اگر در حال تلاش برای بارداری هستید، باید روزانه 400 میکروگرم فولیک اسید مصرف کنید. این مقدار توصیه شده نه تنها پیش از بارداری بلکه در 12 هفته اول بارداری نیز باید ادامه داشته باشد. البته ممکن است نیاز برخی افراد به این مکمل قبل از اقدام به بارداری بیشتر باشد.
مصرف این مکمل ساده اما مهم، به پیشگیری از ناهنجاری های مادرزادی در جنین کمک می کند؛ ناهنجاری هایی که ممکن است در هفته های نخست رشد جنین شکل بگیرند. در این مقاله در مورد مقدار مصرف فولیک اسید پیش از بارداری توضیح خواهیم داد.
از چه طریقی می توانیم فولیک اسید پیش از بارداری را تامین کنیم؟
شما می توانید این میزان فولیک اسید را از طریق مکمل های مخصوص بارداری یا مکمل های تک ماده ای حاوی فولیک اسید دریافت کنید. علاوه بر این، توصیه می شود که غذاهای سرشار از فولات طبیعی را هم در برنامه غذایی خود بگنجانید، مانند:
- سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج، کلم و برگ چغندر
- حبوباتی مثل عدس، نخود و لوبیا
- غلات صبحانه غنی شده با فولیک اسید
توجه داشته باشید که دریافت فولیک اسید تنها برای زمانی نیست که باردار شده اید، بلکه قبل از بارداری نیز نقش حیاتی در سلامت جنین ایفا می کند. پس حتی اگر هنوز باردار نشده اید، بهتر است از هم اکنون این مکمل را در رژیم روزانه تان بگنجانید.
مصرف فولیک اسید پیش از بارداری چقدر باید باشد؟
از همان زمانی که تصمیم به بارداری می گیرید، باید روزانه 400 میکروگرم فولیک اسید مصرف کنید. این مقدار به صورت مکمل در دسترس است و بسیاری از قرص های پیش از بارداری آن را دارا هستند.
پزشکان توصیه می کنند مصرف فولیک اسید پیش از بارداری را تا 3 ماه پیش از آن شروع کنید. با این حال، اگر شما از قبل برای بارداری اقدام کرده اید یا حتی اکنون باردار هستید، نگران نباشید، تنها کافی ست از همین حالا مصرف آن را شروع کنید.
مصرف فولیک اسید را باید حداقل تا پایان هفته ی دوازدهم بارداری ادامه دهید. البته در برخی شرایط، بهتر است حتی تا پایان دوران بارداری آن را مصرف کنید، به ویژه اگریکی از شرایط زیر را دارید:
- دچار کم خونی (آنمی) هستید یا در معرض خطر آن قرار دارید.
- بیماری کم خونی داسی شکل (سیکسل سل) دارید.
- دچار تالاسمی هستید یا سابقه خانوادگی آن را دارید.
در این موارد، پزشک ممکن است نیاز باشد مصرف فولیک اسید پیش از بارداری را در دوزهای بیشتری برای شما تجویز کند.
چرا ممکن است نیاز به دوز بالاتری از فولیک اسید پیش از بارداری داشته باشم؟
در برخی شرایط، پزشک ممکن است مصرف 5 میلی گرم (5000 میکروگرم) فولیک اسید در روز را تجویز کند. این مقدار 12.5 برابر دوز معمول روزانه است و برای زنانی توصیه می شود که در معرض خطر بالاتر ناهنجاری های مغزی یا نخاعی در جنین هستند.
این شرایط شامل موارد زیر می شود:
- شما یا همسرتان سابقه نقص لوله عصبی (NTD) مانند مهره شکاف یا اسپاینا بیفیدا دارید.
- در بارداری قبلی نوزادی با نقص لوله عصبی داشته اید.
- شما به دیابت مبتلا هستید.
- شاخص توده بدنی (BMI) شما بالای 30 است (چاقی).
- از داروهای خاصی برای صرع استفاده می کنید.
- داروهای ضد HIV مصرف می کنید.
- به بیماری سلیاک مبتلا هستید (طبق توصیه های شورای سلامت بریتانیا برای بیماران سلیاک، زنان باردار با این شرایط باید روزانه 5 میلی گرم فولیک اسید مصرف کنند).
اگر هر یک از موارد بالا شامل حال شماست، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا دوز مناسب فولیک اسید پیش از بارداری را برایتان تجویز کند. در ایران نیز پزشکان در مراکز بهداشت یا مطب های زنان می توانند این مکمل را برای شما تجویز کرده و راهنمایی های لازم را ارائه دهند.
فولیک اسید چیست و چرا بدنم به آن نیاز دارد؟
فولیک اسید که با نام ویتامین B9 نیز شناخته می شود، برای رشد سالم جنین بسیار حیاتی است. این ویتامین نقش کلیدی در جلوگیری از نقص های جدی مغز و نخاع جنین مانند اسپاینا بیفیدا ایفا می کند.
در هفته های ابتدایی بارداری، جنین شروع به رشد ستون فقرات و سیستم عصبی می کند. ساختار اولیه ای که بعدا به نخاع و مغز کودک تبدیل می شود، لوله عصبی(Neural Tube) نام دارد. اگر این لوله به درستی شکل نگیرد، نقص لوله عصبی (NTD) ایجاد می شود که ممکن است منجر به ناتوانی دائمی در کودک شود.
