پسوریازیس در بارداری

آیا قصد بارداری دارید و نگران تأثیر پسوریازیس در بارداری هستید؟ شاید از خودتان بپرسید آیا لازم است درمان تان را تغییر دهید؟ آیا ممکن است بیماری تان بدتر شود، بهتر شود یا بدون تغییر باقی بماند؟

واقعیت این است که هر بارداری و هر مورد از پسوریازیس منحصر به فرد است. اما خبر خوب این است که می توان با آگاهی و آمادگی قبلی، این مسیر را با آرامش بیشتری طی کرد. در این مقاله به نکاتی می پردازیم که دانستن آن ها برای مادرانی که سابقه پسوریازیس دارند ضروری است.

آمادگی پیش از بارداری با وجود پسوریازیس

خبر خوب این است که پسوریازیس در بارداری مانع باردار شدن نمی شود. برخلاف برخی بیماری های دیگر، این بیماری تأثیری بر قدرت باروری ندارد. با این حال، بسیار مهم است که اگر سابقه ابتلا به پسوریازیس دارید، آن را با متخصص زنان یا ماما در میان بگذارید.

علاوه بر آن، بهتر است قبل از اقدام به بارداری، با پزشک متخصص پوست (درماتولوژیست) خود نیز مشورت کنید. این پزشکان می توانند با بررسی داروها و شرایط پوست تان، راهنمایی های لازم را برای پیش از بارداری، دوران بارداری و حتی شیردهی در اختیارتان بگذارند.

نکته مهم: هر اقدامی که به بهبود سلامتی کلی شما کمک کند، به کاهش احتمال عود بیماری در دوران بارداری نیز کمک می کند. از جمله این اقدامات می توان به کاهش استرس، خواب کافی، تغذیه متعادل و پرهیز از عوامل محرک پسوریازیس اشاره کرد.

داروهای پسوریازیس در بارداری: کدام داروها ممنوع اند؟

اگر تحت درمان هستید، یکی از مهم ترین اقداماتی که باید انجام دهید، بررسی ایمنی داروهای مصرفی در دوران پیش از بارداری، بارداری و شیردهی است. بعضی داروها ممکن است برای جنین خطرناک باشند، حتی اگر تنها یکی از والدین آن را مصرف کرده باشد.

داروهایی که باید قبل از بارداری کنار گذاشته شوند:

• رتینوئیدهای خوراکی: این گروه دارویی احتمال بروز نقایص مادرزادی را به شدت افزایش می دهند و برای خانم های در سن باروری توصیه نمی شوند.
  • آسیترتین (Acitretin): پزشکان توصیه می کنند که حداقل ۳ سال بعد از قطع مصرف این دارو صبر کنید تا برای بارداری اقدام نمایید.
  • ایزوترتینوئین (Isotretinoin):  این دارو سریع تر از آسیترتین از بدن دفع می شود و باید حداقل یک ماه پس از قطع آن، برای بارداری صبر کنید.
• رتینوئیدهای موضعی: گرچه این داروها روی پوست استفاده می شوند و خطر کمتری دارند، اما باز هم مصرف آن ها در دوران پیش از بارداری توصیه نمی شود.
  • مخصوصا از دارویی به نام تازاروتن (Tazarotene)  باید اجتناب شود. توصیه می شود حداقل دو هفته پیش از اقدام به بارداری از مصرف آن خودداری کنید.

سایر داروهای خطرناک برای درمان پسوریازیس در بارداری

• متوترکسات (Methotrexate): یکی از داروهای قوی که هم احتمال سقط جنین را بالا می برد و هم ممکن است باعث ناهنجاری های رشدی در جنین شود. حتی در مردان می تواند سبب کاهش تعداد اسپرم ها شود. توصیه می شود که هم زن و هم مرد حداقل 12 هفته پیش از بارداری از این دارو فاصله بگیرند.
• درمان PUVA (پزورالن + اشعه فرابنفش A): اطلاعات کافی در مورد تأثیر این درمان بر جنین در دست نیست، اما برخی مطالعات نشان داده اند که ممکن است رشد غیرطبیعی جنین را به دنبال داشته باشد. بنابراین، اگر باردار شدید، پزشک احتمالا این درمان را متوقف می کند.
• کالسیپوتریین (Calcipotriene):  یک کرم پوستی است که اطلاعات کاملی درباره ایمنی آن در دوران بارداری وجود ندارد، اما پزشکان ترجیح می دهند که در دوران بارداری از آن استفاده نشود.

