هیسترکتومی یک روش جراحی برای برداشتن رحم است. پس از این جراحی، امکان بارداری از بین می رود و قاعدگی نیز قطع می شود. دلایل انجام این جراحی می تواند خونریزی غیرطبیعی، افتادگی رحم، فیبروم ها و سرطان باشد. بهبود پس از جراحی معمولا چهار تا شش هفته زمان می برد که بسته به نوع جراحی متفاوت است.
هیسترکتومی چیست؟
هیسترکتومی به معنای برداشتن رحم و احتمالا دهانه رحم (سرویکس) است. بسته به دلایل جراحی، ممکن است سایر اندام ها و بافت های اطراف مانند لوله های فالوپ و تخمدان ها نیز برداشته شوند. پس از hysterectomy ، امکان بارداری وجود نخواهد داشت و قاعدگی نیز قطع می شود.
انواع مختلف هیسترکتومی
پزشک شما بر اساس شرایطتان نوع hysterectomy مناسب را تعیین می کند. این تصمیم تعیین می کند که آیا نیاز به برداشتن لوله های فالوپ ویا تخمدان ها نیز وجود دارد یا خیر.
انواع مختلف جراحی hysterectomy شامل موارد زیر است:
- هیسترکتومی کامل: برداشتن رحم و دهانه رحم (سرویکس) بدون برداشتن تخمدان ها. با توجه به باقی ماندن تخمدان ها، بلافاصله بعد از جراحی یائسگی رخ نمی دهد.
- هیسترکتومی فوق سرویکال: برداشتن بخش بالایی رحم و باقی ماندن دهانه رحم (سرویکس). ممکن است لوله های فالوپ و تخمدان ها نیز برداشته شوند. با باقی ماندن دهانه رحم (سرویکس)، به آزمایش پاپ اسمیر نیاز خواهید داشت.
- هیسترکتومی کامل با سالپنگواوفورکتومی دوطرفه: برداشتن رحم، دهانه رحم (سرویکس)، لوله های فالوپ (سالپنگکتومی) و تخمدان ها (اووفورکتومی). برداشتن تخمدان ها منجر به یائسگی فوری می شود.
- هیسترکتومی رادیکال با سالپنگواوفورکتومی دوطرفه: برداشتن رحم، دهانه رحم (سرویکس)، لوله های فالوپ، تخمدان ها، بخش بالایی واژن و بافت ها و گره های لنفاوی اطراف. این نوع بیشتر در موارد سرطان استفاده می شود و یائسگی را به دنبال دارد.
هیسترکتومی چه مشکلاتی را درمان می کند؟
پزشکان معمولا قبل از پیشنهاد hysterectomy از روش های درمانی جایگزین استفاده می کنند. این بستگی به دلیل نیاز به hysterectomy دارد. در برخی موارد، این روش ها کمکی نمی کنند یا جراحی تنها راه درمان است.
هیسترکتومی برای درمان مشکلات زیر انجام می شود:
- خونریزی غیرطبیعی یا شدید واژینال.
- درد شدید لگنی.
- فیبروم های رحمی و تومورهای خوش خیم دیگر.
- اندومتریوز شدید.
- افتادگی رحم که ممکن است منجر به بی اختیاری ادراری یا مدفوعی شود.
- سرطان دهانه رحم، تخمدان یا رحم.
- مشکلات مرتبط با پوشش داخلی رحم مانند هیپرپلازی یا آدنومیوز.
- عوارض جدی زایمان مانند پارگی رحم.
بسیاری از افراد برای پیشگیری از سرطان، hysterectomy انجام می دهند. برای افرادی که در معرض خطر بالای سرطان های خاص قرار دارند، برداشتن رحم و یا اندام های تولید مثل می تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
چقدر هیسترکتومی رایج است؟
سالانه حدود ۶۰۰,۰۰۰ نفر که به عنوان مؤنث به دنیا آمده اند (AFAB) در ایالات متحده hysterectomy انجام می دهند.
جزئیات عمل هیسترکتومی
چگونه برای هیسترکتومی آماده شویم؟
پزشک جزئیات مربوط به جراحی، از جمله عوارض و عوارض جانبی احتمالی را توضیح خواهد داد. شما ممکن است نیاز به ارائه نمونه خون و ادرار برای اطمینان از سلامتی کافی برای جراحی داشته باشید.
چه اتفاقی در طول هیسترکتومی رخ می دهد؟
پزشک نوع hysterectomy و روش جراحی مناسب را تعیین خواهد کرد. شما به گان بیمارستانی تغییر لباس می دهید و دستگاه هایی برای پایش ضربان قلب به شما متصل می شود. پزشک، خط داخل وریدی (IV) برای تزریق داروها و مایعات در بازوی شما قرار می دهد.
متخصص بیهوشی از دو روش بیهوشی برای شما استفاده می کند:
- بیهوشی عمومی: شما را برای جراحی به خواب می برد.
