کودک 18 ماهه

کودک 18 ماهه شما وارد مرحله ای شده که توجه کامل شما را می خواهد! تعجب نکنید اگر هر بار که با یک بزرگسال شروع به صحبت می کنید، کودک تان با صداهای بلندتر سعی کند توجه شما را جلب کند. در این سن، بچه ها به شدت دنبال استقلال هستند، هرچند وقتی هنگام خداحافظی در مهد کودک به پای شما می چسبند، ممکن است اینطور به نظر نرسد.

حالا که فرزندتان در حال کشف استقلال خود است، احتمالا با چالش ها و ماجراهای جدیدی روبه رو می شوید. نگران نباشید، ادامه مقاله را بخوانید تا با مهم ترین مهارت ها و مراحل رشدی کودک 18 ماهه تان آشنا شوید.

رشد کودک 18 ماهه

کودک 18 ماهه ی شما پر از انرژی است و از این انرژی برای تقویت مهارت های حرکتی اش استفاده می کند.

وزن و قد کودک 18 ماهه

وزن و قد نرمال برای یک کودک در 18 ماهگی چقدر است؟ طبق سازمان جهانی بهداشت:

• وزن متوسط دختران: حدود 10.6 کیلوگرم
• وزن متوسط پسران: حدود 10.9کیلوگرم
• قد متوسط دختران: حدود 81 سانتی متر
• قد متوسط پسران: حدود 82.5 سانتی متر

مهارت های رشدی کودک 18 ماهه

شاید از خودتان بپرسید: «کودک من در 18 ماهگی باید چه کارهایی بلد باشد؟» در ادامه، برخی از مهارت هایی که ممکن است فرزندتان در این سن به آن ها دست یافته یا در حال تمرینشان باشد، آمده است:

• راه رفتن: اغلب کودکان 18 ماهه نه تنها راه می روند، بلکه می دوند. به زودی ممکن است شروع به پریدن هم کنند. با این حال، احتمال دارد هنوز هم وقتی در جمع هستید یا مسیر طولانی تری را می روید، بخواهند بغل شوند.
• صحبت کردن: بیشتر بچه های 18 ماهه می توانند حداقل پنج کلمه بگویند. به زودی، ممکن است شروع به گفتن جمله های دوکلمه ای کنند. اشاره کردن به وسایل موردعلاقه، به زودی جای خود را به گفتن نام آن ها می دهد.
• دندان  درآوردن: دندان های نیش بالایی معمولا بین 16 تا 22 ماهگی درمی آیند، پس آماده باشید برای یک دور جدید دندان درآوردن!
• آمادگی برای آموزش دستشویی رفتن: بعضی از کودکان در این سن نشانه هایی از آمادگی برای شروع یادگیری توالت رفتن را نشان می دهند، مثل:
  • گفتن اینکه نیاز به دستشویی دارند
  • ناراحت شدن از پوشک خیس یا کثیف
  • علاقه به توالت نشان دادن
  • توانایی بالا و پایین کشیدن شلوار
  • خشک ماندن حداقل دو ساعت متوالی

اما عجله نکنید، اکثر بچه ها بین 2 تا 3 سالگی آمادگی واقعی برای این مرحله را پیدا می کنند.

رفتار کودک 18 ماهه

کودک در 18 ماهگی به طور مستقل، ممکن است رفتارهایی چالش برانگیز یا حتی عجیب از خود نشان دهد. در ادامه چند مورد رایج و راهکار مقابله با آن ها را بررسی می کنیم:

قشقرق و کج خلقی

با اینکه کودک شما در حال یادگیری زبان است، اما هنوز نمی تواند همه چیز را بیان کند، و همین منجر به قشقرق یا گریه و زاری می شود. سعی کنید موقعیت های استرس زا مثل خرید در سوپرمارکت را کوتاه نگه دارید و قبل از آن مطمئن شوید کودک تان سیر و استراحت کرده است.

اضطراب جدایی

همه ما گاهی هنگام رفتن، بدون خداحافظی یواشکی از خانه بیرون می زنیم، اما این کار ممکن است باعث شود کودک احساس کند هر لحظه ممکن است ناپدید شوید. همیشه رفتن خود را اعلام کنید و بگویید که برمی گردید. هنگام خداحافظی، کودک را با فعالیتی مشغول کنید و خداحافظی را کوتاه و با لبخند انجام دهید.

