درمان ترک های پوستی در بارداری

ترک های پوستی در بارداری، که برخی آن ها را «نشان افتخار مادری» می دانند، زمانی ایجاد می شوند که پوست بدن برای جا دادن جنین در حال رشد، کشیده می شود. این ترک ها معمولا بعد از زایمان کم رنگ تر می شوند، اما به طور کامل از بین نمی روند. در این مقاله راهکارهای درمان و پیشگیری از ایجاد ترک های پوستی در دوران بارداری را توضیح خواهیم داد.

ترک های پوستی در بارداری چیستند؟

ترک های پوستی (استریا) خطوط باریک و فرورفته ای هستند که اغلب در ماه های پایانی بارداری روی شکم ظاهر می شوند، زمانی که شکم با سرعت بیشتری بزرگ می شود تا فضای کافی برای رشد جنین فراهم شود. با این حال، ممکن است این ترک ها روی قسمت های دیگری از بدن مانند باسن، ران ها، پهلوها و سینه ها نیز دیده شوند.

رنگ این ترک ها در ابتدا می تواند صورتی، قهوه ای مایل به قرمز، بنفش یا قهوه ای تیره باشد؛ رنگ آن ها بستگی به رنگ پوست مادر دارد. پس از مدتی، رنگ آن ها کم رنگ تر می شود، ولی بافت ترک ها همچنان باقی می ماند و به طور کامل محو نمی شود.

علت ایجاد ترک های پوستی در بارداری و بعد از آن چیست؟

همان طور که از نام شان پیداست، ترک های پوستی در بارداری به دلیل کشیدگی بیش ازحد پوست به وجود می آیند. این اتفاق معمولا زمانی رخ می دهد که فرد در مدت زمانی کوتاه، وزن زیادی اضافه یا کم کند؛ به ویژه در دوران بارداری که شکم و سینه ها در حال رشد هستند.

همچنین، افزایش هورمون کورتیزول در دوران بارداری نیز می تواند نقش داشته باشد. این هورمون باعث تضعیف رشته های الاستین در پوست می شود که وظیفه حفظ خاصیت کشسانی را برعهده دارند. در نتیجه، پوست کمتر می تواند در برابر کشش مقاوم باشد و دچار پارگی های ریز و عمقی می شود که به صورت ترک ظاهر می گردد.

آیا می توانم پیش بینی کنم که من هم ترک های پوستی در بارداری را تجربه خواهم کرد یا نه؟

پاسخ صادقانه این است که پیش بینی دقیق این مسئله بسیار دشوار است. دست کم نیمی از زنان باردار ترک های پوستی را تجربه می کنند، اما هیچ پزشکی نمی تواند با اطمینان بگوید که چه کسی دچار آن می شود و چه کسی نه.

با این حال، برخی عوامل می توانند احتمال بروز ترک های پوستی در بارداری را افزایش دهند که عبارتند از:

• وراثت: اگر مادر یا خواهرتان در دوران بارداری دچار ترک پوستی شده اند، احتمال اینکه شما هم آن را تجربه کنید بیشتر است.
• میزان و سرعت رشد شکم: هرچقدر پوست بیشتر و سریع تر کشیده شود، احتمال ایجاد ترک بیشتر است.

در موارد زیر، خطر ایجاد ترک های پوستی در بارداری بیشتر می شود:

• اضافه وزن سریع و زیاد در دوران بارداری
• بارداری دو یا چندقلویی
• داشتن جنین بزرگ
• وجود مقدار زیاد مایع آمنیوتیک در رحم

در این شرایط، پوست شما مجبور است کشش بیشتری را تحمل کند که می تواند به آسیب ساختار زیرین آن منجر شود.

درمان ترک های پوستی در بارداری؛ آیا راهی برای پیشگیری وجود دارد؟

واقعیت این است که راهی قطعی برای جلوگیری از ترک های پوستی در بارداری وجود ندارد. با این حال، می توان با کنترل وزن در دوران بارداری و رعایت توصیه های پزشکی احتمال بروز آن را کاهش داد.

