پوکی استخوان یکی از شایع ترین بیماری های استخوانی در بزرگسالان است که معمولا بعد از سن 50 سالگی دیده می شود. با این حال، ابتلا به پوکی استخوان در بارداری پدیده ای بسیار نادر است.
وقتی پوکی استخوان در زمان بارداری رخ می دهد، به آن «پوکی استخوان مرتبط با بارداری» یا به اختصار PAO گفته می شود. این بیماری معمولا با درد شدید کمر و شکستگی استخوان ها همراه است. هرچند که این وضعیت خیلی نادر است، اما می تواند درد قابل توجهی ایجاد کرده و منجر به آسیب های دائمی شود.در این مقاله در مورد پوکی استخوان در بارداری توضیح خواهیم داد.
پوکی استخوان در بارداری چگونه روی شما تأثیر می گذارد؟
حدود 2 درصد افراد مبتلا به پوکی استخوان زیر 50 سال هستند و فقط 1.2 درصد افراد در بازه سنی 20 تا 40 سال به این بیماری دچار می شوند. بنابراین تعداد کسانی که دچار پوکی استخوان مرتبط با بارداری می شوند بسیار کم است و محققان دقیقا نمی دانند این بیماری در چه تعدادی رخ می دهد.
همچنین ممکن است پس از زایمان و در دوران شیردهی پوکی استخوان ایجاد شود که به آن «پوکی استخوان مرتبط با بارداری و شیردهی» (PLO) می گویند، اما این حالت نیز بسیار نادر است.
در بیماری PAO، استخوان ها به ویژه مهره ها و گاهی لگن، نازک تر و ضعیف تر می شوند. به طور کلی، در پوکی استخوان ساختار داخلی استخوان ها ضعیف و شکننده می شود. به دلیل نادر بودن این بیماری، معمولا به طور روتین بررسی نمی شود و اولین نشانه ها معمولا درد کمر یا شکستگی استخوان است.
علائم پوکی استخوان در بارداری چیست؟
پوکی استخوان در بارداری بیماری نادری است و معمولا ناگهانی ظاهر می شود. علائم اولیه ممکن است بسیار خفیف و نامشخص باشند و تا زمانی که یک استخوان نشکند، ممکن است هیچ علامتی مشاهده نشود.
از جمله علائم شایع پوکی استخوان در بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شدید در ناحیه کمر
- شکستگی مهره ها (شکستگی فشاری)
- شکستگی های غیرمنتظره استخوان
آیا با پوکی استخوان می توان باردار شد؟
بله، داشتن پوکی استخوان مانعی برای باردار شدن نیست.
اگر پیش از بارداری از ابتلا به پوکی استخوان مطلع باشید، پزشک ممکن است بر اساس علت پوکی استخوان، قبل از بارداری درمان را شروع کند یا گاهی لازم است درمان هایی که باعث کاهش تراکم استخوان می شوند، متوقف شوند.
برای مثال، نوعی از پوکی استخوان به نام «پوکی استخوان ناشی از گلوکوکورتیکوئیدها» (GIOP) وجود دارد که تقریبا 20 درصد از مبتلایان به پوکی استخوان را شامل می شود.
اکثر افرادی که به GIOP مبتلا می شوند، بیماری یا شرایط دیگری دارند که نیاز به درمان با داروهای کورتونی (گلوکوکورتیکوئیدها) دارد. این بیماری ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- روماتوئید آرتریت (ورم مفاصل)
- لوپوس
- آسم
- درماتیت آتوپیک (نوعی حساسیت پوستی)
- پیوند عضو
کورتون ها می توانند باعث جذب دوباره استخوان شده و تراکم آن را کاهش دهند که در نهایت منجر به پوکی استخوان می شود.
چه عواملی باعث پوکی استخوان در بارداری می شوند؟
پژوهشگران هنوز به طور دقیق نمی دانند چرا پوکی استخوان ممکن است در بارداری رخ دهد. اما اگر پیش از بارداری پوکی استخوان داشتید، ممکن است دلایل متعددی داشته باشد که برخی از آن ها عبارتند از:
- داشتن بیماری های دیگر: برخی بیماری ها می توانند تراکم استخوان را کاهش دهند و باعث پوکی استخوان زودرس شوند، مانند:
- استخوان پریشی (استخوان نازک) قبل از بارداری
- کم کلسیمی (کاهش کلسیم خون)
- پرکاری تیروئید
- اختلالات خوردن مثل بی اشتهایی یا پرخوری عصبی
- سوءتغذیه
- جراحی های دستگاه گوارش
- بیماری سلیاک
- بیماری های التهابی روده
- بیماری های کلیه و کبد
- سرطان
- میلوما (نوعی سرطان خون)
- روماتوئید آرتریت
- درمان بیماری های دیگر: استفاده از داروهایی مثل کورتون ها که بر تراکم استخوان تأثیر می گذارند، ممکن است باعث پوکی استخوان شود.
