پارگی زودرس کیسه آب (PROM) زمانی اتفاق می افتد که مایع آمنیوتیک قبل از شروع زایمان نشت کند. این وضعیت معمولا به عنوان “پاره شدن کیسه آب” شناخته می شود. اگر این اتفاق پس از هفته 37 بارداری رخ دهد، پزشک معمولا تصمیم به تسریع زایمان می گیرد. اما اگر این اتفاق زودتر بیفتد، پزشک باید خطر زایمان زودرس را در برابر احتمال بروز عوارضی مانند عفونت ارزیابی کند.
پارگی زودرس کیسه آب دقیقا چیست؟
پارگی زودرس کیسه آب (PROM) یعنی کیسه آب قبل از شروع دردهای زایمان پاره شود. پزشکان گاهی آن را “پارگی زودهنگام کیسه آب” می نامند، زیرا این اصطلاح به طور دقیق تر توصیف می کند که کیسه آب قبل از شروع انقباضات زایمانی پاره شده است. معمولا در شرایط طبیعی، کیسه آب پس از شروع دردهای زایمان پاره می شود.
کیسه آب یا کیسه آمنیوتیک یک کیسه پر از مایع است که جنین را در دوران بارداری احاطه کرده و از او محافظت می کند. این مایع وظایف مهمی دارد، از جمله:
- محافظت در برابر عفونت ها
- کاهش فشار ناشی از حرکات جنین
- کمک به رشد عضلات و استخوان های جنین
اصطلاح “پاره شدن کیسه آب” از اینجا ناشی می شود که مایع آمنیوتیک در هنگام پارگی غشای کیسه آب از طریق واژن خارج می شود. این موضوع می تواند خطرناک باشد، زیرا بدون این مایع، احتمال بروز عفونت، زایمان زودرس و سایر عوارض افزایش می یابد.
توجه :اگر فکر می کنید که کیسه آب شما پاره شده است، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
PPROM چیست؟
PPROM یعنی کیسه آب قبل از هفته 37 بارداری پاره شود. در این شرایط، پزشک باید تصمیم بگیرد که آیا بهتر است زایمان را به تعویق بیندازد یا نه.
از یک سو، ادامه بارداری پس از پارگی کیسه آب، احتمال عفونت و عوارض را افزایش می دهد. از سوی دیگر، زایمان زودرس نیز خطرات خاص خود را دارد. پزشک با توجه به وضعیت مادر و جنین، تصمیم گیری خواهد کرد.
اگر پارگی زودرس کیسه آب رخ دهد چه اتفاقی می افتد؟
اگر کیسه آب خیلی زودتر از موعد پاره شود، جنین در معرض خطر زایمان زودرس یا عفونت قرار می گیرد.
- اگر بارداری به هفته ۳۷ رسیده باشد، خطرات زایمان زودرس کمتر است.
- اگر جنین قبل از هفته ۳۷ متولد شود، ممکن است با مشکلاتی مانند مشکلات تنفسی و ناتوانی در حفظ دمای بدن روبه رو شود.
- PROM می تواند باعث تغییر موقعیت جنین شود که ممکن است زایمان را پیچیده تر کند.
شیوع پارگی زودرس کیسه آب چقدر است؟
- PROM در ۱۰ درصد از بارداری ها رخ می دهد.
- ۹۵ درصد از زنان پس از پارگی کیسه آب در هفته ۳۷، طی ۲۸ ساعت زایمان می کنند.
- PPROM در حدود ۳ درصد از بارداری ها رخ می دهد.
- مطالعات نشان می دهند که این وضعیت در بارداری دوقلویی شایع تر است.
دلایل پارگی زودرس کیسه آب
پارگی کیسه آب در زمان مناسب (هفته ۳۷ به بعد) معمولا به دلیل ضعیف شدن غشاهای آمنیوتیک در اثر فشار انقباضات رحمی رخ می دهد. در شرایط طبیعی، این مساله بعد از شروع دردهای زایمان اتفاق می افتد.
