
پولیپ دهانه رحم توده ای کوچک و غیرطبیعی است که روی سطح دهانه رحم یا داخل کانال دهانه رحم رشد می کند. دهانه رحم، بخشی از دستگاه تناسلی زنانه است که رحم را به واژن متصل می کند. این پولیپ ها اغلب خوش خیم هستند و به ندرت به سرطان تبدیل می شوند، اما گاهی ممکن است به ضایعات پیش سرطانی تغییر یابند. به همین دلیل، در صورت بروز علائم، پزشک معمولا توصیه به برداشتن آن می کند.
در این مقاله به طور مفصل در مورد علائم و درمان این بیماری توضیح خواهیم داد.
انواع پولیپ دهانه رحم
پولیپ ها براساس محل رشد به دو نوع تقسیم می شوند:
- پولیپ های اکتوسرویکال: این نوع روی سطح بیرونی دهانه رحم رشد می کند.
- پولیپ های اندوسرویکال: این نوع در داخل کانال دهانه رحم به وجود می آید و رایج تر است.
شیوع پولیپ های دهانه رحم چقدر است؟
حدود 2 تا 5 درصد از زنان در دوره ای از زندگی شان دچار پولیپ دهانه رحم می شوند. این وضعیت بیشتر در زنانی دیده می شود که از سنین باروری عبور کرده اند یا چند زایمان داشته اند.
در بیشتر موارد، پولیپ ها خوش خیم هستند و نگرانی خاصی ایجاد نمی کنند. با این حال، در زنان یائسه احتمال بدخیم بودن پولیپ اندکی افزایش می یابد، اما باز هم در کمتر از 1 درصد از موارد اتفاق می افتد.
علائم پولیپ دهانه رحم
در بیشتر مواقع، پولیپ های دهانه رحم بدون علامت هستند و تنها هنگام معاینه ی روتین توسط پزشک زنان شناسایی می شوند.
اما در برخی موارد، علائم زیر ممکن است مشاهده شود:
- قاعدگی های سنگین یا طولانی تر از حد معمول
- خونریزی پس از نزدیکی
- لکه بینی بین دوره های قاعدگی یا حتی بعد از یائسگی
- ترشحات واژینال غیرعادی، بدبو یا چرکی به رنگ سفید یا زرد
ظاهر پولیپ دهانه رحم چگونه است؟
پولیپ ها معمولا رشدهایی به شکل اشک یا قطره هستند که از دهانه رحم بیرون می زنند. رنگ آن ها می تواند قرمز روشن، صورتی مایل به بنفش یا خاکستری مایل به سفید باشد.
بافت آن ها معمولا صاف یا کمی اسفنجی است و برخی از آن ها دارای ساقه ای باریک به نام پدیکل هستند که به بافت متصل شده اند. اندازه پولیپ ها معمولا کمتر از یک سانتی متر است اما گاهی ممکن است بزرگ تر شوند و در اثر تماس، دچار خونریزی شوند.
علت پولیپ دهانه رحم چیست؟
علت دقیق ایجاد پولیپ دهانه رحم هنوز به طور قطعی مشخص نیست، اما عوامل زیر در بروز آن نقش دارند:
- التهاب مزمن دهانه رحم
- عفونت های مقاربتی (مانند ویروس HPV)
- عفونت های قارچی یا باکتریایی مکرر در ناحیه لگن
نکته کاربردی: زنانی که سابقه ی عفونت های واژینال مکرر دارند، باید معاینات دوره ای زنان را جدی تر بگیرند تا پولیپ های احتمالی زودتر شناسایی شوند.
چگونه پولیپ دهانه رحم تشخیص داده می شود؟
در بسیاری از موارد، پزشک در حین معاینه لگنی یا تست پاپ اسمیر متوجه وجود پولیپ می شود.
با استفاده از اسپکولوم (ابزاری برای باز نگه داشتن واژن)، دهانه رحم نمایان شده و پزشک می تواند پولیپ را مشاهده کند.
آیا آزمایش خاصی برای تشخیص پولیپ لازم است؟
معمولا نیازی به آزمایش اضافه نیست. پزشک بعد از مشاهده پولیپ، آن را برمی دارد و به آزمایشگاه می فرستد تا بررسی شود که خوش خیم است یا نه.
در برخی موارد، سونوگرافی برای بررسی ناحیه اطراف دهانه رحم انجام می شود. همچنین، گاهی نمونه برداری (بیوپسی) از بافت نیز صورت می گیرد، اگر احتمال بدخیمی وجود داشته باشد.
آیا باید پولیپ دهانه رحم را برداشت؟
در اغلب موارد، بله. اگر پولیپ موجب علائم آزاردهنده یا خونریزی شود، پزشک توصیه به برداشت آن می کند. این کار معمولا در همان معاینه اولیه و در مطب انجام می شود.
در صورتی که پولیپ بزرگ باشد، ممکن است نیاز به برداشت در یک مرکز جراحی باشد تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
درمان پولیپ دهانه رحم چگونه است؟
روش برداشتن پولیپ، پولیپکتومی نام دارد. این روش در اغلب موارد در مطب پزشک و در حین معاینه لگنی انجام می شود و نیازی به بیهوشی ندارد.