درمان هایی که ممکن است برای درمان پسوریازیس در بارداری مجاز باشند

برخی از داروها و روش های درمانی ممکن است همچنان در دوران بارداری قابل استفاده باشند، ولی حتما باید با پزشک مشورت کنید. از جمله این درمان ها:

• سیکلوسپورین
• قطران زغال سنگ
• استروئیدهای موضعی قوی (با احتیاط و به دور از ناحیه سینه در صورت شیردهی)

داروهای بیولوژیک (بیولوژیک ها):

این دسته از داروهای مدرن ممکن است با نظر پزشک، بسته به شرایط خاص شما، قطع یا ادامه پیدا کنند:

• آدالیمومب (Humira)
• بایمزِلکس (Bimekizumab)
• برودالومب (Siliq)
• سرتولیزومب پگول (Cimzia)
• اتانرسپت (Enbrel)
• گوسلکومب (Tremfya)
• اینفلیکسی مب (Remicade)
• ایگزکیزومب (Taltz)
• ریزانکیزومب (Skyrizi)
• سکوکینومب (Cosentyx)
• تیلدرکیزومب (Ilumya)
• اوستکینومب (Stelara)

گاهی اوقات ادامه دادن درمانی که نسبتا ایمن است، بهتر از قطع آن است. زیرا قطع دارو ممکن است باعث شعله ور شدن شدید بیماری شود. تصمیم نهایی را باید پزشک بگیرد، بر اساس شرایط خاص هر مادر.

گزینه های ایمن برای درمان پسوریازیس در بارداری

خبر خوب اینکه برخی درمان ها معمولا ایمن در دوران بارداری شناخته می شوند و می توانید با خیال راحت از آن ها استفاده کنید:

• مرطوب کننده های ساده مانند:
  • وازلین
  • روغن نارگیل
  • روغن معدنی
• کورتون های موضعی با قدرت پایین
• نوردرمانی با اشعه فرابنفش B (UVB)

آیا علائم پسوریازیس در بارداری تغییر می کند؟

یکی از سؤالات رایج مادران این است که: «آیا پسوریازیس در بارداری بهتر می شود یا بدتر؟» پاسخ این است که کاملا بستگی به بدن شما دارد.

مطالعات نشان داده اند که حدود نیمی از زنان مبتلا به پسوریازیس پلاکی مزمن در دوران بارداری (به ویژه در سه ماهه اول و دوم) شاهد بهبود علائم خود هستند. در مقابل، بین 10 تا 20 درصد از زنان گزارش کرده اند که بیماری شان پس از بارداری شدت گرفته است.

اگر هم بیماری تان در دوران بارداری بهبود پیدا کند، معمولا این بهبود 6 تا 12 هفته پس از زایمان از بین می رود و بیماری به حالت قبل از بارداری بازمی گردد. البته نگران نباشید؛ معمولا بیماری از آنچه پیش از بارداری بوده بدتر نمی شود.

ارتباط زایمان سزارین با علائم پسوریازیس در بارداری

اگر قرار است نوزادتان را از طریق سزارین به دنیا بیاورید، بهتر است از احتمال بروز پدیده ای به نام پدیده کُبنر (Koebner) آگاه باشید. این پدیده در برخی افراد مبتلا به پسوریازیس مشاهده می شود و به حالتی اشاره دارد که نواحی از پوست که دچار آسیب یا بریدگی می شوند (مانند جای زخم سزارین)، دچار شعله ور شدن علائم پسوریازیس در بارداری یا پس از آن می شوند.

