کیست بارتولن یک برجستگی سفت و گرد است که نزدیک به ورودی واژن شما شکل می گیرد. این کیست معمولا بدون درد است، اما گاهی ممکن است باعث احساس ناراحتی و درد شود. کیست بارتولن در واقع یک توده غیرسرطانی است که زیر پوست لب های واژن (لابیا) ایجاد می شود. علت آن معمولا بسته شدن مجرای یکی از غدد بارتولن است که در دو طرف واژن قرار دارند و مایعی تولید می کنند که به نرم و مرطوب نگه داشتن واژن کمک می کند.
زمانی که مسیر خروجی این غدد مسدود شود، مایع داخل آن جمع شده و باعث ایجاد این کیست می شود. معمولا کیست بارتولن فقط در یکی از دو غده ظاهر می شود. گاهی این کیست ها کوچک و بدون درد هستند، اما در صورتی که عفونت باکتریایی به آن اضافه شود، می تواند به آبسه تبدیل شده و دردناک شود که در این شرایط نیاز به درمان پزشکی خواهد داشت.
علائم کیست بارتولن چیست؟
کیست بارتولن معمولا به شکل یک برجستگی گرد و محکم زیر پوست لب های واژن دیده می شود و معمولا بدون درد است. اما اگر کیست عفونی شود، ممکن است قرمز، متورم و حساس شود و با درد همراه باشد. در این حالت ممکن است کیست پر از چرک یا مایع باشد. اندازه کیست می تواند از یک نخود کوچیک تا اندازه یک توپ گلف بزرگ شود و در مواردی یک سمت لابیا را بزرگ تر یا نامتقارن نشان دهد.
از چه سنی کیست بارتولن شایع تر است؟
حدود ۲ درصد زنان در طول زندگی خود ممکن است دچار کیست بارتولن شوند. این کیست بیشتر در سنین 20 تا 40 سالگی رخ می دهد و احتمال ابتلا به آن بعد از یائسگی به طور قابل توجهی کاهش می یابد. بنابراین، اگر سوال شما این است که از چه سنی باید درباره کیست بارتولن بدانید، بهترین پاسخ این است که توجه ویژه به این موضوع در سنین 20 تا 40 سالگی اهمیت بیشتری دارد.
علائم شایع کیست بارتولن کدامند؟
بسیاری از کیست های بارتولن کوچک بوده و علائم خاصی جز ناراحتی جزئی ایجاد نمی کنند. اما اگر کیست عفونی شود و به آبسه تبدیل شود، علائم زیر ممکن است بروز کنند:
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی، راه رفتن، نشستن، استفاده از تامپون یا هنگام تمیز کردن پس از دستشویی
- تورم و حساسیت در ناحیه کیست
- تب یا لرز
- قرمزی پوست اطراف کیست
- ترشح از کیست
- بزرگ شدن اندازه کیست
کیست بارتولن سخت است یا نرم؟
معمولا کیست های بارتولن به صورت توده ای سفت و محکم احساس می شوند، اما در مواردی که مایع در داخل آن جمع شده باشد، ممکن است کمی نرم تر به نظر برسند.
چه عواملی باعث ایجاد کیست بارتولن می شوند؟
علت دقیق ایجاد کیست بارتولن هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما چند عامل زیر می توانند نقش داشته باشند:
- آسیب یا تحریک پوست در ناحیه واژن
- عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک
- عفونت های باکتریایی مثل ای.کولی (باکتری معمولی روده)
- رشد اضافی یا التهاب در ناحیه واژن
آیا کیست بارتولن مسری است؟
اکثر کیست های بارتولن بدون عفونت بوده و از طریق تماس پوستی قابل انتقال نیستند. اما اگر کیست عفونی و پاره شود، باکتری های داخل آن می توانند بسته به نوع باکتری، مسری باشند.
آیا عفونت باعث کیست بارتولن می شود؟
خود کیست بارتولن معمولا به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد نمی شود، اما گاهی عفونت با باکتری هایی مانند ای.کولی یا عفونت های مقاربتی می تواند مجرای غده بارتولن را مسدود کند و در نهایت منجر به ایجاد کیست شود.