پزشکان معمولا توصیه می کنند که در دوران بارداری، افزایش وزن باید به صورت تدریجی و در حدود 11 تا 16 کیلوگرم باشد (بسته به وضعیت وزن پیش از بارداری). افزایش وزن ناگهانی می تواند پوست را دچار کشش شدید کرده و ترک ها را تحریک کند.

در مورد کرم ها، روغن ها و پمادهایی که در بازار به عنوان پیشگیری از ترک های پوستی تبلیغ می شوند، باید بدانید که هیچ مدرک علمی محکمی برای اثربخشی بیشتر آن ها وجود ندارد. البته استفاده از مرطوب کننده ها ممکن است به کاهش خارش پوست در حال کشیده شدن کمک کند و احساس بهتری به شما بدهد.

برخی مادران ایرانی از ترکیبات طبیعی مانند روغن زیتون، روغن بادام یا کره کاکائو برای مرطوب نگه داشتن پوست شکم استفاده می کنند، که اگر به ترکیبات آن ها حساسیت ندارید، استفاده از آن ها می تواند بی خطر باشد.

آیا ترک های پوستی در بارداری بعد از زایمان از بین می روند؟

خبر خوب این است که ترک های پوستی معمولا پس از زایمان کم رنگ تر و کمتر قابل مشاهده می شوند. بین شش تا دوازده ماه بعد از زایمان، این خطوط به تدریج تغییر رنگ می دهند و به رنگی نزدیک به پوست اطراف شان در می آیند، هرچند بافت آن ها همچنان باقی می ماند.

رنگ نهایی آن ها ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما معمولا روشن تر از پوست اطراف دیده می شوند. با وجود این، باید دانست که این تغییر فقط ظاهری است و ساختار پوست کاملا به حالت قبل باز نمی گردد.

آیا راهی برای درمان ترک های پوستی در بارداری بعد از زایمان وجود دارد؟

اگر ترک های پوستی بعد از زایمان برایتان آزاردهنده است، می توانید با یک متخصص پوست مشورت کنید تا گزینه های درمانی موجود را بررسی کنید. برخی از این گزینه ها عبارت اند از:

▪ کرم های موضعی درمانی

کرم هایی مانند ترتینوئین (Retin-A) و اسید گلیکولیک می توانند به بهبود ظاهر ترک ها کمک کنند. با این حال، ترتینوئین در دوران بارداری ممنوع است و اطلاعات کافی درباره ترشح آن در شیر مادر و اثر آن روی نوزاد وجود ندارد. بنابراین، استفاده از آن در دوران شیردهی هم توصیه نمی شود.

▪ لیزر درمانی

درمان با لیزر می تواند به ترمیم بافت پوست کمک کرده و رنگ ترک ها را به رنگ پوست نزدیک تر کند. این روش با استفاده از نور مادون قرمز و قرمز قابل مشاهده انجام می شود و ممکن است به چندین جلسه درمانی نیاز داشته باشد.

لیزر درمانی می تواند ظاهر ترک های پوستی را بین 20 تا 60 درصد بهبود ببخشد، اما باید در نظر داشته باشید که درمان قطعی محسوب نمی شود و احتمال نیاز به جلسات نگهدارنده وجود دارد.

▪ نکته مهم درباره هزینه ها

از آنجایی که ترک های پوستی در بارداری از نظر پزشکی یک مشکل زیبایی محسوب می شوند، معمولا هزینه درمان های مربوط به آن ها توسط بیمه پوشش داده نمی شود.

سخنی از نی نی تینی

ترک های پوستی در بارداری، مسئله ای شایع و کاملا طبیعی هستند که ناشی از کشش پوست در دوران رشد جنین می باشند. اگرچه نمی توان به طور کامل از بروز آن ها جلوگیری کرد یا آن ها را کاملا از بین برد، اما می توان با مدیریت وزن، استفاده از مرطوب کننده ها و در صورت نیاز، درمان های پزشکی مانند لیزر یا کرم های تخصصی، ظاهرشان را بهبود بخشید. مهم تر از همه، پذیرش این تغییرات به عنوان بخشی از مسیر مادر شدن، به افزایش آرامش ذهنی کمک می کند. زیبایی واقعی در سلامت، عشق و تلاش مادری نهفته است.