کیست تیروئید در کودکان

کیست تیروئید در کودکان یا همان کیست مجرای تیروگلوسال (Thyroglossal duct cyst) توده هایی نادر در ناحیه جلوی گردن هستند که از زمان تولد وجود دارند. این کیست ها معمولا خوش خیم اند و به ندرت تبدیل به مشکل جدی می شوند. بیشتر اوقات، وجود این کیست ها در دوران کودکی و معمولا پیش از 10 سالگی تشخیص داده می شود. با این حال، در برخی موارد، افراد ممکن است در بزرگسالی متوجه وجود آن شوند. درمان اصلی این کیست ها، جراحی است و پس از برداشتن، معمولا دوباره بازنمی گردند. در این مقاله در مورد کیست تیروئید در کودکان کامل توضیح خواهیم داد.

کیست تیروئید در کودکان چیست؟

برخی کودکان از بدو تولد دچار برآمدگی های نرم و کوچکی در قسمت میانی جلوی گردن خود هستند. این برآمدگی ها که با لمس کردن قابل احساس اند، همان کیست های تیروگلوسال هستند. اندازه ی این کیست ها معمولا کوچک بوده و حدود 2 سانتی متر است. شیوع آن نسبتا پایین است و تخمین زده می شود تنها درصد کمی از جمعیت به آن مبتلا شوند.

این کیست ها هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می شوند، اما بیشترین موارد در کودکان زیر 10 سال گزارش شده است. علائم کیست تیروئید در کودکان معمولا خفیف اند و خوشبختانه در بیش از 99 درصد موارد این کیست ها سرطانی نمی شوند. با این حال، احتمال بدخیمی در بزرگسالان کمی بیشتر از کودکان است.

درمان قطعی این کیست، جراحی است و پس از برداشتن کامل معمولا دوباره رشد نمی کند. در ایران نیز تجربه ی متخصصان غدد و جراحان نشان داده که اگر جراحی با روش صحیح انجام شود، احتمال عود بسیار پایین خواهد بود.

آیا کیست تیروئید در کودکان جدی است؟

بیشتر کیست های تیروگلوسال تهدیدی برای سلامتی کودک ایجاد نمی کنند. با این حال، استثناهایی هم وجود دارد، از جمله:

• در موارد بسیار نادر، کیست می تواند سرطانی شود.
• بعضی از کیست ها باعث دشواری در بلع (اشکال در خوردن یا نوشیدن) می شوند.
• کیست ها ممکن است عفونت کنند که در این حالت دردناک می شوند.

این یعنی هرچند کیست تیروئید در کودکان معمولا بی خطر است، اما والدین باید مراقب تغییرات آن باشند و در صورت بروز علائم غیرمعمول، حتما کودک را نزد پزشک ببرند.

آیا کیست تیروئید خودبه خود از بین می رود؟

خیر. این کیست ها تا زمانی که با جراحی برداشته نشوند باقی می مانند. برخلاف برخی توده های کوچک بدن که ممکن است خودبه خود کوچک یا جذب شوند، کیست تیروگلوسال ساختاری دارد که به طور طبیعی از بین نمی رود. بنابراین، در صورت لزوم پزشک عمل جراحی را پیشنهاد می کند تا از عوارض احتمالی آینده جلوگیری شود.

علائم کیست تیروئید در کودکان

اولین نشانه ای که والدین یا پزشکان متوجه آن می شوند، وجود یک برآمدگی در جلوی گردن کودک است. این برآمدگی هنگام بلعیدن یا بیرون آوردن زبان به سمت بالا حرکت می کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است در یک معاینه ی روتین این توده را تشخیص دهد. دیگر علائم شامل موارد زیر هستند:

• این کیست ها هنگام لمس، نرم، صاف و گرد هستند و ممکن است شبیه یک توپ کوچک احساس شوند.
• اگر کودک دچار عفونت دستگاه تنفسی فوقانی شود (مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا)، کیست ممکن است متورم شده و دردناک شود.
• گاهی اوقات کیست پاره شده و از آن مایع خارج می شود.
• در برخی موارد باعث مشکل در بلع غذا یا نوشیدنی ها می شود.

علائم سرطان ناشی از کیست تیروئید

سرطان ناشی از کیست تیروگلوسال بسیار نادر است و طی بیش از صد سال، کمتر از 300 مورد گزارش شده است. این نوع سرطان بیشتر در بزرگسالان دیده می شود و در کودکان به ندرت رخ می دهد. گاهی افراد سال ها این بیماری را بدون علامت خاصی دارند و پزشکان به طور اتفاقی هنگام درمان بیماری های دیگری مثل گواتر (بزرگ شدن تیروئید) متوجه آن می شوند.

علائمی که می توانند نشانه ای از عوارض کیست تیروئید در کودکان و بزرگسالان باشند عبارت اند از:

• وجود توده ای در جلوی گردن که به مرور بزرگ تر می شود.
• سفت بودن یا سختی این توده در مقایسه با کیست های معمولی.
• تورم غدد لنفاوی گردن.
• دشواری در بلع غذا یا نوشیدنی ها.

علت کیست تیروئید در کودکان

کیست تیروگلوسال در دوران جنینی شکل می گیرد، یعنی زمانی که بدن در حال تشکیل غده تیروئید است. غده تیروئید که به شکل پروانه ای در جلوی گردن قرار دارد، هورمون هایی می سازد که وظیفه تنظیم سوخت وساز بدن را بر عهده دارند.

