زایمان به بسیاری از علائم بارداری که در 9 ماه گذشته با آنها دست و پنجه نرم کرده اید پایان می دهد. اما ممکن است مجبور شوید حداقل با یک علامت، که آن هم پف کردگی است برای مدتی طولانی زندگی کنید. پاها و دست‌های متورم می‌توانند تا یک هفته یا کمی بیشتر، پس از زایمان با شما بمانند، زیرا بدن شما همچنان در تلاش است تا خود را از شر مایعات اضافی که در دوران بارداری در خود نگه داشته است، خلاص می‌کند. به این پف کردگی، تورم پس از زایمان گفته می شود. ورم پس از زایمان معمولا جای نگرانی ندارد و باید در عرض یک هفته یا بیشتر به خودی خود از بین برود. اما چند علامت نادر که با تورم همراه هستند، ارزش این را دارد که پزشک یا ماما را در مورد آنها مطلع کنید.
آیا تورم پس از زایمان طبیعی است؟
بله. ورم داشتن پس از زایمان کاملا طبیعی است. در دوران بارداری، هورمون ها باعث می شوند بدن شما مایعات را در خود حفظ کند. در واقع، این مایع اضافی می تواند حجم خون شما را تقریبا 50 درصد افزایش دهد. همین هورمون ها یا حداقل برخی از آنها، مدتی طول می کشد تا به سطح قبل از بارداری برگردند.
هنگامی که مایع در نواحی مانند صورت، دست ها یا پاهای شما جمع می شود، ممکن است ورم آن آشکار شود. نیروی گرانش می تواند مایع را به سمت پایین بدن و پاهای شما بکشاند و این نواحی را بیشتر متورم کند. این حالت به خصوص در شرایطی که شما بیشتر ایستاده هستید، بیشتر نمود پیدا می کند.
پس از زایمان، بدن شما به تدریج مایع انباشته شده را از طریق ادرار و تعرق دفع می کند. اما تا دو هفته طول می کشد تا بدن شما به طور کامل تمام این مایعات را از خود خارج کند.
علائم ورم پس از زایمان که باید مراقب آنها بود
برخی از علائم معمول تورم پس از زایمان عبارتند از:
- ورم یا پف کردن زیر پوست در پاها
- کشیدگی پوست
- ایجاد فرورفتگی، هنگامی که پوست خود را برای چند ثانیه فشار می دهید
- افزایش سریع وزن در طی چند روز
انتظار داشته باشید که این علائم در عرض یک هفته خود به خود بهبود یابند.
نشانه های خاصی وجود دارند که نشان می دهد که این میزان ورم چیزی بیش از ورم پس از زایمان است. اگر علائمی مانند موارد زیر را نیز داشته باشید ممکن است چیز جدی تری در حال وقوع باشد:
- تنگی نفس یا مشکل در تنفس
- درد قفسه سینه
- قرمزی، گرمی یا درد زیر پوست در یک پا
- تورم صورت و دست ها
درمان ورم پس از زایمان
هیچ درمان خاصی برای تورم پس از زایمان وجود ندارد. اما می‌توانید چند کار برای به حداقل رساندن ناراحتی حاصل از آن در خانه انجام دهید تا زمانی که مقدار ورم خود به خود کاهش یابد.
- در اولین زمان ممکن برای دراز کشیدن این کار را انجام داده و پاهای خود را روی بالش قرار دهید. آنها را بالاتر از سطح قلب خود نگه دارید. اگر دست ها و انگشتان شما متورم شده اند، هنگام استراحت آنها را بالای سر خود ببرید.
- سعی کنید آب بیشتری بنوشید. گرچه ممکن است این کار با ورم تناقض داشته باشد، اما نوشیدن آب بیشتر در واقع عاملی کمک کننده است، زیرا بدن شما زمانی که به خوبی هیدراته شده باشد، کمتر احتمال دارد مایعات را حفظ کند.
- تا جایی که ممکن است به توالت بروید. با ادرار کردن می توانید بدن خود را از شر هر مایع اضافی که ایجاد کرده است خلاص کنید.
- جهت بهبود گردش خو، تحرک داشته باشید. هنگامی که با پزشک خود جهت اطمینان از ایمن بودن تحرک برای شما مشورت کردید، می توانید پیاده روی کنید یا ورزش های سبک دیگر را امتحان کنید.
- یک جفت جوراب فشرده بپوشید. آنها به پاهای شما فشار می آورند تا از تجمع مایع در پا و مچ پا شما جلوگیری کنند.
- در مصرف نمک دقت کنید. مصرف بیش از حد نمک باعث می شود بدن شما مایعات را در خود نگه دارد.
چه زمانی برای ورم پس از زایمان با پزشک خود تماس بگیرید
تورم پس از زایمان باید در عرض یک هفته خود به خود برطرف شود. اگرچه اگر پره اکلامپسی یا فشار خون بالای مرتبط با بارداری باعث تورم بیش از حد پاها و دست‌ها در اواخر بارداری شود، ممکن است چند روز بیشتر طول بکشد.
ورم پس از زایمان به ندرت جدی است، اما اگر میزان تورم ظرف یک هفته یا بیشتر کاهش نیابد، بهتر است که این مساله را به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت مشاهده این علائم جدی تر مانند موارد زیر، فوراً با او تماس بگیرید.
- سردرد شدید، سرگیجه، تاری دید یا تورم صورت و دست که می تواند نشانه پره اکلامپسی باشد.
- شما فقط در یک پا ورم، درد شدید یا احسا گر گرفتگی داشته باشید که می تواند نشانه لخته شدن خون باشد.
- تورم شدید همراه با درد قفسه سینه یا مشکل در تنفس داشته باشید که می‌تواند نشانه‌ای از لخته شدن خون در ریه یا یک بیماری قلبی نادر اما خطرناک باشد.