چه کسانی بیشتر در معرض کیست بارتولن هستند؟
علت دقیق اینکه چرا برخی افراد دچار این کیست می شوند و برخی دیگر خیر، هنوز روشن نیست. اما ریسک فاکتورهای زیر احتمال ابتلا را افزایش می دهند:
- سن بین 20 تا 30 سال
- فعالیت جنسی
- آسیب یا ضربه اخیر به ناحیه واژن
- داشتن عفونت های مقاربتی
اگر قبلا کیست بارتولن داشته اید، رعایت بهداشت ناحیه و خشک نگه داشتن آن می تواند خطر عفونت مجدد را کاهش دهد.
عوارض کیست بارتولن چیست؟
کیست بارتولن معمولا بی خطر است و عوارض جدی ایجاد نمی کند. با این حال، اگر کیست عفونی شود، می تواند بسیار دردناک گردد و نیاز به درمان پزشکی داشته باشد. سرطان غده بارتولن بسیار نادر است، اما در برخی موارد پزشک ممکن است کیست را برداشته و نمونه برداری کند تا سلول های سرطانی بررسی شوند.
چگونه کیست بارتولن تشخیص داده می شود؟
تشخیص این کیست معمولا با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می شود. پزشک اندازه کیست را بررسی کرده و به دنبال علائم عفونت می گردد. اگر ترشحی وجود داشته باشد، ممکن است نمونه مایع برای بررسی عفونت های مقاربتی یا دیگر باکتری ها آزمایش شود.
برای زنان بالای 40 سال، پزشک ممکن است نمونه برداری از بافت کیست (بیوپسی) انجام دهد تا احتمال وجود سلول های سرطانی بررسی شود.
چه مواردی ممکن است با کیست بارتولن اشتباه گرفته شود؟
کیست بارتولن ممکن است با انواع دیگر کیست ها مانند کیست غده اسکن یا کیست چربی اشتباه شود. همچنین ممکن است با توده هایی که احتمال سرطان دارند اشتباه شود. پزشک هنگام تشخیص، عواملی مثل سن، سابقه بیماری و علائم فعلی را در نظر می گیرد تا بهترین درمان را انتخاب کند.
مدیریت و درمان
درمان کیست بارتولن بستگی به علائم دارد. اگر کیست کوچک، بدون درد و بدون نشانه عفونت باشد، ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد.
اگر علائم ادامه داشته باشند یا کیست بزرگ تر شود، ممکن است دچار آبسه شده باشید. در این شرایط، پزشک ممکن است بخواهد کیست را تخلیه کند یا در صورت وجود عفونت یا احتمال بدخیمی (که نادر است)، آن را جراحی کند.
گزینه های درمانی عبارت اند از:
- حمام سیتز: چند بار در روز به مدت چند روز در وان یا لگن پر از آب گرم به قطر 7 تا 10 سانتی متر بنشینید. این کار می تواند به کاهش درد و تسریع روند بهبود کمک کند و ممکن است باعث ترکیدن و تخلیه خودبه خود کیست عفونی شود.
- داروهای مسکن بدون نسخه (OTC): برای تسکین درد می توانید استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنید (دستورالعمل روی بسته را رعایت کنید).
- آنتی بیوتیک ها: اگر کیست عفونی شود یا آزمایش ها نشان دهنده وجود عفونت مقاربتی باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد.
- تخلیه جراحی: پزشک ممکن است برای تخلیه کیست در صورت عفونت و درد، اقدام به جراحی کند. روش تخلیه بستگی به اندازه کیست دارد.
- مارسوپیالیزاسیون: پزشک کیست را باز کرده و تخلیه می کند، سپس لبه های دیواره کیست را بخیه زده و یک کیسه دائمی برای تخلیه مداوم ایجاد می کند. این روش برای کیست های عودکننده بارتولین مفید است.
- برداشتن غده بارتولین: در موارد بسیار نادر که درمان های دیگر جواب نمی دهد، ممکن است پزشک غده بارتولین را به صورت جراحی بردارد.
درمان کیست بارتولن باید تحت نظر پزشک انجام شود. حتی اگر درمان خانگی باشد، بهتر است قبل از هر اقدامی با پزشک مشورت کنید. هرگز سعی نکنید کیست را خودتان تخلیه یا فشار دهید چون ممکن است باعث عفونت و بدتر شدن علائم شود.
