قرص استرادیول (با تلفظ درست: اِسترا دایول) نوعی داروی هورمونی است که برای کاهش تعداد و شدت گرگرفتگی های ناشی از یائسگی تجویز می شود. همچنین، این دارو به کاهش علائم دیگر یائسگی مانند خشکی واژن، سوزش، خارش یا درد هنگام رابطه جنسی کمک می کند. یکی دیگر از کاربردهای آن، پیشگیری از پوکی استخوان بعد از یائسگی است.در این مقاله به طور کامل کاربردهای این دارو و نکات مهم را توضیح خواهیم داد.
قرص استرادیول چیست؟
قرص استرادیول یک داروی هورمونی است که گاهی برای کاهش علائم مرحله پایانی سرطان سینه یا سرطان پروستات استفاده می شود، چراکه این دارو با افزایش سطح هورمون استروژن در بدن عمل می کند. در واقع، استرادیول نوعی هورمون استروژنی است که در بدن به طور طبیعی نیز تولید می شود، اما در دوران یائسگی یا برخی بیماری ها نیاز به مصرف آن از طریق دارو وجود دارد.
برخی نام های تجاری رایج این دارو عبارت اند از:
استراس (Estrace)، فِمتراس (Femtrace)، و ژینودیول (Gynodiol).
قبل از مصرف قرص استرادیول، به پزشک خود چه اطلاعاتی بدهم؟
پزشک یا تیم مراقبت شما لازم است بداند که آیا در گذشته یا حال، دچار یکی از شرایط زیر بوده اید یا خیر:
- خونریزی غیرعادی واژن
- بیماری های مربوط به رگ های خونی یا سابقه لخته شدن خون
- ابتلا به سرطان های مرتبط با هورمون مانند: سینه، دهانه رحم، رحم، تخمدان، کبد یا آندومتر
- آلزایمر یا دمانس
- دیابت
- مشکلات کیسه صفرا
- بیماری قلبی یا سابقه سکته قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- سطح بالای کلسیم در خون
- انجام عمل هیسترکتومی (برداشتن رحم)
- بیماری های کلیوی یا کبدی
- میگرن
- کمبود پروتئین C یا پروتئین S
- سکته مغزی
- بیماری خودایمنی لوپوس (SLE)
- سیگار کشیدن
- حساسیت به استروژن، داروها، رنگ ها یا مواد نگهدارنده
- بارداری یا تلاش برای باردار شدن
- شیردهی به نوزاد
توجه داشته باشید که بسیاری از این شرایط می توانند بر تأثیر دارو یا خطرات آن اثر بگذارند. بنابراین اطلاعات دقیق شما کمک می کند پزشک بهترین تصمیم را بگیرد.
طریقه مصرف قرص استرادیول چگونه است؟
- این دارو به صورت خوراکی مصرف می شود.
- برای کاهش تهوع، می توان آن را همراه با غذا مصرف کرد.
- دستور پزشک یا برچسب دارو را دقیقا مطابق نسخه دنبال کنید.
- دارو را هر روز در یک زمان مشخص و به ترتیبی که روی بسته بندی آمده است مصرف کنید.
- به هیچ وجه مصرف دارو را بیشتر از مقدار تجویز شده نکنید.
اگر قصد دارید این دارو را برای کودکتان استفاده کنید، حتما پیش از آن با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است نیاز به مراقبت های ویژه باشد.
همراه با هر نسخه ی جدید یا تمدید شده، برگه راهنمای بیمار نیز به شما داده می شود. توصیه می شود هر بار این برگه را با دقت بخوانید، زیرا اطلاعات آن ممکن است به روز شده باشد.
اگر دوزی را فراموش کردم چه کنم؟
اگر مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کردید:
- به محض یادآوری، دارو را مصرف کنید.
- اما اگر به زمان دوز بعدی نزدیک هستید، فقط همان دوز بعدی را مصرف کنید.
- به هیچ عنوان دوز دو برابر یا اضافی مصرف نکنید.
تداخل دارویی با قرص استرادیول
برخی داروها می توانند اثر قرص استرادیول را تغییر دهند یا با آن تداخل خطرناک ایجاد کنند. مهم ترین آن ها عبارت اند از:
داروهایی که نباید هم زمان با استرادیول مصرف شوند:
- مهارکننده های آروماتاز مثل:
آمینوگلوتتیمید، آناستروزول، اگزمستان، لتروزول، تستولاکتون
داروهایی که ممکن است تداخل داشته باشند عبارتند از:
- کاربامازپین
- برخی آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضدتشنج مانند باربیتورات ها یا بنزودیازپین ها
- آب گریپ فروت (آب میوه ای که گاهی در رژیم های غربی دیده می شود.
- داروهای ضد قارچ مثل ایتراکونازول و کتوکونازول
- رالوکسيفن یا تاموکسیفن
- ریفابوتین، ریفامپین، یا ریفاپنتین
- ریتوناویر
- مکمل گیاهی سن جانز وورت (St. John’s Wort)
- وارفارین (رقیق کننده خون)
این فهرست کامل نیست. پزشک شما باید از همه داروها، مکمل ها، داروهای گیاهی، سیگار کشیدن، مصرف الکل یا حتی مواد مخدر احتمالی شما مطلع باشد تا ایمنی کامل مصرف قرص استرادیول حفظ شود.
هنگام مصرف این دارو به چه نکاتی باید توجه کنم؟
- حتما به صورت منظم توسط پزشک ویزیت شوید.
- انجام معاینه سینه، لگن و پاپ اسمیر دوره ای ضروری است.