در دوران جنینی، سلول های تیروئید از قاعده زبان به سمت استخوان هیوئید (استخوان U شکل در جلوی گردن که زبان را نگه می دارد) حرکت می کنند. این سلول ها مسیر خود را از کانالی به نام مجرای تیروگلوسال طی می کنند. در حالت طبیعی، این مجرا بعد از تشکیل تیروئید بسته و محو می شود. اما اگر این مجرا به طور کامل بسته نشود، ممکن است با مایع و مخاط پر شود و در نهایت به شکل یک کیست باقی بماند.

پژوهشگران هنوز دقیقا نمی دانند چرا در برخی افراد این مجرا بسته نمی شود، ولی مطالعات نشان می دهد عوامل ژنتیکی و اختلالات رشد جنینی می تواند نقش داشته باشد.

چشم انداز و پیش آگهی کیست تیروئید در کودکان

اگر کودک من کیست تیروئید داشته باشد چه انتظاری باید داشته باشم؟

خبر خوب این است که در بیشتر موارد، وقتی کیست با عمل جراحی سیسترونک (Sistrunk) برداشته می شود، دیگر بازنمی گردد. در واقع می توان گفت این جراحی درمان قطعی بیماری است و کودک بعد از عمل زندگی طبیعی خواهد داشت.

اگر کیست تیروئید سرطانی داشته باشم چه می شود؟

مطالعات نشان داده اند که جراحی می تواند حدود 95 درصد موارد سرطان کیست تیروگلوسال را به طور کامل درمان کند. در برخی بیماران، پزشک ممکن است پس از جراحی، درمان با ید رادیواکتیو را توصیه کند تا سلول های سرطانی احتمالی باقی مانده نیز از بین بروند.

پیشگیری از کیست تیروئید در کودکان

آیا می توان از کیست تیروئید پیشگیری کرد؟

پاسخ منفی است. علت کیست تیروئید در کودکان به شرایطی بازمی گردد که در دوران جنینی رخ می دهد. یعنی کودک با این کیست به دنیا می آید و نمی توان از بروز آن جلوگیری کرد. تنها راهکار، تشخیص به موقع و درمان اصولی توسط پزشک است.

زندگی با کیست تیروئید

کودک من جراحی کیست تیروئید داشته، چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم؟

پس از جراحی، والدین باید مراقب علائم هشداردهنده باشند. مراجعه فوری به پزشک در شرایط زیر ضروری است:

• اگر کودک تب بالای 38 درجه داشته باشد.
• اگر نشانه های عفونت مثل قرمزی، تورم یا درد در محل جراحی ظاهر شود.
• اگر از محل بخیه یا برش جراحی ترشح یا مایع خارج شود.
• اگر کودک درد شدیدی دارد که با داروهای تجویز شده کاهش پیدا نمی کند.

اگر کیست سرطانی من برداشته شده باشد چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

بزرگسالانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند باید نسبت به علائم پس از عمل بسیار هوشیار باشند. مراجعه فوری به پزشک در موارد زیر ضروری است:

• تب بالاتر از 38 درجه.
• بروز هرگونه قرمزی، ورم یا درد غیرعادی.
• خروج مایع یا خون از محل بخیه.
• تداوم درد شدید حتی بعد از مصرف داروهای مسکن.

پزشکان معمولا در چنین شرایطی معاینات تکمیلی انجام می دهند تا از بروز عوارض بعدی جلوگیری شود.

پرسش های مهم از پزشک درباره کیست تیروئید در کودکان

از آنجا که کیست تیروئید در کودکان بیماری نادری است، طبیعی است که والدین با دیدن توده در گردن کودکشان نگران و پر از سؤال شوند. همچنین افرادی که دچار نوع سرطانی این کیست هستند، نیاز دارند آگاهی کامل از روند درمان داشته باشند. پرسش های زیر می توانند در جلسه ویزیت به شما کمک کنند:

• کیست تیروئید دقیقا چیست و چرا ایجاد شده است؟
• چرا کودک من دچار این کیست شده است؟
• آیا نیاز به جراحی دارد یا می توان صبر کرد؟
• اگر جراحی انجام شود، احتمال برگشت کیست وجود دارد؟
• اگر کیست سرطانی باشد، چه روش درمانی پیشنهاد می دهید؟
• عوارض و اثرات جانبی درمان چیست؟

داشتن این پرسش ها باعث می شود درک روشن تری از وضعیت و گزینه های درمانی داشته باشید.

سخنی از نی نی تینی

یافتن یک توده غیرعادی در گردن کودک می تواند نگرانی بزرگی برای والدین ایجاد کند. اما خبر خوب این است که علائم کیست تیروئید در کودکان معمولا خفیف اند و بیشتر این کیست ها خوش خیم بوده و پس از جراحی بازنمی گردند. در موارد بسیار نادر، این کیست ها سرطانی می شوند که باز هم با جراحی و درمان مناسب در بیش از 95 درصد موارد قابل درمان هستند.

اگر شما یا کودکتان توده ای در گردن دارید که حرکت می کند یا بلعیدن را سخت کرده است، بهترین کار مراجعه به پزشک متخصص غدد یا جراح کودکان است تا بررسی دقیق انجام شود.