بیشتر والدین مشکلی با یادآوری اصول اولیه ادب به کودکان خود ندارند. اما با بی ادبی کودک دیگران، اوضاع پیچیده تر می شود. در چنین مواقعی چطور باید واکنش نشان داد؟ اگر والدین کودک بی ادب در کنار شما هستند اما اقدامی نمی کنند، چه باید کرد؟
سعی کنید در این شرایط احساسات خود را کنترل کنید؛ امکان دارد حتی به بی ادبانه ترین رفتارها نیز به شکلی مودبانه پاسخ دهید. در ادامه چند سناریوی رایج و راه های برخورد دیپلماتیک با آن ها ارائه شده است.
در برخورد با بی ادبی کودک دیگران کمی عقب بایستید
وقتی کودکی دیگر به فرزند شما توهین می کند، وسوسه می شوید فورا دخالت کرده و از کودک خود دفاع کنید. اما ابتدا لحظه ای صبر کنید و اوضاع را بسنجید. آیا کودک شما از توهین ناراحت شده یا به نظر می رسد که به خوبی با آن کنار می آید؟
کودکان از طریق مواجهه با مسائل یاد می گیرند. وقتی قبل از اینکه نیاز باشد دخالت کنید، به آن ها این پیام را می دهید که برای حل مشکلاتشان نیاز به شخص دیگری دارند.
بنابراین ابتدا تماشا کنید و ببینید آیا کودک شما به جای اینکه با ضربه زدن یا فریاد زدن پاسخ دهد، واکنش مناسبی نشان می دهد یا خیر. اگر او رفتار مناسبی از خود نشان داد، بعدا او را کنار بکشید و رفتارش را تحسین کنید. دقیقا ذکر کنید چه چیزی را دوست داشتید: “خیلی عالی بود که به محمد گفتی بهت نگه “احمق” و بهش حرف بدی نزدی.”
همین قاعده برای زمانی که شاهد بی ادبی کودکی دیگر هستید نیز صدق می کند: مثلا ممکن است کودکی نوبت تاب بازی را رعایت نکند، یا کودکی در رستوران در حالی که والدینش بی توجه هستند، دور میزها می دود.
اگر کودک شما هم حاضر است و اتفاقات را می بیند، شما نمی خواهید که او فکر کند که این رفتار مشکلی ندارد. اما در بسیاری از مواقع نمی توانید جلوی آنچه رخ می دهد را بگیرید.
شما مسئول کل دنیا نیستید اما می توانید از تقریبا هر اتفاقی به عنوان یک لحظه آموزشی استفاده کنید.
اگر کسی صدمه نمی بیند، فقط برای کودک خود توضیح دهید که چرا این رفتار را نمی پسندی. طوری بگویید که خانواده های دیگر آن را نشنوند. مثلا بگویید: “نگاه کن اون بچه رو که پاش رو روی صندلی مترو گذاشته. من اصلا دوست ندارم که نفر بعدی باشم که روی اون صندلی می شینه چون اون صندلی کثیف شده و منم دلم نمی خواد کثیف بشم.”
اگر کودک دیگری چیزی بی ادبانه به شما گفت چه کار کنید
ممکن است شما چند کودک را به تفریح ببرید و یکی از آن ها حرف بدی به شما بزند. باز هم سعی کنید احساسات خود را کنار بگذارید و تا جایی که می توانید آرامش خود را حفظ کنید.
اگر میزان توهین خفیف است، یک اصلاح ساده کافی است. بهتر است کودک دیگر را در مقابل کودکتان تحقیر نکنید. می توانید او را کنار بکشید و به آرامی بگویید: “آوا، وقتی می گی خونه شما بهتر از خونه ماست، ناراحت میشم.”
گاهی ممکن است کودک حتی از اینکه حرفش آزاردهنده بوده آگاه نباشد. شاید در خانه می تواند هر چه می خواهد درباره غذا بگوید و نمی دانسته که شما شکایت کردن درباره غذایی که سرو می کنید را بی ادبانه می دانید.
در اینجا به توضیحی غیرقضاوتی نیاز است، مثلا “وقتی می گی غذای من بده، ناراحتم می کنی.” سپس درخواست کنید که این کار را دوباره انجام ندهد: “لازم نیست چیزی رو که دوست نداری بخوری، اما لطفا از غذایی که برات آماده کرده ام شکایت نکن.”
وقتی اوضاع از کنترل خارج می شود، مداخله کنید
از سوی دیگر، اگر وضعیت بدتر شد، باید کسی مداخله کند، به خصوص اگر کودکان زیر ۴ سال با یکدیگر دعوا می کنند. اگر والدین کودک بی ادب در نزدیکی شماست، او را درگیر کنید.
به او نگویید که کودک او نباید فلان کار را بکند، چون این به معنای این است که او والد بدی است. به جای این کار، به او بگویید چه اتفاقی افتاده است و منتظر واکنش او باشید.
ابتدا به طور خنثی توضیح دهید که چه شده است: “محمد به علی گفت ‘احمق بزرگ.’ فقط فکر کردم باید به شما این مساله رو اطلاع بدم.” سپس منتظر باشید و ببینید چه می گوید یا چه می کند. در بیشتر موارد، والدین با کودک خود درباره حرفی که زده است صحبت می کنند و کار شما تمام می شود.
اگر والدین کودک دفاعی عمل کرد، بهترین کار این است که با خونسردی پاسخ دهید و فقط تکرار کنید: “فکر کردم دوست داشتید بدانید.” در صورت امکان، بهتر است کودک خود را از موقعیت خارج کنید.
اگر والدین کودک در اطراف نیستند و نیاز به مداخله دارید – مثلا اگر کودکی دیگری را که در گروه شما نیست اذیت می کند، می توانید از مسئولان کمک بگیرید: مثلاً نگهبانان سینما یا میزبان رستوران.
اگر همه راه ها شکست خورد، به کودک دیگر توضیح دهید که کارش چرا نامناسب بوده : “وقتی به کسی میگی ‘بوگندو’ ، خیلی ناراحتش می کنی.” حضور یک بزرگسال مراقب معمولا برای کاهش بی ادبی کافی است.
اما مگر اینکه از شما خواسته شده باشد به عنوان سرپرست یا مراقب کودک دیگری عمل کنید، بهتر است کودک دیگر را با تنبیهاتی مانند محرومیت از بازی یا سایر مجازات ها تربیت نکنید. اگر وضعیت غیرقابل تحمل است و فرد بزرگسال دیگری مسئول است، به جای تلاش برای تنبیه کودک دیگر، همراه با کودکتان آنجا را ترک کنید.
