کودک 30 ماهه

باور می کنی که حالا یک کودک دو سال و نیمه داری؟ زمان چطور این قدر زود گذشت؟ احتمالا چند ماه (و چند سال!) گذشته مثل برق و باد گذشته، اما مطمئنیم که دیدن تعامل های کودک 30 ماهه ات با دنیا بسیار هیجان انگیز بوده.

در این مقاله با رفتارها و مهارت هایی که یک کودک 30 ماهه باید داشته باشد بیشتر آشنا می شویم.

انتظارات از کودک 30 ماهه

خیلی چیزها! احتمال زیاد کودک دلبندت در حال رسیدن به انواع و اقسام نقاط عطف رشدی مخصوص 30 ماهگی است. بعضی از کودکان در این سن تا 250 کلمه صحبت می کنند و برخی هم کاملا از پوشک گرفته شده اند، البته باید به یاد داشت که کودکان با سرعت های متفاوتی رشد می کنند. پس همراه ما بمان تا ببینی در این مرحله چه چیزهایی طبیعی است، از جمله رفتارهای کودک، عادات خواب و برنامه های غذایی او.

رشد کودک 30 ماهه

در چکاپ 30 ماهگی، پزشک متخصص کودکان رشد و پیشرفت کودک را بررسی می کند تا مطمئن شود که در مسیر مناسبی قرار دارد.

وزن و قد کودک 30 ماهه

بر اساس داده های «مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا (CDC)»:

• وزن متوسط: حدود 13 کیلوگرم برای دختران و 13.5 کیلوگرم برای پسران
• قد متوسط: حدود 90.4 سانتی متر برای دختران و 91.4 سانتی متر برای پسران

نقاط عطف کودک 30 ماهه

شاید بپرسی: «کودک 30 ماهه ام باید چه کارهایی بلد باشد؟»
در این سن، بیشتر کودکان در حال دستیابی به مهارت های مهمی هستند. موارد زیر را دنبال کن:

1- گفتار و زبان

در این مرحله، رشد گفتاری به سرعت در حال انجام است.

• دامنه واژگان کودک می تواند بین 200 تا 1000 کلمه باشد.
• معمولا از جملات دو یا سه کلمه ای استفاده می کنند.
• اگر کودک هنوز صحبت نمی کند، ممکن است نیاز به ارزیابی شنوایی یا کمک از برنامه های مداخله زودهنگام داشته باشد.
  در صورت نگرانی درباره گفتار کودک، حتما با پزشک مشورت کن.

2- مهارت های حرکتی

کودک 30 ماهه معمولا می تواند:

• از پله ها بالا و پایین برود
• توپ را شوت یا پرت کند
• بپرد و برج هایی با حداقل 8 مکعب بسازد

3- دندان درآوردن

احتمال دارد که هنوز در حال دندان درآوردن باشد.

• دندان های آسیای دوم (دندان های دو سالگی) معمولا بین 23 تا 33 ماهگی درمی آیند.
• این دندان ها بزرگ ترند و ممکن است فرآیند دردناکی باشد.
  خبر خوب؟ این آخرین دندان هایی است که درمی آیند تا حدود 6 سالگی، که در آن زمان بچه ها بهتر می توانند با درد کنار بیایند.

4- گرفتن از پوشک

• برخی از کودکان 30 ماهه کاملا از پوشک گرفته شده اند، اما بعضی هنوز آمادگی شروع را ندارند.
• برای گرفتن موفقیت آمیز، کودک باید احساس دفع را تشخیص دهد و بتواند لباس خود را پایین بکشد.
• یک آخر هفته بدون پوشک در خانه ممکن است کمک کند؛ اگر نه، اشکالی ندارد، کودک به زمان بیشتری نیاز دارد. بعدا دوباره تلاش کن.

رفتار کودک 30 ماهه

قشقرق و بدخلقی

بدخلقی ها در این سن هنوز رایج اند.

• اوج این رفتار معمولا بین 18 تا 36 ماهگی است، پس ممکن است به زودی کاهش پیدا کند.
• اگر کودک چند بار در روز قشقرق می کند، با پزشک صحبت کن؛ بعضی از بچه ها نیاز به کمک دارند تا یاد بگیرند خود را آرام کنند.

خودکفایی

• بیشتر کودکان در این سن می توانند لباس هایشان را درآورند و بعضی حتی شلوار یا جوراب شان را خودشان می پوشند.

نوسانات احساسی

• کودک بین میل به مستقل بودن و وابستگی در نوسان است.
• ممکن است یک روز همه کارهایش را خودش انجام دهد و روز دیگر از تو بخواهد همه چیز را برایش انجام دهی.
• ممکن است در مهد کودک یا پیش دیگران خوش رفتار باشد اما در خانه بی قرار و پرانرژی.
• حتی ممکن است در برابر غریبه ها خجالتی یا مضطرب شود.