بیش فعالی (ADHD)

اگر کودک 18 ماهه ی شما بی قرار است، تمرکز ندارد و رفتارهای ناگهانی دارد، ممکن است نگران اختلال کم توجهی-بیش فعالی شوید. اما واقعیت این است که در این سن تشخیص قطعی ممکن نیست. بیشتر بچه ها در این سن چنین رفتارهایی دارند و فقط اگر با گذشت زمان بهبود نیابد، ممکن است نشان دهنده مشکلی جدی تر باشد. در صورت نگرانی، با پزشک مشورت کنید، ولی بدانید که بررسی دقیق معمولا در محیط مدرسه انجام می شود.

اوتیسم

در ویزیت 18 ماهگی، پزشک کودک ممکن است سوالاتی درباره رفتارهای او بپرسد تا نشانه های احتمالی اوتیسم را بررسی کند. این نشانه ها ممکن است شامل حرکات غیرمعمول (مثل بال بال زدن دست ها)، برقرار نکردن تماس چشمی یا تعامل اجتماعی غیرطبیعی باشد.

چطور کودک 18 ماهه را تربیت کنیم؟

برای اینکه کودک تان رفتار درستی داشته باشد، به خاطر داشته باشید که هنوز در حال رشد ذهنی و احساسی است و مهارت های گفتاری اش هم محدودند. بنابراین:

• رفتار خوب را تحسین و تشویق کنید.
• رفتار نامناسب را نادیده بگیرید یا با آرامش پاسخ دهید.
• احساساتش را تأیید کنید، اما قوانین را مشخص کرده و به آن ها پایبند باشید.
• مطمئن شوید غذا، استراحت، بازی و توجه فردی کافی دریافت می کند.
• مهم تر از همه، صبور باشید و راه های مناسبی برای آموزش رفتار درست پیدا کنید.

سلامت کودک 18 ماهه

کودکان در این سن معمولا به طور مکرر دچار بیماری های خفیف می شوند. سؤالات متداول والدین در این سن عبارتند از:

• کودک 18ماهه ام اسهال دارد، چکار کنم؟
• کودک 18ماهه ام یبوست دارد، چکار کنم؟
• کودک 18ماهه ام تب دارد، چکار کنم؟
• کودک 18ماهه ام سرفه دارد، چه کنم؟
• کودک 18ماهه ام استفراغ می کند، چه کنم؟
• کودک 18ماهه ام به کروپ (خروسک) مبتلا شده، چطور درمان کنم؟

تغذیه کودک 18 ماهه

در این سن، کودک در حال گذر از مرحله غذای کودک به غذای خانوادگی است. اغلب بچه ها در این سن دیگر شیر مادر یا شیر خشک نمی خورند و به شیر گاو کامل روی آورده اند.

• بیشتر بچه های 18 ماهه می توانند با لیوان معمولی بنوشند و نیمی از آن ها توانایی استفاده از نی را دارند.
• استفاده از شیشه شیر در این سن توصیه نمی شود و بهتر است تا 12 ماهگی کنار گذاشته شده باشد.

کودک 18 ماهه چقدر باید غذا و مایعات مصرف کند؟

کودکان 1 تا 2 ساله باید مانند بزرگسالان سه وعده غذایی اصلی و دو میان وعده داشته باشند.

• اگر کودک تان از منابع دیگر کلسیم نمی گیرد، حدود سه لیوان (هر لیوان معادل 240 میلی لیتر) شیر کامل در روز به او بدهید.
• اگر به شیر علاقه ای ندارد، مجبورش نکنید.

اگر در حال از شیر گرفتن کودک 18 ماهه تان هستید، به تدریج این کار را انجام دهید:

• ابتدا یک نوبت شیردهی در روز را حذف کنید.
• 3 تا 7 روز بعد، نوبت بعدی را حذف کنید.
• قطع ناگهانی ممکن است منجر به گرفتگی مجاری شیر یا عفونت شود و از نظر احساسی هم برای کودک دشوار باشد، پس صبور باشید.

