تبریک! نوزادتان 8 ماهه شده و حالا یک کوچولوی پرجنب وجوش در خانه دارید که ممکن است حتی شروع به چهار دست وپا رفتن کرده باشد. این یعنی وقت آن رسیده که دوباره و با دقت بیشتر خانه را ایمن سازی (babyproofing) کنید. این ماه همچنین زمان اوج اضطراب جدایی است. با اینکه این موضوع ممکن است استرس زا باشد، اما سعی کنید زیاد نگران نشوید چون معمولا این اضطراب نشانه ای از یک پیوند عاطفی خوب بین والد و کودک است.
هرچند حالا تجربه زیادی در پدر و مادری دارید، اما داشتن سؤال در این مرحله جدید کاملا طبیعی است. کنجکاوید بدانید نوزاد 8 ماهه باید چه توانایی هایی داشته باشد؟ یا اینکه آیا نوزادتان به موقع به نقاط عطف رشدی خودش می رسد؟ برنامه خواب او باید چطور باشد؟ نگران نباشید، ما در این مطلب کمک تان می کنیم تا بفهمید چه چیزهایی در این سن، طبیعی و مناسب رشد نوزاد است. در ادامه، راهنمای ما را برای زندگی با نوزاد 8 ماهه بخوانید.
نکات کلیدی مرحله رشد نوزاد 8 ماهه
- نوزاد در حال حرکت و فعالیت است! در این مرحله ممکن است بتواند بدون کمک بنشیند، چهار دست وپا برود یا خودش را روی زمین بکشد.
- شروع به کنار هم گذاشتن صداها برای ساختن کلماتی مثل «مامان» یا «بابا» می کند. هرچند هنوز دقیق نمی داند معنی این کلمات چیست، اما خیلی زود متوجه خواهد شد!
- در این سن، اضطراب جدایی به اوج خود می رسد، بنابراین حمایت عاطفی از نوزاد اهمیت زیادی دارد.
رشد نوزاد 8 ماهه
نوزاد همچنان در حال رشد است! احتمالا می پرسید: وزن طبیعی یک نوزاد 8 ماهه چقدر باید باشد؟ طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، میانگین وزن برای نوزاد 8 ماهه دختر حدود 7.9 کیلوگرم و برای نوزاد 8 ماهه پسر حدود 8.6 کیلوگرم است. میانگین قد نیز برای دخترها 68.8 سانتی متر و برای پسرها 70.6 سانتی متر است.
البته، قد و وزن نوزادها ممکن است به طور قابل توجهی با هم تفاوت داشته باشد. تا زمانی که رشد نوزاد با روند ثابتی در نمودار رشد ادامه دارد و پزشک متخصص هیچ نشانه ای از مشکل مشاهده نمی کند، رشد او طبیعی و مناسب است.
نقاط عطف رشدی و توانایی های نوزاد 8 ماهه
در هفته های آینده چه مهارت های شگفت انگیزی از نوزاد خواهید دید؟ این مرحله از رشد، پر از اتفاقات تازه است. در ادامه، برخی از توانایی هایی را که معمولا نوزاد 8 ماهه دارد، می خوانید:
- احتمالا نوزاد می تواند بدون کمک بنشیند هرچند هنوز ممکن است گاهی نیاز به گرفتنش داشته باشید، شروع به خم شدن برای برداشتن اسباب بازی ها می کند و عضلات بدنش هر روز قوی تر می شوند.
- پس از نشستن، نوبت به غلتیدن، چمباتمه زدن، پیچ و تاب خوردن و تکان خوردن در حالت زانو زدن می رسد. همه این حرکات، مقدمه ای برای چهار دست وپا رفتن هستند (اگر هنوز شروع نکرده باشد!). وقتی نوزاد روی زمین است، همیشه در حال حرکت است!
- احتمالا از خودتان می پرسید: آیا نوزاد 8 ماهه باید بتواند چهار دست وپا برود؟ بستگی دارد. بعضی از نوزادان از 6 یا 7 ماهگی شروع می کنند، برخی دیرتر، و حتی بعضی ها این مرحله را رد کرده و مستقیما به راه رفتن می رسند! اگر نوزادتان هنوز چهار دست وپا نمی رود، نگران نباشید. خیلی از نوزادان در این سن به جای چهار دست وپا، غلت می زنند، خودشان را می کشند یا روی زمین می خزند تا به مقصد برسند—و همه این ها کاملا طبیعی است!
- ممکن است بشنوید که نوزاد کلماتی مانند «مامان» یا «بابا» را بیان می کند. در این مرحله نوزاد شروع به کنار هم قرار دادن صداها کرده، هرچند هنوز درک دقیقی از معنی آن ها ندارد. بین 9 تا 14 ماهگی، ارتباط میان کلمات و معانی شان در ذهنش شکل می گیرد.