در واقع، پوست در اطراف ناحیه ای که زخم جراحی دارد، ممکن است دچار پلاک های جدید، قرمزی یا خارش شود. این مسئله گرچه برای همه اتفاق نمی افتد، اما بهتر است با پزشک یا متخصص پوست خود درباره راه های پیشگیری یا مراقبت از پوست پس از زایمان مشورت کنید.

مشکلات شیردهی و پسوریازیس

در برخی موارد، زنان مبتلا به پسوریازیس که پوست ناحیه سینه یا اطراف آن ها درگیر است، ممکن است در دوران شیردهی با مشکلاتی مواجه شوند. حساسیت پوست، زخم شدن یا پوسته ریزی در این ناحیه می تواند شیردهی را برای مادر و نوزاد دشوار و دردناک کند.

راهکارهایی برای کاهش مشکلات شیردهی ناشی از پسوریازیس:

• استفاده از کرم های مرطوب کننده بی ضرر و مخصوص دوران شیردهی
• اجتناب از مالش بیش از حد ناحیه سینه
• مشورت با مشاور شیردهی یا ماما برای تکنیک های مناسب شیردهی
• در موارد شدید، ممکن است پزشک توصیه کند شیر دوشیده شود تا از تحریک مستقیم ناحیه جلوگیری گردد

نکته مهم: اگر در دوران بارداری پوست این ناحیه درگیر نبوده اما پس از زایمان علائم شروع شد، بلافاصله با پزشک خود در میان بگذارید.

آیا پس از بارداری ممکن است برای اولین بار به پسوریازیس مبتلا شوید؟

جالب است بدانید که برخی از زنان برای اولین بار پس از بارداری دچار پسوریازیس می شوند. تغییرات شدید هورمونی، استرس های فیزیکی و روحی پس از زایمان، و ضعف سیستم ایمنی می توانند نقش مؤثری در فعال شدن این بیماری ایفا کنند.

اگر بعد از زایمان متوجه لکه های قرمز، خارش دار یا پوسته پوسته روی پوست شدید، آن را نادیده نگیرید. مراجعه به پزشک متخصص پوست در این مرحله بسیار حیاتی است. تشخیص زودهنگام می تواند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد و درمان را ساده تر کند.

احتمال ابتلا به آرتریت پسوریاتیک پس از بارداری

اگر پیش از بارداری به پسوریازیس مبتلا بودید و اکنون زایمان کرده اید، باید نسبت به علامت هایی مانند درد مفاصل، سفتی عضلات و ورم در دست ها یا پاها هوشیار باشید. برخی از زنان مبتلا به پسوریازیس در بارداری پس از زایمان به بیماری ای به نام آرتریت پسوریاتیک (نوعی التهاب مفاصل همراه با پسوریازیس) دچار می شوند.

این بیماری می تواند کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد، به ویژه اگر زود تشخیص داده نشود. بنابراین:

• هر گونه درد غیرعادی در مفاصل را جدی بگیرید
• از انجام فعالیت های سنگین بدون آمادگی پرهیز کنید
• با پزشک خود درباره علائم جدید مشورت کنید، حتی اگر خفیف باشند

سخنی از نی نی تینی

اگر با پسوریازیس در بارداری مواجه هستید یا قصد دارید در آینده نزدیک باردار شوید، مهم ترین نکته این است که با آگاهی و برنامه ریزی پیش بروید. مشاوره با پزشک متخصص پوست و زنان پیش از بارداری و پیگیری مداوم وضعیت پوستی تان در دوران بارداری و پس از زایمان، می تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. یادتان باشد که بسیاری از درمان ها قابل تنظیم هستند و شما تنها نیستید. با انتخاب راهکارهای ایمن، تغذیه مناسب، کنترل استرس و مراقبت از پوست، می توانید دوران بارداری را با آرامش و سلامت بیشتری پشت سر بگذارید.