در آستانه دوسالگی، ممکن است با شگفتی به کودک 21 ماهه خود نگاه کنید و از خود بپرسید: «چه شد که نوزاد کوچکم به این وروجک کوچک و پرتحرک تبدیل شد؟!» در این سن، نوپاها سرشار از انرژی هستند، احساسات بزرگی دارند و حس استقلال در آن ها رو به رشد است. مراقبت از یک کودک 21 ماهه می تواند تجربه ای هیجان انگیز و در عین حال گیج کننده باشد.
اما نگران نباشید: این مقاله، به شما کمک می کند تا بدانید در این سن از کودک چه انتظاراتی داشته باشید، با چه تغییراتی روبه رو می شوید، و چطور با موضوعاتی مثل بدغذایی یا فرار نیمه شب کودک از تخت مقابله کنید.
رشد کودک 21 ماهه
کودک 21 ماهه شما همچنان در حال رشد و یادگیری مهارت های جدیدی است که با اشتیاق آن ها را به نمایش می گذارد.
قد و وزن کودک 21 ماهه
چقدر باید وزن کودک 21 ماهه باشد؟
میانگین وزن برای دختران در این سن حدود 11.3 کیلوگرم و برای پسران حدود 11.6 کیلوگرم است.
میانگین قد نیز برای دختران حدود 83.5 سانتی متر و برای پسران حدود 85 سانتی متر در نظر گرفته می شود.
نقاط عطف رشد کودک در 21 ماهگی
در این سن، ممکن است کودک شما برخی از این مهارت ها را کسب کرده باشد یا در حال یادگیری آن ها باشد:
- مهارت های حرکتی: بیشتر کودکان 21 ماهه می توانند بدوند، در حالت چمباتمه بنشینند و توپ را به صورت زیر دستی پرتاب کنند. همچنین ممکن است بتوانند دستورات دو مرحله ای را دنبال کنند. مثلا: «کامیون رو با بلوک ها پر کن، بعد به من بده!»
- تکلم: احتمالا کودک شما حدود 50 واژه را بلد است و حتی ممکن است بتواند دو واژه را برای ساخت یک جمله ی ساده کنار هم بگذارد.
- دندان درآوردن: دندان های آسیاب دوم پایین ممکن است در حال درآمدن باشند که می تواند باعث ناراحتی ناشی از دندان درآوردن شود. البته در برخی کودکان، این دندان ها زودتر در می آیند.
- آمادگی برای دستشویی رفتن: برخی کودکان 21 ماهه علائمی از آمادگی برای شروع آموزش توالت رفتن نشان می دهند. اگر احساس می کنید کودکتان آمادگی دارد، می توانید آهسته شروع کنید؛ فقط حواستان باشد که او را تحت فشار نگذارید، چون هنوز برای آموزش جدی کمی زود است.
رفتار کودک 21 ماهه
با بزرگ تر شدن کودک، برخی رفتارها ممکن است چالش برانگیزتر شوند. در ادامه راهکارهایی برای مدیریت آن ها آمده است:
- قشقرق ها (قهر و گریه): با اینکه زبان کودک در حال پیشرفت است، هنوز نمی تواند همه احساسات و نیازهای خود را بیان کند، و همین موضوع ممکن است باعث عصبانیت یا قشقرق شود.
- بررسی اوتیسم: در چکاپ دو سالگی، پزشک کودک سؤالاتی درباره رفتار او خواهد پرسید تا علائم احتمالی اوتیسم را بررسی کند. اگر قبل از آن نگران هستید، حتما نگرانی خود را با پزشک در میان بگذارید. بررسی اولیه اوتیسم معمولا در 18 ماهگی انجام می شود، اما ممکن است زودتر نیز تشخیص داده شود.
