بسیاری از افراد زایمان را یک لحظه خاص، سرشار از شادی، افتخار و آرامش توصیف می کنند؛ لحظه ای که زندگی جدیدی وارد دنیا می شود. اما برای رسیدن به این لحظه زیبا، معمولا مسیر طولانی، دردناک و گاهی طاقت فرسا طی می شود. گاهی هم نوع زایمان اصلا آن طور که ما آرزو داشتیم یا تصور می کردیم پیش نمی رود. به همین دلیل، آمادگی ذهنی برای زایمان نقش بسیار مهمی در مدیریت انتظارات و پذیرش واقعیت های زایمان دارد. داشتن آمادگی ذهنی برای زایمان می تواند به مادران کمک کند با قدرت و آرامش بیشتری با شرایط مختلف زایمان روبه رو شوند.
تجربه زایمان برای هر مادر کاملا منحصر به فرد است؛ حتی برای یک زن در بارداری های مختلف هم می تواند کاملا متفاوت باشد. کافی است از مادری که چند فرزند دارد بپرسید! وقتی از کسی می پرسید که برنامه زایمانش چیست، معمولا یک یا چند سناریوی مشخص و ساده را توضیح می دهد.
اما واقعیت این است که هر زایمان می تواند کاملا متفاوت باشد و اتفاقاتی در حین زایمان پیش بیاید که اصلا قابل پیش بینی یا تحت کنترل ما نیست. در این شرایط، آمادگی ذهنی برای زایمان و اینکه چه کارهایی می توانیم انجام دهیم تا خود را از نظر روانی برای این تجربه آماده کنیم، بسیار مهم است.
در ادامه چند نکته مهم و کاربردی در مورد آمادگی ذهنی برای زایمان را با هم بررسی می کنیم.
چگونه ذهن خود را برای زایمان آماده کنیم؟
1. هیچ راه کاملا درست و قطعی برای زایمان وجود ندارد
اول از همه باید این را بپذیرید که هیچ روش مطلق و کاملا صحیحی برای زایمان وجود ندارد. شما در لحظه زایمان بهترین تصمیم را بر اساس شرایط جسمی و احساستان خواهید گرفت. زمانی که در فرآیند زایمان قرار می گیرید، دقیقا متوجه می شوید که چه کاری در آن لحظه برای شما “درست” است.
شرکت در کلاس های آمادگی برای زایمان (کلاس های دوران بارداری) به شما کمک می کند تا اطلاعات مفیدی درباره گزینه های مختلف زایمان (مثل روش های کاهش درد، وضعیت های مختلف زایمان و …) به دست آورید. در این کلاس ها، مربیان به شما یاد می دهند که چگونه می توانید با مراحل مختلف زایمان مواجه شوید و ذهن خود را آماده نگه دارید.
علاوه بر این، امروزه دسترسی به منابع مختلف مثل پادکست های فارسی درباره زایمان طبیعی و سزارین، تجربه های واقعی مادران در شبکه های اجتماعی یا برنامه های مستند ایرانی درباره زایمان می تواند دید شما را نسبت به انواع زایمان ها بازتر کند.
با این حال، باید بدانید که در لحظه زایمان، ممکن است چیزی که واقعا برای شما بهترین است با آن چه از قبل تصور می کردید، فرق داشته باشد. پس بهتر است انعطاف پذیر باشید و خودتان را برای “هماهنگ شدن با جریان زایمان” آماده کنید.
2. اتفاقات غیرقابل پیش بینی در زایمان کاملا طبیعی است
گاهی ممکن است در طول زایمان اتفاقاتی رخ دهد که شما آن ها را پیش بینی نکرده اید یا اصلا دوست نداشتید این گونه پیش برود. اما باید بپذیرید که خیلی از این شرایط، خارج از کنترل شماست. ممکن است نوزاد زودتر از موعد به دنیا بیاید، وضعیت قرارگیری نوزاد در رحم تغییر کند یا فشار خون شما بالا یا پایین برود. این ها تنها چند نمونه از صدها حالتی است که می تواند برای هر مادری پیش بیاید.
