گره زبانی نوزاد یک وضعیت پزشکی است که باعث محدود شدن عملکرد زبان نوزاد می شود. برخی از نوزادان در این شرایط نمی توانند به درستی سینه مادر را بگیرند و در نتیجه شیر کافی دریافت نمی کنند. در بسیاری از موارد، کمک گرفتن از یک مشاور شیردهی می تواند به شما بیاموزد که چگونه وضعیت خود یا نحوه قرار گرفتن نوزاد روی سینه را تغییر دهید تا تغذیه موفق تری داشته باشید. با این حال، برخی نوزادان که دچار گره زبانی هستند، نیاز به یک اقدام درمانی دارند تا زبانشان بتواند آزادانه تر حرکت کند.
در این مقاله در مورد این عارضه در نوزادان بیشتر توضیح خواهیم داد.
گره زبانی نوزاد چیست؟
گره زبانی نوزاد حالتی است که در آن زبان نوزاد نمی تواند آن طور که باید حرکت کند، زیرا یک لایه بافتی زبان را به کف دهان متصل کرده است. این بافت که فرنولوم زبانی نام دارد، در همه کودکان وجود دارد و معمولا مشکلی ایجاد نمی کند. اما زمانی که این بافت بیش از حد کوتاه یا سفت باشد، عملکرد و حرکت طبیعی زبان مختل می شود. در این حالت، پزشکان این وضعیت را آنکیلوگلوسیا (Ankyloglossia) یا همان گره زبانی می نامند.
این مشکل می تواند باعث ایجاد چالش هایی در شیردهی شود. نوزادانی که گره زبانی دارند، ممکن است نتوانند به خوبی سینه را بگیرند یا شیر را به طور کامل بمکند. در نتیجه تغذیه آن ها ناکافی خواهد بود. این مسئله علاوه بر تأثیر بر رشد نوزاد، می تواند برای مادر هم درد و ناراحتی ایجاد کند و حتی او را به فکر قطع شیردهی بیندازد.
اما نگران نباشید. در بسیاری از مواقع، مشاور شیردهی می تواند با تغییر وضعیت شیردهی یا نحوه قرار گرفتن نوزاد روی سینه، این مشکلات را تا حد زیادی برطرف کند. اگر این راهکارها کافی نباشد، پزشک ممکن است یک روش ساده و سریع به نام فرنوتومی (Frenotomy) را توصیه کند. در این روش، فرنولوم زبانی بریده می شود تا زبان نوزاد بتواند آزادانه تر حرکت کند.
مشاور شیردهی و متخصص کودکان در کنار شما خواهند بود تا بهترین روش را برای حل مشکل پیدا کنید و هم شما و هم نوزادتان راحت تر باشید.
شیوع گره زبانی نوزاد
بر اساس گزارش آکادمی آمریکایی کودکان، بین 1 تا 11 درصد از نوزادان تازه متولد شده دچار علائم آنکیلوگلوسیا هستند. این وضعیت در پسران شایع تر از دختران مشاهده می شود.
علائم و علت گره زبانی نوزاد
علائم گره زبانی نوزاد چیست؟
نشانه های آنکیلوگلوسیا در نوزادان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در گرفتن سینه: ممکن است نوزاد نتواند به طور کامل به سینه بچسبد، گریه کند یا هنگام گرفتن سینه صداهای کلیک ایجاد کند و زود رها کند.
- مشکل در انتقال شیر: نوزاد ممکن است به اندازه کافی شیر دریافت نکند، افزایش وزن مناسب نداشته باشد، دفعات شیردهی اش زیاد شود یا صدای بلعیدن او شنیده نشود.
اگر شما مادر هستید، ممکن است به دلیل گره زبانی نوزاد خود علائمی را تجربه کنید، از جمله:
- ترک خوردگی یا زخم نوک سینه ها
- درد هنگام شیردهی
- کاهش تولید شیر در صورت ادامه دار بودن مشکل مکیدن
باید توجه داشت که این علائم اختصاصی نیستند و می توانند ناشی از مشکلات دیگری هم باشند. بنابراین بسیار مهم است که توسط متخصصی که تجربه مدیریت مشکلات شیردهی دارد، بررسی شوید. پزشک به شما کمک می کند تا علت اصلی مشکلات را شناسایی کرده و بهترین راه حل را پیدا کنید.