رشد حسی نوزاد 8 ماهه
- نوزاد هنوز اشیای نزدیک را بهتر از دور می بیند، اما حالا درک بهتری از عمق دارد و می تواند اشیایی را که دورتر هستند هم تشخیص دهد. کم کم می تواند شما و چهره های آشنا را از فاصله بیشتری بشناسد.
- حالا بهتر می تواند فاصله ها و عمق را تشخیص دهد، که باعث می شود راحت تر دست دراز کرده و چیزی را بگیرد.
- بافت ها و شکل ها برای نوزاد بسیار جذاب هستند! برچسب ها و دستگیره ها ممکن است به شکل خاصی برایش هیجان انگیز باشند. نوزاد در حال یادگیری این موضوع است که شکل های مختلف، تفاوت دارند.
دکتر جاناتان ویلیامز، پزشک اطفال می گوید:
«همراهی با نوزاد در خواندن کتاب، حتی در همین سن کم، باعث تقویت پیوند عاطفی، رشد مهارت های زبانی و استدلال می شود و همچنین خلاقیت و بازی های تخیلی او را پرورش می دهد. به یاد داشته باشید که توجه نوزادان کوتاه مدت است و خیلی زود خسته یا شگفت زده می شوند. چند جلسه بازی کوتاه و اختصاصی در طول روز برای کمک به رشد مهارت هایشان می تواند بسیار مؤثر باشد.»
سلامت نوزاد 8 ماهه
داشتن یک نوزاد یعنی دائما به دنبال پاسخ برای سوالات مربوط به سلامت او بودن! در ادامه، به برخی از مسائل رایجی که ممکن است ذهن والدین نوزاد 8 ماهه را درگیر کند، می پردازیم:
تب در نوزادان
تب در نوزادان شایع است و معمولا ناشی از عفونت یا ویروس است. اگر دمای مقعدی بدن نوزاد 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر باشد، تب محسوب می شود. در این حالت:
- مطمئن شوید نوزاد مایعات کافی می نوشد.
- لباس های سبک برایش انتخاب کنید.
- در صورت نیاز، می توانید از استامینوفن یا ایبوپروفن مخصوص نوزادان استفاده کنید.
- حمام ولرم هم ممکن است به پایین آوردن دمای بدن کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر تب نوزاد بیش از 48 ساعت طول کشید، رنگ پوستش غیرطبیعی شد، بی قرار و بی تاب بود، یا پس از پایین آمدن تب همچنان بی حال و گیج به نظر می رسید، حتما با پزشک تماس بگیرید.
دندان درآوردن
در این سن، احتمالا دندان اول نوزاد درآمده یا در حال درآمدن است. دندان درآوردن ممکن است دردناک و آزاردهنده باشد. برای تسکین درد لثه ها:
- به آرامی با انگشت تمیز لثه ها را ماساژ دهید.
- از حلقه دندونی یا پارچه خنک و مرطوب استفاده کنید.
هشدار: از ژل های بی حسی، گردنبندهای دندونی و قرص های مخصوص دندان درآوردن استفاده نکنید؛ چرا که ممکن است برای نوزاد خطرناک باشند.
تنظیم ستون فقرات (کایروپراکتیک)
برخی والدین برای درمان مشکلاتی مانند کلایک یا کج گردنی، نوزاد را نزد متخصص کایروپراکتیک می برند. هرچند برخی گزارش ها از بهبود وضعیت نوزاد حکایت دارند، اما بهتر است قبل از انجام چنین اقدامی با پزشک کودکتان مشورت کنید.
انجمن متخصصان اطفال آمریکا اعلام کرده که هرچند عوارض جدی در این زمینه نادر است، اما امکان پذیر است. لازم به ذکر است که تکنیک های مورد استفاده برای نوزادان بسیار ملایم تر از بزرگسالان هستند.
معاینه و واکسیناسیون
اگر هنوز وقت معاینه 9 ماهگی نوزادتان را نگرفته اید، الان زمان مناسبی است. در این معاینه:
- تأخیرهای رشدی بررسی می شود.
- آزمایش هایی برای تشخیص کم خونی و سرب در خون انجام می گیرد.
- دوز نهایی واکسن هپاتیت B و سومین دوز واکسن فلج اطفال تجویز می شود.