اگر کیست بارتولن درمان نشود، چه اتفاقی می افتد؟
اگر کیست بدون علائم باشد و مشکلی ایجاد نکند، معمولا نیاز به درمان ندارد و می تواند با روش های خانگی مثل حمام سیتز بهبود یابد. اما اگر عفونت رخ دهد و کیست بزرگ و دردناک شود، مصرف آنتی بیوتیک یا تخلیه کیست ضروری است.
آیا کیست بارتولن خودبه خود ترکیده یا تخلیه می شود؟
بسیاری از کیست های بارتولن خودبه خود بهبود می یابند. بیشتر پزشکان حمام سیتز را برای مدیریت علائم توصیه می کنند. اگر کیست خودبه خود تخلیه شود، این امر طبیعی است. در این صورت، محل را تمیز و خشک نگه دارید تا از گسترش عفونت جلوگیری شود. هرگز خودتان کیست را فشار ندهید یا تخلیه نکنید چون ممکن است عفونت ایجاد شود. اگر کیست دردناک، عفونی یا بیش از چند هفته بدون بهبود ماند، به پزشک مراجعه کنید.
مدت زمان ماندگاری کیست بارتولن چقدر است؟
مدت زمان وجود کیست بستگی به اندازه و عفونی شدن آن دارد. معمولا کیست ها طی چند هفته کاملا بهبود می یابند.
وقتی کیست بارتولن باز می شود، چه چیزی خارج می شود؟
ممکن است داخل کیست چرک، مخاط، باکتری، خون یا مایع دیگری وجود داشته باشد. ترشح کیست می تواند غلیظ و رنگ آن از زرد روشن تا قهوه ای یا قرمز متغیر باشد. اگر کیست عفونی باشد، هنگام ترکیدن بوی نامطبوعی دارد. نگه داشتن محل تمیز و رعایت بهداشت اهمیت زیادی دارد.
آیا باید کیست بارتولن را بترکانم؟
هرگز نباید کیست را فشار دهید، بترکانید یا اشیاء تیز مثل سوزن وارد آن کنید. این کار باعث آسیب و گسترش عفونت می شود. تخلیه خودبه خود کیست پس از چند روز درمان (مثل حمام سیتز یا آنتی بیوتیک) طبیعی است.
پیش آگهی
آیا کیست بارتولن می تواند دوباره برگردد؟
بله، برخی افراد کیست های عودکننده بارتولن دارند. دلیل این موضوع مشخص نیست. کیست های بارتولن معمولا به راحتی درمان می شوند، اما اگر کیست ها مرتبا برگردند، پزشک ممکن است روش درمانی متفاوتی پیشنهاد کند.
پیشگیری
آیا می توان از کیست بارتولن پیشگیری کرد؟
دلیل اصلی ایجاد کیست های بارتولن مشخص نیست و معمولا نمی توان جلوی آن را گرفت. از آنجا که عفونت های مقاربتی (STI) ریسک فاکتور هستند، استفاده از کاندوم در روابط جنسی می تواند خطر ابتلا به کیست را کاهش دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر توده دردناک در هر طرف لبه های خارجی واژن (لبیا) دارید که بعد از چند روز مراقبت خانگی مثل حمام سیتز بهتر نشد، باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت مشکوک بودن به عفونت یا درد شدید نیز وقت ملاقات با پزشک ضروری است.
اگر بالای 40 سال سن دارید و توده ای در ناحیه واژن مشاهده کردید، این می تواند نشانه مشکل جدی تری باشد. در این صورت سریعا با پزشک تماس بگیرید.
سخنی از نی نی تینی
کیست بارتولن معمولا بی ضرر است اما می تواند دردناک و آزاردهنده شود. اگر توده ای نزدیک به ورودی واژن احساس کردید و نمی دانید چیست، با پزشک مشورت کنید. او می تواند تشخیص دهد که آیا کیست بارتولن است یا خیر و عفونت را بررسی کند. در اغلب موارد، کیست با مراقبت های خانگی و در صورت لزوم آنتی بیوتیک بهبود می یابد.
آیا تجربه ای در درمان کیست بارتولن دارید؟ شما چه روش هایی را برای مدیریت این مشکل موثر می دانید؟ نظرات و سوالات خود را با ما و دیگران در میان بگذارید تا بتوانیم بهتر به هم کمک کنیم!
