زخم های مقاوم به بهبود
- لکه های سفید یا قرمز روی لثه یا زبان
- برآمدگی یا توده های سفت در دهان
- ضخیم شدن بافت یا تغییر در بافت لثه
- خونریزی بی دلیل از لثه ها
نکته مهم این است که بسیاری از این علائم، ممکن است ناشی از بیماری های شایع و بی خطر در کودکان باشند. بیماری هایی مانند:
- عفونت های ویروسی
- زخم های آفتی (آفت دهان)
- زبان جغرافیایی
- برفک دهانی یا التهاب لثه و دهان
بنابراین مشاهده این علائم به معنی سرطان نیست، اما اگر پس از چند روز یا هفته بهبودی حاصل نشد، باید آن را با پزشک یا دندان پزشک در میان گذاشت.
سرطان لثه در کودکان چگونه درمان می شود؟
درمان سرطان لثه در کودکان کاملا بستگی به شرایط فردی کودک، نوع تومور، محل دقیق آن و مرحله بیماری دارد. تشخیص قطعی، معمولا پس از معاینه بالینی و آزمایش های تکمیلی انجام می شود. گام های درمانی معمول شامل:
- جراحی برای برداشتن تومور
- شیمی درمانی در صورت لزوم
- رادیوتراپی (پرتودرمانی) در برخی موارد خاص
- پیگیری مستمر توسط تیم پزشکی
این روند معمولا توسط یک پزشک انکولوژیست کودکان هدایت می شود. البته ممکن است متخصصان دیگری مانند جراح دهان و فک، دندان پزشک اطفال، متخصص گوش و حلق و بینی کودکان، یا متخصص پرتودرمانی نیز در روند درمان مشارکت داشته باشند.
نکته امیدوارکننده این است که در بسیاری از موارد، درمان ها اثربخش بوده و کودک می تواند بهبود کامل پیدا کند، مخصوصا اگر بیماری در مراحل اولیه شناسایی شده باشد.
چشم انداز درمان سرطان لثه در کودکان چگونه است؟
پیش آگهی یا همان چشم انداز درمان سرطان لثه در کودکان بستگی به عوامل مختلفی دارد. از جمله:
- نوع دقیق سرطان دهان یا لثه
- اینکه آیا سرطان به نقاط دیگر بدن گسترش یافته یا نه
- وجود بیماری های زمینه ای یا مشکلات سیستم ایمنی
- نحوه درمان و میزان پاسخ گویی بدن کودک به آن درمان
بر اساس گزارش مؤسسه ملی سرطان ایالات متحده، نرخ بقای کودکان مبتلا به سرطان دهان معمولا با بزرگسالان برابر یا حتی بهتر است. این موضوع نویدبخش آن است که اگر بیماری به موقع تشخیص داده شود و مراحل درمان درست و کامل طی شود، شانس بهبودی بسیار بالا خواهد بود.
سرطان لثه در کودکان چه علائم اولیه ای دارد؟ (پاسخ به پرسش های پرتکرار)
آیا کودکان هم ممکن است به سرطان گونه (بوکال) مبتلا شوند؟
بله، اما بسیار نادر است. مخاط گونه (بوکال موکوزا) همان پوشش نرمی است که سطح داخلی لب ها و گونه ها را پوشانده است. اگرچه سرطان بوکال در کودکان بسیار کم شیوع است، اما در برخی موارد ممکن است تومورهایی از نوع کارسینوم سلول سنگفرشی در این ناحیه ایجاد شود که یکی از انواع شناخته شده ی سرطان دهان در کودکان محسوب می شود.
زخم های معمول دهان در کودکان چقدر طول می کشد؟
در کودکان سالم، زخم های دهانی اغلب به دلیل ویروس های رایج دوران کودکی مانند:
- بیماری دست، پا و دهان
- هرپانژینا
- ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1)
ایجاد می شوند. همچنین ممکن است آسیب های جزئی ناشی از گاز گرفتن لب، مسواک زدن نادرست، یا مصرف مواد غذایی تند و داغ هم باعث بروز زخم شوند. برخی کودکان هم به دلیل زمینه ژنتیکی، دچار آفت دهانی (زخم آفتی) می شوند که معمولا در زمان های استرس یا ضعف ایمنی بدن نمایان می شود.
این نوع زخم ها ممکن است دردناک باشند اما بین 1 تا 3 هفته به طور طبیعی و بدون مداخله پزشکی بهبود پیدا می کنند. در صورتی که زخم بیش از این مدت باقی بماند یا شدیدتر شود، باید با پزشک مشورت کرد.
چگونه می توان از بروز سرطان دهان در کودکان پیشگیری کرد؟
با اینکه سرطان لثه در کودکان بسیار نادر است، اما اقدامات ساده ای وجود دارند که می توانند احتمال ابتلا را کاهش دهند:
- معاینات منظم دندان پزشکی:
آکادمی دندان پزشکی کودکان آمریکا توصیه می کند که ویزیت های دندان پزشکی از حوالی یک سالگی کودک آغاز شده و هر شش ماه ادامه پیدا کند. این ویزیت ها شامل بررسی کامل دهان است که می تواند بسیاری از مشکلات را در مراحل اولیه شناسایی کند. - واکسن HPV (ویروس پاپیلومای انسانی):
ابتلا به HPV از عوامل مؤثر در برخی سرطان های دهان است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) توصیه می کند همه کودکان بین 9 تا 11 سالگی واکسن HPV را دریافت کنند. - سبک زندگی سالم:
مصرف میوه ها و سبزیجات تازه، پرهیز از تنباکو و محصولات ناس، و عدم مصرف الکل (در سنین بزرگسالی) از جمله اقداماتی هستند که به طور کلی خطر ابتلا به بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان دهان را کاهش می دهند.
آیا باید نگران سرطان لثه در کودکان باشیم؟
نه به طور جدی. خوشبختانه، سرطان لثه در کودکان بسیار نادر است و بیشتر توده ها یا زخم های دهانی در کودکان خوش خیم و بی خطر هستند.
با این حال، برخی شرایط خاص مانند اختلالات ژنتیکی نادر، عفونت HPV و عوارض برخی پیوندهای سلول های بنیادی ممکن است احتمال ابتلا را افزایش دهند. در این صورت بهتر است با پزشک درباره ی معاینات منظم و بررسی های دهانی مشورت کنید.
اگر هم کودکی به سرطان دهان مبتلا شود، انکولوژیست های کودکان با همکاری تیمی از متخصصان می توانند برنامه درمانی مؤثری ارائه دهند. مراجعه منظم به پزشک و دندان پزشک، واکسیناسیون به موقع، و رعایت سبک زندگی سالم از مهم ترین عوامل پیشگیری هستند.
اگر شما هم تجربه ای درباره زخم های دهانی، آفت یا مشکلات لثه ای فرزندتان داشته اید، یا اگر سؤالی در مورد علائم و تشخیص زودهنگام سرطان دهان در کودکان در ذهنتان است، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. با اشتراک گذاری تجربیاتتان می توانید به والدین دیگر کمک کنید تا زودتر متوجه مشکلات دهانی فرزندشان شوند و از نگرانی های بی مورد جلوگیری کنند.