تغذیه نوزاد 8 ماهه
نوزاد شما حالا در حال خوردن غذاهای جامد است، اما هنوز منبع اصلی تغذیه اش شیر مادر یا شیر خشک است. ممکن است سؤال هایی مثل “چقدر شیر بدهیم؟ چقدر غذای جامد؟” ذهنتان را مشغول کرده باشد. نگران نباشید، در ادامه به جزئیات تغذیه ای نوزاد 8 ماهه می پردازیم:
نوزاد 8 ماهه چقدر باید غذا بخورد؟
به طور کلی، نوزاد در این سن باید روزانه بین 750 تا 900 کالری مصرف کند که 400 تا 500 کالری آن باید از شیر مادر یا شیر خشک تأمین شود. بهتر است هر وعده غذایی را با شیر مادر یا شیر خشک شروع کنید، سپس غذاهای جامد را ارائه دهید.
مقدار تغذیه بر اساس روش:
- شیر مادر: معمولا هر 3 تا 4 ساعت یک بار تغذیه انجام می شود.
- شیر خشک: روزانه حدود ۷۱۰ میلی لیتر شیر خشک در شش وعده.
- شیر دوشیده شده: در مجموع روزانه حدود ۷۳۵ میلی لیتر شیر دوشیده نیاز است. اگر مثلا نوزاد 8 وعده در روز شیر می خورد، در هر وعده حدود 90 میلی لیتر شیر نیاز دارد.
غذای جامد:
- سه وعده غذای اصلی + دو میان وعده.
- تا حد امکان از غذاهای طبیعی، بدون نمک، شکر و مواد افزودنی استفاده کنید.
نوزاد 8 ماهه چه غذاهایی می تواند بخورد؟
حالا وقت آن است که غذاهای سفره خانواده با بافت های نرم تر را به نوزاد معرفی کنید. نوزاد را سر سفره بنشانید تا به تدریج با عادت های غذایی سالم آشنا شود.
همچنین لیوان آموزشی را معرفی کنید. شاید در ابتدا بیشتر با آن بازی کند تا اینکه از آن بنوشد، اما این شروع خوبی برای یادگیری است.
لیست غذاهای مناسب نوزاد 8 ماهه:
(در صورت نیاز، له یا بخارپز شوند)
- پوره سیب
- پوره آووکادو
- جو
- پوره هویج
- پنیر چدار
- تخم مرغ
- کینوا
- پوره انبه
- پاستا
- پوره کدو حلوایی
- برنج
- سیب زمینی شیرین
- توفو
- بوقلمون
- پوره کدو سبز
میان وعده ها: میوه هایی مثل توت ها، گلابی، هندوانه و هلو عالی هستند. ماست ساده، پنیر کاتیج و سس سیب بدون شکر هم انتخاب های خوبی اند.
خواب نوزاد 8 ماهه
خواب نوزاد 8 ماهه هنوز ممکن است منظم نباشد، که برای بسیاری از والدین نگران کننده است. اما نگران نباشید؛ در ادامه الگوی خواب و پاسخ به سوالات رایج را مرور می کنیم:
نوزاد 8 ماهه چقدر باید بخوابد؟
به طور متوسط، نوزاد 8 ماهه باید روزانه حدود 15 ساعت بخوابد، که 11 ساعت آن در شب است. باقی ساعات در قالب دو چرت روزانه (مجموعا حدود 3.5 ساعت) تقسیم می شود.
چرا نوزاد 8 ماهه نمی خوابد؟
پسرفت خواب (Sleep Regression) در این سن طبیعی است. و دلیلش این است که نوزاد تازه مهارت هایی مثل بلند شدن و ایستادن را یاد گرفته و ممکن است در نیمه شب بیدار شود تا تمرین کند! گاهی هم فقط دلش برای والدین تنگ می شود، به خصوص اگر در طول روز از هم جدا بوده اید.
راهکار:
- صبور باشید و دوباره از روش هایی که در گذشته برای خواب موثر بودند، استفاده کنید.
- اگر به فکر آموزش خواب (Sleep Training) هستید، می توانید از راهکارهای مخصوص آن استفاده کنید تا خوابی آرام برای همه فراهم شود.
برنامه روزانه و روتین نوزاد 8 ماهه
با فعال تر شدن نوزاد، برنامه روزانه او هم به تدریج تغییر می کند. از طرفی، زمان بیداری نوزادان 8 ماهه معمولا بین دو ساعت و نیم تا سه ساعت است؛ یعنی وقت آن رسیده که روزتان را با فعالیت های متنوع و سرگرم کننده پر کنید!
یک نمونه برنامه خواب و تغذیه برای نوزاد 8 ماهه می تواند به شکل زیر باشد:
فعالیت هایی برای نوزاد 8 ماهه
فراتر از غذا دادن، حمام کردن و بازی روی زمین، احتمالا دنبال ایده هایی برای سرگرم کردن نوزاد 8 ماهه تان هستید. در ادامه چند فعالیت جذاب برای این سن معرفی می کنیم:
تشویق مهارت های زبانی
نوزادان 8 ماهه در آستانه گفتن اولین کلماتشان هستند. حالا بیش از هر زمان دیگری، کتاب خواندن، آواز خواندن و صحبت کردن با نوزاد به تقویت مهارت های زبانی او کمک می کند. آرام و واضح صحبت کنید و جملات را تکرار کنید تا بهتر در ذهنش بماند.
