انگل روده ای در کودکان

انگل روده ای در کودکان از شایع ترین مشکلات بهداشتی در میان آن ها است که می توانند رشد، اشتها و سلامت عمومی آن ها را تحت تأثیر قرار دهند. این انگل ها معمولا از طریق آب، خاک، تماس با افراد آلوده یا حیوانات منتقل می شوند. شناخت علائم و راه های پیشگیری، نقش مهمی در حفظ سلامت کودک شما دارد.در این مقاله در مورد علت ایجاد انگل روده ای در کودکان توضیح خواهیم داد.

انگل روده ای در کودکان در چه سنی ایجاد می شود؟

عفونت انگلی یا اصطلاحا “آلودگی به انگل” ممکن است در هر سنی از دوران کودکی اتفاق بیفتد. از نوزادان تا کودکان نوپا و حتی کودکانی که در سنین مدرسه هستند، همگی می توانند به نوعی از انگل مبتلا شوند.

عفونت های شایع ناشی از انگل روده ای در کودکان

یکی از بیماری های رایج در بین کودکان خردسال، مخصوصا آن هایی که در مهدکودک ها نگهداری می شوند، ژیاردیازیس است. این بیماری که یکی از اشکال انگل روده ای در کودکان محسوب می شود، باعث بروز اسهال شده و از طریق مدفوع آلوده منتقل می گردد. انتقال معمولا به صورت غیرمستقیم از راه دست های آلوده، اسباب بازی ها یا تماس نزدیک در محیط های گروهی کودکان صورت می گیرد.

یکی دیگر از عفونت های شایع، عفونت کرمک (Enterobiasis) است که در کودکان پیش دبستانی و اوایل دبستان بیشتر دیده می شود. این انگل روده ای در کودکان به صورت تخم هایی در ناحیه مقعد گذاشته می شود که باعث خارش شدید به ویژه در شب ها و در نتیجه بی قراری کودک خواهد شد.

همچنین بسیاری از کودکان، چه در سنین پیش دبستانی و چه دبستانی، ممکن است به شپش سر (پدیکولوزیس) یا گال مبتلا شوند. این دو بیماری نیز از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده منتقل می شوند. برای مثال، در هنگام بازی های گروهی، خوابیدن کنار هم یا استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند شانه، بالش یا لباس، امکان انتقال این انگل ها به راحتی فراهم می شود.

نقش آب و حیوانات در انتقال انگل روده ای در کودکان

همه کودکان در سنین مختلف ممکن است در حین شنا یا بازی در آب های آلوده مانند استخرها، رودخانه ها، دریاچه ها و چشمه ها، با خطر ابتلا به انگل هایی مانند ژیاردیازیس و کریپتوسپوریدیوزیس روبرو شوند. بلعیدن حتی مقدار کمی از این آب های آلوده می تواند به آلودگی انگلی منجر شود.

علاوه بر آن، حیوانات خانگی و حتی حیوانات خیابانی نیز ممکن است منبع انتقال برخی از انگل ها باشند. به طور خاص، بیماری توکسوپلاسموز زمانی منتقل می شود که کودک با خاک یا بستر گربه ای که حاوی مدفوع آلوده است تماس داشته باشد. اگر مادر در دوران بارداری به این بیماری مبتلا شود، ممکن است کودک به صورت مادرزادی به آن آلوده شده و با عوارضی به دنیا بیاید.

شیوع انگل روده ای در کودکان در کشورهای مختلف

برخی از بیماری های انگلی به ندرت در ایالات متحده رخ می دهند، اما در کشورهای در حال توسعه شایع تر هستند. یکی از این موارد، استرونژیلوییدیازیس است؛ نوعی عفونت انگلی خطرناک که بیشتر در کودکانی با سیستم ایمنی ضعیف مشاهده می شود. این انگل از طریق تماس پوست با خاک آلوده به مدفوع انسانی منتقل می شود.

توکسوکاروز احشایی نیز زمانی اتفاق می افتد که کودک خاک آلوده به تخم انگل های سگ یا گربه را ببلعد. این بیماری می تواند به اندام های داخلی آسیب برساند و یکی از علائم وجود انگل در کودکان در این نوع، تب بی دلیل، درد شکم و سرفه ی مزمن است.

نوعی دیگر به نام لاروا میگرانس جلدی نیز وجود دارد که وقتی کودکان با پای برهنه روی خاک آلوده به لاروهای قلابدار گربه یا سگ راه می روند، وارد پوست شان می شود و باعث خارش و التهاب می شود.

مالاریا و سایر بیماری های مربوط به انگل روده ای در کودکان

در برخی مناطق جهان به ویژه کشورهای آفریقایی، مالاریا هنوز یکی از دلایل اصلی مرگ ومیر کودکان زیر 5 سال است. هرچند در ایران این بیماری شیوع ندارد، اما کودکانی که به کشورهای دارای شیوع مالاریا سفر می کنند نیز در معرض خطر هستند.

