بیماری التهاب لگن، نوعی عفونت جدی در اندام های تولیدمثل زنان است؛ از جمله رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها. این بیماری معمولا در اثر انتقال باکتری های ناشی از بیماری های آمیزشی ایجاد می شود. از جمله علائم شایع آن می توان به درد در ناحیه شکم و لگن، ترشحات غیرطبیعی واژن، و در موارد شدید، تب یا لرز اشاره کرد.
خوشبختانه اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود، معمولا با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است و می توان از عوارض جدی آن مانند ناباروری پیشگیری کرد. نکته مهم این است که همسر شما نیز باید آزمایش داده و در صورت نیاز تحت درمان قرار بگیرد تا عفونت دوباره به شما منتقل نشود. در ادامه این مقاله به طور مفصل توضیح خواهیم داد.
بیماری التهاب لگن چگونه به وجود می آید؟
علت این بیماری در بیشتر موارد، ورود نوعی از باکتری ها به دستگاه تولیدمثل زنانه است. این باکتری ها معمولا از طریق واژن وارد بدن شده و به رحم، لوله های رحمی و تخمدان ها می رسند. در حالت طبیعی، دهانه رحم به عنوان سد دفاعی عمل می کند و از رسیدن میکروب ها به قسمت های داخلی جلوگیری می کند. اما وقتی عفونتی رخ دهد یا سیستم ایمنی ضعیف شود، این سد ضعیف شده و زمینه برای گسترش عفونت فراهم می شود.
شایع ترین علت بروز این بیماری، عفونت های آمیزشی مثل سوزاک و کلامیدیا است. این دو نوع عفونت به تنهایی حدود 90% موارد PID را تشکیل می دهند.
در مواردی نادر، حتی باکتری های معمولی که به طور طبیعی در واژن وجود دارند نیز ممکن است وارد اندام های داخلی تولیدمثل شوند و باعث التهاب لگن شوند. این موضوع معمولا پس از زایمان، سقط جنین، جراحی های لگنی یا نصب دستگاه داخل رحمی (IUD) اتفاق می افتد، به خصوص در چند هفته اول پس از نصب IUD
التهاب لگن چقدر شایع است؟
بر اساس آمارهای جهانی، هر سال بیش از یک میلیون زن در ایالات متحده به این بیماری مبتلا می شوند. متأسفانه، از این میان بیش از صد هزار نفر دچار ناباروری می شوند. این بیماری بیشتر در زنانی بین 15 تا 25 سال دیده می شود، به ویژه در افرادی که روابط جنسی پرخطر دارند یا سابقه بیماری های آمیزشی داشته اند.
علائم التهاب لگن را چطور تشخیص دهیم؟
شاید تعجب کنید، اما بسیاری از زنان اصلا متوجه نمی شوند که به این بیماری مبتلا شده اند. برخی علائم ممکن است خفیف یا مبهم باشند، اما در برخی موارد علائم به صورت ناگهانی ظاهر می شوند. از جمله نشانه های شایع این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد یا احساس ناراحتی در ناحیه شکم و زیر شکم (لگن)
- ترشحات غیرطبیعی واژن که ممکن است زرد یا سبز رنگ و همراه با بوی نامطبوع باشند
- تب و لرز
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد هنگام رابطه جنسی
- سوزش هنگام ادرار
- بی نظمی در عادت ماهانه یا لکه بینی در طول ماه
درد التهاب لگن کجا احساس می شود؟
درد ناشی از التهاب لگن معمولا در ناحیه پایین شکم یا لگن حس می شود. این درد می تواند به صورت خفیف، مزمن یا تیر کشنده باشد. برخی زنان نیز هنگام رابطه جنسی، در عمق لگن احساس درد دارند که می تواند نشانه ای از این بیماری باشد.
