بیماری کین باخ یکی از مشکلاتی است که باعث درد، سفتی و ضعف در مچ دست شما می شود و انجام فعالیت های روزمره را دشوار می کند. در مراحل پیشرفته، این بیماری می تواند به آرتروز مچ دست منجر شود. پیشرفت بیماری ممکن است به سرعت (ظرف چند ماه) یا به آرامی طی چند سال رخ دهد. روش های درمانی جراحی و غیرجراحی می توانند به کاهش درد کمک کرده و حرکت مچ دست را بازیابی یا حفظ کنند. در این مقاله در مورد این بیماری به طور کامل توضیح خواهیم داد.
بیماری کین باخ چیست؟
بیماری کین باخ مربوط به تحلیل و خرابی استخوان کوچکی به شکل هلال در مچ دست شما به نام لونیت است. این تحلیل به آرامی اتفاق می افتد و با گذر زمان شدت می یابد. در برخی موارد، بیماری کین باخ می تواند منجر به آرتروز مچ دست شود.
همه افرادی که به بیماری کین باخ مبتلا هستند، علائم را تجربه نمی کنند. گاهی اوقات این بیماری به طور تصادفی هنگام بررسی مچ دست توسط پزشک برای مشکل دیگری کشف می شود.
بیماری کین باخ چقدر شایع است؟
بیماری کین باخ پدیده ای نادر است و معمولا هنگام بررسی مچ دست برای مشکل دیگری کشف می شود. از هر 100.000 اسکن مچ دست، حدود 7 نفر مبتلا هستند.
بیماری کین باخ کدام استخوان را تحت تأثیر قرار می دهد؟
استخوان لونیت یکی از هشت استخوان کارپال مچ دست است و در مرکز مچ قرار دارد. این استخوان همراه با دو استخوان ساعد (رادیوس و اولنا) به حرکت مچ دست کمک می کند و تعادل و هماهنگی در عملکرد مچ ایجاد می کند.
چه افرادی بیشتر در معرض بیماری کین باخ هستند؟
بزرگسالان بیشترین ریسک را دارند، اما بیماری کین باخ می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. معمولا بیماری در اوایل بزرگسالی شروع می شود و در زنان و مردان 20 تا 40 سال شایع تر است.
افرادی که دچار اختلالات خونی مانند کم خونی داسی شکل یا لوپوس هستند، ریسک بالاتری دارند. همچنین افرادی که شرایط خاصی مثل فلج مغزی دارند، ممکن است بیشتر در معرض بیماری کین باخ قرار بگیرند.
علائم و عوامل ایجاد بیماری
علل ابتلا به بیماری کین باخ چیست؟
علت دقیق بیماری کین باخ هنوز مشخص نیست، اما چند عامل ممکن است در تحلیل استخوان لونیت نقش داشته باشند:
- کاهش جریان خون به لونیت: بسیاری از متخصصان معتقدند که این عامل احتمالا مهم ترین دلیل است. اگر استخوان خون کافی دریافت نکند، ممکن است دچار مرگ استخوان شود که به آن استئونکروز می گویند.
- ضربه به لونیت: مثلا آسیب ناشی از تصادف یا سقوط می تواند سبب تحلیل استخوان شود.
- عدم تقارن استخوان های ساعد: اگر استخوان های رادیوس و اولنا طول یکسان نداشته باشند، ممکن است باعث فشار و آسیب به مچ شوند.
- شکل غیرطبیعی لونیت: برخی افراد از ابتدا با استخوان لونیت با شکل غیرعادی متولد می شوند که مستعد تحلیل است.
علائم بیماری کین باخ چیست؟
همه افراد مبتلا علائم ندارند، اما علائم شایع عبارتند از:
- درد مچ دست مشابه پیچ خوردگی مچ دست، که ممکن است گاه به گاه و مبهم باشد یا درد شدید و ثابت ایجاد کند.
- درد مستقیم بر روی استخوان لونیت، تقریبا در مرکز مچ دست.
- تورم مچ دست.
- سفتی مچ دست.
- ضعف مچ دست.
- صداهای تق تق یا ساییده شدن استخوان ها هنگام حرکت (کرپیتاسیون).
- کاهش توانایی حرکت مچ دست و محدود شدن دامنه حرکتی.
- ضعف در گرفتن اشیاء.