گره زبانی نوزاد چه شکلی است؟
زبان نوزاد ممکن است به شکل قلبی یا با یک بریدگی در نوک ظاهر شود. علت این حالت اتصال فرنولوم به نزدیکی نوک زبان است که حرکت آن را محدود می کند. در بعضی موارد، گره زبانی به سختی قابل تشخیص است و پزشک هنگام معاینه پس از تولد به دنبال نشانه های آن می گردد.
گره زبانی نوزاد
علت گره زبانی نوزاد چیست؟
گره زبانی یک مشکل مادرزادی است، به این معنا که نوزاد با آن به دنیا می آید. پژوهشگران هنوز دقیقا نمی دانند چرا این وضعیت در برخی نوزادان رخ می دهد، اما احتمال می دهند عامل ژنتیکی در آن نقش داشته باشد. برخی تحقیقات نشان داده اند که گره زبانی می تواند در خانواده ها تکرار شود و احتمال دارد به صورت الگوی وابسته به کروموزوم X منتقل شود.
تشخیص و آزمایش ها (Diagnosis and Tests)
چگونه گره زبانی نوزاد تشخیص داده می شود؟
پزشکان معمولا خیلی زود، پس از تولد نوزاد، این مشکل را تشخیص می دهند. آن ها اغلب با همکاری مشاور شیردهی بررسی می کنند که آیا تفاوت در ساختار زبان نوزاد باعث مشکلات شیردهی شده است یا خیر.
مهم است بدانید که صرفا وجود یک فرنولوم کوتاه تر یا سفت تر از حد معمول به معنای داشتن گره زبانی نیست. این تشخیص تنها زمانی داده می شود که فرنولوم محدودکننده باشد و حرکت زبان نوزاد را مختل کند.
برای تشخیص گره زبانی نوزاد، پزشک اقدامات زیر را انجام می دهد:
- پرسش درباره تجربه های شیردهی: از جمله مقایسه با فرزندان قبلی، دفعات شیردهی، مدت زمان هر نوبت و اینکه آیا از شیردوش یا شیر خشک استفاده می کنید یا خیر.
- پرسش درباره احساس مادر در هنگام شیردهی: مثلا اگر درد و ناراحتی مداوم دارید. این نشانه ها همیشه به معنای گره زبانی نیستند، اما می توانند سرنخی مهم باشند.
- بررسی تاریخچه پزشکی نوزاد: چون عواملی مانند مشکلات عصبی، بیماری های قلبی یا گرفتگی راه های هوایی هم می توانند در شیردهی تأثیرگذار باشند.
- معاینه فیزیکی دهان و زبان نوزاد: پزشک دقیقا زبان و دهان نوزاد را بررسی می کند تا علائم گره زبانی یا مشکلات دیگر را بیابد.
- مشاهده مستقیم شیردهی: مشاور شیردهی نحوه قرار گرفتن نوزاد و مکیدن او را بررسی می کند. گاهی تنها با اصلاح وضعیت شیردهی می توان مشکل را حل کرد، حتی اگر نوزاد گره زبانی داشته باشد.
چه آزمایش هایی برای تشخیص گره زبانی نوزاد لازم است؟
برای تشخیص این وضعیت، نوزاد نیازی به آزمایش خاصی ندارد. برخی پزشکان از سیستم های درجه بندی یا ابزارهای ارزیابی برای بررسی میزان حرکت زبان استفاده می کنند. اما معمولا با مشاهده و لمس فرنولوم اطلاعات لازم به دست می آید.
این ابزارها به پزشکان کمک می کنند تا توصیف دقیق تری از ظاهر و عملکرد زبان نوزاد ارائه دهند و راحت تر به تشخیص برسند.
مدیریت و درمان (Management and Treatment)
درمان گره زبانی نوزاد چیست؟
پزشکان برای درمان این مشکل معمولا دو روش اصلی دارند که به شرح زیر است:
- اصلاح وضعیت شیردهی و کمک مشاور شیردهی: این کار می تواند در بسیاری از موارد کافی باشد و باعث شود نوزاد بدون مشکل شیر بخورد. مشاور شیردهی همراه مادر خواهد بود تا پیشرفت او و نوزاد را بررسی کند.
- انجام یک اقدام سریع در مطب: در بعضی موارد، پزشک فرنولوم زبانی زیر زبان نوزاد را برش می دهد تا حرکت زبان آزادتر شود. این روش بسیار سریع و بی خطر است و می تواند به نوزاد کمک کند راحت تر شیر بخورد.