- بی حسی منطقه ای (همچنین به عنوان بی حسی اپیدورال یا نخاعی شناخته می شود): با تزریق دارو در نزدیکی عصب های پایین کمر درد را مسدود می کند، در حالی که شما بیدار هستید. این روش کمتر رایج است.
روش های جراحی هیسترکتومی
چندین روش جراحی برای انجام hysterectomy وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- هیسترکتومی واژینال: جراح از طریق برشی در بالای واژن رحم شما را خارج می کند و نیازی به برش در ناحیه شکم نیست.
- هیسترکتومی واژینال لاپاراسکوپی: جراح یک لاپاراسکوپ (یک لوله نازک با دوربین) را از طریق برش واژینال وارد می کند و رحم از طریق واژن خارج می شود.
- هیسترکتومی لاپاراسکوپی شکمی: لاپاراسکوپ از طریق برشی در نزدیکی ناف وارد شکم می شود و ابزارهای جراحی از برش های کوچک دیگر وارد شده و رحم در قطعات کوچک از شکم خارج می شود.
- هیسترکتومی لاپاراسکوپی با کمک ربات: مشابه لاپاراسکوپی شکمی است، اما جراح با کمک یک ربات عمل می کند.
- هیسترکتومی شکمی: رحم از طریق یک برش ۶ تا ۸ اینچی در شکم، خارج می شود.
مدت زمان جراحی هیسترکتومی چقدر است؟
عمل hysterectomy معمولا بین یک تا سه ساعت طول می کشد. مدت زمان جراحی می تواند بسته به موارد زیر متغیر باشد:
- اندازه رحم
- وجود بافت های اسکار سزارین از جراحی های قبلی
- نیاز به برداشتن اندومتریوز یا سایر اندام ها (مانند لوله های فالوپ یا تخمدان ها)
آیا هیسترکتومی درد دارد؟
در طول جراحی، با استفاده از بیهوشی هیچ دردی احساس نمی کنید، اما پس از آن ممکن است برای چند هفته دچار درد و ناراحتی شوید. جراح شما گزینه های مختلفی برای تسکین درد در دوران بهبودی مانند داروهای مسکن نسخه ای یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و استامینوفن را برای شما تجویز می کند.
رایج ترین عوارض جانبی هیسترکتومی
برخی از رایج ترین عوارض جانبی آن شامل موارد زیر است:
- خونریزی و ترشحات واژینال (تا شش هفته طول می کشد)
- درد یا تحریک در محل برش
- دشواری در ادرار یا دفع در روزهای پس از جراحی
- خستگی و احساس ضعف پس از جراحی
اگر تخمدان ها نیز برداشته شوند و شما هنوز به یائسگی نرسیده باشید، ممکن است علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن، کاهش میل جنسی و مشکلات خواب را تجربه کنید. در صورت برداشتن تخمدان ها، پزشک ممکن است برای جلوگیری از عوارض یائسگی، درمان جایگزین هورمونی (HRT) را به شما پیشنهاد دهد.
بعد از هیسترکتومی چه اتفاقی می افتد؟
مدت زمانی که در بیمارستان پس از hysterectomy می مانید به نوع جراحی بستگی دارد. پزشک ممکن است برای جلوگیری از بروز عوارض، شما را برای مدتی تحت نظر نگه دارد. شما باید پس از جراحی در اسرع وقت شروع به راه رفتن کنید تا از لخته شدن خون در پاها جلوگیری کنید.
اگر hysterectomy شکمی داشته اید، ممکن است نیاز به چند روز بستری در بیمارستان داشته باشید، اما hysterectomy های واژینال و لاپاراسکوپی کمتر تهاجمی هستند و معمولا نیاز به بستری شبانه ندارند.
چه مدت نیاز به استراحت در بستر دارید؟
معمولا پس از hysterectomy نیازی به استراحت کامل در بستر نیست؛ در واقع، پزشک شما می خواهد هرچه سریع تر شروع به راه رفتن کنید.
پس از هیسترکتومی چه تغییراتی در بدن رخ می دهد؟
تغییرات در بدن شما بستگی به نوع hysterectomy دارد. اگر تخمدان ها برداشته شوند، بلافاصله وارد دوران یائسگی خواهید شد و علاوه بر عوارض معمول جراحی، ممکن است علائم یائسگی را تجربه کنید. اگر تخمدان ها باقی بمانند، وارد یائسگی نمی شوید و تخمدان ها همچنان به تولید هورمون ادامه خواهند داد و یائسگی شما در سن طبیعی (حدود ۵۱ سال) اتفاق می افتد.
مزایا، معایب و عوارض هیسترکتومی
مزایای هیسترکتومی
hysterectomy می تواند به شما کمک کند زندگی باکیفیت تری داشته باشید، به خصوص اگر درد مزمن لگنی یا خونریزی سنگین و نامنظم دارید. اگر در معرض خطر بالای سرطان رحم هستید، این جراحی می تواند این خطر را کاهش دهد. برداشتن دهانه رحم ممکن است نیاز به آزمایش پاپ اسمیر را حذف کند و برداشتن لوله های فالوپ حتی در صورت باقی ماندن تخمدان ها، خطر سرطان تخمدان را کاهش می دهد.