بازگشت به رفتارهای قبلی (واپس روی)

• طبیعی است که کودک در برخی زمینه ها دچار عقب گرد شود؛ مثلا بیشتر قشقرق کند یا دوباره دچار بی اختیاری ادرار شود.
• شاید دوباره بخواهد پستانک یا اسباب بازی قدیمی اش را داشته باشد.
  این ها بخشی طبیعی از رشد هستند، اما اگر چیزی نگرانت کرد، حتما با پزشک در میان بگذار.

تغذیه کودک 30 ماهه

ممکن است کودک دوست داشته باشد فقط سه نوع غذای خاص بخورد، اما تو باید همچنان غذاهای جدید با طعم ها و بافت های گوناگون به او پیشنهاد بدهی. حتی اگر از طعم ها خوشش نیاید، عادت کردن به دیدن غذای جدید در بشقابش می تواند شروع خوبی باشد.

کودک 30 ماهه ام چقدر باید غذا بخورد؟

• کودک دو ساله باید سه وعده غذا در روز و یک یا دو میان وعده بخورد.
• هر روز غذاهایی از همه گروه های غذایی بده: سبزیجات، میوه ها، غلات، پروتئین و لبنیات.
• مقدار غذا زیاد نیست، حدود ¼ تا ½ مقدار غذای بزرگسالان.
• کودک می تواند حالا شیر کم چرب ( 1%) یا بدون چربی (اسکیم) بنوشد. در مورد نوع شیر مناسب، با پزشک مشورت کن.
• لبنیات کم چرب مثل ماست و پنیر هم توصیه می شود.
• کودکان 1 تا 3 ساله باید روزانه 700 میلی گرم کلسیم دریافت کنند.
• چربی باید 30 تا 35 درصد از کالری روزانه کودک را تأمین کند.

چه چیزهایی به کودک 30 ماهه ام بدهم؟

در جست وجوی غذاهایی سالم و خوشمزه برای کوچولویت هستی؟ این ایده ها را امتحان کن:

• غذاهای سالمی که کودک تان عاشقشان می شود
• 15 ایده ی خلاقانه برای وعده های کودک
• 22 ناهار ساده و خوشمزه برای کودکان
• 24 میان وعده ی سالم برای بچه ها

مشکلات غذایی کودک 30 ماهه

بدغذایی هنوز هم ممکن است مشکل بزرگی باشد.
چکاپ 30 ماهگی زمان مناسبی برای صحبت با پزشک درباره نگرانی هایت درباره عادات غذایی کودک است.

• پزشک وزن و قد کودک را بررسی می کند تا ببیند رشد او طبیعی است یا نه.
• ممکن است آزمایش کم خونی یا فقر آهن انجام شود.
• اگر نیاز باشد، پزشک مکمل ویتامین تجویز می کند و توصیه هایی برای غذا دادن بهتر خواهد داشت.

وضعیت خواب کودک 30 ماهه

خواب برای همه کودکان ضروری است، نه فقط برای کودکان 30 ماهه. کودکان برای رشد جسمی، تکامل مغز و کنترل خلق وخوی خود به خواب کافی نیاز دارند.

کودک 30 ماهه چقدر خواب نیاز دارد؟

در این سن، بیشتر کودکان حدود 11 تا 12 ساعت خواب شبانه نیاز دارند. همچنین، یک چرت روزانه حدود 1.5 تا 3 ساعته به مجموع خواب روزانه کودک اضافه می شود. بنابراین، در مجموع کودک 30 ماهه باید بین 13 تا 14 ساعت در شبانه روز بخوابد.

مشکلات خواب در کودکان 30 ماهه

در این سن، ممکن است کودک دچار «پسرفت در خواب» شود. یعنی اگر قبلا به خوبی می خوابیده، حالا ناگهان شب ها از خواب بیدار شود و کل برنامه خواب خانواده را به هم بریزد. برخی از کودکان در این سن از تاریکی می ترسند یا فقط دلشان برای والدین تنگ می شود.

اگر دلیل بیداری کودک مشکل پزشکی نباشد، بهتر است درباره مرزهای خواب قاطع باشید. با آرامش کودک را آرام کنید، دوباره به تخت برگردانید و تا حد ممکن به برنامه منظم خواب پایبند بمانید.

برخی کودکان در این سن دیگر تمایلی به چرت روزانه ندارند. و واقعیت این است که کاری از دست شما برنمی آید. همان طور که در مثل معروف آمده: «می توانی کودک را به تخت ببری، ولی نمی توانی مجبورش کنی بخوابد!»
با این حال، همچنان بهتر است هر بعدازظهر زمانی را برای خواب یا استراحت در نظر بگیرید. می توانید به کودک بگویید که اشکالی ندارد اگردر اتاقش کتاب بخواند. این کار گاهی باعث می شود کودک دوباره خوابش ببرد. ولی برخی دیگر از کودکان ممکن است دیگر هیچ وقت چرت نزنند. اگر دیدید کودک شما واقعا دیگر نمی خوابد، اشکالی ندارد چرت روزانه را حذف کرده و زمان خواب شبانه را جلوتر ببرید.