- پوکی استخوان ناشی از بارداری یا شیردهی: اگرچه ثابت نشده، برخی محققان معتقدند که بارداری و شیردهی ممکن است باعث کاهش تراکم استخوان شوند.
عوامل خطر پوکی استخوان در بارداری
اگرچه پژوهشگران هنوز دقیقا نمی دانند چرا پوکی استخوان در بارداری اتفاق می افتد، اما برخی عوامل خطر به نظر می رسد که می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این عوامل عبارت اند از:
- مصرف هورمون های تیروئید برای کاهش وزن
- قاعدگی نامنظم یا کاهش تعداد دفعات قاعدگی (الیگو منوره)
- درمان ناباروری با داروی کلومیفن
- بیماری سلیاک
- سابقه درمان با هپارین (داروی رقیق کننده خون)
- داشتن بستگان درجه اول که به پوکی استخوان مرتبط با بارداری (PLO) مبتلا شده اند، مانند مادر یا خواهر
- شاخص توده بدنی (BMI) پایین
- سیگار کشیدن
- کم تحرکی و بی حرکتی
- تغذیه نامناسب
- مصرف کم کلسیم
درمان پوکی استخوان در بارداری چگونه است؟
اگر به پوکی استخوان در بارداری مبتلا شدید، بسیار مهم است که دستورات پزشک خود را با دقت دنبال کنید. هدف اصلی درمان کاهش درد، جلوگیری از شکستگی های بیشتر و شروع بازسازی تراکم استخوان است.
روش های درمانی متعددی وجود دارد که آسیبی به جنین نمی رسانند، از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر سبک زندگی:
- مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین دی
- افزایش مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم مانند سبزیجات برگ تیره و لبنیات
- افزایش فعالیت بدنی و تحرک
- پیشگیری از سقوط و خودداری از بلند کردن اشیای سنگین
- داروهایی که به افزایش تراکم استخوان کمک می کنند، مانند:
- کلسی تونین
- تری پاراتید
- عمل جراحی برای ترمیم شکستگی مهره ها:
- کیفوپلاستی
- ورتبروپلاستی
داروهای بیس فسفونات معمولا برای درمان پوکی استخوان تجویز می شوند، اما این داروها برای درمان پوکی استخوان در بارداری استفاده نمی شوند چون ممکن است باعث مشکلاتی در شکل گیری اسکلت جنین، ناهنجاری های دستگاه ادراری و صورت شود. همچنین این داروها ممکن است تا 10 سال در استخوان ها باقی بمانند و می توانند روی بارداری های بعدی تأثیر بگذارند.
چشم انداز بیماری پوکی استخوان در بارداری چگونه است؟
پوکی استخوان در بارداری پدیده ای بسیار نادر است، اما در مواردی که اتفاق می افتد، می تواند همراه با درد و استرس باشد. معمولا این بیماری تأثیری مستقیم روی سلامت جنین ندارد، اما ممکن است پس از زایمان نیاز به درمان داشته باشید. همچنین در موارد شدید ممکن است شیردهی را محدود کند.
اگر شما در دوران بارداری مبتلا به پوکی استخوان هستید، مهم است که در هنگام برنامه ریزی برای بارداری های بعدی با پزشک خود مشورت کنید تا از داروهایی که ممکن است روی بارداری آینده تأثیر بگذارند، استفاده نکنید.
در حال حاضر دستورالعمل های مشخص و ثابتی برای درمان پوکی استخوان در بارداری وجود ندارد، اما درمان ممکن است بین 13 ماه تا 5 سال ادامه داشته باشد.
تشخیص پوکی استخوان در بارداری چگونه انجام می شود؟
اگر در بارداری درد شدید کمر دارید، ممکن است پزشک شما را برای پوکی استخوان مرتبط با بارداری بررسی کند. روش های تصویربرداری مختلفی برای ارزیابی استخوان ها استفاده می شود که شامل موارد زیر است:
- در دوران بارداری:
- سی تی اسکن
- سی تی اسکن سه بعدی
- ام آر آی
- پس از زایمان:
- اسکن تراکم استخوان با دستگاه DEXA
- نمونه برداری از استخوان (بیوپسی)
سخنی از نی نی تینی
پوکی استخوان مرتبط با بارداری بیماری بسیار نادری است، اما امکان وقوع آن وجود دارد. اولین علائم اغلب شکستگی استخوان یا درد شدید کمر هستند. درمان این بیماری ممکن است ماه ها تا سال ها طول بکشد. افراد مبتلا به این بیماری نیاز به پیگیری های دقیق در بارداری های بعدی دارند و ممکن است مجبور شوند شیردهی را محدود کنند.
اگر شما یا اطرافیانتان تجربه ای از پوکی استخوان در دوران بارداری داشته اید، خوشحال می شویم تجربیات و سوالات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. همچنین اگر نکته یا راهکار مفیدی درباره مدیریت پوکی استخوان در بارداری می دانید، حتما با دیگران درمیان بگذارید تا این مقاله برای همه مفیدتر شود. سلامت شما و نوزادتان برای ما اهمیت زیادی دارد!