اما در مواردی که پارگی زودتر از هفته ۳۷ رخ می دهد، ممکن است به دلایل مختلفی باشد، از جمله:
- خونریزی های واژینال
- بیماری های مادرزادی رحم (مانند سندرم اهلرز-دانلوس)
- ناکارآمدی دهانه رحم (ناتوانی دهانه رحم در بسته ماندن)
علائم پارگی زودرس کیسه آب چیست؟
واضح ترین علامت پارگی کیسه آب، خروج ناگهانی مایع از واژن است. اما این خروج مایع همیشه به شکل یک فوران ناگهانی نیست. برخی زنان فقط نشت تدریجی یا قطره قطره مایع را تجربه می کنند.
چگونه تفاوت بین نشت مایع آمنیوتیک، ترشحات طبیعی و ادرار را تشخیص دهیم؟
- اگر مایع زرد رنگ باشد یا بوی خاصی داشته باشد، احتمالا ادرار است.
- اگر مایع شفاف و بدون بو باشد، احتمالا مایع آمنیوتیک است و باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
توجه : اگر شک دارید که مایع آمنیوتیک نشت کرده است یا خیر، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
تشخیص پارگی زودرس کیسه آب چگونه انجام می شود؟
برای تشخیص این وضعیت، پزشک از معاینه با اسپکولوم استریل استفاده می کند. در این روش:
- یک اسپکولوم داخل واژن قرار می گیرد تا دهانه رحم مشخص شود.
- نمونه ای از مایع برای آزمایش جمع آوری می شود.
- اگر پزشک حوضچه ای از مایع آمنیوتیک را در قسمت بالای واژن ببیند، پارگی کیسه آب تأیید می شود.
علاوه بر این، سونوگرافی نیز ممکن است برای بررسی وضعیت جنین و میزان مایع آمنیوتیک باقی مانده در رحم انجام شود.
نظر شما درباره این موضوع چیست؟ آیا تا به حال تجربه ای مشابه داشته اید؟ اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید!
تشخیص پارگی زودرس کیسه آب (PROM) با چه آزمایش هایی انجام می شود؟
پزشک ممکن است از کاغذ نیترازین برای تشخیص PROM استفاده کند. این کاغذ میزان pH (سطح اسیدی یا بازی بودن) ترشحات واژن را اندازه گیری می کند. در این روش، یک قطره از مایع واژینال روی نوار کاغذی قرار داده می شود. اگر کاغذ به رنگ آبی تغییر کند، نشان دهنده pH بیشتر از 6.0 و احتمالا وجود مایع آمنیوتیک است.
روش های دیگری نیز برای اندازه گیری pH مایع واژن وجود دارد. این روش ها شامل نمونه گیری از مایع واژن و بررسی سطح pH آن است. به طور کلی، مایع واژن دارای pH پایین تری نسبت به مایع آمنیوتیک است.
یکی دیگر از روش های تشخیصی، آزمایش فرن (Ferning) است. این روش بر اساس الگوی شبیه برگ سرخس در مایع آمنیوتیک خشک شده انجام می شود. پزشک نمونه ای از مایع را جمع آوری کرده و زیر میکروسکوپ بررسی می کند.
درمان پارگی زودرس کیسه آب چگونه است؟
درمان به سن بارداری، وضعیت سلامت جنین و شدت مشکل بستگی دارد.
دو گزینه اصلی برای مدیریت PROM وجود دارد:
- 1. زایمان
- 2. مدیریت انتظاری (به تعویق انداختن زایمان)، که شامل استراحت مطلق، مصرف دارو و بررسی های مکرر برای عفونت یا وضعیت ناراحتی جنین است.
درمان پارگی زودرس کیسه آب پس از هفته 37 بارداری
حدود 90٪ از زنان بین هفته های 37 تا هفته 40 بارداری، طی 24 ساعت پس از پارگی کیسه آب، به طور طبیعی وارد مرحله زایمان می شوند. پزشک ممکن است با دارو زایمان را القا کند یا اجازه دهد روند زایمان به طور طبیعی پیش برود. معمولا زایمان در این بازه زمانی در عرض 24 ساعت، ایمن ترین گزینه است.