آیا نوزاد من به جراحی گره زبانی نیاز دارد؟
بسیاری از نوزادانی که گره زبانی دارند، اصلا به جراحی نیاز پیدا نمی کنند. و اگر هم نوزاد شما نیاز به درمان داشته باشد، جای نگرانی نیست، چون این عمل جزو جراحی های بزرگ محسوب نمی شود. در واقع، پزشک می تواند در یک عمل سریع در مطب، زائده ی بافتی زیر زبان (چسبندگی زبان) را با یک برش کوچک آزاد کند. این عمل «فرنوتومی» نام دارد.
اغلب نوزادان حتی به این عمل هم نیازی ندارند. تنها در صورتی فرنوتومی توصیه می شود که تغییر وضعیت شیردهی و اصلاح مکیدن نوزاد، مشکل را برطرف نکند.
این روش ساده و ایمن، استاندارد طلایی درمان چسبندگی زبان در نوزادان است. پیش از انجام فرنوتومی، پزشکان سایر علل مشکلات شیردهی را بررسی یا درمان می کنند. در صورت نیاز به این عمل، بهترین زمان آن معمولا ماه اول زندگی نوزاد است تا بتواند از همان ابتدا عادات شیردهی مؤثر و درست را یاد بگیرد.
معایب بریدن گره زبانی نوزاد چیست؟
فرنوتومی به طور کلی روشی ایمن است و احتمال بروز عوارض آن بسیار کم است. با این حال، در موارد نادر ممکن است نوزاد دچار موارد زیر شود:
- خونریزی
- عفونت
- ایجاد اسکار (جای زخم)
- بی میلی به شیر خوردن
- آسیب به مجاری بزاقی در دهان
پیش آگهی (چشم انداز) آنکیلوگلوسیا
اگر نوزاد من گره زبانی داشته باشد، چه انتظاری باید داشته باشم؟
چسبندگی زبان نوزاد معمولا جای نگرانی ندارد. این وضعیت شایع است و اغلب بدون نیاز به عمل جراحی مدیریت می شود. نکته کلیدی، مراجعه زودهنگام برای دریافت کمک است. منتظر نمانید یا تصور نکنید که با تلاش بیشتر خودتان مشکل حل می شود. مشکلات شیردهی تقصیر شما نیست و بسیار رایج است. حتی مادران باتجربه هم گاهی برای حل این مسائل به مشاوره نیاز دارند.
آیا گره زبانی نوزاد روی شیرخوردن با شیشه تأثیر می گذارد؟
چسبندگی زبان به ندرت در تغذیه با شیشه مشکل ایجاد می کند. نحوه حرکت زبان نوزاد هنگام استفاده از شیشه با شیرخوردن از سینه متفاوت است. در صورت نیاز، مشاور شیردهی می تواند نوع یا جریان سرشیشه را تغییر دهد تا شرایط بهتر شود. اگر با وجود این تغییرات باز هم مشکل ادامه داشت، احتمالا عوامل دیگری دخیل هستند که باید توسط مشاور شیردهی و پزشک کودک بررسی شوند.
پیشگیری
آیا می توان از بروز گره زبانی نوزاد جلوگیری کرد؟
راه شناخته شده ای برای پیشگیری از چسبندگی زبان وجود ندارد. با این حال، در موارد شدید، تشخیص زودهنگام و درمان می تواند از مشکلات شیردهی جلوگیری کند.
زندگی با گره زبانی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر نوزاد شما در شیر خوردن مشکل دارد، حتما با پزشک یا مشاور شیردهی تماس بگیرید. چه علت اصلی گره زبانی باشد یا نباشد، آنها می توانند با همکاری یکدیگر بهترین راهکار را برای شما و فرزندتان پیدا کنند.
سخنی از نی نی تینی
ماه اول زندگی نوزاد پر از شگفتی و تجربه های تازه است، اما می تواند همراه با خستگی و نگرانی نیز باشد؛ به ویژه اگر شیردهی مطابق انتظار پیش نرود. گره زبانی تنها یکی از علت های مشکلات شیردهی است، اما قطعا تنها علت نیست. اگر نوزاد شما در شیر خوردن مشکل دارد، بدون تردید با مشاور شیردهی تماس بگیرید. آنها با همکاری پزشک کودک، علت اصلی را پیدا کرده و راهکاری اختصاصی برای شما و فرزندتان ارائه خواهند داد.
شما تجربه ای از گره زبانی نوزاد داشته اید؟ آیا نیاز به عمل فرنوتومی پیدا کرده بود یا با تغییر وضعیت شیردهی مشکل برطرف شد؟ تجربه ها و راهکارهای خودتان را در بخش دیدگاه ها بنویسید تا سایر مادران هم بتوانند از تجربه ارزشمند شما استفاده کنند.