آیا دوش واژینال باعث التهاب لگن می شود؟
دوش واژینال (شستشوی داخل واژن با آب یا محلول های خاص) یکی از روش هایی است که برخی زنان برای تمیزی استفاده می کنند. اما مطالعات نشان داده اند که این کار تعادل باکتریایی طبیعی واژن را بر هم می زند و احتمال ابتلا به عفونت های واژینال مانند باکتریال واژینوزیس را افزایش می دهد. اگرچه ارتباط مستقیمی بین دوش واژینال و التهاب لگن به اثبات نرسیده، اما پزشکان به شدت توصیه می کنند که از این روش اجتناب شود، چراکه می تواند زمینه ساز مشکلات بعدی باشد.
چه کسانی در معرض خطر بیماری التهاب لگن هستند؟
اگر شرایط زیر را داشته باشید، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است:
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده
- ابتلا یا سابقه ابتلا به بیماری های آمیزشی مانند سوزاک یا کلامیدیا
- افرادی که رابطه جنسی پرخطر دارند.
- سابقه ابتلا به التهاب لگن
- فعالیت جنسی در سنین نوجوانی یا جوانی (زیر 25 سال)
- جراحی های لگنی مانند بستن لوله ها یا قرار دادن IUD
عوارض التهاب لگن چیست؟
هرچه مدت زمان بیشتری از ابتلا به این بیماری بگذرد، احتمال بروز عوارض آن بیشتر می شود. عفونت درمان نشده می تواند باعث تشکیل بافت اسکار (جای زخم) در داخل لوله های رحمی شود و عملکرد طبیعی آن ها را مختل کند. این موضوع می تواند منجر به عوارض زیر شود:
- درد مزمن لگن: حدود 20% زنان مبتلا به PID دچار درد لگنی طولانی مدت می شوند.
- بارداری خارج از رحم (حاملگی خارج از رحم): لوله های مسدود یا آسیب دیده ممکن است اجازه ندهند تخمک بارور به رحم برسد، در نتیجه تخمک در لوله فالوپ لانه گزینی می کند.
- ناباروری: تا 10% از زنانی که به PID مبتلا شده اند، به دلیل بسته شدن لوله ها نمی توانند باردار شوند.
- آبسه تخمدانی-لوله ای (TOA): نوعی تجمع چرک در لگن که در صورت عدم درمان، می تواند باعث وخامت شدید حال بیمار شود.
همه چیز درباره بیماری التهاب لگن، علت، تشخیص و درمان آن
آیا التهاب لگن درمان قطعی دارد؟
بله، اگر بیماری (PID) در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان با آنتی بیوتیک به موقع شروع گردد، امکان درمان کامل آن وجود دارد. با این حال، باید توجه داشت که آسیب هایی که پیش از درمان به اندام های تولیدمثل وارد شده اند، با دارو قابل بازگشت نیستند. بنابراین تأخیر در درمان می تواند منجر به عوارضی جدی مثل ناباروری شود. اگر علائمی دارید، بدون تعلل به پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
آیا بیماری التهاب لگن می تواند باعث ناباروری شود؟
متأسفانه بله. این بیماری یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر باروری زنان است. طبق آمار، از میان زنانی که دچار این بیماری شده اند، یک نفر از هر هشت نفر در بارداری دچار مشکل می شود و حتی تا 10 درصد آن ها ممکن است به طور کامل دچار ناباروری شوند. اگر عفونت های لگنی چند بار تکرار شوند، احتمال ناباروری به مراتب بیشتر خواهد شد.
التهاب لگن چگونه باعث ناباروری می شود؟
باکتری هایی که عامل ایجاد این بیماری هستند، می توانند باعث ایجاد زخم و چسبندگی در لوله های فالوپ شوند. این زخم ها عبور تخمک از تخمدان به رحم را مختل کرده و در نتیجه لقاح با اسپرم دشوار یا غیرممکن می شود. این آسیب ها ممکن است بدون علامت خاصی ایجاد شوند، اما اثرات بلندمدت جدی دارند.
آیا ممکن است دوباره به بیماری التهاب لگن مبتلا شوم؟
بله، ابتلا به این بیماری یک بار، از ابتلای مجدد جلوگیری نمی کند. حتی اگر کاملا درمان شده باشید، در صورت عدم رعایت نکات پیشگیرانه، احتمال بازگشت بیماری وجود دارد. به همین دلیل، پیشگیری از تکرار آن بسیار حائز اهمیت است.