کمد مخصوص نوزاد در آشپزخانه
در این سن، نوزاد شما به شدت کنجکاو است و دوست دارد داخل کمدها را بگردد. یک کمد مخصوص برایش درست کنید که فقط وسایل ایمن مثل قاشق چوبی، ظروف پلاستیکی یا پیمانه ها در آن باشد. اجازه دهید با خیال راحت با آن ها بازی کند. البته یادتان باشد بقیه کمدها را قفل کنید تا ایمن سازی رعایت شود.
بازی های تکراری و خنده دار
نوزاد 8 ماهه عاشق خندیدن است، و هیچ صدایی شیرین تر از خنده هایش نیست! بازی های تکراری مثل انداختن وسیله ای روی زمین و هر بار شگفت زده شدن باعث خنده اش می شود. این نوع بازی ها به رشد حافظه و درک رابطه علت و معلولی کمک می کنند.
ساخت سازهای موسیقی خانگی
در این سن نوزادان علاقه زیادی به صداهای مختلف دارند. با بیرون آوردن قابلمه ها و ماهیتابه ها و دادن قاشق چوبی یا کف گیر پلاستیکی به او، یک گروه موسیقی خانگی راه بیندازید. می توانید آهنگ پخش کنید و بگذارید نوزاد با ریتم آن ضربه بزند و حرکت کند.
نکات مهم برای والدین نوزاد 8 ماهه
مراقبت از خود در دوره پس از زایمان
- خودتان را با دیگران مقایسه نکنید: بدن شما تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته و ممکن است ظاهر یا احساس آن متفاوت باشد. این کاملا طبیعی است. به جای مقایسه، بر چیزهایی تمرکز کنید که در مورد بدنتان دوست دارید.
- دفتر شکرگزاری داشته باشید: والدگری در این سن ممکن است سخت و خسته کننده باشد. یکی از راه های تقویت دید مثبت این است که هر روز صبح یک نکته برای قدردانی یادداشت کنید. همین کار ساده می تواند به داشتن ذهنی آرام و مثبت کمک کند.
مراقبت از نوزاد 8 ماهه
- اضطراب جدایی و وسایل آرامش بخش: در این سن، نوزاد هنوز مفهوم “ثبات اشیا” را به خوبی درک نکرده، بنابراین با رفتن شما ممکن است دچار اضطراب شود. کنار خداحافظی های کوتاه، یک وسیله دل گرم کننده مثل عروسک یا پتوی مخصوص می تواند به او آرامش بدهد.
- ایمن سازی خانه: نوزاد بین 8 تا 12 ماه شروع به نشستن، سینه خیز رفتن، ایستادن و در نهایت راه رفتن می کند. برای ایمنی:
- در بالا و پایین پله ها دروازه ایمنی نصب کنید.
- وسایل تیز یا سخت را از محل بازی نوزاد خارج کنید.
- مایعات و غذاهای داغ را دور نگه دارید.
- دتکتور دود نصب شود.
- تخت نوزاد را دور از پنجره قرار دهید.
- از بندها، سیم ها، اشیای کوچک و پوشش های پرده بدون بند استفاده کنید.
- کمدها، توالت، پریزها و درها را قفل کنید.
- وسایل سنگین را به دیوار یا زمین پیچ کنید.
- هیچ گاه نوزاد را تنها نگذارید: نوزاد در این سن سریع تر از چیزی که فکر می کنید حرکت می کند. اگر کاری دارید، نوزاد را کنار خود بنشانید و با اسباب بازی های ایمن سرگرمش کنید. حتی برای چند دقیقه هم در ماشین تنها نگذارید.
حمام کردن نوزاد
در 8 ماهگی، نوزاد معمولا چند بار در هفته نیاز به حمام دارد. اگر غذاهای جامد می خورد، ممکن است به دلیل کثیف شدن بیشتر، تعداد دفعات حمام هم بیشتر شود.
تجربه شما از این مرحله شیرین و چالش برانگیز رشد نوزاد چگونه بوده؟ آیا 8 ماهه تان شروع به خزیدن یا دندان درآوردن کرده؟ با چه رفتارهای تازه ای روبه رو شدید؟ خوشحال می شویم اگر تجربه ها، سؤالات یا حتی نگرانی های خود را در بخش دیدگاه ها با ما و دیگر والدین به اشتراک بگذارید. هر تجربه ای می تواند به مادری یا پدری دیگر کمک کند تا با خیال راحت تری این مسیر را طی کند.