کودک 18 ماهه چه چیزهایی باید بخورد؟

در هر وعده و میان وعده، انواع مختلف غذا را به کودک پیشنهاد دهید. مصرف روزانه تقریبی شامل:

• ¾ تا 1 پیمانه میوه و سبزی
• 1.5 پیمانه غلات
• 4 قاشق غذاخوری پروتئین (گوشت، تخم مرغ، حبوبات)

حجم غذا برای کودکان معمولا یک چهارم حجم غذای بزرگسالان است.

کودک 18 ماهه ام غذا نمی خورد چیکار کنم؟

سن نوپایی با بدغذایی همراه است. اگر کودک تان غذاهای مغذی را رد می کند یا فقط چند لقمه می خورد، نگران نشوید. سرعت رشدش نسبت به سال اول کمتر شده و نه گفتن به غذا بخشی از تمرین استقلال است. بهترین کار این است که:

• گزینه های سالم را به او پیشنهاد دهید
• در تهیه غذا مشارکتش دهید
• خودتان الگوی تغذیه سالم باشید

در ویزیت 18 ماهگی، می توانید درباره رشد و وزن با پزشک مشورت کنید.

آیا کودک 18 ماهه به مکمل ویتامین نیاز دارد؟

اگر نگران هستید که کودک نوپای 18 ماهه تان از رژیم غذایی اش ویتامین و مواد مغذی کافی دریافت نمی کند، حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. برخی از کودکان در این سن، مکمل های مولتی ویتامین، آهن یا ویتامین D مصرف می کنند. همچنین مکمل های فیبر نیز برای جلوگیری از یبوست تجویز می شوند، اما اغلب نیازی به آن ها نیست؛ چراکه میوه ها و سبزیجات تازه می توانند به خوبی سیستم گوارشی کودک را تنظیم نگه دارند.

خواب کودک 18 ماهه

خواب کافی نقش مهمی در رشد جسمی و ذهنی کودک دارد. بیایید بررسی کنیم که کودک 18 ماهه چقدر باید بخوابد و چگونه می توانید به بهبود الگوی خواب او کمک کنید.

کودک 18 ماهه چقدر باید بخوابد؟

کودک در این سن معمولا به حدود 11 تا 12 ساعت خواب شبانه نیاز دارد، به علاوه یک چرت روزانه 1.5 تا 3 ساعته. در مجموع باید روزانه حدود 13 تا 14 ساعت بخوابد.

آموزش خواب کودک در 18 ماهگی

پزشکان توصیه می کنند کودک 18 ماهه بتواند بدون کمک والدین یا وسایل کمکی مثل موسیقی، در آغوش گرفتن یا تکان دادن، خودش به خواب برود. چراکه اگر شب از خواب بیدار شود، باید بتواند دوباره خودش بخوابد.

هنوز به این مرحله نرسیده اید؟ نگران نباشید. حتی در 18 ماهگی هم می توان آموزش خواب را شروع کرد، به خصوص اگر کودک هنوز در گهواره می خوابد. اما باید بدانید که در این سن ممکن است به دلیل درک بیشتر از زمان و وابستگی، حساس تر باشد. با آرامی و تدریج فاصله ی حضور خودتان را هنگام خواب کمتر کنید تا کودک به تنهایی خوابیدن عادت کند.

بازگشت به الگوهای بد خوابی (Sleep Regression)

گاهی کودکانی که خواب خوبی داشتند، ناگهان شروع به بیدار شدن های مکرر در شب می کنند. دلایل این وضعیت می تواند دندان درآوردن، بیماری، یا تغییر در برنامه خواب به دلیل مسافرت یا تعطیلات باشد.

برای بازگشت به برنامه خواب طبیعی:

• دلیل اصلی را پیدا کنید.
• روال خواب را حفظ کنید.
• مرزها و برنامه ی مشخصی داشته باشید تا کودک به حالت قبل بازگردد.

اگر کودک 18 ماهه تان شب ها نمی خوابد…

گاهی احساس می کنید کودک اصلا خوابش نمی برد! اما واقعیت این است که کودکان نیاز به خواب دارند و در صورت ایجاد شرایط مناسب، حتما خواهند خوابید.