درمان پارگی زودرس کیسه آب بین هفته های 34 تا 37
پزشک با در نظر گرفتن خطرات زایمان زودرس در برابر خطر عفونت و سایر عوارض، بهترین تصمیم را می گیرد. اگر نیاز به زایمان باشد، ممکن است مراقبت های تخصصی مانند بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) برای نوزاد در نظر گرفته شود.
درمان پارگی زودرس کیسه آب پیش از هفته 34
در این موارد، احتمال بروز عوارض ناشی از نارس بودن جنین زیاد است. پزشک معمولا مادر را در بیمارستان بستری کرده و تلاش می کند بارداری را تا حد ممکن طولانی تر کند.
در این مدت ممکن است درمان های زیر انجام شود:
- کورتیکواستروئیدها برای کمک به تکامل ریه های جنین
- آنتی بیوتیک ها برای پیشگیری از عفونت و افزایش طول بارداری
- توکولیتیک ها (داروهای جلوگیری از انقباضات رحمی)
- سولفات منیزیم برای کمک به رشد مغز جنین
پزشک به طور مداوم مادر را برای علائم عفونت، و همچنین ضربان قلب و حرکت جنین بررسی می کند تا از نبود ناراحتی جنینی اطمینان حاصل کند. هدف این است که بارداری حداقل تا هفته 34 ادامه یابد.
در صورتی که عفونت در زمان پارگی کیسه آب وجود داشته باشد یا پس از آن ایجاد شود، زایمان ضروری خواهد بود.
چگونه می توان از پارگی زودرس کیسه آب جلوگیری کرد؟
هیچ روش قطعی برای پیشگیری از PROM وجود ندارد، اما اقدامات زیر می تواند خطر آن را کاهش دهد:
- پرهیز از سیگار کشیدن
- حفظ سلامت دوران بارداری
- حضور در تمامی معاینات دوران بارداری
مصرف سیگار در بارداری و به طور کلی مصرف دخانیات یکی از عوامل اصلی خطر PROM و سایر عوارض بارداری است.
عوامل خطرناک PROM و PPROM
برخی شرایط می توانند غشای کیسه آمنیوتیک را ضعیف کرده و خطر PROM را افزایش دهند، از جمله:
- عفونت هایی مانند عفونت های مقاربتی (STI) یا واژینوز باکتریایی
- کوتاه بودن طول دهانه رحم
- سابقه PROM
- بارداری دوقلو یا چندقلو
- پلی هیدرآمنیوس (افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک)
- خونریزی واژینال
- انجام آمنیوسنتز
- سابقه زایمان زودرس
خطرات پارگی زودرس کیسه آب چیست؟
بزرگ ترین نگرانی در PROM، زایمان زودرس است. زایمان قبل از هفته 37 می تواند عوارضی مانند:
- مشکلات تنفسی
- کاهش دمای بدن
- اختلال در رشد
- تاخیر در رشد و تکامل در برخی نوزادان نارس ایجاد کند.
از سوی دیگر، عدم وجود مایع آمنیوتیک ممکن است مشکلات دیگری مانند موارد زیر را ایجاد کند:
- عفونت های رحمی (مانند کوریوآمنیونیت)
- جدا شدن زودرس جفت
- فشردگی یا افتادگی بند ناف
پزشک مزایای ادامه بارداری را در برابر خطرات عفونت و سایر عوارض ارزیابی کرده و تصمیم به زایمان می گیرد.
نتیجه گیری
در دوران بارداری، کیسه آمنیوتیک از جنین محافظت می کند و معمولا در زمان زایمان پاره می شود. اما در برخی موارد، این اتفاق زودتر از موعد رخ می دهد که به آن پارگی زودرس کیسه آب (PROM) می گویند.
- PROM پس از هفته 37: پزشک زایمان را مدیریت خواهد کرد.
- PROM قبل از هفته 37: پزشک بین خطرات زایمان زودرس و عوارضی مانند عفونت و فشردگی بند ناف تصمیم گیری خواهد کرد.
پارگی زودرس کیسه آب ممکن است استرس زا باشد، اما پزشک تمام تلاش خود را برای حفظ سلامت مادر و نوزاد انجام می دهد.