آیا بیماری کین باخ می تواند باعث آرتروز شود؟
بله، در مراحل پیشرفته، بیماری کین باخ می تواند مچ دست را دچار آرتروز کند. آرتروز استخوان های کارپال مچ دست باعث درد، تورم، سفتی و ضعف در دست و مچ می شود. خوشبختانه هم درمان غیرجراحی و هم درمان جراحی برای این شرایط وجود دارد.
تشخیص و آزمایش ها
چگونه بیماری کین باخ تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص، ابتدا با پزشک خود ملاقات می کنید و علائم خود را به طور دقیق گزارش می کنید، شامل نوع، محل درد و مدت زمانی که درد را تجربه کرده اید. پزشک ممکن است آزمایش هایی تجویز کند، مانند:
- رادیوگرافی (X-ray)
- تصویربرداری MRI
- سی تی اسکن
- اسکن استخوان
مراحل بیماری کین باخ
پزشک ممکن است مرحله بیماری شما را مشخص کند. مرحله 1 کمترین شدت و مرحله 4 بیشترین شدت را دارد. اسکن های MRI و CT به تشخیص مرحله کمک می کنند و شکستگی ها و جریان خون را بررسی می کنند.
- مرحله 1: درد شبیه پیچ خوردگی مچ است. علت ممکن است مشخص نباشد، اما معمولا کاهش جریان خون به لونیت است.
- مرحله 2: لونیت به دلیل کمبود خون سفت می شود (اسکلروز) و روند مرگ استخوان آغاز می شود.
- مرحله 3: استخوان سفت شده شروع به ترک خوردن می کند و سایر استخوان های مچ ممکن است جا به جا شوند. درد افزایش می یابد، قدرت گرفتن اشیاء کاهش می یابد و دامنه حرکت محدود می شود.
- مرحله 4: لبه های استخوان های اطراف لونیت نیز ضعیف می شوند و مچ ممکن است دچار آرتروز شود.
مدت زمان بین مرحله 1 تا 4 می تواند چند ماه یا چند سال باشد.
مدیریت و درمان بیماری کین باخ
چه نوع پزشک یا متخصصی بیماری کین باخ را درمان می کند؟
پزشک عمومی شما ممکن است برای کمک به مدیریت بیماری کین باخ شما را به یک یا چند متخصص ارجاع دهد. این متخصصان عبارتند از:
- جراح دست: متخصص در جراحی مچ دست و دست و روش های ترمیم آن.
- ارتوپد: متخصص تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات استخوان، مفصل، رباط، عضله و تاندون.
- کاردرمانگر (Occupational Therapist): می تواند به شما آموزش دهد چگونه با درد کنار بیایید و حرکت مچ دست را بهبود دهید.
درمان بیماری کین باخ چیست؟
هرچند درمان قطعی واحدی برای بیماری کین باخ وجود ندارد، اما روش های درمانی می توانند به شما کمک کنند:
- جریان خون به استخوان لونیت بازگردد.
- درد کاهش یابد.
- حرکت مچ دست بهبود یابد.
- روند پیشرفت بیماری کند یا متوقف شود.
درمان های غیرجراحی
برخی از درمان های غیرجراحی شامل موارد زیر هستند:
- بی حرکت کردن مچ دست: با استفاده از گچ تا چند ماه. استراحت مچ دست ممکن است به جریان دوباره خون کمک کند.
- کاردرمانی: کاردرمانگر به شما نشان می دهد چگونه مچ دست خود را طوری استفاده کنید که درد کمتر شود و بیماری کندتر پیشرفت کند.
- داروها: مانند تزریق کورتیزون و داروهای ضدالتهاب بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن. توجه داشته باشید که این داروها برای افراد با برخی بیماری ها مناسب نیستند، از جمله: آسم، زخم معده، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی یا قلبی.
درمان های جراحی
جراحی می تواند در مراحل مختلف بیماری کین باخ مفید باشد. پنج نوع جراحی رایج عبارتند از:
- همسطح سازی مفصل (Joint leveling): زمانی که استخوان های ساعد (رادیوس و اولنا) طول متفاوتی دارند، فشار روی لونیت افزایش می یابد. جراح ممکن است با کوتاه کردن یا پیوند استخوان طول استخوان ها را تنظیم کند.
- بازسازی جریان خون (Revascularization): بازگرداندن یا افزایش جریان خون به لونیت با استفاده از بخش کوچکی از استخوان بدن شما. این روش معمولا در مراحل 1 و 2 انجام می شود.