فعالیت های مناسب برای کودک 30 ماهه

در ذهن کودک 30 ماهه، بازی فقط تفریح نیست؛ بلکه نقش مهمی در رشد ذهنی، جسمی و اجتماعی او دارد. اما چه بازی هایی برای این سن مناسب اند؟

چند فعالیت سرگرم کننده و آموزشی برای کودک 30 ماهه:

• پازل: اجازه دهید کودک خودش قطعات را کنار هم قرار دهد تا حس موفقیت داشته باشد. البته اگر خیلی کلافه شد، می توانید کمی کمک کنید.
• رنگ آمیزی: مهارت های حرکتی کودک در حال پیشرفت هستند. ممکن است بتواند اشکال ساده ای مثل دایره یا خط بکشد.
• بازی با خمیر بازی (یا خاک رس کودک): این فعالیت ها نه تنها خلاقیت را تقویت می کنند، بلکه به هماهنگی چشم و دست کمک کرده و انرژی کودک را تخلیه می کنند.

چک لیست مراقبت از کودک 30 ماهه و نکات مهم

مراجعه به پزشک در 30 ماهگی

بیشتر پزشکان اطفال توصیه می کنند کودک در 30 ماهگی برای معاینه سلامت به مطب مراجعه کند. چرا؟ چون بین 2 تا 3 سالگی، کودک از نظر رشدی جهش زیادی دارد و بهتر است در میانه این بازه بررسی شود.

در این ویزیت، پزشک احتمالا درباره:

• تعداد کلماتی که کودک می گوید،
• مهارت های حرکتی او (مثل راه رفتن، پریدن)،
  سؤال خواهد کرد یا حتی از کودک خواهد خواست که این مهارت ها را انجام دهد.

در این سن معمولا واکسنی تزریق نمی شود، مگر اینکه واکسن های قبلی ناقص مانده باشند. همچنین ممکن است آزمایش خون برای کم خونی فقر آهن یا مسمومیت با سرب تجویز شود، اگر در 24 ماهگی انجام نشده باشد.

تعیین وقت معاینه 3 سالگی کودک را فراموش نکنید.

قدرت کتاب خوانی را دست کم نگیرید

کودک شما احتمالا یک کتاب موردعلاقه دارد که دوست دارد بارها و بارها برایش بخوانید. حتی اگر فکر می کنید آن کتاب را هزار بار خوانده اید، باز هم بخوانید! این کار نه تنها دایره واژگان کودک را گسترش می دهد، بلکه آمادگی او را برای یادگیری خواندن در آینده افزایش می دهد.

آموزش مسئولیت پذیری را شروع کنید

30 ماهگی زمان خوبی برای معرفی کارهای ساده خانه به کودک است. باور کنید یا نه، بسیاری از کودکان در این سن عاشق این هستند که مثل بزرگ ترها کمک کنند! از کارهای ساده شروع کنید، مثلا:

• جمع کردن اسباب بازی ها
• انداختن زباله در سطل

معرفی قوانین و مرزها

در این سن کودک ممکن است زیاد سؤال بپرسد و بخواهد مرزها را امتحان کند. اما شما باید ثابت قدم و پیوسته باشید. کودکان عاشق روتین و تکرار هستند، پس با تکرار آرام قوانین، به آن ها یاد دهید چه چیزی مجاز است و چه چیزی نه.

اضطراب جدایی

آیا کودک شما هنگام جدا شدن از شما بی قراری می کند؟ این موضوع در این سن کاملا طبیعی است. وسوسه انگیز است که یواشکی خانه را ترک کنید، اما بهتر است حتما با کودک  خداحافظی کنید، بدون اینکه صحنه را دراماتیک کنید. با گذشت زمان، کودک بهتر با این موقعیت کنار خواهد آمد.

حس شوخ طبعی در حال رشد است

آیا کودک شما اخیرا جوکی گفته؟ تبریک! در این سن، کودکان تازه دارند با حس شوخ طبعی آشنا می شوند. تشویقش کنید داستان های خنده دار بگوید یا از تخیلش برای ساختن موقعیت های بانمک استفاده کند. شاید دارید با یک کمدین کوچک زندگی می کنید!

کودک 30 ماهه شما احتمالا هر روز با یک مهارت جدید شما را شگفت زده می کند. ممکن است فکر کنید اگر یک لحظه چشم بردارید، یک مرحله رشدی را از دست می دهید! اما نگران نباشید، هنوز زمان زیادی برای لذت بردن از این دوران رشد و تحول باقی است.

سخنی از نی نی تینی

صبور باش، تغذیه و رشد کودک یک مسیر تدریجی است. با عشق، تنوع غذایی و نظارت، کودک ات در مسیر درستی قرار خواهد گرفت.