از آنجایی که لوله عصبی بسیار زود، حتی پیش از آن که متوجه بارداری شوید، شروع به رشد می کند، بسیار مهم است که از همان زمان تلاش برای بارداری شروع به مصرف فولیک اسید کنید. بهترین زمان برای شروع این مکمل، تا سه ماه قبل از بارداری است تا سطح مناسبی از این ویتامین در بدن شما موجود باشد.
مقدار فولیک اسید پیش از بارداری چقدر است؟
آیا فولیک اسید می تواند به باردار شدن کمک کند؟
خیر، فولیک اسید باعث افزایش قدرت باروری نمی شود. مصرف آن تأثیری در بالا بردن یا کاهش شانس باردار شدن ندارد. اما با این حال، مصرف آن زمانی که تصمیم به بارداری دارید، بسیار مهم است، چون از رشد سالم جنین در هفته های ابتدایی بارداری پشتیبانی می کند. در واقع، نقش اصلی فولیک اسید، پیشگیری از نقص های مادرزادی سیستم عصبی است، نه کمک به لقاح یا تخمک گذاری.
چطور باید فولیک اسید پیش از بارداری مصرف کنم؟
شما می توانید فولیک اسید را به صورت یک مکمل جداگانه تهیه کنید یا از مولتی ویتامین هایی استفاده کنید که مخصوص دوران پیش از بارداری و بارداری طراحی شده اند. حتما برچسب مکمل را بررسی کنید یا از داروساز بخواهید مکملی را معرفی کند که مقدار توصیه شده فولیک اسید (400 میکروگرم) را داشته باشد.
نکته مهم: اگر احتمال بارداری وجود دارد، از مصرف مکمل های حاوی ویتامین A پرهیز کنید، زیرا این ویتامین در دوزهای بالا می تواند به جنین آسیب برساند.
پس از باردار شدن، توصیه می شود روزانه 10 میکروگرم ویتامین D هم مصرف کنید. اگر چند مکمل به طور همزمان مصرف می کنید، بهتر است با داروساز مشورت کنید تا از تعادل و ایمنی ترکیب مکمل ها مطمئن شوید.
اگر فراموش می کنید مکمل تان را هر روز مصرف کنید، می توانید یک یادآور روی گوشی خود تنظیم کنید تا از مصرف منظم آن اطمینان حاصل کنید.
نکته کاربردی برای مادران جوان: اگر درآمد پایینی دارید یا زیر 18 سال هستید، پس از باردار شدن ممکن است واجد شرایط دریافت رایگان مکمل های حاوی فولیک اسید از طریق مراکز بهداشت باشید.
آیا در دوران بارداری باید فولات بیشتری از طریق غذا دریافت کنم؟
بله. در کنار مصرف مکمل، توصیه می شود مصرف منابع غذایی طبیعی حاوی فولات را هم افزایش دهید. در دوران بارداری، بدن شما به فولات بیشتری نیاز دارد، بنابراین مصرف غذاهایی که فولات دارند، می تواند کمک کننده باشد.
با اینکه فولات در بسیاری از مواد غذایی یافت می شود، اما میزان آن به اندازه ای نیست که نیاز روزانه بدن را تأمین کند. به همین دلیل همچنان لازم است مکمل فولیک اسید مصرف شود.
منابع خوب فولات در تغذیه روزمره شامل موارد زیر است:
- سبزیجات برگ دار سبز مثل اسفناج، کلم بروکلی، کاهو، برگ چغندر
- حبوبات مانند نخود، عدس و لوبیا
- آب پرتقال و پرتقال تازه
- مغزها و دانه هایی مانند گردو و بادام
- سبوس گندم و غلات کامل
- گوشت مرغ، گوشت گوساله و غذاهای دریایی (با احتیاط در مصرف)
- غلات صبحانه غنی شده با فولیک اسید (مثل کورن فلکس های سبوس دار)
نکته مهم: جگر نیز منبعی غنی از فولات است، اما به دلیل داشتن مقادیر بالای ویتامین A، در دوران پیش از بارداری توصیه نمی شود.
از آن جا که فولات مانند بسیاری از ویتامین ها محلول در آب است و در فرایند پختن به راحتی از بین می رود، توصیه می شود سبزیجات را به جای آب پز کردن، بخارپز، تفت داده یا در مایکروویو پخته تا مقدار بیشتری از ویتامین ها حفظ شود.
فولیک اسید پیش از بارداری از چه زمانی شروع به اثرگذاری می کند؟
بدن شما فولیک اسید را به سرعت جذب می کند و فقط چند ساعت پس از مصرف، شروع به فعالیت در بدن می کند. اما در دوران بارداری، مهم ترین نکته، زمان بندی صحیح مصرف آن است. زیرا جنین شما خیلی زود پس از لقاح به سطح مناسب فولیک اسید نیاز دارد. به همین دلیل است که باید از چند ماه قبل از اقدام به بارداری، مصرف آن را شروع کنید.
سخنی از نی نی تینی
اگر قصد بارداری دارید، هرچه زودتر مصرف مکمل فولیک اسید پیش از بارداری را آغاز کنید و حتما با پزشک خود مشورت نمایید تا در صورت نیاز، دوز بیشتری برای شما تجویز شود. تغذیه مناسب، پیگیری منظم و مصرف دقیق مکمل ها می تواند به سلامت شما و جنین تان کمک زیادی کند.
آیا شما پیش از بارداری از مکمل فولیک اسید استفاده کرده اید؟ تجربه یا پرسشی دارید؟ در بخش نظرات برایمان بنویسید تا دیگر مادران هم از تجربه شما استفاده کنند.