- جراحی فیوژن (Fusion): اتصال دائمی برخی یا تمام استخوان های مچ دست. در فیوژن کامل، مچ دست حرکت نمی کند اما چرخش ساعد امکان پذیر است.
- جراحی تعویض پروتز (Implant arthroplasty): جایگزینی استخوان لونیت با پروتز.
- برش ردیف نزدیک کارپ (Proximal row carpectomy – PRC): اگر لونیت شکسته باشد، ممکن است آن و برخی از استخوان های کارپال اطراف برداشته شوند.
چشم انداز و پیش آگهی
آیا بیماری کین باخ خودبه خود درمان می شود؟
خیر، بیماری کین باخ به خودی خود برطرف نمی شود. بدون درمان، درد مچ دست افزایش یافته و توانایی استفاده از آن کاهش می یابد. مراجعه سریع به پزشک برای شروع درمان اهمیت زیادی دارد.
آیا بیماری کین باخ بدتر می شود؟
بله، انتظار می رود علائم به مرور زمان تشدید شوند. درد بیشتر می شود و دامنه حرکت کاهش می یابد و انجام فعالیت های روزمره دشوار می شود. بنابراین مراجعه سریع به پزشک حیاتی است.
سرعت پیشرفت بیماری
مدت زمان بین مرحله 1 و 4 می تواند چند ماه تا چند سال طول بکشد. این موضوع نشان می دهد تشخیص زودهنگام و مراقبت سریع چقدر اهمیت دارد.
پیشگیری و کاهش ریسک
هیچ راهی برای پیشگیری قطعی از بیماری کین باخ وجود ندارد، اما تشخیص و درمان زودهنگام می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. افرادی که از ابتدا دو رگ خونی برای استخوان لونیت دارند، کمتر در معرض بیماری قرار می گیرند نسبت به کسانی که تنها یک رگ دارند.
زندگی با بیماری کین باخ
آیا می توان با بیماری کین باخ زندگی عادی داشت؟
درد، سفتی و ضعف مچ دست می تواند مانع فعالیت های روزانه شود. بهترین روش برای حفظ کیفیت زندگی، شروع درمان سریع و پیگیری منظم است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
به محض مشاهده هر یک از این علائم، سریعا با پزشک تماس بگیرید:
- عدم توانایی حرکت دست، مچ یا انگشتان
- قرمزی یا تورم غیرمعمول مچ
- درد شدید غیرقابل تحمل
سوالات مهم برای پرسیدن از پزشک
- آیا مچ دست من دچار آرتروز می شود؟
- مرحله بیماری من چیست؟
- چه زمانی باید برای بررسی دوباره مراجعه کنم؟
- چه تمریناتی کمک می کنند؟
- آیا نیاز به کاردرمانی دارم؟
- آیا نیاز به جراحی دارم؟
- چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟
شرایط اورژانسی
اگر هر یک از مشکلات زیر رخ داد، فورا با خدمات اورژانس تماس بگیرید:
- مشکل در تنفس یا توقف تنفس
- درد شدید قفسه سینه
- آسیب به سر، گردن یا ستون فقرات
- از دست دادن هوشیاری
- ضعف ناگهانی یا ناتوانی در صحبت یا حرکت
- سرگیجه شدید یا تشنج طولانی
- مسمومیت یا مصرف بیش از حد دارو
- واکنش آلرژیک شدید، خونریزی زیاد، تب بالا، سوختگی شدید، برق گرفتگی یا علائم سکته
سخنی از نی نی تینی
بیماری کین باخ یک بیماری نادر و پیشرونده است که می تواند در ابتدا علائم خفیف یا بدون علامت باشد، اما با گذر زمان علائم واضح تر شده و توانایی انجام فعالیت های روزمره را محدود می کند. خبر خوب این است که درمان های مؤثر وجود دارد و تشخیص زودهنگام روند درمان را بسیار آسان تر می کند. بنابراین درد، تورم، سفتی یا ضعف مچ دست را به پزشک خود اطلاع دهید و برای درمان اقدام کنید.
اگر شما یا نزدیکان تان تجربه ای از بیماری کین باخ دارید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید تا دیگران بتوانند با راهنمایی های عملی و توصیه های مفید، مسیر درمان را راحت تر طی کنند.