- دنبال تأیید بودن: به زودی کودک شما نسبت به واکنش های شما (تأیید یا نارضایتی) آگاه می شود. این موضوع گامی مهم در یادگیری رفتارهای مثبت است. وقتی کودک رفتار خوبی از خود نشان می دهد، به او بگویید چقدر از این رفتار خوش تان آمده. و زمانی که رفتار مناسبی ندارد، به وضوح بگویید که آن را دوست ندارید.
سلامت کودک 21 ماهه
سلامت همیشه یکی از نگرانی های اصلی والدین است. برخی از پرسش های رایج در این سن عبارتند از:
- کودک 21 ماهه ام اسهال دارد، چکار کنم؟
- ضربان قلب طبیعی برای کودک 21 ماهه چقدر است؟ پاسخ: بین 80 تا 130 ضربه در دقیقه.
- کودک 21ماهه ام استفراغ می کند، چکار کنم؟
- کودک 21ماهه ام سرفه می کند، چکار کنم؟
- کودک 21ماهه ام تب دارد، در صورت بروز تب چه اقدامی انجام دهم؟
تغذیه کودک 21 ماهه
غذا خوردن بخش مهمی از زندگی کودک 21 ماهه است، اما نباید آن را به موضوعی حساس و چالشی تبدیل کنید. یعنی اگر کودک نخود فرنگی نخورد، با او بحث نکنید. تنها کافی است غذاهای سالم در اختیارش بگذارید و اجازه دهید خودش انتخاب کند. البته تشویق برای انتخاب های درست هم می تواند مفید باشد.
کودک 21 ماهه چقدر باید غذا بخورد؟
کودکان یک تا دو ساله باید مانند بزرگ ترها 3 یا 4 وعده غذایی اصلی و 2 میان وعده در روز داشته باشند. هر روز از همه گروه های غذایی – سبزیجات، میوه ها، غلات، پروتئین و لبنیات، به او بدهید.
اکثر کودکان 21 ماهه باید شیر کامل (پرچرب) مصرف کنند، زیرا چربی آن برای رشد مغز و ویتامین D آن برای استخوان ها ضروری است. در سن 2 سالگی می توانند به شیر کم چرب (1%) یا بدون چربی تغییر دهند.
پزشکان توصیه می کنند کودکان یک تا سه سال روزانه 700 میلی گرم کلسیم دریافت کنند. اگر تنها منبع کلسیم کودک شیر باشد، باید حدود 3 لیوان 240 میلی لیتری شیر در روز مصرف کند. اگر از منابع دیگر نیز کلسیم دریافت می کند، می توانید میزان شیر را کاهش دهید.
اگر قصد دارید شیر دادن به کودک را قطع کنید:
اگر در حال از شیر گرفتن کودک 21 ماهه تان هستید، این کار را به آرامی انجام دهید. ابتدا یکی از نوبت های شیردهی روزانه را حذف کنید و بعد از 2 یا 3 روز، نوبت بعدی را حذف کنید. قطع ناگهانی ممکن است باعث گرفتگی مجاری شیر و حتی عفونت شود. همچنین این تغییر می تواند از نظر عاطفی برای کودک دشوار باشد، پس به حمایت عاطفی بیشتری نیاز دارد.
چه غذاهایی به کودک 21 ماهه بدهیم؟
در هر وعده غذا و میان وعده، تنوع غذایی را رعایت کنید. معمولا کودکان در این سن باید روزانه حدود:
- ¾ تا 1 لیوان میوه و سبزیجات
- 1.5 لیوان غلات
- 4 قاشق غذاخوری پروتئین
مصرف کنند.
اگر کودک 21 ماهه غذا نخورد چه کنیم؟
اگر کودک تان غذاهای سالم را پس می زند یا سر میز فقط چند لقمه می خورد، خیلی نگران نشوید. در این سن بدغذایی کاملا طبیعی است. کودکان دیگر مثل سال اول زندگی شان سریع رشد نمی کنند، و از طرفی هم با گفتن «نه» سعی می کنند استقلال خود را نشان دهند. بهترین کاری که می توانید بکنید این است که همچنان غذاهای سالم به او پیشنهاد دهید، در تهیه غذا با او مشارکت کنید و الگوی تغذیه ای خوبی برایش باشید.