برای پیشگیری از مالاریا، استفاده از داروهای ضد مالاریا قبل، حین و بعد از سفر، خوابیدن زیر پشه بند آغشته به حشره کش، و پوشیدن لباس های محافظ بسیار مهم است. در این موارد، والدین باید نسبت به برنامه واکسیناسیون و داروهای پیشگیری فرزند خود آگاه باشند.

بیماری های انگلی منتقل شده از خاک

در کشورهای در حال توسعه، نوعی از انگل های روده ای در کودکان وجود دارد که از طریق خاک منتقل می شوند. این دسته از بیماری ها که به آن ها بیماری های هلمنتیک یا کرم های انگلی خاک زاد می گویند، شامل آلودگی به کرم گرد، کرم قلابدار و کرم شلاقی هستند. این انگل ها باعث مشکلاتی مانند:

• اسهال مزمن
• دردهای شکمی
• انسداد روده
• کم خونی
• اختلال در رشد و تکامل ذهنی کودک

می شوند.

راه انتقال این انگل ها، معمولا بلع تخم انگل های موجود در خاک آلوده یا راه رفتن با پای برهنه در خاک هایی ست که لاروهای کرم قلابدار در آن وجود دارند. در این موارد، لاروها از طریق پوست وارد بدن می شوند.

شیستوزومیازیس یکی دیگر از بیماری های انگلی شایع در کشورهای گرمسیری است که می تواند رشد و سلامت کودک را به شدت مختل کند. عامل این بیماری کرمی است که بخشی از چرخه زندگی خود را در بدن نوع خاصی از حلزون های آبزی می گذراند. کودکانی که در آب های آلوده این حلزون ها شنا یا ایستاده باشند، ممکن است از طریق پوست به انگل مبتلا شوند.

اونکوسرکیازیس یا به اصطلاح کوری رودخانه ای، بیماری ای ست که از طریق نیش نوعی مگس سیاه که در نزدیکی آب های روان زندگی می کند، منتقل می شود. این بیماری می تواند خارش شدید، کاهش دید در کودکان و حتی نابینایی در بزرگسالی ایجاد کند.

نوع دیگر، فیلاریاز لنفاوی است که از طریق نیش پشه منتقل شده و موجب آسیب به سیستم لنفاوی کودک می شود. این بیماری معمولا تا سن بلوغ بی علامت است، اما بعدها می تواند باعث تورم شدید پاها، بازوها یا اندام تناسلی شود.

این بیماری ها چرا نادیده گرفته شده اند؟

تمام بیماری هایی که در بالا ذکر شد (از جمله انگل های روده ای، شیستوزومیازیس، اونکوسرکیازیس، و فیلاریاز) تحت عنوان بیماری های گرمسیری نادیده گرفته شده (NTDs) شناخته می شوند. علت اصلی این نام گذاری، شیوع بالای آن ها در میان اقشار محروم و فقیر جهان است؛ یعنی کودکانی که اغلب به آب سالم، امکانات بهداشتی و مراقبت های درمانی مناسب دسترسی ندارند.

راه های پیشگیری از انگل روده ای در کودکان

یکی از مؤثرترین راه ها برای پیشگیری از درمان وجود انگل روده ای در کودکان، آموزش صحیح شست وشوی دست ها با آب گرم و صابون است. این کار باید به ویژه پس از استفاده از سرویس بهداشتی و پیش از غذا خوردن به کودک آموزش داده شود.

در کشورهای کم برخوردار، اقداماتی مانند:

• دفع اصولی مدفوع انسانی
• راه نرفتن با پای برهنه
• خوابیدن زیر پشه بندهای آغشته به حشره کش
• پرهیز از شنا در آب های آلوده

نیز اهمیت فراوانی دارد.

در بسیاری از کشورها، برنامه هایی برای توزیع داروهای ضدانگل به صورت همگانی (Mass Drug Administration) اجرا می شود. در این برنامه ها، تمامی افراد در گروه های سنی خاص بدون نیاز به آزمایش، درمان پیشگیرانه دریافت می کنند تا چرخه انتقال انگل شکسته شود. این اقدام می تواند حتی به حذف بیماری هایی مانند اونکوسرکیازیس و فیلاریاز لنفاوی منجر شود.

سخنی از نی نی تینی

انگل روده ای در کودکان یک مشکل شایع ولی قابل پیشگیری است. آموزش بهداشت فردی، آگاهی از علائم، و مراجعه به موقع به پزشک، در کنار اقدامات عمومی مانند واکسیناسیون و بهداشت محیط، می تواند به شکل قابل توجهی از بار این بیماری ها بکاهد.