انتظارات در این سن
از همان ابتدای کودکی، بچه ها پیام هایی دریافت می کنند که سیگار کشیدن خطرناک است. سیگار کشیدن در اکثر مکان های عمومی ممنوع است، بسیاری از افراد اجازه نمی دهند کسی در خانه شان سیگار بکشد و سیگار کشیدن به طور کلی نسبت به گذشته کمتر شده است.
کودکان خردسال که در معرض دود سیگار نیستند، اغلب فکر می کنند بوی آن “بد” است. با این حال، کودکان پیش دبستانی توجه می کنند که افراد زیادی سیگار می کشند، حتی غریبه ها در خیابان. اگر فرد سیگاری ای که می بینند یکی از اعضای خانواده باشد، کودک ممکن است دچار سردرگمی شود که چرا این فرد کاری “بد” انجام می دهد. کودکان پیش دبستانی همچنین ممکن است بلند و با صدایی واضح بگویند: “نگاه کن، اون آدم داره سیگار می کشه!”
چگونه درباره سیگار کشیدن با کودکان صحبت کنیم
روی سلامتی تمرکز کنید. در این سن، مهم است که کودک خود را برای مراقبت از بدنش و حفظ سلامتی اش تحسین کنید. به او توضیح دهید که هر چیزی که غذا نیست، چه یک گل باغچه باشد، چه مواد شوینده، یا دود سیگار، می تواند برای خوردن، نوشیدن یا بازی کردن خطرناک باشد. توضیح دهید که سیگار کشیدن برای کودکان بسیار خطرناک است زیرا بدن و مغز آن ها هنوز در حال رشد و تکامل است.
ارزش های خود را به وضوح بیان کنید
اگر هیچ کس در خانواده تان سیگار نمی کشد، به راحتی می توانید به کودک خود بگویید که سیگار کشیدن را نمی پسندید. مثلاً وقتی بوی دود سیگار به مشامتان می رسد بگویید “وای، چقدر بوی بدی می ده!”. همچنین می توانید به تابلوهایی که نشان می دهند سیگار کشیدن در رستوران ها یا مغازه ها ممنوع است اشاره کنید. کودکان پیش دبستانی عاشق این هستند که درک خود از این علائم را نشان دهند.
اگر نظر خود درباره سیگار را از زمان کودکی به وضوح بیان کنید، تأثیر زیادی خواهید داشت. در این سن، اگر به آن ها بگویید که سیگار بد است، آن ها هم فکر می کنند بد است.
اگر شما یا همسرتان یا یکی از بستگان نزدیک سیگار می کشید
در این شرایط ممکن است سخت تر باشد که به کودک خود بفهمانید که هرگز نمی خواهید او سیگار بکشد. نظرات خود را ساده و مختصر بیان کنید. مثلاً بگویید: “بله، من گاهی سیگار می کشم. کاش هیچ وقت شروع نمی کردم، چون ترک آن خیلی سخت است. اما فقط بیرون و وقتی تو با من نیستی سیگار می کشم. من نمی خواهم که تو دود سیگار را تنفس کنی، چون برای بچه ها خیلی بد است.”
به کودک خود آموزش دهید چگونه تصمیمات خوب بگیرد
به کودک خود کمک کنید که از حالا و در سن کم یاد بگیرد تصمیمات خوبی بگیرد. او هنوز خیلی جوان است که به سیگار کشیدن فکر کند، اما می تواند یاد بگیرد که در زندگی روزمره خود انتخاب های عملی انجام دهد: مثل اینکه چه لباسی را صبح بپوشد (از بین لباس های مناسب فصل)، چه کفشی در روزهای بارانی بپوشد، یا چه خوراکی سالمی برای میان وعده بعدازظهر انتخاب کند. او را به خاطر تصمیم های خوب تحسین کنید.
به کودک خود یاد بدهید چگونه نه بگوید
اگر کودک شما از سنین پایین یاد بگیرد که با اعتماد به نفس نظرات خود را بیان کند، او در برابر فشار همسالان در دوران پیش نوجوانی و نوجوانی مقاومت بیشتری خواهد داشت. این دوران زمانی است که سیگار کشیدن رایج تر می شود. به او گوش دهید و وقتی با او مخالف هستید، با احترام رفتار کنید. کودکانی که دائما جملاتی مثل “این نظر احمقانه ست، چرا باید کسی چنین فکری کند؟” یا “با من بحث نکن!” را می شنوند، در دوران نوجوانی کمتر اعتماد به نفس دارند و بیشتر سرکش هستند.
به کودک خود اطمینان دهید که شما او را تأیید می کنید
کودکانی که اعتماد به نفس کمی داشته باشند یا از توجه و محبت کافی برخوردار نباشند، بیشتر به مصرف دخانیات روی می آورند. با اطمینان دادن به کودکتان و تحسین او، پایه ای قوی برای آینده اش بنا کنید.
سوالاتی که کودکان می پرسند … پاسخ هایی که والدین می دهند
“سیگار چیه؟”
می توانید به سادگی بگویید: “سیگار از توتون ساخته شده است که مردم آن را می کشند. توتون یک ماده بد است که به بدن آسیب می زند.”
“چرا سیگار برای شما بده؟”
می توانید بگویید: “چون دودی تولید می کند که تنفس اون خیلی بده. سیگار کشیدن به قلب و ریه ها آسیب می زنه، چون دودش مستقیما وارد بدن می شود.”
“چرا خاله سارا سیگار می کشه؟”
به کودک بگویید: “خاله سارا وقتی جوان بود سیگار کشیدن رو شروع کرد و نمی دونست چقدر خطرناکه. حالا اون بهتر می داونه، اما ترک سیگار براش خیلی سخته.”
“کسی که سیگار می کشه میمیره؟”
پاسخ دهید: “خب، اون در حال حاضر نمی میره، و من نمی دونم کی میمیره. اما سیگار اونقدر برای بدن ضرر داره که ممکنه در نهایت باعث مرگ بشه، حتی اگر مدت زیادی طول بکشه.”
“می تونم سیگار تو رو امتحان کنم؟”
پاسخ بدهید: “نه، دود سیگار برای همه، حتی برای من، ضرر داره، و مخصوصا برای تو که بدنت هنوز در حال رشده.”