بعد از درمان، چه زمانی می توان رابطه جنسی را از سر گرفت؟
شما و همسرتان باید حداقل یک هفته پس از پایان کامل دوره مصرف آنتی بیوتیک، از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید. این کار کمک می کند تا بدن فرصت کافی برای بهبود کامل پیدا کند و احتمال عفونت مجدد کاهش یابد.
آیا زنان همجنس گرا نیز ممکن است به التهاب لگن مبتلا شوند؟
بله، زنانی که روابط جنسی با دیگر زنان دارند نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. باکتری های عامل PID می توانند از طریق تماس مستقیم واژنی، یا وسایلی که وارد واژن می شوند، منتقل گردند. پس محافظت در برابر آلودگی باکتریایی برای همه زنان، صرف نظر از نوع رابطه جنسی شان، ضروری است.
پیشگیری از بیماری التهاب لگن
چگونه می توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد؟
اگرچه در برخی موارد این بیماری به دلیل جابجایی باکتری های طبیعی واژن به سمت اندام های داخلی ایجاد می شود (مثلا پس از زایمان یا جراحی)، اما در اکثر موارد علت اصلی، انتقال بیماری های آمیزشی است. برای پیشگیری از PID اقدامات زیر توصیه می شود:
- پرهیز از شستشوی داخلی واژن (دوژینگ): این کار می تواند تعادل طبیعی باکتری های واژن را بر هم زده و مسیر انتقال به اندام های تولیدمثلی را هموار کند.
- داشتن رابطه جنسی ایمن: همیشه از کاندوم استفاده کنید.
- نداشتن روابط پر خطر جنسی
- درمان سریع هرگونه علائم مشکوک: ترشحات غیرعادی، درد لگنی یا خونریزی میان دور ه ای را جدی بگیرید.
- معاینات دوره ای و غربالگری: به ویژه آزمایش های مربوط به عفونت های کلامیدیا و سوزاک می توانند از پیشرفت عفونت به PID جلوگیری کنند.
زندگی با بیماری التهاب لگن
اگر التهاب لگن داشته باشم، چگونه باید از خودم مراقبت کنم؟
اگر پزشک برای شما تشخیص این بیماری را داده، توصیه های زیر را به دقت دنبال کنید:
- دوره درمان دارویی را کامل و طبق دستور مصرف کنید، حتی اگر علائم از بین بروند.
- از دوش واژینال خودداری کنید.
- چند روز پس از شروع درمان، برای بررسی تأثیر دارو به پزشک مراجعه کنید.
- در طول درمان و تا یک هفته پس از آن، از رابطه جنسی پرهیز کنید.
- بعد از آن، حتما در روابط جنسی از کاندوم یا سایر روش های محافظتی استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده هریک از علائم زیر، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید در پایین شکم یا لگن
- ترشحات بدبو یا تغییر رنگ واژن
- تهوع شدید یا استفراغ مکرر
- تب بالا یا لرز
سخنی از نی نی تینی
بیماری التهاب لگن (PID) نوعی عفونت در اندام های تناسلی داخلی زنان است که اغلب توسط بیماری های آمیزشی مانند کلامیدیا یا سوزاک ایجاد می شود. اگر علائمی مانند درد زیر شکم، ترشحات غیرعادی یا تب دارید، با پزشک خود صحبت کنید. درمان به موقع با آنتی بیوتیک ها می تواند از آسیب به اندام های تولیدمثلی و ناباروری جلوگیری کند. همسر شما نیز باید تحت درمان قرار بگیرد. استفاده از کاندوم در هر رابطه جنسی راهی مؤثر برای پیشگیری از این بیماری است.
آیا شما یا اطرافیانتان تجربه ای در مورد بیماری التهاب لگن داشته اید؟ اگر سوالی دارید یا نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. پاسخ شما می تواند راهگشای دیگر مادران و دختران ایرانی باشد.