بسیار مهم است که در چنین شرایطی ذهن خود را باز نگه دارید و اجازه دهید تیم درمانی (پزشک یا مامای همراه شما) تصمیم گیری کند. آن ها بهترین ارزیابی را از وضعیت شما و نوزادتان دارند و هدفشان این است که زایمان شما به سالم ترین شکل ممکن پیش برود.
داشتن یک برنامه زایمان می تواند مفید باشد و بهتر است قبل از زایمان درباره آن با پزشک خود صحبت کنید. اما به یاد داشته باشید که برنامه زایمان فقط یک مسیر ایده آل است و اگر شرایط به شکلی پیش رفت که نیاز به تغییر برنامه یا انجام اقدامات خاصی بود، نباید خود را سرزنش کنید.
همچنین در زایمان هایی که نیاز به مداخلات پزشکی بیشتری دارند (مثل سزارین اورژانسی یا استفاده از دستگاه های کمکی)، دوران نقاهت ممکن است طولانی تر باشد؛ هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی. دانستن این موضوع باعث می شود آمادگی ذهنی بهتری داشته باشید و با واقعیت های احتمالی راحت تر کنار بیایید.
3. تمرکز خود را روی هدف نهایی بگذارید
فرقی نمی کند که زایمان شما تا چه اندازه با برنامه اولیه تان متفاوت باشد یا چقدر شبیه به انتظارات شما پیش برود، مهم ترین هدف این است که نوزاد شما با سلامت کامل به دنیا بیاید.
به جای این که مدام به تفاوت های بین برنامه ریزی ذهنی و واقعیت فکر کنید، بهتر است روی همراهی با تیم درمانی و انجام بهترین اقدامات برای سلامت خود و نوزادتان تمرکز کنید.
گاهی مادران به خاطر این که زایمانشان دقیقا مطابق میلشان پیش نرفته احساس ناراحتی یا شکست می کنند. در حالی که مهم ترین موفقیت، تولد نوزاد سالم است و همین باید هدف اصلی شما باشد.
4. منابع حمایتی و اطلاعات مفید درباره آمادگی ذهنی برای زایمان را دنبال کنید
در دوران بارداری، می توانید از منابع مفید فارسی برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آمادگی ذهنی برای زایمان کمک بگیرید. مطالعه کتاب های مناسب، گوش دادن به پادکست های تخصصی و دنبال کردن تجربیات مادران در فضاهای معتبر می تواند ذهن شما را برای مواجهه با شرایط مختلف بازتر کند.
برای مثال، اپلیکیشن هایی که توسط متخصصان ایرانی برای حمایت از مادران طراحی شده اند یا وب سایت های آموزشی معتبر می توانند همراه خوبی برای شما در این مسیر باشند. پیشنهاد می شود اپلیکیشن های رایگان ایرانی که اطلاعات روز و کاربردی برای مادران باردار ارائه می دهند را حتما بررسی و استفاده کنید.
سخنی از نی نی تینی
آمادگی ذهنی برای زایمان به این معناست که خود را برای مسیرهای مختلف و غیرقابل پیش بینی آماده کنیم. هیچ روش قطعی و کاملی برای زایمان وجود ندارد و آن چه اهمیت دارد سلامت شما و نوزادتان است. بهتر است در طول بارداری با اطلاعات معتبر آشنا شوید، به بدن و احساسات خود اعتماد کنید و با انعطاف پذیری کامل، از تیم درمانی خود کمک بگیرید. یادمان باشد که هر مادری بهترین تصمیم را برای شرایط خاص خود می گیرد و نباید خود را با دیگران مقایسه کند.
شما برای آمادگی ذهنی در زایمان چه کارهایی انجام داده اید؟ آیا تجربه ای دارید که بتواند به سایر مادران کمک کند؟ لطفا تجربیات ارزشمند خود را در بخش نظرات با ما و دیگر مادران به اشتراک بگذارید. پرسش های خود را هم می توانید همین جا مطرح کنید تا در کوتاه ترین زمان پاسخگو باشیم.