آیا کودک 21 ماهه باید مکمل ویتامین بخورد؟
اگر نگران هستید که کودک تان از رژیم غذایی اش مواد مغذی کافی دریافت نمی کند، با پزشک درباره مکمل ها مشورت کنید. برخی کودکان مکمل مولتی ویتامین یا آهن دریافت می کنند. مکمل فیبر نیز گاهی برای جلوگیری از یبوست تجویز می شود، اما معمولا لازم نیست؛ زیرا میوه ها و سبزیجات کافی برای تنظیم گوارش کودک مؤثر هستند.
خواب کودک 21 ماهه
کودک نوپای شما برای رشد مناسب و حفظ آرامش و خلق وخوی خود، به خواب کافی نیاز دارد. با این حال، والدین کودکان 21 ماهه ممکن است با چالش ها و سؤالاتی درباره خواب کودکشان مواجه شوند.
کودک 21 ماهه من چقدر خواب نیاز دارد؟
اکثر کودکان 21 ماهه حدود 11 تا 12 ساعت خواب شبانه نیاز دارند، به علاوه یک چرت روزانه بین 1.5 تا 3 ساعت. در مجموع، آن ها باید حدود 13 تا 14 ساعت در شبانه روز بخوابند.
برنامه خواب کودک 21 ماهه
در این سن، داشتن یک برنامه منظم خواب شبانه و چرت روزانه بسیار مهم است. تداوم در برنامه خواب به کودک کمک می کند بهتر بخوابد و شما هم راحت تر با شرایط کنار بیایید.
پسرفت خواب در کودک 21 ماهه
گاهی کودکانی که قبلا خواب خوبی داشتند، ناگهان دچار اختلال خواب می شوند. این موضوع می تواند والدین را غافلگیر کند. عواملی مثل دندان درآوردن، بیماری یا حتی مسافرت و تغییر در برنامه روزانه ممکن است باعث این وضعیت شوند. برای بازگرداندن کودک به روال معمول خواب، مهم است علت اصلی را پیدا کنید. پایبندی به مراسم قبل از خواب و تعیین محدودیت های واضح، به کودک کمک می کند دوباره به برنامه عادی بازگردد.
مقاومت کودک 21 ماهه در برابر خواب
مقاومت در برابر خوابیدن در این سن کاملا طبیعی است. برای کودک، همه چیز به جز خوابیدن جذاب تر است! با این حال، او به خواب نیاز دارد—و شما هم به لحظاتی آرامش احتیاج دارید. در اینجا نیز داشتن یک روتین آرامش بخش پیش از خواب، در ساعت مشخص هر شب، بسیار مفید خواهد بود.
همچنین اطمینان حاصل کنید که کودک شما در طول روز فعالیت بدنی کافی دارد، و دست کم یک ساعت پیش از خواب، تلویزیون و وسایل الکترونیکی خاموش باشند. از طرفی، نباید چرت بعدازظهر خیلی دیر بیفتد.
فرار کودک 21 ماهه از تخت
برای هر پدر و مادری، دیدن کودک در حال بالا رفتن از تخت خواب نرده دار (تخت گهواره ای) ممکن است شوکه کننده باشد. بعضی والدین با هوشمندی، کودک را متقاعد می کنند که دیگر این کار را تکرار نکند، اما بعضی دیگر در مهار این رفتار موفق نیستند. اگر مشخص شد کودک به طور مداوم از تخت بالا می رود، خطر افتادن او بیشتر از غلطیدن از یک تخت کم ارتفاع خواهد بود. در این مرحله، بهتر است تخت را به حالت کودک نوپا یا تخت بزرگ تر با نرده های محافظ تبدیل کنید. بعضی والدین حتی ترجیح می دهند تشک را روی زمین بگذارند تا کودک در صورت افتادن، آسیبی نبیند.