- اگر پولیپ کوچک باشد، پزشک آن را با فورسپس (انبرک) گرفته و با چرخاندن یا کشیدن آرام، جدا می کند.
- اگر پولیپ پایه ی محکمی داشته باشد یا بزرگ باشد، از روشی به نام LEEP استفاده می شود. در این روش، یک حلقه سیمی با جریان الکتریکی، پولیپ را از بافت جدا می کند. این کار معمولا با بی حسی موضعی انجام می شود.
عوارض برداشتن پولیپ دهانه رحم چیست؟
عوارض برداشتن پولیپ اصولا نادر هستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- عفونت
- خونریزی شدید
- آسیب به دیواره رحم (بسیار نادر)
دوران نقاهت پس از برداشتن پولیپ
- ممکن است بعد از عمل کمی گرفتگی عضلات شکم یا خونریزی خفیف داشته باشید.
- استفاده از داروهای مسکن معمولی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن کفایت می کند.
- حداقل به مدت دو هفته نباید رابطه جنسی داشته باشید یا از تامپون استفاده کنید، تا زمانی که خونریزی کاملا متوقف شود.
عوارض جانبی پس از عمل چیست؟
شایع ترین عارضه ها شامل لکه بینی و درد خفیف زیر شکم است که معمولا ظرف چند روز برطرف می شود. در کل، این عمل بسیار ایمن و سریع است و فرد می تواند ظرف یکی دو روز به فعالیت های عادی خود بازگردد.
آیا پولیپ دهانه رحم نگران کننده است؟
در اغلب موارد، خیر. بیشتر پولیپ ها خوش خیم هستند و به راحتی برداشته می شوند. پزشک تنها در صورت لزوم، برداشت آن را توصیه می کند. این مشکل معمولا هیچ عارضه بلندمدتی به همراه ندارد.
آیا پولیپ ها دوباره رشد می کنند؟
به ندرت، اما ممکن است. اگر در گذشته دچار پولیپ شده اید، احتمال کمی وجود دارد که دوباره به آن مبتلا شوید.
پولیپ دهانه رحم در دوران بارداری
در دوران بارداری، ایجاد پولیپ غیرشایع است. اغلب پولیپ ها کوچک هستند و علائمی ندارند. برخی پزشکان پیشنهاد می کنند که در دوران بارداری از برداشتن پولیپ اجتناب شود، چون ممکن است دهانه رحم تحریک شود. در هر صورت، تصمیم گیری نهایی بر عهده پزشک است و بسته به محل و اندازه پولیپ و وضعیت شما ممکن است برداشتن یا عدم برداشت توصیه شود.
پیشگیری از پولیپ دهانه رحم
راه قطعی برای پیشگیری وجود ندارد، اما رعایت موارد زیر می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد:
- داشتن رابطه جنسی ایمن (استفاده از کاندوم)
- مراجعه منظم به پزشک برای انجام معاینات لگنی و تست پاپ اسمیر
- درمان به موقع عفونت های واژینال
چه زمانی باید برای به پزشک مراجعه کنم؟
اگر با هر یک از علائم زیر روبه رو شدید، بهتر است بدون تأخیر با پزشک یا ماما مشورت کنید:
- خون ریزی نامنظم یا غیرطبیعی از واژن
- پریودهای بسیار سنگین یا خون ریزی بین دو پریود
- خون ریزی واژینال بعد از یائسگی
- ترشحات بدبو یا غیرمعمول از واژن (سفید، زرد یا چرکی)
توجه به این علائم به ویژه برای زنانی که وارد دوره میانسالی یا یائسگی شده اند اهمیت بیشتری دارد، زیرا در این دوران خطر برخی بیماری ها از جمله تغییرات پیش سرطانی افزایش می یابد.
سخنی از نی نی تینی
پولیپ دهانه رحم معمولا خوش خیم و بدون دردسر است، اما توجه به تغییرات بدن و مراجعه منظم به متخصص زنان، می تواند از بروز مشکلات جدی تر پیشگیری کند. آزمایش های دوره ای مانند معاینه لگنی یا تست پاپ اسمیر (تست پاپ) بهترین ابزار برای شناسایی زودهنگام پولیپ دهانه رحم هستند.
اگر دچار خون ریزی غیرعادی شدید یا پولیپی در دهانه رحم شما تشخیص داده شد، نگران نباشید. بیشتر پولیپ ها مشکلی ایجاد نمی کنند و به سرطان تبدیل نمی شوند. با این حال، بررسی دقیق و در صورت نیاز، برداشتن پولیپ توسط پزشک ضروری است تا از سلامت دهانه رحم اطمینان حاصل شود.
آیا تا به حال تجربه ای درباره پولیپ دهانه رحم داشته اید؟ آیا نشانه هایی مانند خون ریزی های نامنظم یا ترشحات غیرمعمول را تجربه کرده اید؟
اگر سوالی در این زمینه دارید یا دوست دارید تجربه تان را با دیگران به اشتراک بگذارید، در بخش نظرات بنویسید. گفت وگوهای شما می تواند برای دیگر بانوان راهگشا و آرامش بخش باشد.