- درباره نیاز به ماموگرافی منظم با پزشک مشورت کرده و برنامه ریزی کنید.
این دارو ممکن است باعث احتباس مایعات در بدن شود که می تواند منجر به ورم انگشتان، دست ها یا مچ پا شود. در این حالت، فشار خون نیز ممکن است بالا برود.
اگر شک دارید که باردار شده اید، مصرف دارو را متوقف کرده و فورا به پزشک اطلاع دهید.
افراد سیگاری، به ویژه بالای 35 سال، با مصرف این دارو در معرض خطر بیشتر لخته خون یا سکته قرار دارند. بنابراین ترک سیگار به شدت توصیه می شود.
اگر از لنز چشمی استفاده می کنید و متوجه تغییراتی در بینایی یا ناراحتی چشم شدید، حتما به متخصص چشم مراجعه کنید.
خطرات بلندمدت:
قرص استرادیول می تواند احتمال ایجاد ضخامت غیرطبیعی پوشش داخلی رحم (هیپرپلازی اندومتر) را افزایش دهد که در مواردی ممکن است منجر به سرطان شود. برای کاهش این خطر، معمولا پزشک مصرف پروژستین (نوعی هورمون دیگر) را هم زمان با استرادیول تجویز می کند؛ البته این ترکیب هم ممکن است عوارض خاص خود را داشته باشد.
اگر رحم شما طی عمل جراحی برداشته نشده است، مصرف هم زمان پروژستین ضروری تر می شود. حتما با پزشک در مورد مزایا و خطرات مصرف ترکیبی استروژن و پروژستین مشورت کنید.
اگر قرار است جراحی داشته باشید، ممکن است لازم باشد مصرف این دارو را موقتا متوقف کنید. حتما قبل از جراحی با پزشک مشورت کنید.
عوارض جانبی احتمالی قرص استرادیول
عوارضی که باید فورا به پزشک اطلاع دهید:
- حساسیت های شدید پوستی: کهیر، خارش، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو
- لخته خون: درد و ورم ساق پا، تنگی نفس، درد قفسه سینه
- تغییرات بافت سینه: ایجاد توده، درد، ترشح از نوک سینه
- مشکلات کیسه صفرا: درد شدید شکم، تب، حالت تهوع
- فشار خون بالا
- آسیب به کبد: درد در سمت راست بالای شکم، ضعف، ادرار تیره، زردی پوست یا چشم ها
- سکته مغزی: بی حسی ناگهانی در صورت یا دست و پا، مشکل گفتاری، سرگیجه، تغییر بینایی
- ترشحات غیرعادی واژن یا بوی بد
- خونریزی واژینال پس از یائسگی، درد لگن
عوارض خفیف تر عبارتند از: (اگر ادامه دار یا آزاردهنده شد، به پزشک اطلاع دهید)
- نفخ شکم
- درد یا حساسیت سینه
- ریزش مو
- تهوع
- درد معده
- استفراغ
این فهرست کامل نیست. اگر علائم غیرعادی دیگری مشاهده کردید، حتما با پزشک تماس بگیرید.
نحوه نگهداری قرص استرادیول
برای حفظ اثرگذاری و ایمنی دارو، نحوه نگهداری قرص استرادیول بسیار مهم است. رعایت نکات زیر می تواند از کاهش اثربخشی دارو یا خطرات احتمالی جلوگیری کند:
- دارو را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید. حتی مقدار کم این دارو می تواند برای کودک یا حیوان خطرناک باشد.
- دمای مناسب برای نگهداری:
قرص استرادیول باید در دمای اتاق بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد نگهداری شود.
(معادل حدود 68 تا 77 درجه فارنهایت در استانداردهای بین المللی) - ظرف دارو را به درستی ببندید:
پس از هر بار مصرف، درِ ظرف را محکم ببندید تا دارو از رطوبت و هوای آزاد محافظت شود. - از نور مستقیم دور نگه دارید:
تابش مستقیم نور خورشید می تواند موجب تجزیه برخی ترکیبات فعال دارو شود. دارو را در جایی تاریک یا درون جعبه اصلی نگهداری کنید. - پس از تاریخ انقضا دارو را دور بریزید:
از مصرف قرص های تاریخ گذشته خودداری کنید، زیرا ممکن است اثر دارویی کاهش یابد یا خطراتی ایجاد شود. برای دفع صحیح داروهای مصرف نشده یا منقضی شده، با داروخانه یا مراکز جمع آوری داروی بلااستفاده مشورت کنید.
سخنی از نی نی تینی
قرص استرادیول دارویی قوی و حساس است. حتی اگر هدف شما استفاده از این دارو برای بهبود شرایط باروری یا کمک به لانه گزینی جنین باشد، باز هم لازم است حتما تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود. خوددرمانی یا مصرف داروهای هورمونی بدون تجویز می تواند تعادل هورمونی بدن را به هم بزند و اثرات جدی بر سلامت شما و حتی فرزند آینده تان بگذارد.
اگر شما هم تجربه ای در مصرف قرص استرادیول داشته اید یا در دوره ی یائسگی یا درمان های هورمونی از آن استفاده کرده اید، لطفا تجربه تان را با ما و دیگر مادران به اشتراک بگذارید. پرسش ها، نگرانی ها و حتی نکات مفیدتان می تواند به دیگران کمک بزرگی کند. همچنین اگر درباره ی تأثیر قرص استرادیول بر لانه گزینی جنین سوالی دارید، در بخش نظرات بپرسید تا با هم بررسی کنیم.