معایب هیسترکتومی
hysterectomy یک جراحی بزرگ است که بهبودی طولانی مدتی دارد و با خطرات و عوارض جانبی همراه است و نتیجه ای دائمی دارد. بسته به نوع جراحی، ممکن است وارد دوره یائسگی شوید یا بلافاصله علائم یائسگی را تجربه کنید. همچنین، پس از هر نوع hysterectomy ، امکان بارداری نخواهید داشت.
عوارض هیسترکتومی
همانند هر جراحی دیگری، احتمال بروز مشکلاتی وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:
- لخته های خونی
- عفونت شدید
- خونریزی
- آسیب به مجرای ادراری، روده یا سایر اندام های مجاور
- عوارض ناشی از بیهوشی
بهبودی پس از هیسترکتومی
مدت زمان بهبودی از هیسترکتومی چقدر است؟
بیشتر افراد ظرف چهار تا شش هفته از hysterectomy بهبود می یابند. مدت بهبودی به نوع hysterectomy و روش جراحی بستگی دارد. بهبودی از hysterectomy واژینال و لاپاراسکوپی سریع تر از hysterectomy شکمی است.
نکات بهبودی در خانه پس از هیسترکتومی
بهبودی از hysterectomy واژینال و لاپاراسکوپی معمولا حدود دو تا چهار هفته طول می کشد، در حالی که بهبودی از hysterectomy شکمی ممکن است تا شش هفته زمان ببرد.
دستورالعمل های رایج پس از جراحی هیسترکتومی
- احتمال دارد تا شش هفته خونریزی سبک یا ترشحات قهوه ای تیره واژینال داشته باشید.
- از بلند کردن اجسام سنگین (بیش از ۴ کیلوگرم) برای حداقل چهار تا شش هفته خودداری کنید.
- تا شش هفته هیچ چیزی وارد واژن خود نکنید، از جمله نداشتن رابطه جنسی و خودداری از استفاده از تامپون.
- تا شش هفته پس از جراحی از استحمام در وان یا شنا کردن در استخر اجتناب کنید.
- اگر از نوارهای جراحی روی برش های شکمی استفاده شده باشد، باید طی دو هفته خودبه خود بیفتند.
- شما می توانید حدود دو هفته بعد از جراحی شکمی، یا زمانی که دیگر داروهای مسکن مخدر مصرف نمی کنید، رانندگی را شروع کنید.
- فعالیت های ورزشی خود را طی چهار تا شش هفته و به تدریج از سر بگیرید.
چه احساسی پس از هیسترکتومی خواهید داشت؟
از نظر جسمی
پس از hysterectomy ، دیگر قاعدگی نخواهید داشت و ممکن است تا چهار هفته در محل برش های شکمی احساس ناراحتی کنید. برخی افراد پس از هیسترکتومی سوپراسرویکال ممکن است تا یک سال پریودهای سبک داشته باشند که به دلیل باقی ماندن اندکی از بافت آندومتر در دهانه رحم است.
از نظر عاطفی
واکنش های احساسی به hysterectomy متنوع است و ممکن است بسته به آمادگی ذهنی شما برای جراحی و دلیل انجام آن متفاوت باشد. برخی افراد احساس از دست دادن می کنند که اغلب موقتی است. مشاوره یا گروه های حمایتی می توانند در مواجهه با این تغییرات احساسی مفید باشند.
آیا پس از هیسترکتومی نیاز به انجام تست پاپ اسمیر دارم؟
این موضوع به این بستگی دارد که آیا دهانه رحم برداشته شده یا خیر و دلیل جراحی چه بوده است. در صورتی که دهانه رحم هنوز وجود داشته باشد، باید برای غربالگری سرطان دهانه رحم همچنان تست پاپ اسمیر انجام دهید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم؟
اگر هیسترکتومی انجام داده اید، در صورت بروز موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- خونریزی قرمز روشن واژینال
- تب بالای ۳۷.۷۷ درجه سانتی گراد
- حالت تهوع یا استفراغ شدید
- مشکلات در دفع ادرار، سوزش هنگام ادرار یا تکرر ادرار
- افزایش قرمزی، تورم یا ترشح از ناحیه برش جراحی
- افزایش شدت درد (درد به جای بهتر شدن، بدتر می شود)
سخنی از نی نی تینی
انجام hysterectomy می تواند یک تجربه احساسی باشد. در حالی که می تواند باعث تسکین و آرامش خاطر شود، همچنین می تواند یک بهبودی دشوار باشد و شما را با احساس از دست دادن مواجه کند. اگر پزشک شما انجام هیسترکتومی را توصیه می کند، مطمئن شوید که روش و نحوه بهبود ایمن پس از جراحی را درک کرده اید. مطمئن شوید که توصیه های آنها را در مورد مواردی که باید در حین بهبودی در خانه از آنها اجتناب کنید، دنبال کنید. اکثر افراد می توانند شش تا هشت هفته پس از hysterectomy به فعالیت های معمول خود بازگردند.
