یبوست در نوزادان به این معناست که دفع مدفوع برای آن ها دشوار شده یا حرکات روده ای کمتر از حد معمول است. یکی از دلایل رایج یبوست در نوزاد، نوع تغذیه اوست، اما خوشبختانه در اغلب موارد می توان آن را به راحتی در خانه درمان کرد. در این مقاله در مورد این مشکل در نوزادان و راهکارهای مفید برای درمان توضیح خواهیم داد.
علائم یبوست در نوزادان چیست؟
برخی از علائم یبوست در نوزادان که باید مراقب آن ها باشید شامل موارد زیر است:
- دفع کمتر از 3 بار در هفته
- دفع سخت یا همراه با زور زدن، مدفوع هایی بزرگ تر از حد طبیعی
- مدفوع خشک، سفت، تکه تکه یا به شکل گلوله ای
- بوی شدید و غیرعادی در باد معده یا مدفوع
- کاهش اشتهای نوزاد نسبت به معمول
- سفت شدن شکم کودک هنگام لمس
همچنین ممکن است نوزادتان کم انرژی تر از قبل به نظر برسد یا به طور غیرعادی بی قرار و بدخلق باشد.
نوزاد من چند بار باید دفع داشته باشد؟
اگر نوزاد شما از شیر مادر تغذیه می کند و بین 4 روز تا 6 هفته سن دارد، معمولا باید حداقل دو بار در روز مدفوع زردرنگ و شل داشته باشد. این به این دلیل است که شیر مادر دارای خاصیت طبیعی ملین (ضد یبوست) است.
اگر در 24 تا 48 ساعت گذشته نوزاد شما اصلا مدفوع نداشته، حتما با ماما یا مراقب سلامت کودک تماس بگیرید. این وضعیت ممکن است نشانه ای باشد از اینکه نوزاد به اندازه کافی شیر دریافت نمی کند.
در روزهای ابتدایی تولد، نوزاد مدفوعی سیاه و قیرمانند به نام «مکونیوم» دفع می کند. از روز سوم به بعد، این مدفوع به رنگ سبز روشن و حالت شل تری تبدیل می شود.
اگر نوزاد شما بالای 6 هفته سن دارد و فقط از شیر مادر تغذیه می کند، ممکن است دفعات مدفوعش کمتر شود. اما شما با گذشت زمان به الگوی حرکات روده ای فرزندتان عادت می کنید و بهتر می توانید طبیعی یا غیرطبیعی بودن آن را تشخیص دهید.
علت یبوست در نوزادان چیست؟
1- تغییر در رژیم غذایی
زمانی که نوزاد از شیر مادر به شیرخشک تغییر رژیم می دهد یا شروع به خوردن غذاهای جامد فرآوری شده می کند، ممکن است بدنش در هضم این مواد جدید دچار مشکل شود. شیر خشک نسبت به شیر مادر دیرتر هضم می شود و این موضوع می تواند منجر به یبوست در نوزادان شود.
این واکنش بدن طبیعی است، چون دستگاه گوارش نوزاد هنوز در حال یادگیری و تطابق با شرایط جدید است.
2- کم آبی بدن
کمبود مایعات یکی دیگر از علل یبوست در نوزادان است. اگر نوزاد مایعات کافی دریافت نکند، مدفوع او سفت تر شده و دفع آن سخت تر می شود.
دلایل کم آبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دندان درآوردن که باعث بی قراری در شیر خوردن می شود
- ابتلا به بیماری هایی مانند سرماخوردگی یا عفونت گوش و گلو
- در نوزادان بزرگ تر، نوشیدن ناکافی آب همراه با غذای جامد
3- کمبود فیبر
در نوزادانی که شروع به خوردن غذای جامد کرده اند، کمبود فیبر در رژیم غذایی نیز می تواند موجب یبوست در نوزادان شود. میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار منابع مناسبی از فیبر هستند. برای آشنایی بیشتر با تغذیه مناسب نوزاد، حتما با پزشک یا مشاور تغذیه کودک مشورت کنید.
درمان خانگی یبوست در نوزادان
خوشبختانه بسیاری از موارد درمان یبوست در نوزادان بدون نیاز به دارو و در خانه امکان پذیر است. در ادامه چند روش ساده و مؤثر را معرفی می کنیم:
- حرکت دادن پاهای نوزاد به شکل دوچرخه در حالی که روی زمین دراز کشیده است. این کار به تحریک حرکات روده کمک می کند.
- اگر نوزاد شما با دراز کشیدن مشکلی ندارد، ماساژ آرام شکم در جهت عقربه های ساعت می تواند مفید باشد.
- در صورتی که نوزاد از شیر خشک استفاده می کند، دادن مقدار کمی آب جوشیده خنک شده بین وعده ها می تواند به نرم شدن مدفوع کمک کند.
- برای نوزادانی که غذای جامد می خورند، مصرف میوه هایی مانند سیب، گلابی و آلو بسیار مؤثر است.
این روش ها ممکن است چند روز زمان ببرند تا اثر خود را نشان دهند. اگر پس از چند روز تغییری در وضعیت نوزاد مشاهده نکردید یا علائم شدیدتر شد، حتما با پزشک یا بهداشت کار کودک تماس بگیرید.
پزشک ممکن است در موارد خاص، یک ملین مناسب برای نوزاد تجویز کند یا بررسی کند که آیا علت یبوست، بیماری زمینه ای خاصی است یا خیر.
سخنی از نی نی تینی
اگر احساس می کنید نوزادتان دچار یبوست شده، نگران نباشید. بسیاری از موارد یبوست در نوزادان با چند تغییر ساده در تغذیه و مراقبت روزمره به راحتی برطرف می شوند. اما همیشه گوش به زنگ علائم هشداردهنده باشید و در صورت عدم بهبود، حتما با پزشک یا مراقب سلامت کودک مشورت کنید. حفظ آرامش شما، بخشی از درمان نوزاد است.
آیا شما هم تجربه ای از یبوست در نوزاد خود داشته اید؟ چه روش هایی برای درمان آن به کار برده اید؟ خوشحال می شویم تجربه ها، سوالات و نظرات ارزشمندتان را در بخش دیدگاه ها با دیگر مادران به اشتراک بگذارید. تجربه شما می تواند به مادری دیگر کمک کند.