فعالیت های مناسب برای کودک 21 ماهه
در این سن، بازی ها لذت بخش تر می شوند چون علایق شخصی کودک در انتخاب اسباب بازی ها و بازی ها نمود پیدا می کند. در طول بازی یا غذا خوردن، مراقب باشید کودک اشیای کوچکی مثل کشمش یا مهره را وارد بینی، گوش یا دهان خود نکند—چون ممکن است از نظر او این کار “بازی” باشد!
فعالیت ها و بازی های سرگرم کننده برای کودک 21 ماهه:
- ساختن خانه مقوایی: با یک جعبه بزرگ مقوایی، دریچه ای ببرید و یک خانه بازی ارزان و جالب برای داخل خانه بسازید. اگر وقت و حوصله دارید، می توانید پنجره یا تزئینات دیگری نیز اضافه کنید.
- چیدن پازل: این سن، زمان مناسبی برای بازی های تطبیقی مثل جور کردن اشکال و پازل های ساده است.
- نام گذاری اشیا: هنگام قدم زدن با کودک، از او بخواهید اشیایی را که می بیند نام ببرد یا به آن ها اشاره کند. این تمرین را می توان با اعضای بدن هم انجام داد.
چک لیست و توصیه هایی برای کودک 21 ماهه
- کودک را تشویق کنید خودش لباس بپوشد. در این سن، ممکن است بتواند لباسی را از تن درآورد و به زودی قادر به پوشیدن لباس یا حتی کفش هم خواهد شد.
- در یک کلاس شنای والد و کودک ثبت نام کنید. در گذشته، آموزش شنا به کودکان زیر 4 سال توصیه نمی شد، چون قدرت عضلانی لازم برای شنا را ندارند. اما امروزه شرکت در برنامه های غیررسمی شنا برای آشنایی کودک با آب و آموزش خطرات آن توصیه می شود.
- کودک را مجبور به “اشتراک گذاری” نکنید اگر هنوز آمادگی آن را ندارد؛ اما وقتی این کار را انجام داد، حتما تحسینش کنید. بعضی والدین استفاده از واژه “نوبتی بازی کردن” را مؤثرتر از “تقسیم کردن” می دانند.
- اگر کودک شما در حال فرار از تخت است، بهتر است زودتر به تخت کودک نوپا یا تخت کودک بزرگ تر تغییر وضعیت دهید تا از بروز حادثه جلوگیری شود.
- فرصت های زیادی برای فعالیت فیزیکی کودک فراهم کنید. هر روز حداقل یک ساعت بازی آزاد و بدون ساختار برای تخلیه انرژی و حرکت بدن ضروری است. این کار همچنین به خواب بهتر شبانه کمک می کند.
- اگر کودک شما خجالتی است، او را به موقعیت های ناراحت کننده و اجتماعی مجبور نکنید. صبور و حمایت گر باشید و او را مجبور نکنید کسی را در آغوش بگیرد یا به کسی سلام کند اگر تمایلی ندارد. البته اگر درباره رشد اجتماعی کودک خود نگران هستید، حتما با پزشک مشورت کنید.
سخنی از نی نی تینی
در 21 ماهگی، کودکان پر از هیجان و تغییرند. با صبر و آگاهی، می توانید از این دوران پرچالش لذت ببرید و رشد کودک تان را بهتر درک کنید. اگر سؤالی دارید، آن را با پزشک یا مشاور رشد کودک مطرح کنید.
اگر شما هم کودک 21 ماهه دارید یا تجربه ای از چالش های خواب در این سن دارید، خوشحال می شویم در بخش دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید. کدام روش برای شما مفید بوده؟ چه بازی هایی کودک تان را سرگرم می کند؟ تجربیات شما می تواند به دیگر والدین کمک بزرگی کند!