برای خواباندن مؤثر اقدامات زیر را انجام دهید:

• تلویزیون و وسایل دیجیتال را خاموش کنید.
• حمام آرامش بخش بدهید.
• کتاب داستان آرامش بخش بخوانید.
• برنامه ی ثابتی برای شب داشته باشید؛ مثل: یک کتاب، دو بوسه، یک لیوان آب، بعد خاموشی.

اگر کودک از گهواره بالا می رود

بالا رفتن از گهواره سرگرم کننده است! اما اگر کودک دائما سعی دارد از گهواره بیرون بیاید، بهتر است گهواره را به تخت کودک یا تشک روی زمین تبدیل کنید. چون احتمال آسیب دیدن در اثر سقوط از گهواره بیشتر از افتادن از تخت کوتاه است.

وحشت های شبانه (Night Terrors)

در این حالت کودک در خواب جیغ می کشد یا گریه می کند اما کاملا بیدار نیست و واکنشی نشان نمی دهد. او را بیدار نکنید؛ فقط محیط امنی فراهم کرده و تلاش کنید آرام اش کنید.

خوشبختانه این اتفاقات بیشتر برای والدین ناراحت کننده است، نه کودک! چون کودک صبح چیزی یادش نمی آید. بیشتر کودکان تا 13 سالگی از این حالت عبور می کنند. علت مشخصی ندارد اما استرس، خستگی شدید و تغییرات در برنامه خواب می تواند از عوامل آن باشد.

فعالیت های مناسب برای کودک 18 ماهه

در 18 ماهگی، کودک شما به مرحله ای می رسد که بازی کردن با او بسیار لذت بخش می شود. فعالیت های ساده مثل آواز خواندن، کتاب خوانی یا رقصیدن، علاوه بر سرگرمی، به رشد ذهنی و زبانی او کمک می کند.

فعالیت های جذاب برای کودک 18 ماهه:

• آواز «عنکبوت کوچولو»: کودک ها عاشق آهنگ های با حرکات دست هستند.
• کتاب های مقوایی: کودکتان احتمالا شروع به ورق زدن کتاب ها به تنهایی خواهد کرد.
• پخش موسیقی و رقصیدن: به زودی کودک حتی ممکن است همراهی کند یا بخواند.
• بازی پرتاب توپ: کودک می تواند پرتاب کردن توپ را تمرین کند.
• بازی با حباب ها: در فضای باز، حباب بازی همیشه جذاب است.
• قایم باشک با اسباب بازی ها: در این سن کودک مفهوم «باقی ماندن اشیاء حتی وقتی دیده نمی شوند» را درک می کند.
• بازی های وانمودی: کودک می تواند با آشپزخانه ی اسباب بازی یا لباس های مبدل، نقش بازی کند.

توصیه: بازی های وانمودی باعث تقویت تخیل و مهارت های اجتماعی کودک می شوند. در این بازی ها مشارکت کنید.

چک لیست و نکات مهم برای کودک 18 ماهه

• کودک را برای ویزیت 18 ماهگی نزد پزشک ببرید.
• برای ویزیت 2 سالگی (24 ماهگی) وقت بگیرید.
• بررسی واکسن های باقی مانده مانند: هپاتیت A، دیفتری، کزاز-سیاه سرفه (DTaP)، یا هموفیلوس آنفلوآنزا نوع B (Hib).
• مسواک زدن را ادامه دهید؛ شاید کودک بخواهد خودش این کار را انجام دهد، اما حتما شما هم کمک کنید تا مطمئن شوید دندان ها کامل تمیز شده اند.
• زمان مرتب کردن اسباب بازی ها را به کار گروهی تبدیل کنید.
• اگر کودک در مهدکودک است، بررسی کنید که چه زمانی از بخش نوزادان به بخش نوپاها منتقل می شود.
• تمرین شناخت اعضای بدن را ادامه دهید؛ می توانید بازی های خنده دار برای تقویت یادگیری ترتیب دهید.

سخنی از نی نی تینی

در این سن، کودک در حال تجربه رشد سریع در یادگیری زبان، درک مفاهیم و تعامل اجتماعی است. با حمایت و توجه شما، این روند شیرین تر خواهد شد.